جۈرئىتى: شەرقتىكى چىرىگەن پەرۋاز [ئۇلانما كۆچۈرۈش]

                                شەرىقتىكى چىرىگەن پەرۋاز
                                                      (فېليەتون )
                                                                     
                                                 جۈرئەت ئەمەت

بىلىم ئەقلىي مۈلۈك ھوقوقىنى قوغداش ئىشخانىسىنىڭ  مۇدىرى پاك ئەپەندى بايرامنىڭ ھارپا كۈنى بولغىنىغا قارىماي جىددىي  ئىشلەۋاتاتتى. ئائىلىسىدىن كەلگەن نەچچە قېتىملىق  تېلفۇننىمۇ جاۋابسىز قالدۇردى. ئۇ سائىتىگە  بىر قارىدى،ــ دە  ئىشتىن چۈشۈش ۋاقتىنىڭ  ئاللىقاچان ئۆتۈپ كەتكەنلىكىنى، تېخىمۇ تېز سۈرئەتتە ئىشلەپ ئالدىدىكى ماتىرياللارنى پاكىز تاسقىۋېتىشنىڭ لازىملىقىنى ھېس قىلدى. ئىنكاس بىلدۈرسىمۇ بىلدۈرمىسىمۇ بولىدىغان يازمىلارنى بىر ياققا، دەرھال ئىپادە بىلدۈرمىسە بولمايدىغان ماتىرياللارنى بىر ياققا ئايرىپ كىلىۋېتىپ ئۇشتۇمتۇت توختاپ قالدى. چۈنكى ئۇنىڭ ئالدىدا تۇرغىنى غەلىتە شەكىلدىكى ئويلاندۇرما ئىدى. ئۇنى قايسى تەرەپكە ئايرىشنى دەماللىققا بىلمىگەچكە يەنە قايتا بىر قېتىم ئوقۇشنى قارار تاپتى. ئۇنىڭ پۈتۈن ئەسيادى ماتىريالدا ئىدى.
        مەن 1984-يىلى قىيامەت يېزىسىنىڭ ئۈمۈد كەنتىدە «ئەقىدە ۋە بۇرچ» دېگەن نام بىلەن بىر ئاي قاتتىق تولغاق يەپ مىڭ بىر تەستە نامرات ئوقۇتقۇچى ئائىلىسىدە دۇنياغا كەلدىم. مۇئەللىم مىنى تەۋەللۇت قىلىش جەريانىدا كېچە كېچىلەپ كىتاب دۆۋىسى ئىچىدە نەپەس ئالدى. تەپەككۇر قۇشلىرى سوئال ئالىمىدە پەرۋاز قىلدى. تالاي كېچىلەر ئۇيقۇسىز قالدى. «كىتابتىن باشقىنى بىلمەيدىغان دۆت ئېشەك، ساراڭ، قەرىزدار...» دېگەن شەرەپلىك ناملارنى تەقدىم قىلغان گۆش توخۇسىدەك غەمسىز خامۇش ئايالىدىن ئاخىرى جۇدا بولدى. توغرىسى خېتىنى بەردى. لېكىن ئۇ قىلچە ئۆكۈنمەستىن ئىزدەندى. ھەممىنى نامراتلىقتىن كۆردى. ئاخىرى مىنى تاماملاپ نەشىرياتقا يوللىدى. ئۇزۇن ئۆتمەي ساقال بۇرۇتۇم قىسقىراپ «ئۆتكەل پاراڭلىرى» دېگەن ئۆزگەرمە نام بىلەن ئىجدىمائىي تۇغمىغا ئېرىشتىم. نۇرغۇن ئوقۇرمەنلەر مىنى ئۇخلىغاندا ياستۇق، يول ماڭغاندا دىلچاتقۇچ قىلىپ قەدىرلىدى. ئىلمىي سۆھبەتلەردە ئالقىشقا  ئېرىشتىم. مۇئەللىمنىڭ شۇچاغدىكى خۇشاللىقىغا شاھلارنىڭ توي كۆينىكى كىيگەن قىزىنىڭ شادلىقىمۇ شىپ ئىشىپ بېرەلمەيتتى.نېمە سەۋەبتىنكىن كۈنلەرنىڭ ئۆتۈشى بىلەن ھاڭگا ئېشەك بالىسىغا ئىگە بولمىغاندەك ئۇ مېنى قوغداشنى ئېسىدىن چىقىرىپ قويدى. پۇرسەتتىن پايدىلانغان بىر ئوچۇم قاپيۈرەك ئاچكۆز بۆرىلەر مىنى قايتا زەرەتلەپ، ئىچكى ئەزالىرىمنىڭ ئورنىنى خالىغانچە ئالماشتۇرۇپ، يۈز كۆزلىرىمگە ساختا گىرىم قىلىپ، پەسىل خارەكتىرلىك كىيىملەرنى كىيگۈزۈپ، ئاپتاپتا تىتىرەيدىغان، سوغۇقتا تەرلەيدىغان مىجەز شەكىللەندۈرۈپ روھ چىۋىن قاپلاپ كەتكەن قورغانسىز ئۈنۋان بازىرىدا سۇنۋۇكۇڭدەك يەتمىش ئىككى خىل ئۆزگەرتىپ يىگىرمە قېتىم ساتتى. نەچچە مىڭ يۇەن ساپ پايدا ياراتتىم. ئەينى چاغدىكى مۇئەللىمگە ياراتقان يۈز يۈەن قەلەم ھەققىنى ئويلىسام ئازابدىن ئىچىم سىرىلىدۇ. ھازىر تۇرغان ئورنۇم خالا بولدى. ئويلاپ كۆرۈڭ، پۇل بىز ئۈچۈن شۇنچە زۆرۈرمۇ؟ بىزدە ئىجادىيەت خاسلىقى يوقمۇ؟ ناپالېئون خېئول« پۇل ھەممە يامانلىقنىڭ مەنبەسى ئەمەس، پۇلنى جاندىن ئەزىز كۆرۈش يامانلىقنىڭ مەنبەسىدۇر» دېگەن. ئۇنداقتا ئەسەر ياماپ تۈنۈگۈنكى مۇقەددەس تاھارەتلەرنى بۇلغاپ داتلاشقان مەجبۇريەتلەرنىڭ روھىي بېسىمىغا بازار ھازىرلاپ بېرىۋاتقان بىلەرمەن ئەقىللىق يىشىيۇلارنىڭ مەخسىتى نېمە؟ ئۇلارغا خاسىيەتلىك سورۇن ھازىرلاپ بەرگەنلەرنىڭچۇ؟ مېنىڭ ئورنۇمدا سىز بولسىڭىز قانداق قىلماقچى؟ بۇ مىنىڭلا ئەمەس ماڭا ئوخشايدىغان مىڭلىغان دەرتمەنلەرنىڭ مۇناجاتى. شۇ سەۋەبلىك پاكلىق ۋە چىدامچانلىق سۈيىدە سۇغىرىلغان خاسىيەتلىك ئۇر توخماقنى ئىزدىدىم. ئەپسۇس ئۇ سۇڭ جىياڭدەك ھاراققا بېرىلىپ« مەن مەس ئەمەس، يوللار ئېگىز پەس» دەپ ناخشا ئېيتىپ سۇسىز مۇنچىدا ئەينەك چېقىپ يۈرگۈدەكمىش. مېنىڭ سادايىمغا قۇلاقمۇ سالمىدى. ئاڭلىسام ئۇ جۇباجىيې بىلەن باردى كەلدى قىلىپ شۇم مەخسەتتە تاڭسىڭنىڭ ئالقىنىنى يالاپ يۈرگۈدەك.بىچارە سۇنۋۇكۇڭ بولسا بېشىدىكى چەمبەرەكتىن قۇتۇلالماي ئېغىر باش ئاغرىق كېسىلى بىلەن يۇرتنى تاشلاپ سىرىتقا چىقىپ كەتكەنچە قايتىپ كەلمەپتۇ.شاسېڭنىڭ ئەپكىچى داۋاملىق يەڭدەيدىغان بولۇپ قالغاچقا كىمدۇ بىرسى تونۇرىغا كۆسەي قىلىۋاپتۇ. ئۇ شۇنىڭ دەردىدە بىر تېرە بىر ئۇستىخان بولۇپ قالغانمىش. بۇنىڭدىن خەۋەر تاپقان ئاۋارىك سۇۋارا بۇدسادۋا ھېچنىمىنى بىلمىگەن قىياپەتتە يۈرگەچكە ئېغىر قارا بېسىپ چاقماقلارنىڭ زەربىسىگە ئۇچراپتۇ.
          ھۆرمەتلىك پاك ئەپەندى، شۇتاپتا  تولىمۇ پەرىشامەن، بۇ دۇنيادا باشقىلارنىڭ روھىنى ئوغۇرلاپ سېتىشتىنمۇ ئارتۇق جىنايەتنىڭ بارلىقىنى ئويلاپ باقتىڭىزمۇ؟ قېنى بىزدىكى ئۇر توقماق، قېنى ئۇندىكى غەزەپلىك تولغاق.....
          پاك ئەپەندى شۇتاپتا قىشتىكى رەڭسىز ھەسەن ھۈسەنگە غەزەپلىك ئالايدى،ــ دە ،ئۇر توقماقنى قولىغا ئالدى. ئەمما كۆڭۈل ئاسمىنىدا قورقۇنۇچلۇق قارا بۇلۇتلار ئەگىپ يۈرەتتى.


بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   Erchin تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2014-1-30 17:35  

قارا بۇلۇتلار ھاۋا رايىنىڭ تىمپۇراتوتسىنى ئۆزگەرتىپ قار -يامغۇر ياغدۇرسىغۇ مەيلى،تەتۈر قۇيۇن ياكى قارا بوران پەيدا قىلمىسا.

قويۇق شېئىرىي كەيپىيات ئىچىدە يېنىشلاپ ئوقۇدۇم...
ھارماڭ،مۇئەللىم!

   بۇنداق «چىرىگەن پەرۋاز» لار شەرىقتىلا ئەمەس جاھاننىڭ ھەممە يەرلىرىدە ئۇچۇپ يۇرىدۇ. بىرسىدىن بۇ ھەقتە سورىسام: _ ئادەم بار يەردە چېرىكلىك بولىدۇ !، دەپ جاۋاب بەرمەسمۇ، ئاچچىقىم چېكىگە يېتىپ سۇئال سورىغان ئاغزىمىغا نەچچە شاپىلاق سالدىم. رىئاللىقنى ناھايىتى جانلىق سۈرەتلەپ بىرىپسىز، ئەجرىڭىزگە ئاپىرىن!

ئۆتكۈر پىكىرلەرگە تويۇنغان قەلەم تۇلپارىڭىز ھارمىغاي!