زۇلتاپ: مەختۇمسىلا [ئۇلانما كۆچۈرۈش]

مەختۇمسىلا

سەھەر كۆيۈپ كەتكەن يوللارنىڭ تاش ئەينكىدىكى ئېزىتقىلىق ساھىبجامال

ئەدىگەنلىك ئەتىرلىرى ھالرەڭ، سۇس، تۇمانلىق، سۈيقەسىت ئەتىرلىرى

بىلەن ئالدىنئالا پىروبىركىغا سېلىپ قۇيۇلغان ئەي شىلىمشىق سىر

ئەي تۆمۈر ئەتىرگۈل، ئەي غېرىپلىقنى ياش پېچلىرىدا تاۋلىغۇچى

ئەي سەن شائىر، سازاڭلاردىن كۈزنى تارتىۋالغۇچى

ئەي سەن نادان شائىر-ئۆز يۈرىكىنى ئوۋلىغۇچى

ئەي ئورتاق قورقىلىق، ئەي سەن ساراسىمە جانان

پويىز ئەينىكدىكى تۆكۈلدۈڭ قۇرغاق تاغلارغا

يېزىلدىڭ دېڭىز، ماي تىترەۋاتقان ئوتقۇ

چۇقۇمكى سەن باشقىلار بىلەن توي قىلىسەن

ئەي ئورتاق قورقىلىق، ئەي سەن ساراسىمە جانان

مەن تۇغۇلۇغشتىن بۇرۇنلار، مەن تۇغۇلۇشتىن بۇرۇنلار

ئۈنۈپ چىققان ئىكەن كۆكرىكىمدىن ئىككى يول...

  نىمانچە ئازابلىق، ھەسرەتلىك، ياشلىق، پىراقلىق شېئىر بۇ. ئېغىر تۇيغۇدا زورۇقۇش بىلەن يىزىلىپتۇ.

مەن ھەمىشە زۇلتاپنىڭ شېئىرلىرىنى ئوقۇسام كەڭ،يېشىل دالىدا،زەڭگەر ئاسمانغا ھاياجانلىق يۇزلەنگەن ھالدا،ئەڭ قىزغىن مۇھەببەت لىرىكىلىرىنى ئوقۇۋاتقاندەك قايناق ھاياجانغا تولاتتىم.لېكىن بۇ شېئىردىن ئۇنچە قايناق ھېسسياتنى ھېس قىلالمىدىم.يەنە بىر مەزگىلدىن كېيىن ئوقۇسام بولغىدەك.

مەن بۇ شېئىردىن ھوزۇرلاندىم

   شېئىر   يوللاڭلار  بۇرادەر ...

ھەي، زۇلتاپ! بۇ ئەسىرىڭنى ماڭا ئۆزەڭ ئوقۇپ بەرسەڭ بولغۇدەك...

ھىسياتنىڭ ئاچچىق كەچمىشلىرى ئادەمنىڭ ئەركىنى ئوغرىلاپ كەتكەندە مۇشۇنداق بولامدىغاندۇ؟ بۇرۇنقى زۇلتاپنىڭ دەل ئەكس تەرپى ئىكەنغۇ بۇ!!! ئەھۋالدىن قارىغاندا، قىزغىن شېئىرى ھىسياتمۇ ئۆز يۇرتىدا قالىدىغان ئوخشايدۇ ئادەم يىراقلاردا يۈرگەندە!

مەن يەنىلا بۇرۇنقى شېئىرلىرىڭىزدىكى چىرايلىق مىسىرالىرىڭىزنى ئىزدەۋاتىمەن...

زۇلتاپ ئۆزگىرىپتۇ ئۆزگەرمەكچى .ئۆزگىرىۋاتىدۇ


زورۇقۇش   قورال بولسىمۇ  ياخشى قورال  بولالمايدىكەن .زورۇقۇش  زورۇقۇش مەجبۇرلاش ،ئاخرى ئوقۇماق تەس بىر پارچە شېئېر

زورلاپ، ئىنجىقلاپ، يۆتىلىپ ئولتۇرۇپ يېزىلىپتۇ-ھە!

يۇقارقى ئىنكاس بىلەن زۇلتاپنىڭ مەزكۇر شېئىرىنى مۇناسىۋەتلەشتۈرۈپ چۈشەنگىنىمىزدە، تۆۋەندىكىدەك بىرقانچە يېڭى خۇلاسىگە ئېرىشكىلى بولىدۇ:
1. شېئىر زورلاپ يېزىلىدۇ.
يەنى،  شېئىر شائىرنى ئۆزىگە زورلايدۇ. بۇ جەرياندا شائىر تەپەككۇرغا زورلانغان بولىدۇ. تەپەككۇر دېگىنىمىزدە، ئەلۋەتتە ئەقىل بىلەن ھېسسىيات بىرلىككە كەلگەن تۇيغۇنلۇقنى كۆزدە تۇتتۇم. شۇڭا، بىرىنچى خۇلاسىنى مۇنداق چۈشىنىشكە بولىدۇ:
شېئىر تەپەككۇردا يېزىلىدۇ.

2. شېئىر ئىنجىقلاپ يېزىلىدۇ.
شېئىر يېزىش ئەسلىدە ئاياللارنىڭ تولغاق يېيىشىگە ئوخشاش، ئىنتايىن ئازابلىق ئىشتۇر. تەپەككۇردىن لەرزىگە كەلگەن شائىر تىل ئارقىلىق دىلىدىكىنى ئەينەن چىقىرىشقا مۇھتاج بولغاچقا، قاتتىق چىڭقىلىدۇ، قىينىلىدۇ. شۇڭا، ئىككىنچى خۇلاسىنى مۇنداق چۈشىنىشكە بولىدۇ:
شېئىر ئازاب ئىچىدە يېزىلىدۇ.

3. شېئىر يۆتىلىپ ئولتۇرۇپ يېزىلىدۇ.
تەپەككۇرغا تۇتۇلغان ئويچان شائىرنى شېئىرىيلىق ئاللىقاچان پاتىپاراق قىلىۋەتكەچكە، ئۇ  ساقلىقتىن ئايرىلغان. ئۇ  بارغانچە سۈكۈتكە، تەنھالىققا چىڭ ئورناپ كەتكەن. شۇڭا، ئۈچىنچى خۇلاسىنى مۇنداق چۈشىنىشكە بولىدۇ:
شېئىر تەنھالىقتا يېزىلىدۇ.

دېمەك، زولتاپنىڭ بۇ شېئىرىدەك، تەپەككۇر، ئازاب، تەنھالىق قاتارلىق بىرقانچە مۇھىم خۇرۇچتىن ئايرىلالمايدىغان سەنئەتلىك تېكىستلەرنى ئوقۇش ئۈچۈنمۇ، ئوقۇرمەنلىكىمىزنى شۇ خىل خۇرۇچ بىلەن ئېغىزلاندۇرۇشقا توغرا كېلىدۇ، ئەلۋەتتە!

بۇ يازمىنى ئوقۇۋېتىپ «مەختۇمسۇلانىڭ كوچىسى» دېگەن بىر شىئېر يادىمدىن كەچتى.
يازما ئىگىسىنىڭ ئەجرىگە رەھمەت!