ﺟﺎﻟﻼﺕ ﺷﯩﯔ ﺷﯩﺴﻪﻱ ﺋﯚﻟﺘﯜﺭﮔﻪﻥ ﻣﻪﺷﮭﯘﺭ ﺷﻪﺧﯩﺴﻠﻪﺭ
ئاپتورى: ئىبىراھىم ئالىپ تېكىن
1. ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻯ
ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﮬﺎﺯﯨﺮﻗﻰ ﺯﺍﻣﺎﻥ ﺷﯧﺌﯩﺮﯨﻴﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﻣﻪﺷﮭﯘﺭ ﯞﻩﻛﯩﻠﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﺑﯩﺮﻯ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯦﻤﯘﻛﯩﺮﺍﺗﯩﻚ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﯩﻨﯩﯔ ﺋﺎﺗﺎﻗﻠﯩﻖ ﯞﻩﻛﯩﻠﻰ، ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﯩﻲ ﯞﻩﺗﻪﻧﭙﻪﺭﯨﯟﻩﺭ ﺷﺎﺋﯩﺮ، ﺋﺎﺯﺍﺩﻟﯩﻖ، ﺗﻪﯕﻠﯩﻚ، ﺩﯨﻤﯘﻛﯩﺮﺍﺗﯩﻴﻪ ﯞﻩ ﺋﯩﻠﯩﻢ ﻣﻪﺭﯨﭙﻪﺗﻨﯩﯔ ﻳﺎﻟﻘﯘﻧﻠﯘﻕ ﻛﯜﻳﭽﯩﺴﻰ، ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻯ- 1901-ﻳﯩﻠﻰ 2- ﺋﺎﻳﻨﯩﯔ 9-ﻛﯜﻧﻰ ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﻳﯧﯖﻰ ﺷﻪﮬﯩﺮﯨﺪﻩ ﺳﻮﺩﯨﮕﻪﺭ ﺋﺎﺋﯩﻠﯩﺴﯩﺪﻩ ﺩﯗﻧﻴﺎﻏﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ. ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺋﺎﺗﺎ-ﺑﻮﯞﯨﻠﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﺗﺎﺭﺗﯩﭗ ﻣﻪﺭﯨﭙﻪﺗﭽﻰ، ﺋﯘﻗﯘﻣﯘﺷﻠﯘﻕ ﻛﯩﺸﯩﻠﻪﺭﺩﯨﻦ ﺑﻮﻟﻐﺎﭼﻘﺎ ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻘﻨﻰ ﻛﯩﭽﯩﻜﯩﺪﯨﻨﻼ ﺑﯩﻠﯩﻤﻠﯩﻚ ﺋﺎﺩﻩﻡ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﻳﯧﺘﯩﺸﺘﯜﺭﯛﺷﻜﻪ، ﻗﻮﻟﯩﺪﯨﻦ ﻛﯩﻠﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻜﻰ ﺋﯩﻤﻜﺎﻧﯩﻴﻪﺗﻠﻪﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﯩﺮﯨﺸﭽﺎﻧﻠﯩﻖ ﻛﯚﺭﺳﯩﺘﯩﭗ ﺷﻪﺭﯨﺖ-ﺷﺎﺭﺍﺋﯩﺖ ﻳﺎﺭﯨﺘﯩﭗ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ.
ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻖ ﺩﻩﺳﻠﻪﭘﺘﻪ ﺩﯨﻨﯩﻲ ﺳﺎﯞﺍﺩﯨﻨﻰ ﭼﯩﻘﺎﺭﻏﺎﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ، ﻣﻪﺧﺴﯘﺕ ﻣﻮﮬﯩﺘﯩﻼﺭ ﺋﺎﭼﻘﺎﻥ ﭘﻪﻧﻨﯩﻲ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﺘﻪ ﺋﻮﻗﯘﻏﺎﻥ.
1914-ﻳﯩﻠﺪﯨﻦ 1916-ﻳﯩﻠﻐﯩﭽﻪ ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﺷﻪﮬﺮﯨﺪﯨﻜﻰ ﺧﻪﻧﺰﯗﭼﻪ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﺘﻪ ﺋﻮﻗﯘﻏﺎﻥ، ﺑﯘ ﺟﻪﺭﻳﺎﻧﺪﺍ ﺋﯘ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻛﯩﻼﺳﯩﻚ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﯩﺪﯨﻦ ﺑﺎﺷﻘﺎ ﺧﻪﻧﺰﯗ ﯞﻩ ﭼﻪﺗﺌﻪﻝ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﻰ ﺑﯩﻠﻪﻧﻤﯘ ﺗﻮﻧﯘﺷﯘﭖ ﭼﯩﻘﻘﺎﻥ.1917-ﻳﯩﻠﻰ ﺋﯘ ﺩﺍﺩﯨﺴﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﻠﻠﻪ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺍ ﺋﺎﺳﯩﻴﺎﻏﺎ ﭼﯩﻘﯩﭗ، ﻛﯚﭘﻠﯩﮕﻪﻥ ﺩﯙﻟﻪﺗﻠﻪﺭﻧﻰ ﺋﺎﻳﻠﻨﯩﭗ ﺳﻮﺩﺍ ﻗﯩﻠﯩﺶ ﺟﻪﺭﻳﺎﻧﯩﺪﺍ ﺋﯘﻗﯘﻣﯘﺷﻠﯘﻕ ﺋﺎﺩﻩﻣﻠﻪﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﻮﻧﯘﺷﻘﺎﻥ، ﺳﯚﮬﺒﻪﺗﻠﻪﺭﺩﻩ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ.
ﺋﯘ ﯞﻩﺗﻪﻧﮕﻪ ﻗﺎﻳﺘﯩﭗ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ، ﺩﯨﻤﯘﻛﯩﺮﺍﺗﯩﻚ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﯩﻲ ﭘﺎﺋﺎﻟﯩﻴﻪﺗﻠﻪﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺷﯘﻏﯘﻟﻼﻧﻐﺎﻥ. ﻣﻪﺧﺴﯘﺕ ﻣﻮﮬﯩﺘﻰ ﺑﯘ ﻳﺎﺵ ﺷﺎﺋﯩﺮﻧﯩﯔ ﺟﻪﯕﮕﯩﯟﺍﺭ، ﻗﻮﺭﻗﻤﺎﺱ ﺭﻭﮬﯩﺪﯨﻦ ﺗﻪﺳﯩﺮﻟﯩﻨﯩﭗ 1923-ﻳﯩﻠﯩﺪﯨﻦ 1926-ﻳﯩﻠﻐﯩﭽﻪ ﻳﻪﻧﻪ ﻗﺎﻳﺘﯩﺪﯨﻦ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺍ ﺋﺎﺳﯩﻴﺎﻏﺎ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﭼﯩﻘﯩﭗ، ﺋﯩﻠﯩﻢ ﺗﻪﮬﺴﯩﻞ ﻗﯩﻠﯩﺸﯩﻐﺎ ﻳﺎﺭﺩﻩﻣﺪﻩ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ.
ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻖ 1926-ﻳﯩﻠﻰ ﯞﻩﺗﻪﻧﮕﻪ ﻗﺎﻳﺘﯩﭗ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ، 1927-ﻳﯩﻠﻰ ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﺋﺎﺳﺘﺎﻧﯩﺪﯨﻜﻰ ﻣﻪﺧﺴﯘﺕ ﻣﻮﮬﯩﺘﻰ، ﭘﯩﭽﺎﻧﺪﯨﻜﻰ ﺋﯩﺴﻜﻪﻧﺪﻩﺭ ﺧﻮﺟﺎ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﻛﯩﺸﯩﻠﻪﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ <ﺋﺎﻗﺎﺭﺗﯩﺶ ﺟﻪﻣﺌﯩﻴﺘﻰ> ﻗﯘﺭﯗﭖ، 3000 ﺳﻪﺭ ﻛﯚﻣﯜﺵ ﺗﻪﻧﮕﻪ ﺋﯩﺌﺎﻧﻪ ﺗﻮﭘﻼﭖ، ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﺷﻪﮬﯩﺮﺩﯨﻜﻰ ﻧﯩﻴﺎﺯ ﺳﻪﻳﭙﯘﯓ ﺩﯦﮕﻪﻥ ﻛﯩﺸﯩﻨﯩﯔ ﻗﻮﺭﯗﺳﯩﺪﺍ ﻳﯧﯖﻰ ﻣﻪﻛﺘﻪﭖ ﻗﯘﺭﯗﭖ، ﺋﻮﻗﯘﻏﯘﭼﻰ ﺳﺎﻧﯩﻨﻰ ﺗﯧﺨﯩﻤﯘ ﻛﯚﭘﻪﻳﺘﻜﻪﻥ ﯞﻩ ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﻳﯧﯖﻰ ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭙﯩﻨﯩﯔ ﺩﻭﻟﻘﯘﻧﯩﻨﻰ ﻗﻮﺯﻏﯩﻐﺎﻥ.
ﺋﯘ، ﺑﯘ ﺟﻪﺭﻳﺎﻧﯩﺪﺍ 1932-ﻳﯩﻠﻰ ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﺋﺎﺳﺘﺎﻧﯩﺪﺍ ﻣﻪﺧﺴﯘﺕ ﻣﻮﮬﯩﺘﯩﻼﺭ ﺑﺎﺷﭽﯩﻠﯩﻘﯩﺪﯨﻜﻰ ﺩﯦﮭﻘﺎﻧﻼﺭ ﻗﻮﺯﻏﯩﻠﯩﯖﯩﻐﺎ ﻗﺎﺗﻨﯩﺸﯩﭗ ﺋﺎﻛﯩﺘﯩﭗ ﺧﯩﺰﻣﻪﺗﻠﻪﺭﻧﻰ ﻛﯚﺭﺳﻪﺗﻜﻪﻥ.
1933-ﻳﯩﻠﻰ 3-ﺋﺎﻳﻨﯩﯔ 13-ﻛﯜﻧﻰ ﺟﺎﻟﻼﺕ ﺷﯩﯔ ﺷﯩﺴﻪﻱ ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻧﻰ ﺳﻪﭘﺪﺍﺷﻠﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺭﻩﮬﻤﺴﯩﺰﻟﻪﺭﭼﻪ ﺋﯚﻟﺘﯜﺭﮔﻪﻥ.
ﺋﯘﻧﯩﯔ ﯞﻩﻛﯩﻠﻠﯩﻚ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﯩﺮﯨﺪﯨﻦ <ﺋﻮﻳﻐﺎﻥ>، <ﺋﺎﭼﯩﻞ>، <ﻣﯘﺯﻟﯩﺪﻯ>، <ﻳﺎﺯ ﺗﯜﻧﻰ>، ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﯩﺮﻯ ﺑﺎﺭ.
2. ﻗﯘﺗﻠﯘﻕ ﺷﻪﯞﻗﻰ
(1876-1937)
ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯦﻤﯘﻛﯩﺮﺍﺗﯩﯔ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﯩﻨﯩﯔ ﯞﻩﻛﯩﻠﻰ، ﯞﻩﺗﻪﻧﭙﻪﺭﯨﯟﻩﺭ ﺋﺎﻟﯩﻢ، ﺩﺍﯕﻠﯩﻖ ﺗﺎﺭﯨﺨﺸﯘﻧﺎﺱ، ﮊﻭﺭﻧﺎﻟﯩﺴﺖ، ﻧﻪﺷﯩﺮﯨﻴﺎﺗﭽﻰ، ﺋﯩﻠﯩﻢ-ﻣﻪﺭﯨﭙﻪﺗﻨﻰ-ﺧﻪﻟﻘﻨﻰ ﺋﻮﻳﻐﯩﺘﯩﺶ ﯞﻩ ﻗﻮﺯﻏﯩﺘﯩﺸﻨﯩﯔ ﻳﺎﺧﺸﻰ ﻗﯘﺭﺍﻟﻰ ﺩﻩﭖ ﮬﯧﺴﺎﺑﻠﯩﻐﺎﻥ ﺋﯘﻟﯘﻍ ﺯﺍﺕ. ﻗﯘﺗﻠﯘﻕ ﮬﺎﺟﻰ ﺷﻪﯞﻗﻰ 1876-ﻳﯩﻠﻰ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﺩﻩ ﺗﯘﻏﯘﻟﻐﺎﻥ.
ﺋﯘ ﻛﯩﭽﯩﻜﺪﯨﻦ ﺗﺎﺭﺗﯩﭙﻼ ﺗﯩﺮﯨﺸﭽﺎﻥ، ﺋﻪﻗﯩﻠﻠﯩﻖ ﺑﻮﻟﻐﺎﭼﻘﺎ ﭘﻪﻧﻨﯩﻲ ﯞﻩ ﺩﯨﻨﯩﻲ ﺋﯩﻠﯩﻤﻼﺭﻧﻰ ﺗﯩﺰﻻ ﺋﯚﮔﯩﻨﯩﯟﺍﻟﻐﺎﻥ. ﺑﺎﻻﻏﻪﺕ ﻳﯧﺸﯩﻐﺎ ﻳﻪﺗﻜﻪﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ، ﻗﻪﺷﻘﻪﺭ ﺧﺎﻧﻠﯩﻖ ﻣﻪﺩﯨﺮﯨﺴﺘﻪ، ﭼﻪﺗﺌﻪﻟﻪﺭﺩﯨﻜﻰ ﺩﺍﯕﻠﯩﻖ ﻣﻪﺭﯨﭙﻪﺕ ﺑﯚﺷﯜﻛﻠﯩﺮﯨﺪﻩ ﺋﯩﻠﯩﻢ ﺗﻪﮬﺴﯩﻞ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ.
ﯞﻩﺗﻪﻧﮕﻪ ﻗﺎﻳﺘﯩﭗ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﯩﻴﯩﻦ، ﻣﻪﺷﮭﯘﺭ ﺋﺎﻟﯩﻤﻼﺭﺩﯨﻦ ﺋﺎﺑﺪﯗﻗﺎﺩﯨﺮ ﺩﺍﻣﻮﻟﻼﻡ، ﺗﻪﺟﻪﻟﻠﯩﻲ، ﺷﻪﻣﺸﯩﺪﯨﻦ ﺩﺍﻣﯘﻟﻼﻡ، ﻣﻮﻟﻼ ﺋﯩﺴﻼﻡ ﺩﺍﻣﯘﻟﻼﻡ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﻣﻪﺳﻠﻪﻛﺪﺍﺷﻠﯩﺮﻯ، ﺑﺎﯞﯗﺩﯗﻧﺒﺎﻱ، ﮬﯚﺳﻪﻧﺒﺎﻱ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺩﻭﺳﯩﺘﻠﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﺎﻗﺎﺭﺗﯩﺶ ﮬﻪﺭﯨﻜﻪﺗﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺑﯩﻠﻠﻪ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﺑﯩﺮﯨﭗ، ﮬﺎﺯﯨﺮﻗﻰ ﺯﺍﻣﺎﻥ ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭙﯩﻨﯩﯔ ﮔﯜﻟﻠﯩﻨﯩﺸﮕﻪ ﺋﺎﺳﺎﺱ ﺳﺎﻟﻐﺎﻥ، ﻧﻪﺷﯩﺮﻳﺎﺗﭽﯩﻠﯩﻘﻨﯩﯔ ﺩﻩﺳﻠﻪﭘﻜﻰ ﺋﯘﻟﯩﻨﻰ ﻗﻮﻳﻐﺎﻥ.
ﺋﯘ ﺋﯚﺯ ﮬﺎﻳﺎﺗﯩﺪﺍ ﺧﻪﻟﻘﻨﻰ ﺋﻮﻳﻐﯩﺘﯩﺶ ﻳﻮﻟﯩﺪﺍ ﭘﯜﺗﯜﻥ ﻳﯜﺭﻩﻙ ﻗﯧﻨﯩﻨﻰ ﺳﻪﺭﯨﭗ ﻗﯩﻠﯩﭗ، <ﺋﻪﺭﻛﯩﻦ ﮬﺎﻳﺎﺕ> ﻧﺎﻣﯩﻠﯩﻖ ﮔﯧﺰﯨﺘﻨﻰ ﻧﻪﺷﯩﺮ ﻗﯩﻠﯩﭗ، ﺟﻪﯕﮕﯩﯟﺍﺭ ﺷﯧﺌﯩﺮﻻﺭﻧﻰ ﺋﯧﻼﻥ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ. <ﻗﻪﺷﻘﻪﺭ ﺗﺎﺭﯨﺨﻰ> ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﻳﯩﺮﯨﻚ ﺋﻪﺳﯩﺮﯨﻨﻰ ﻳﯧﺰﯨﭗ ﻗﺎﻟﺪﯗﺭﻏﺎﻥ. ﺋﺎﻟﯩﻤﻨﯩﯔ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﯩﻲ ﭘﺎﺋﺎﻟﯩﻴﻪﺗﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﺳﺎﺭﺍﺳﯩﻤﮕﻪ ﭼﯜﺷﻜﻪﻥ ﺟﺎﻟﻼﺕ ﺷﯩﯔ ﺷﯩﺴﻪﻱ ﺋﯘﻧﻰ ﭘﺎﺟﯩﺌﻪﻟﯩﻚ ﮬﺎﻟﺪﺍ 1937-ﻳﯩﻠﻰ ﺋﯚﻟﺘﯜﺭﮔﻪﻥ.
ﺋﯘﻧﯩﯔ ﯞﻩﻛﯩﻠﻠﯩﻚ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﯩﺮﯨﺪﯨﻦ <ﺋﺎﻧﺎ ﺗﯩﻞ>، <ﺑﯘﻏﺮﺍﺧﺎﻥ> ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻘﻼﺭ ﺑﺎﺭ...
ﺋﺎﺑﺪﯗﻟﻼ ﺩﺍﻣﻮﻟﻼﻡ
(1898-1940)
ﻣﻪﺷﮭﯘﺭ ﺟﺎﻣﺎﺋﻪﺕ ﺋﻪﺭﺑﺎﺑﻰ ، ﻏﯘﺟﺎﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﻰ ﯞﻩ ﺗﯚﻣﯜﺭ ﺳﯩﺠﺎﯕﻨﯩﯔ ﻳﯧﻘﯩﻦ ﺳﻪﭘﺪﯦﺸﻰ ، ﺋﺎﺑﺪﯗﻟﻼ ﺩﺍﻣﻮﻟﻼﻡ 1898-ﻳﯩﻠﻰ ﺗﯘﻏﯘﻟﻐﺎﻥ . ﺋﯘ ﺋﺎﺋﯩﻠﻪ ﺗﻪﺭﺑﻴﯩﺴﯩﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﯩﭙﻪﺭﯞﻩﺭ، ﺩﺍﺩﯨﺴﯩﻨﯩﯔ ﮬﯩﻤﺎﻳﺴﻰ ﺋﺎﺳﺘﯩﺪﺍ ﺗﻮﻗﺴﯘﻥ ﯞﻩ ﻟﯜﻛﭽﯜﻧﺪﯨﻜﻰ ﻣﻪﺩﯨﺮﯨﺴﻠﻪﺭﺩﻩ ﺋﻮﻗﯘﻏﺎﻥ ، ﺋﯘ ﻧﺎﮬﺎﻳﯩﺘﻰ ﺗﯩﺮﯨﺸﭽﺎﻥ ، ﺋﯚﺗﻜﯜﺭ ، ﺋﻪﻗﯩﻠﻠﯩﻖ ﺑﻮﻟﻐﺎﭼﻘﺎ ﺑﺎﺭﻟﯩﻖ ﺑﯩﻠﻤﻠﻪﺭﻧﻰ ﺗﯧﺰﻻ ﺋﯚﺯﻟﻪﺷﺘﯜﺭﯛﭖ ﻳﯘﺭﺕ ﺋﯩﭽﻰ ﯞﻩ ﺟﺎﻣﺎﺋﻪﺕ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ﻛﯚﺯﮔﻪ ﻛﯚﺭﯛﻧﯜﭖ <ﺩﺍﻣﻮﻟﻼﻡ > ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺷﻪﺭﻩﭘﻜﻪ ﻣﯘﻳﻪﺳﺴﻪﺭ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ .
ﻗﯘﻣﯘﻝ ﺩﯦﮭﻘﺎﻧﻼﺭ ﻗﻮﺯﻏﯩﻠﯩﯖﻰ ﭘﺎﺭﺗﯩﻠﻐﺎﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺋﯘ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﻘﺎ ﺋﺎﻛﺘﯩﭗ ﺋﺎﯞﺍﺯ ﻗﯘﺷﯘﭖ ، ﺗﯚﻣﯜﺭ ﺳﯩﺠﺎﯓ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﻠﻠﻪ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﻧﻰ ﺋﯩﺸﻐﺎﻝ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ، ﻛﯧﻴﯩﻦ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﺩﻩ ﻣﻪﻣﯘﺭﻯ ﻣﻪﮬﻜﯩﻤﻨﯩﯔ ﯞﺍﻟﯩﺴﻰ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﮬﻪﻡ ﻏﯘﺟﺎﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﯩﻨﯩﯔ ﮬﻪﺭﺑﯩﻲ ﺗﻪﻣﯩﻨﺎﺕ ﻣﻪﺳﺌﯘﻟﻰ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ .
1934-ﻳﯩﻠﻰ ﺗﯘﺭﭘﺎﻧﻐﺎ ﻗﺎﻳﺘﯩﭗ ، ﺟﺎﻣﺎﺋﻪﺕ ﺋﯩﺸﻠﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺷﯘﻏﯘﻟﻼﻧﻐﺎﻥ . 1935-ﻳﯩﻠﻰ ﺷﯩﯔ ﺷﯩﺴﻪﻱ ﺋﯜﺭﯛﻣﭽﯩﮕﻪ ﭼﺎﻗﯩﺮﯨﺘﭗ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﺋﯚﻟﻜﯩﻠﯩﻚ ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭗ ﻧﺎﺯﺍﺭﯨﺘﻨﯩﯔ ﻣﯘﺋﺎﯞﯨﻦ ﻧﺎﺯﯨﺮﻟﯩﻖ ﺧﯩﺰﻣﯩﺘﻨﻰ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ . 1936-ﻳﯩﻠﻰ ﺋﯚﻟﻜﯩﻠﯩﻚ ﻣﻪﺭﻛﯩﺰﻯ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﯘﻳﯘﺷﻤﯩﻨﯩﯔ ﺭﻩﺋﯩﺴﻰ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ، ﺷﯘ ﻛﯜﻧﻠﻪﺭﺩﻩ ﺷﯔ ﺷﯩﺴﻪﻱ ﺳﺎﻗﭽﻰ ﺑﺎﺷﻘﺎﺭﻣﯩﺴﻨﯩﯔ ﺑﺎﺷﻠﯩﻘﻰ ﺳﯩﻴﯩﺖ ﮬﺎﺟﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﻠﻠﻪ ﺟﻪﻧﯘﺑﯩﻲ ﺷﯩﻨﺠﺎﯕﺪﯨﻜﻰ ﺧﯩﺰﻣﻪﺗﻠﻪﺭﮔﻪ ﻗﺎﺗﻨﺎﺷﻘﺎﻥ .
1938-ﻳﯩﻠﻰ ﺋﯚﻟﻜﯩﻠﯩﻚ ﺗﻪﻣﯩﻨﺎﺕ ﻧﺎﺯﺍﺭﯨﺘﯩﻨﯔ ﻧﺎﺯﯨﺮﻯ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ، 1940-ﻳﯩﻠﻰ 2-ﺋﺎﻳﺪﺍ ﻗﻮﻟﻐﺎ ﺋﯧﻠﯩﻨﯩﭗ ، ﺷﯩﯔ ﺷﯩﺴﻪﻱ ﺗﯘﺭﻣﯩﺴﯩﺪﻩ ﻏﯘﺟﺎ ﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﻠﻠﻪ ﺗﯜﺭﻣﯩﺪﻩ ﺋﯚﻟﺘﯜﺭﯨﻠﮕﻪﻥ .
ﻏﯘﺟﺎ ﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﻰ
(1889-1938)
ﻗﯘﻣﯘﻝ ﺩﯦﻘﺎﻧﻼﺭ ﻗﻮﺯﻏﯩﻠﯩﻨﯩﯔ ﻣﻪﺷﮭﯘﺭ ﺳﻪﺭﻛﻪﺭﺩﯨﺴﻰ . ﺯﯗﻟﯘﻣﻐﺎ ﺋﯧﺰﯨﻠﯩﺸﻜﻪ ﻗﺎﺭﯨﺸﻰ ﺋﻮﺕ ﻳﯜﺭﻩﻙ ﺋﯧﻨﯩﻘﻼﺑﭽﻰ ، ﻏﯘﺟﺎ ﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﻰ 1888 - ﻳﯩﻠﻰ ﻗﯘﻣﯘﻟﺪﺍ ﺩﯗﻧﻴﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ. ﺋﯘ ﺋﺎﺋﯩﻠﻪ ﺗﻪﺭﺑﯩﻴﻪﺳﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﻗﯘﻣﯘﻟﺪﯨﻜﻰ ﺩﺍﯕﻠﯩﻖ ﻣﻪﺩﯨﺮﯨﺲ ﺧﺎﻧﻠﯩﻖ ﻣﻪﺩﯨﺮﺳﺪﻩ ﺋﻮﻗﯘﻏﺎﻥ. ﺋﯘ ﺯﯨﺮﻩﻙ ،ﻛﯧﭽﻪﻥ ﺋﻪﻗﯩﻠﯩﻖ ﺑﻮﻟﻐﺎﻧﭽﻘﺎ ﺩﯨﻨﯩﻲ ﯞﻩ ﭘﻪﻧﻨﯩﻲ ﺋﯩﻠﻤﯩﻠﻪﺭﻧﻰ ﺗﯧﺰﯨﻼ ﺋﯩﮕﻪﻟﻠﯩﯟﺍﻟﻐﺎﻥ.
1912 -ﻳﯩﻠﻰ ﺗﯚﻣﯜﺭ ﺧﻪﻟﯩﭙﻪ ﻗﯘﻣﯘﻝ ﯞﺍﯕﯩﻲ ﺷﺎﺥ ﻣﻪﻗﺴﯘﺗﻘﺎ ﻗﺎﺭﯨﺸﻰ ﻗﯘﺭﺍﻟﻠﯩﻖ ﻗﻮﺯﻏﯩﻼﯓ ﻛﯚﺗﯜﺭﮔﻪﻧﺪﻩ ﻏﯘﺟﺎ ﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﻰ ﺑﯘ ﻗﯘﺷﯘﻧﻐﺎ ﭘﯩﺪﺍﻳﻰ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﻗﺎﺗﻨﯩﺸﯩﺪﯗ . ﯞﻩ ﻧﯘﺭﻏﯘﻥ ﻏﻪﻟﺒﯩﻠﻪﺭﻧﻰ ﻗﻮﻟﻐﺎ ﻛﻪﻟﺘﯘﺭﯗﭖ ﻗﻮﺷﯘﻥ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ﺋﺎﻻﮬﯩﺪﻩ ﻛﯚﺯﮔﻪ ﻛﯚﺭﻧﯩﺪﯗ. 1913 - ﻳﯩﻠﻰ 9 - ﺋﺎﻳﻨﯩﯔ 6 - ﻛﯜﻧﻰ ﻗﻮﻣﯘﻝ ﺩﯦﻘﺎﻧﻼﺭ ﻗﻮﺯﻏﯩﻠﯩﯖﻨﯩﯔ ﺭﻩﮬﺒﯩﺮﻯ ﺗﯚﻣﯜﺭ ﺧﻪﻟﯩﭙﻪ ﺋﯚﻟﺘﯘﺭﮔﻪﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﻏﻮﺟﺎ ﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﻰ ﺋﻪﺳﻜﻪﺭﻟﻪﺭﮔﻪ ﻗﻮﻣﺎﻧﺪﺍﻟﯩﻖ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﺑﻮﻟﺴﯩﻤﯘ ﺋﻪﻣﻤﺎ ﻗﯘﺭﺍﻝ ﻳﺎﺭﺍﻗﻼﺭﻧﯩﯔ ﻧﺎﭼﺎﺭ ﺑﻮﻟﯘﺵ ﺗﯜﭘﻪﻳﻠﯩﺪﯨﻦ، ﺋﯘﺭﯗﺷﻨﻰ ﺩﺍﯞﺍﻣﻼﺷﺘﯘﺭﺍﻟﻤﺎﻱ ﺗﯘﺭﯗﭖ ﻗﺎﻟﯩﺪﯗ. ﮬﻪﻡ ﺷﺎﮬ ﻣﻪﻗﺴﯘﺕ ﯞﺍﯓ ﺑﺎﺭﻟﯩﻖ ﭼﺎﺭﻩ - ﺗﻪﺩﯨﺒﯩﺮﻟﻪﺭﻧﻰ ﺋﯩﺸﻘﺎ ﺳﯧﻠﯩﭗ ﻏﯘﺟﺎ ﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﯩﻨﻰ ﺗﯘﺗﯘﺷﻘﺎ ﻛﯩﺮﺷﯩﺪﯗ. ﻏﯘﺟﺎ ﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﻰ ﺋﻪﺳﻜﻪﺭﻟﻪﺭﻧﻰ ﺗﺎﺭﻗﺎﻗﻼﺷﺘﯘﺭﯞﯦﺘﯩﭗ ﺋﯚﺯﻯ ﻳﺎﻟﻐﯘﺯ ﺳﯩﺮﺗﻘﺎ ﭼﯩﻘﯩﭗ ﻛﯧﺘﯩﺪﯗ. ﺋﯘ ﭼﻪﺗﺌﻪﻟﻠﻪﺭﺩﻩ ﻳﯜﺭﮔﻪﻥ ﻛﯜﻧﻠﻪﺭﺩﻩ ﺩﺍﯕﻠﯩﻖ ﺋﻮﻓﯧﺴﯩﺮﻻﺭﺩﯨﻦ ﮬﻪﺭﺑﯩﻲ ﺗﻪﻟﯩﻢ - ﺗﻪﺭﺑﯩﻴﻪ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﺑﯧﺮﯨﭗ، ﺩﻭﺳﺘﻰ ﻣﻪﻗﺴﯘﺕ ﻣﯘﮬﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﯞﺍﺳﺘﯩﺴﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺭﻭﺳﯩﻴﯩﻨﯩﯔ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺍ ﺋﺎﺳﯩﻴﺎﺩﯨﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﻻﺭ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ﺋﻪﯓ ﺩﻩﺳﻠﻪﭘﺘﻪ ﻗﯘﺭﯗﻟﻐﺎﻥ <<ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﻪﺕ ﭘﻪﺭﯨﯟﻩﺭﻟﻪﺭ >> ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺋﯩﺘﺘﯩﭙﺎﻗﻨﯩﯔ ﺋﺎﺳﺎﺳﻠﯩﻖ ﺭﻩﮬﺒﯩﺮﻯ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺋﺎﺑﺪﯗﻟﻼ ﺑﺎﻗﻰ ﺭﻭﺯﯨﻴﻮﭖ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻛﯚﺭﯛﺷﯘﭖ ﺯﻭﺭ ﺑﯩﻠﯩﻤﻠﻪﺭﮔﻪ ﺋﯩﮕﻪ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ. ﺋﯘ ﯞﻩﺗﻪﻧﮕﻪ ﻗﺎﻳﺘﯩﭗ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺑﯩﺮ ﻣﻪﺯﮔﯩﻞ ﺋﯧﻠﯩﺪﺍ ﺗﯘﺭﯗﭖ ﺋﯜﺭﯛﻣﭽﻰ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻖ ﻗﯘﻣﯘﻟﻐﺎ ﻗﺎﻳﺘﯩﺪﯗ.
1927 - ﻳﯩﻠﻰ ﻣﻪﻗﺴﯘﺕ ﻣﯘﮬﯩﺘﻰ ، ﻣﻪﺧﻤﯘﺕ ﻣﯘﮬﯩﺘﻼﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﺮﻟﯩﺸﯩﭗ ﺯﯗﻟﯘﻣﻐﺎ ﻗﺎﺭﯨﺸﻰ ﻗﻮﺯﻏﯩﻼﯓ ﻛﯚﺗﯜﺭﯨﺪﯗ. ﻗﻮﺯﻏﯩﻼﯕﭽﻰ ﻗﻮﺷﯘﻥ ﻏﻪﻟﺒﯩﮕﻪ ﻣﯘﻳﻪﺳﺴﻪﺭ ﺑﻮﻟﻐﺎﻧﻠﯩﻘﻰ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﻏﯘﺟﺎ ﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﯩﺪﺍ ﺗﯧﺨﻤﯘ ﻳﯜﻛﺴﯩﻠﯩﺶ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ.
ﺋﯘﻻﺭ ﺑﯩﺮ ﻧﯩﻴﻪﺕ ﺑﯩﺮې ﻣﻪﻗﺴﻪﺗﺘﻪ ﻗﯘﻣﯘﻝ ، ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺟﺎﻳﻼﺭﻧﻰ ﺋﺎﺯﺍﺩ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ.
1932 - ﻳﯩﻠﻰ 6 - ﺋﺎﻳﺪﺍ ﻗﻮﺯﻏﯩﻼﯕﭽﯩﻼﺭ ﻏﯘﺟﺎ ﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﯩﻨﻰ ﺑﺎﺵ ﻗﻮﻣﺎﻧﺪﺍﻥ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺑﻪﻟﮕﯩﻠﻪﻳﺪﯗ. ﻏﯘﺟﺎ ﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﻰ ﺋﯚﺯﻯ ﻳﯜﻛﻠﻪﻧﮕﻪﻥ ﯞﻩﺯﯨﭙﯩﻨﯩﯔ ﺗﯧﺨﻤﯩﯘ ﻣﯘﺭﻩﻛﻜﻪﭘﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﭼﯜﺷﯜﻧﯜﭖ ﻳﯧﺘﭗ ﺑﺎﺭﻟﯩﻘﯩﻨﻰ ﻗﻮﺯﻏﯩﻼﯕﭽﻰ ﻗﻮﺷﯘﻧﻨﯩﯔ ﺗﻪﺭﺗﯩﯟﯨﮕﻪ ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﻏﻪﻟﺒﯩﺴﮕﻪ ﺋﺎﺗﺎﻳﺪﯗ. 1932 - ﻳﯩﻠﯩﻨﯩﯔ ﺋﺎﺧﯩﺮﯨﺪﺍ ﺟﻪﻧﯘﺑﯩﻲ ﺷﯩﻨﺠﺎﯕﻐﺎ ﻳﯜﺭﯛﺵ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺟﻪﻧﯘﺑﯩﻲ ﺷﯩﻨﺠﺎﯕﻨﻰ ﺋﺎﺯﺍﺩ ﻗﯩﻠﯩﺸﻘﺎ ﻳﯜﺭﯛﺵ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ. 1934 - ﻳﯩﻠﻰ ﻏﯘﺟﺎ ﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﻰ ﺷﯩﯔ ﺷﯩﺴﻪﻳﻨﯩﯔ ﺗﻪﻛﻠﯩﯟﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺷﯩﻨﺠﺎﯕﻨﯩﯔ ﺋﯚﻟﻜﯩﺴﻨﯩﯔ ﻣﯘﺋﺎﯞﯨﻦ ﺭﻩﺋﯩﺴﻠﯩﻚ ﯞﻩﺯﯨﭙﯩﺴﯩﻨﻰ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﯞﻩﺯﯨﭙﻪ ﺋﯚﺗﻪﻳﺪﯗ. 1938 - ﻳﯩﻠﻰ ﻛﯜﺯﺩﻩ ﻗﯘﻣﯘﻝ ﺩﯦﻘﺎﻧﻼﺭ ﻗﻮﺯﻏﯩﻠﯩﯖﯩﻨﯩﯔ ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺴﯩﻢ ﺭﻩﮬﺒﻪﺭﻟﯩﺮﻯ
ﯞﻩ ﺋﯜﺭﯛﻣﭽﯩﺪﯨﻜﻰ ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺴﻢ ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﻪﺕ ﺋﻪﺭﺑﺎﺑﻠﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻗﻮﻟﻐﺎ ﺋﯧﻠﯩﻨﯩﭗ ﺗﯘﺭﻣﯩﺪﺍ ﺑﻮﻏﯘﭖ ﺋﯚﻟﺘﯘﺭﯛﻟﯩﺪﯗ.
[مەڭگۈتاش] ﺟﺎﻟﻼﺕ ﺷﯩﯔ ﺷﯩﺴﻪﻱ ﺋﯚﻟﺘﯜﺭﮔﻪﻥ ﻣﻪﺷﮭﯘﺭ ﺷﻪﺧﯩﺴﻠﻪﺭ
