شياڭگاڭ «جەنۇبىي جۇڭگو ئەتىگەنلىك خەۋەرلەر گېزىتى»نىڭ تور بېكىتىدە، يېقىندا ئىقتىسادىي ھەمكارلىق ۋە تەرەققىيات تەشكىلاتىنىڭ دۇنيا بويىچە ئوتتۇرا-باشلانغۇچ مەكتەپ مائارىپىنىڭ ئەڭ يېڭى دوكلاتى ئېلان قىلىندى، شاڭخەي بىلەن شياڭگاڭ ئالدىنقى ئورۇندا، ئامېرىكا بولسا 65 دۆلەت ۋە رايون ئىچىدە 26- ئورۇندا تۇردى.

ئامېرىكا ئاسىيادىن نېمىلەرنى ئۆگىنەلەيدۇ؟ شياڭگاڭ بىلەن شاڭخەي ئامېرىكىدىن يەنە نېمىلەرنى ئۆگىنەلەيدۇ؟

شياڭگاڭ بىلەن شاڭخەي ئۆتكەن 20 يىلدا مائارىپ دائىرىسىنى پائال كېڭەيتىپ، 2000-يىلىدىن باشلاپ مەكتەپ، دەرسلىك ۋە باھالاش سىستېمىسىنى كەسكىن ئىسلاھ قىلدى. بۇ ئىككى شەھەرنىڭ تۇتقان يولى ئوخشاش بولمىسىمۇ، بۇ ئىككى شەھەرنىڭ مائارىپ تۈزۈلمىسىدىكى ئورتاق ئالاھىدىلىكى بۇ قېتىم ئەلا نەتىجىگە ئېرىشىشىگە تۈرتكە بولدى.

بىرىنچىدىن، شاڭخەي بىلەن شياڭگاڭدا قاتتىق ئوقۇتۇش ئۆلچىمى ۋە كۈچلۈك يادرولۇق دەرسلىك تەسىس قىلىنغان بولۇپ، بۇ ئىش تەبىئىي پەن ساھەسىدە تېخىمۇ گەۋدىلىك. ئەمما ئامېرىكىدىكى ئىشتاتلارنىڭ ئوقۇتۇش ئۆلچىمىدە چوڭ پەرق بار. ئوقۇغۇچىلار ئوخشاش بولمىغان قاتلامدىكى دەرسلىك ئىچىدىن ئۆزلىرى ئېھتىياجلىقلىرىنى تاللايدۇ، بۇنىڭ بىلە ئوقۇغۇچىلار تېخىمۇ يۇقىرى دەرىجىلىك، يەنى تېخىمۇ قىيىن دەرسلىكلەردىن ئۆزىنى قاچۇرىدۇ.

ئىككىنچىدىن، شياڭگاڭ بىلەن شاڭخەيدىكى مەكتەپلەر ئوقۇغۇچىلارنى ئوقۇتۇش ئۆلچىمى بويىچە تەربىيەلەشتە خېلى زور ئۆز ئالدىغا ئىش كۆرۈش ھوقۇقىغا ئىگە بولسىمۇ، بۇ مەكتەپلەردە بىرلىككە كەلتۈرۈلگەن مەركەزلىك مائارىپ تۈزۈلمىسى يولغا قويۇلغاچقا،　ئوقۇتۇش سۈپىتىگە كاپالەتلىك قىلغىلى بولىدۇ. بۇنىڭغا سېلىشتۇرغاندا ئامېرىكىدا مائارىپ ھوقۇقى ئوخشىمىغان قاتلام ۋە دەرىجىدىكى ھۆكۈمەت تارماقلىرىغىچە، ئوخشىمىغان ئىشتاتلاردىن ئوخشىمىغان رايونلارغىچە تارقاقلاشتۇرۇلغان بولغاچقا، ئۆلچەم، بايلىق، ئوقۇتقۇچى سەپلەش ۋە باھالاش سىستېمىسى قاتارلىقلار مۇكەممەل بولمىغانلىقتىن، ئۇلار ئارىسىدا پەرق چوڭ. بۇ خىل تەلىم-تەربىيە پۇرسىتىنىڭ زور پەرقى دەل بۇ قېتىمقى تەكشۈرۈشتە نامايان بولدى.

ئۈچىنچىدىن، جۇڭگو يۇقىرى ساپالىق ئوتتۇرا-باشلانغۇچ مەكتەپ ئوقۇتقۇچىلىرى ۋە مەكتەپ مۇدىرلىرىنى تەكلىپ قىلىش ۋە ئۇلارنى قوللاش خىزمىتىگە ئىنتايىن ئەھمىيەت بېرىدۇ. ئوقۇتقۇچىلاردا كوللېكتىپ ھەمكارلىقنى كۈچەيتىشكە ئەھمىيەت بېرىدىغان ئەنئەنە بولغاچقا، ئوقۇتۇش سۈپىتىنى ئۆستۈرۈش، دەرسلىكلەرنى مۇكەممەللەشتۈرۈش ئۈستىدە قەرەللىك پىكىر ئالماشتۇرۇپ تۇرىدۇ. جۇڭگودىكى ئوقۇتقۇچىلار ئىچىدە تەبىئىي پەن، سانائەت پەنلىرى ئۇنۋاندىكىلەرنىڭ نىسبىتى ئامېرىكىدىكى ئوقۇتقۇچىلارنىڭكىدىن يۇقىرى. ئۇنىڭدىن باشقا، يېقىنقى يىللاردىن بۇيان، ئوقۇتقۇچىلىق ئامېرىكىدا تازا ئېقىۋاتقان كەسىپ ھېسابلانمايدىغان بولۇپ قالدى. تەبىئىي پەن ۋە تىل ئوقۇتقۇچىلىرى ئىنتايىن قىس بولۇپ، ئوقۇتقۇچىلىق قىلىپ بەش يىل ئىچىدە ئىستىپا بېرىش نىسبىتى يۇقىرى.　ئوقۇتقۇچىلار دەرسخانىدا غېرىبسىنىپ قالغاندەك ھېس قىلىدۇ، ئۇلار ئوقۇتۇش سەۋىيەسىنى ئۆستۈرمەكچى بولسىمۇ، ھېچقانداق ياردەمگە ئېرىشەلمەيدۇ.

تۆتىنچىدىن، ئامېرىكىلىق ئوقۇغۇچىلارغا سېلىشتۇرغاندا، شياڭگاڭ ۋە شاڭخەيلىك ئوقۇغۇچىلار مەكتەپتە ئىنتايىن قېتىرقىنىپ ئۆگىنىدۇ، ئۇنىڭ ئۈستىگە دەرستىن چۈشكەندىن كېيىن كۆپ قىسىم ۋاقتىنى ئۆگىنىشكە سەرپ قىلىدۇ. «نېمە تېرىساڭ شۇنى ئالىسەن» دېگەن قاراش ئوقۇغۇچىلارنىڭ جاپاغا چىداپ تىرىشىپ ئۆگىنىشىدىكى كۈچلۈك ھەرىكەتلەندۈرگۈچ كۈچ ھېسابلىنىدۇ.

ئەنئەنە جەھەتتىن ئېيتقاندا، جۇڭگونىڭ مائارىپ ئەندىزىسىدە بىلىمنى ئۆزلەشتۈرۈشكە ئەھمىيەت بېرىلىدۇ؛ ئەمما ئامېرىكىنىڭ دەرسلىكى ۋە ئوقۇتۇشىدا بولسا ئوقۇغۇچىلارنى سوئال سوراش، مۇستەقىل پىكىر قىلىش، مەسىلىلەرنى ھەل قىلىش ۋە ئۆگەنگەن بىلىمنى تەدبىقلاشقا يېتەكلەشكە ماھىر بولۇش تەكىتلىنىدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا،　ئىمتىھانغىلا تايىنىپ سىنىپ ئۆرلەپ ئوقۇش ئەھۋالنى ئازايتىش ئۈچۈن، ئامېرىكىدا كۆپ خىل تۈردىكى مەكتەپلەر قۇرۇلغان بولۇپ، ئوقۇغۇچىلارغا نۇرغۇن 2-قېتىملىق تالاش پۇرسىتى يارىتىپ بېرىلىدۇ.

كۆپ جەھەتتىن ئېيتقاندا، شاڭخەي ۋە شياڭگاڭنىڭ ئامېرىكا بىلەن بولغان ئۆزىگە خاس ئارتۇقچىلىقى ۋە يېتەرسىزلىكى بار. شاڭخەي ۋە شياڭگاڭنىڭ مائارىپ تۈزۈلمىسى كەڭ دائىرىدە نىسبەتەن ئېيتقاندا يۇقىرى مائارىپ سەۋىيەسىگە كاپالەتلىك قىلالايدۇ، ئەمما مائارىپ مەزمۇنى ۋە ئوقۇتۇش مېتودىنى ئىسلاھ قىلىشقا توغرا كېلىدۇ. ئامېرىكىنىڭ يېڭىلىق يارىتىلغان، تەتقىقات خاراكتېرلىك ۋە زامانىۋى ئوقۇتۇش ئۇسۇللىرى ناھايىتى كۆپ بولسىمۇ، بارلىق ئوقۇغۇچىلارنى يۇقىرى ساپادا تەربىيەلەيدىغان مائارىپ تۈزۈلمىسى كەمچىل.

ھېچقانداق دۆلەتنىڭ مائارىپىنى مۇكەممەل دېگىلى بولمايدۇ. ئالدىمىزدىكى ۋەزىپە-ئوقۇغۇچىلارنى كۈندىن-كۈنگە تەرەققىي قىلىۋاتقان بۇ دۇنيادا ئۇتۇق قازىنالايدىغان ئەمگەكچى ۋە پۇقرا قىلىپ يېتىشتۈرۈپ چىقىش. شۇڭا بىر بىرىمىزدىن تېخىمۇ كۆپ نەرسىلەرنى ئۆگىنىشىمىزگە توغرا كېلىدۇ.