كىرورانلىق بالىلار رومانىدىكى سېھرىي دۇنيا [ئۇلانما كۆچۈرۈش]

كىرورانلىق بالىلار رومانىدىكى سېھرىي دۇنيا

ھەر قانداق بىر بالىلار ئەسىرىنىڭ بالىلار قەلبىنى مەپتۇن قىلىدىغان ئۆزگىچە مەزمۇنى، ئەسەر قۇرۇلمىسى بولغان بولىدۇ. جۈملىدىن بالىلار يازغۇچىسى پەرھات ئېلياس ئاكىنىڭ يېقىندا نەشر قىلىنغان <<كىرورانلىق بالىلار>> ناملىق بالىلار رومانىدىمۇ يۇقۇرقىدەك نۇقتىلار تولۇق بولۇش بىلەن بىللە ئەسەر بالىلارنىڭ سەبئىي دۇنياسىدىكى رەڭگا ـ رەڭ تۇرمۇشلىرىنى مۇبالىغە قىلىش، تەسەۋۋۇر قىلىش قاتارلىق ئۇسۇللار بىلەن بالا ئوقۇرمەنلەرنىڭ تۇرمۇشىغا يېقىنلاشتۇرۇپ، بالىلارنىڭ ئەسەرگە بولغان قىزىقىشى ۋە تەسەۋۇرىنى كەڭ قانات يايدۇرغان. شۇڭا مەن بۇ يىل ئوقىغان بالىلار ئەسەرلىرى ئىچىدە پەرھات ئىلياس ئاكىنىڭ كرورانلىق بالىلار دېگەن بۇ روماننى ئۆزۈم ئەڭ ياقتۇرغان كىتابلارنىڭ بىرى دەپ قارىدىم. شۇنداقلا بۇ روماننى ئوقۇپ بولغاندىن كېيىن مۇنداق تەسىراتتا بولدۇم.
بىرىنچى، قىزىقىش باسقۇچۇم.
مەن كىرورانلىق بالىلار ناملىق بۇ روماننى قولۇمغا ئېلىپ بىرىنچى باپىنى باشلىشىمدىلا بۇ كىتاپنى باشتىن ئاخىرى ئوقۇپ تۇگۈتۈشنىڭ كۆڭۈللۈك كىتاب ئوقۇش جەريانى بولىدىغانلىقىنى ھېس قىلدىم. چۈنكى بۇ رومان باشلىنىشىلا بىزگە خۇددى بوۋا ـ مومىلىرىمىز بىزگە سەھرانىڭ ئايدىڭ ئاخشاملىرى چۆچەك سۆزلەپ بېرىۋاتقاندەك تەسىرات بەخش ئېتىدۇ.
ئىككىنچى، كىرورانلىق بالىلار رومانىنىڭ ئاسالىق ۋەقەلىكى.
كىرورانلىق بالىلار ناملىق بۇ روماندا ئاساسلىقى تۇيغۇن، تۈرگۈن، زۇمرەت، ئايچەش قاتارلىقلار شەھەر ۋە سەھرادا تۇغۇلۇپ چوڭ بولغان تۆت كىچىك دوستنىڭ بىر قېتىملىق ئاجايىب ـ غارايىب سەپەر جەريانى سۆزلەنگەن. شۇنداقلا بۇ سەپەر جەريانىدا بۇ تۆت دوستنىڭ خىسلەتلىك قاغا موماينىڭ سېھىرىي كۈچى بىلەن قەدىمقى زاماندىكى كروران  گۈزىلى بىلەن يۈز كۆرۈشكەنلىكى، بىزنىڭ پەخىرىمىز بولغان مەھمۇت قەشقىرى بوۋىمىز بىلەن  ھەم سۆھبەتتە بولغانلىقى قاتارلىقتەك بىر ـ بىرىگە ئۇلىنىپ كىلىدىغان بىراق بىر ـ بىرىدىن پەرقلىنىدىغان قىزىقارلىق، كۆڭۈللۈك،  ئوقىغان كىشىنى جەلپ قىلارلىق قىزىقارلىق ھېكايىلەر سۆزلەنگەن.
ئۈچۈنچى مۇھىم مەزمۇنى.
كىرورانلىق بالىلار ناملىق بۇ روماندا شەھەر ۋە يېزىدا ئۆسۈپ چوڭ بولغان ئايچەش، زۇمرەت، تۈرگۈن، تۇيغۇن قاتارلىق تۆت دوست خىسلەتلىك قاغا موماي بەرگەن خاسىيەتلىك ئەڭگۈشتەرنىڭ كارامىتى بىلەن  ياپۇنىيە، پارىژ، كىروران قەدىمقى شەھىرىگە بېرىپ ئوينىغانلىقى قىزىقارلىق ۋەقە تەپسىلاتلىرى بىلەن ھېكايە قىلىپ بېرىلگەن. يازغۇچى پەرھات ئىلياس ئاكا بۇ تۆت ئوماق دوست مەيلى قەيەرگە بارمىسۇن، كىملەر بىلەن ئۇچراشمىسۇن ھەر قانداق ئىشتا راست سۆزلەپ كىشىلەرنى قايىل قىلىپ ئۇلاردا << مۇشۇ بالىلار مېنىڭ بالام بولۇپ قالغان بولسىدى >> دەپ تىلغا ئېلىش ئارقىلىق بىز قاتارى بالىلارنىمۇ روماندىكى تۆت بالىدەك سەمىمىي، راستچىل، باتۇر بولۇشقا ئۈندىگەن.
مەن بۇ روماننى قىزىقىپ قۇرمۇ ـ قۇر، بەتمۇ ـ بەت ئوقۇش جەريانىدا روماندىكى بۇ تۆت ئوماق دوست بىلەن ۋە خىسلەتلىك قاغا موماينى ياخشى كۆرۈپ قالدىم. قاغا موماي تۆت دوستقا يول كۆرسەتكۈچى بولسا، تۆت دوست ئەقىل ـ پاراسىتى بىلەن ئەمگە قىلىپ نەتىجە ياراتقۇچى ئىكەن. مىسال ئالساق روماندا ئىككى دوست بىر ـ بىرىگە پىچاق تىقىشماقچى بولغاندا بۇ تۆت بالا قايىل قىلارلىق سەۋەپلەر بىلەن ئۇلارغا نەسىھەت قىلىپ زىيانكەشلىككە ئۇچراش ئالدىدا تۇرغان ئىككى ئادەمنىڭ ھاياتىنى قۇتۇلدۇرىۋالىدۇ. تۆت كىچىك دوستنىڭ بۇنداق ياخشى ئىشلىرى روماندا كۆپ يەردە بىزنىڭ دىققىتىمىزنى تارتىدۇ. ئۇلار بىردەم پارىژغا، بىردەم ياپونىيەگە، يەنە بىردەم لوندۇنغا بارىدۇ ۋە قولىدىن كېلىدىغان ياخشى ئىشلارنى قىلىش ئارقىلىق ئۇيغۇر بالىلىرىنىڭ قەلبىدىكى گۈزەل ئەخلاقنى  ئوقۇرمەنلەرگە يارۇتۇپ بەرگەن.
رومانغا ئوقىساق، كالىلار ئاسماندا ئۇچسا، قۇشلار يەردە مېڭىپ خامان سورۇيدۇ. شۇنداقلا يەنە دەريانىڭ ئۈستىگە كۆۋرۈك سالماي، دەريانىڭ سۇ يوق يېرىگە كۆۋرۈك سېلىپ قويىلىدۇ، ئادەملەرنى نەسىردىن ئەپەندىم لەتىپىلىرىدەك قىزقارلىق قىلىپ ئات-ئىشەكلەرگە تەتۈر مىندۈرۈپ قويىدۇ. بەزىدە ئادەملەرنى قارىشى ئالمايمىز، دەپ تۇرۇپ شەھەرگە كىرگۈزەتتى. مېھمانلارنى رېستۇراندا مېھمان قىلماي ھاجەتخانىدا مېھمان قىلاتتى.
ئىشقىلىپ، بۇلارنىڭ ئىشلىرىنىڭ ھەممىسى تەتۈر ئىدى. لېكىن ئەقىللىق تۆت كىچىك دوست قوللىرىدىكى خىسلەتلىك ئەڭگۈشتەرگە تايىنىپ تۇرۇپ تەتۈرلەر شەھىرىنى ئوڭلار شەھىرىگە ئايلاندۇرىدۇ. ئادەملەر ئارا مېھىر ـ مۇھەببەت يوق قارغىش تەككۈرلەر شەھىرىنى مېھىر ـ مۇھەببەتلىك شەھەرگە ئايلاندۇرىدۇ.
يىغىپ ئېيتقاندا، روماندىكى تۆت كىچىك دوستنى ئەڭ خوشال قىلغان ئىشنى مەن ئۈچ تۈرلۈك ھېس قىلدىم. بىرىنچىسى، تۆت كىچىك دوستنىڭ ئادەملەرنىڭ ھاياتىنى قۇتقۇزىشى. ھاياتىنى قۇتقۇزدى. ئىككىنچىسى، تەتۈرلەر شەھىرى بىلەن قارغىش تەككۈرلەر شەھىرىنى ئوڭشىشى. ئۈچۈنچىسى، ئۇلارنىڭ مەھمۇد قەشقىرى ۋە يۈسۈپ خاس ھاجىپ قاتارلىق ئالىم ـ پەيلاسوپ بوۋىلىرىمىز بىلەن كۆرۈشىشى ۋە كىروران گۈزىلى بىلەن ئۇچۇرۇشىشىدۇر.
دېمەك، كىرورانلىق بالىلار رومانىدا تەتىلگە قويۇپ بېرىلگەن تۆت كىچىك دوست مۇشۇنداق بىر قاتار قىزىقارلىق كەچۈرمىشلەرنى باشتىن كەچۈرگەندىن كېيىن روماندىكى سېھىرلىك دۇنيا بىلەن خوشلىشىپ ئۆز يۇرتلىرىغا قايتىپ كېلىپ ئۆزلىرىنىڭ مەكتەپتىكى ئوقۇشىنى يەنە داۋاملاشتۇرىدۇ. بۇنىڭدىن بىز يازغۇچى پەرھات ئىلياس ئاكىنىڭ بىزنى تولىمۇ كۆڭۈللۈك بىر تەتىلگە ئىگە قىلغانلىقىنى ھېس قىلالايمىز.
مانا بۇلار مېنىڭ كىرورانلىق بالىلار رومانىنى ئوقۇپ ھېس قىلغانلىرىم. بەلكىم روماندىكى بۇ تۆت كىچىك دوست يەنە بىر قېتىملىق تەتىلدەە يەنە چوقۇم تېخىمۇ قىزىقارلىق سەپەرلەرگە چىقىشى مۈمكىن. ئەمما ئۇلارنىڭ ئۇ سەپەردە قانداق قىزىقارلىق ئىشلارغا يولۇقىدىغانلىقى ھەققىدە ھازىرچە بىر نېمە دېگىلى بولمايدۇ. ئەگەر ئۇلار كېيىنكى قېتىملىق تەتىلدە يەنە سەپەرگە چىقسا ئۇلار سەپەرگە چىقىپ قايتىپ كەلگەندىن كېيىن يۈز بەرگەن ئىشلارنى سىلەرگە يەنە داۋاملىق سۆزلەپ بەرگۈم بار. ھازىرچە سىلەرگە خوش دەپ تۇراي ساۋاقداشلىرىم.

2011-يىلى 6-ئاينىڭ27-كۈنى بورتالادا يېزىلدى.


بورتالا شەھەرلىك 1- ئوتتۇرا مەكتەپ تولۇقسىز 8 ـ يىللىق 7 ـ سىنىپ ئوقۇغۇچىسى: كامالتۈرك ئەكبەر

ياخشى بولۇپتۇ، قەدىمىڭىزنى داغدام ئېلىڭ!

كامال تىپىڭ ،كامالتۉرۉك!
تورداشلارنىڭ توعرا چۉشىنىشىنى ئۉمىد قىلىمەن.كومپىيۇتىردىن تىحنىكىلىق چاتاق چىقتى.ئىككى -ئۉچ كۉندە ئوڭشاپ، ئىنكاسلىرىمنى تۉزۉتىمەن.

بۇ رۇمان راستىنلا ياخشىكەن

رومان ھەقىقەتەن ئوبدان رومان. بالىلار ئەدەبىىياتىدا يەنە بىر بوشلۇق بار. ئۇ بولسىمۇ،تىراگىدىيە ئېڭىدىكى ھەقىقىي بالىلار تۇرمۇشى .

ئەستا... مېنى قىستاپ بۇ يەرگە سەن نېمە دەپ كىرىۋالغانسەن ئەمدى. ياخشى بوپتۇ، ئۆزۈڭگە خاس تېمىلاردىن كۆپرەك پايدىلانغايسەن بۇرادەر.

ھەممىڭلارگە رەھمەت ئاكىلار، كۆپرەك قوللاپ بېرىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن.

  يوللىغان ۋاقتى 2014-1-27 20:09:06 |ئايرىم كۆرۈش
   
ئەستا... مېنى قىستاپ بۇ يەرگە سەن نېمە دەپ كىرىۋالغانسەن ئەمدى. ياخشى بوپتۇ، ئۆزۈڭگە خاس تېمىلاردىن كۆپرەك پايدىلانغايسەن بۇرادەر.


غەيرەت قىلىڭلار يىگىتلەر.

ئەسەرلىرىڭىزنى تولىمۇ كىچكىپ كۈرۈپتىمەن، سىزگە تېخىمۇ يۇقىرى پەللە تىلەيمەن، ئىزدىنىشلىرىڭىز ئوتۇقلۇق بولسۇن !