ئەدۇنىس دۆلىتىمىزگە كەلدى [ئۇلانما كۆچۈرۈش]

                       ئەدۇنىسنىڭ قىسقىچە تەرجىمىھالى

    شائىرنىڭ ئەسلى ئىسمى ئەلى ئەھمەد سەئىد ئىسبېر، ئەدۇنىس ئۇنىڭ تەخەللۇسى، ئۇ 1930.يىلى سۈرىيەنىڭ لاتاكىيە ئۆلكىسىدە دۇنياغا كەلگەن. 1956.يىلى لىۋانغا ئولتۇراقلاشقان. ئۆتكەن ئەسىرنىڭ 80.يىللىرىدىن باشلاپ ياۋرۇپا-ئامېرىكا ئەللىرىدە ئۇزۇن مۇددەت لېكىسيە سۆزلىگەن ۋە يېزىقچىلىق قىلغان، ئۇ ھازىر پارىژدا ياشايدۇ.

    ئەسەرلىرىنى تىزسا ئېگىزلىكى ئۆزىنىڭ بويى بىلەن تەڭ كىلىدىغان ئەدۇنىس داڭلىق شائىر، بۈيۈك مۇتەپەككۇر، ئەدەبىيات نەزەرىيەچىسى، ئەدەبىي تەرجىمان، رەسسام. ئامېرىكىلىق ھازىرقى زامان بۈيۈك مۇتەپەككۇر ئېدۋارىد سەئىد ئېيتىقاندەك ، ئۇ ئەرەپ شېئىرىيتىنى زامانىۋىلىققا، دۇنياۋىلىققا ئىگە قىلىشقا تۆھپە قوشقان ئەرەپ شائىرى، ئەرەپ ئاۋانگارت شېئىرىيىتنىڭ باشلامچىسى. ئۇنىڭ دۇنيا شېئىرىيەت مۇنبىرىدە شۆھرىتى زور. ئۇنىڭ شېئىرىيەتنى زامانىۋىلاشتۇرۇش تەشەببۇسى، ئەرەپ كۈلتۇرى ئۈستىدە قايتا ئويلىنىشى ئەرەپ زىيالىلىرى ئارىسىدا كۈچلۈك بەس-مۇنازىرە قوزغىغان.ئەدۇنىس ئالدىنقى ئەسىرنىڭ 50. باشلاپ تاكى ھازىرغا قەدەر يېزىقچىلقىن ئىزچىل توختاتمىغان بۇلۇپ ئۇنىڭ «شامالدىكى ياپراقلار»،«دەسلەپكى شېئىرلار»،«دەمەشقلىق مېھيارنىڭ ناخشىللىرى»،«كۆپلۈك سان شەكىللىك تاق سان»،«خەمسە»،«تەننىڭ بېشى، دېڭىزنىڭ ئاخىرى»،«ئاياللار تېنىدىكى يىرتىلىش تارىخى»،«يۇلتۇزلار كىتابىنى ساتىدىغان كىتاپ سودىگىرى» قاتارلىق 22 پارچە شېئىرلار توپلىمى، مەدەنيەت، ئەدەبىياتقا دائىر 10 نەچچە پارچە كىتابى، ئۇندىن باشقا يەنە بىر تۈركۈم تەرجىمە ئەسەرلىرىمۇ نەشىر قىلىنغان.

    ئۇ بىريۇسىل ئەدەبىيات مۇكاپاتى، تۈركىيەنىڭ ھېكمەت ئەدەبىيات مۇكاپاتى، ماكېدۇنيە ئالتۇن تاج شېئىرىيەت مۇكاپاتى، فېرانىسيەنىڭ ژان مارىيو چەتئەل ئەدەبىيات مۇكاپاتى ۋە ماركىس ياكوب چەتئەل كىتابلىرى مۇكاپاتى، ئىتالىيەنىڭ نونىنو شېئىرىيەت مۇكاپاتى ھەمدە گىرېنزانا كاپور ئەدەبىيات مۇكاپاتى قاتارلىق خەلقئارالىق چوڭ مۇكاپاتلارغا ئىرىشكەن شۇنداقلا 2009.يىلى ئېلىمىزنىڭ ئىككىنجى قېتىملىق «جۇڭكۈن خەلقئارا شېئىرىيەت مۇكاپاتى»غا سازاۋەر بولغان. يېقىنقى يىللاردىن بۇيان (2005.يىلدىن ئېتبارەن) نۇبىل ئەدەبىيات مۇكاپاتىنىڭ دۇنيا جامائەتچىلىكى كۆز تىككەن مۇھىم نامزاتلىرىدىن بىرى بۇلۇپ كەلمەكتە.

      مەنبە؛ «تەڭرىتاغ» ژۇرنىلى 2011.يىل1.سان، (ئەركىن نۇرنىڭ «دۇنياۋى شائىر ئەدۇنىس» نامىلىق يازمىسىدىن).

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   ئەلرام تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-8-11 16:52  : i, h2 k% @$ _5 X
0 d( f1 l) h$ v8 X9 _

          ئەدۇنىس شېئىرلىرىدىن

               ئەركىن نۇر تەرجىمىسى

                       تىلەك

     ئىستەيمەن، ماڭا كەڭ قۇچاق ئاچقان پىنھان

     جىلغىلار ۋە يىللارنىڭ قارلىق شەمشادلىرىدىن پەيدا بۇلۇشىنى

     ئىستەيمەن ئۇنىڭ مېنى ساقلىشىنى

     يىراق ئۈنچە مەرۋايىتلار ۋە يەلكەنلەرنىڭ ئېزىقتۇرىشىدىن.

     قارلىق شەمشادلاردىن يېلتىزىم بولسا،

     يۈزلىرىم ھەسرەت چەككەن دەرەخ قوۋزىقىنىڭ

     ئارقىسىدا ئاراملانسا،

     مەن تاڭنۇرى ۋە بۇلۇتلۇق تۇمانغا ئايلىناتتىم-

     ئۇپۇقتا-خاتىرجەملىك دۇنياسىدا زاھىر بۇلاتتىم.

     ھەمدە ياشىماقتىمەن

     پىنھان جىلغىلار ۋە يىللار دەرىخىنىڭ ھەر بىر

     پۇتاق-شاخلىرىدا پەيدا بۇلۇپ

     ھەممىسى پىشانەمدىكى يالقۇن

     قىزىتمام ۋە قولدىن بېرىپ قويۇش ئۆرتىگەن يالقۇن

     پۈتۈنلا يۇتماقتا مەن قوغداۋاتقان زېمىننى.

          ئۆلۈمسىز مەرسىيە

     تۇتقۇن بولغان ۋەتەننىڭ ئارقىسىدا بارىمەن يۈگىرەپ

     توي زىياپىتىنىڭ ئورمانزارلىقىدا، قوڭغۇراق چالغان بالىلىق ئارا؛

     يىغىمەن كىرپىك ھەمدە خىياللارنى

     ئوت-چۆپ ئارىسىدا ۋە ھۇسۇل كارۋىتىدىكى يوتقان قېشىدا؛

     قىسمەن ئىگەرنى

     ساڭا قاراپ- ۋەتىنىم، ئۇچقاندەك چاپىمەن ئالغا

     ئەي،كۆزۈمدىكى مۇزلۇق بىر دۇنيا.

                                                                مەنبە؛ «تەڭرىتاغ» ژۇرنىلى 2011.يىل1.سان.

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   ئەلرام تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-8-11 19:55  
8 F- A5 ?( R6 R. M0 E; D( r8 G$ t" V) Y" ~! d! O( J; P+ p

" e% m0 [+ u% O0 ~0 |1 r7 J

      ئەدۇنىس شېئىرلىرىدىن

: W6 K" l) D9 E5 _! P8 \$ J! Y

          ئەركىن نۇر تەرجىمىسى

, u3 X6 ]6 ]  l& s! i7 m: H: j

         دەسلەپكى كىتاب

«ئىگە ياكى ئالماش بولسۇن.»

«ۋاقىت ئىشىلتىلسۇن سۈپەتكە.»

نېمە،نېمە دەيسەن؟ ياكى

سېنىڭ نامىڭدا سۆزلەۋاتقان نېمە ئۇ نەرسە؟

0 ?% b/ q1 T. N4 V

كېنايە قىلۋاتامسەن؟ مېتافورا بىر نىقاب

نىقاپتۇر ئېزىقتۇرۇش.

سېنىڭ ھاياتىڭ سۆز-ئىبارىگە ئۇرالغان،

لۇغەت پۈتمەس-تۈگىمەس سۆز ئىبارىلەر سىرلىرىدۇر،

سۆز-ئىبارىلەر جاۋاپ بىرەلمىسىمۇ

سوراقلىيالايدۇ-ئېزىقتۇرىدۇ

يۇشۇرۇن ئوخشىتىش بىر قېتىملىق كۆچۈشتۇر،

شىددەتلىك ئوت بىلەن شىددەتلىك ئوت ئارا،

ئۆلۈم بىلەن ئۆلۈم ئارىسىدا.

; L  g  ]6 i: R6 _0 h. ^

سەن ھەربىر مەنە ئىچىدە تۇغۇلۇپ، مانا

شۇنداق ئۆتىسەن.

سېنىڭ چىرايىڭنى سۈپەتلىمەك تەس.

: r1 H4 s4 e; I6 {8 @( f7 T

    تۇنجى مۇھەببەت

/ ^0 z5 v% o( B$ X

ئاشىقلار جاراھەتنى ئۇقۇيدۇ-ئۇ بىزدىن بۇرۇنقى

يېزىلغان جاراھەتلەردۇر،

بىز ۋاقىتنى يەنە مۇنداقمۇ تەسۋىرلەيمىز:

يۈزۈم كېچە،كۆزلىرىڭ تاڭدۇر

سىلەرنىڭ قەدىمىڭلار، ئۇلارغا ئوخشاشلا

قان ھەم سېغىنىچتۇر.

9 b7 l' c: o, w9 ]2 U

ئۇلار ھەر بىر ئويغانغىنىدا بىزلەرنى ئۈزۈۋالىدۇ

ئاندىن مۇھەببەت ۋە بىزلەرنى ئاتىدۇ

شامالدىكى قىزىلگۈلدەك

                    مەنبە؛ «تەڭرىتاغ» ژۇرنىلى 2011.يىلى 1.سان

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   ئەلرام تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-8-11 20:17  
" [0 d( _  [& _3 c/ h; ~4 W
9 y- V3 l" v  O; e: k- L/ T( s( A

) w% _" o& V; e* ?( v

      ئەدۇنىس شېئىرلىرىدىن

          ئەركىن نۇر تەرجىمىسى

             شائىر ھالى(2)

ئۆلگەندىن كېيىن ئۇ شاھزادىگە دېدى:

سەن ئالەمدىن ئۆتتىڭ، سېنىڭ شاھلىق

ھۇقۇقۇڭمۇ ئۆلدى، زور

قۇشۇنلىرىڭمۇ يوق بولدى.

مەن بۇرۇن قانداق بولغان بولسام ھېلھەممۇ

شۇنداق

مەن ھەر سەھەر قايتىدىن تۇغۇلىمەن.

ئۇ شاھزادىگە دېدى:

تۇر، بېرىپ شاھىت بول، سەن شۇنداق بايقايسەن

سېنىڭ قارامغا ۋە قەدىمىمگە ئەگەشسەڭ

مېنىڭ شېئىرلىرىمنى كۆرەلەيدىغىنىڭنى

نۇرنىڭ شاھىغا ئايلىنىپ، سەن مېنىڭ بىر پارچە

نۇرۇم

مېنىڭ سۆزلىرىم ئىچىدە كۆيۈۋاتقان.

           مەنە

مەن بۆشۈكتىن تۇغۇلغان، مېنىڭچە، بۇ بۆشۈكنىڭ ئەڭ مۇۋاپىق ئاتىلىشى جاراھەتتۇر.

خەيرىيەت، مەن شامال بىلەن قولۋىقىمنى باغلايمەن، ئىشلىرىمنى چەكسىزلىككە ئامانەت قىلىپ تاپشۇرىمەن.

بىر قېتىم مەن شۇنداق ئويلىغان:

چايكىلارنىڭ كۆز يېشىنى يىغسام، ئاندىن ئۇنى دولقۇنلارنىڭ سۇ باكىغا قۇيسام.

ئۇ ھالدا، ۋاقىت-زامان، ئەي مەنىلەرنىڭ يىلىنى، مېنىڭ تۇرمۇشۇمنى نېمىگە ئاساسەن بىلەلەيسەن؟

                   تارىخ

   قۇياش يالاڭ ئاياغ يۈرىدۇ، ھاۋاغا كۆتۈرلۈپ دېڭىز دولقۇنى ئۈستىدىكى كۆپكۈك كۈيلەرگە سالام بېرىدۇ. دولقۇن دېڭىزنىڭ ئۈنلۈك دېكلىماتىسيەسىنى زەن قۇيۇپ ئاڭلايدۇ. چايكا كۆپۈكلەر ئارا چاقنىغان ئەينەك. دولقۇن ھاۋانىڭ تېمىغا يۆلەنگىنىچە گاھ چۆكۈپ، گاھ ئۆرلەپ مەۋىج ئۇرىدۇ.

   «سەن ماڭا تەئەللۇق ئەمەس.» دېڭىز ئۆز ۋۇجۇدىدىن سىزغىپ چىققان كۆپۈككە بېقىپ شۇنداق دەيدۇ. ئۇندقتا، شۇنى ئۆگنىۋالغىنكى، سەن ئۆز-ئۆزۈڭگە بىر مەيدان ئۇرۇش باشلىساڭلا، ئۆز-ئۆزۈڭگە ئايلىنالايسەن.

   مەيلى قاچان، مەيلى قايسى تەرىزدە دېڭىزغا قارىساڭ، كۆپۈكنىڭ ئايىغىنى كىيىۋىلىپ ئۇسسۇلغا چۈشكەن دولقۇننى كۆرەلەيسەن؛ لېكىن دولقۇن ئۆلگۈدەك قاتتىق ھالسىرىغان پەيىتى دەل ئۇنىڭ ئۆلگەن ۋاقتىدۇر.

   شۇنداق قىلىپ، مەن دېڭىزدا ئۆزۈمنىڭ بىر بۆلەك تارىخىم بار ئىكەن، مېنىڭ نادانلىقىم سۇنىڭ نادانلىقىدەك يېتەرلىك ھەم تىرىك پېتى ئىكەن دەپ بىلىمەن.

                                              مەنبە؛ «تەڭرىتاغ» ژۇرنىلى2011.يىل1.سان

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   ئەلرام تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-8-11 20:57  ( o" J) D/ H2 P7 n5 r1 R
, J8 q! f2 x, Q

4 t0 `: z1 \, ^  | ئۇ ئۇيغۇر شائىرلىرىغا، شېئىرىيىتىگە ئەڭ بۇرۇن نەزەر سالغان چەتئەللىك نوپۇزلۇق شائىردۇر.

جاللات،ئەلراملارغا رەھمەت!

( W6 A5 b3 _; E
+ Q( k1 y2 A* c, |/ h9 q0 P& qبۇ تەرىپى تېخىمۇ قىممەتلىك. بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   Erchin تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-8-11 23:08  3 J7 |$ I; |. l/ G  `- o2 ^# x
1 q$ B- h" x% W5 H, K# E

ئەلرام، جاللات، رەھمەت سىلەرگە!

       ئېرچىن، جاللات، ئەلرام    رەخمەت سىلەرگە., Y4 D; [' k/ Y) y* c& P" P

　ئەدۇنىس 8-ئاينىڭ 13-كۈنى بېيجىڭ پېداگوگىكا ئۇنىۋېرسىتېتىدا مو يەن بىلەن سۆھبەتلەشكەندە: <يېزىقچىلىق _ بىر تۈرلۈك قېدىرىپ تەكشۈرۈش ۋە سۇئال سوراش>  دەپ كۆرسەتتى.) A1 R8 W: M7 S: b+ z* {) z. K3 u
تەپسىلاتى بۇ يەردە:
6 u/ U& l' W& C8 V+ t" a4 ^* O
3 ^. H4 l6 s/ ^( Q. T+ Ihttp://www.chinawriter.com.cn/news/2013/2013-08-16/171065.html" b$ y$ i+ j& @& q

لۇشۈن ئەدەبىيات ئىنىستىتۇتىنىڭ 7-قارارلىق ئاز سانلىق مىللەتلەر ئەدەبىي ئىجادىيەت كۇرسى شىنىڭدا باشلاندى.! G) {; E% a% Q+ k2 k
خەۋەر تەپسىلاتى بۇ يەردە:% t, W9 o  Q1 m+ [) o6 K2 u
http://www.chinawriter.com.cn/news/2013/2013-08-16/171053.html, V2 T& U% G" T4 q. M, P, u

/ w; W  j4 i8 j0 e. j بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   Erchin تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-8-18 22:03  " Z' W- H( T7 G
4 F* Z$ I8 M# x! n4 A. B7 R

تىزغان گۈلدەستەڭلار ئەجەپ پۇراقلىق ئىكەن ئەزىز دوستلار ، رەھمەت سىلەرگە!

ئەدۇنىسنىڭ ھاياتىي پائالىيەتلىرى ئۇنىڭ شېئىرلىرىدەكلا جۇشقۇن تەسىرات بېرىدىكەن. 83 ياشلىق بىر بوۋاينىڭ دۆلەت ئاتلاپ مۇشۇنداق ئەھمىيەتلىك پائالىيەتلەرنىڭ ساھىبى بولۇشى، مېنىڭچە سالامەتلىك نۇقتىسىدىن ئېلىپ ئېيىتقاندا كاتتا ئىش، بىزنىڭ ئۇيغۇر يازغۇچى-شائىرلىرىمىزغىمۇ ئاشۇنداق ئۇزۇن ئۆمۈر، جۇشقۇن سالاپەت ۋە ئۆمرىدىن ئۇزۇن ياشايدىغان ئىجادىيەت مەنزىللىرى يار بولغاي.

: V2 z/ b  ?, d, k. Z' S+ T# cتاغ - تۇرانى سېغىنىپسەن -دە، پاسئان؟