«ئويغان»ئويغان
( ئۇيغۇرچە)
ئاپتورى: ئابدۇخالىق ئۇيغۇر
1921-يىل، تۇرپان
ھەي، پېقىر ئۇيغۇر، ئويغان، ئۇيقۇڭ يېتەر،
سەندە مال يوق، ئەمدى كەتسە جان كېتەر.
بۇ ئۆلۈمدىن ئۆزەڭنى قۇتقازمىساڭ،
ئاھ، سېنىڭ ھالىڭ خەتەر، ھالىڭ خەتەر.
قوپ! دېدىم، بېشىڭ كۆتەر، ئۇيقۇڭنى ئاچ!
رەقىبنىڭ بىشىنى كەس، قانىنى چاچ!
كۆز ئېچىپ ئەتراپقا ئوبدان باقمىساڭ،
ئۆلىسەن ئارماندا، بىر كۈن يوق ئىلاج.
ھېلىمۇ جانسىزغا ئوخشايدۇ تېنىڭ،
شۇڭا يوقمۇ ئانچە ئۆلۈمدىن غېمىڭ؟
چاقىرسام قىمىرلىمايلا ياتىسەن،
ئويغانماي ئۆلمەكچىمۇ سەن شۇ پېتىڭ؟
كۆزۈڭنى يوغان ئېچىپ ئەتراپقا باق،
ئۆز ئىستىقبالىڭ ھەققىدە ئويلان ئۇزاق.
كەتسە قولدىن بۇ غەنىمەت، پۇرسىتى،
كىلەچەك ئىشىڭ چاتاق، ئىشىڭ چاتاق.
ئېچىنار كۆڭلۈم ساڭا، ھەي ئۇيغۇرۇم،
سەبدىشىم، قىرىندىشىم، بىر تۇققۇنۇم.
كۆيۈنۈپ ھالىڭغا ئويغاتسام سېنى،
ئاڭلىمايسەن زادى، نېمە بولغىنىڭ؟!
كېلىدۇ بىر كۈن پۇشايمان قىلىسەن،
تەكتىگە گەپنىڭ شۇ چاغدا يېتىسەن.
«خەپ» دېسەڭ شۇ چاغدا ئۈلگۈرمەي قالۇر،
شۇندا، ئۇيغۇر، سۆزىگە تەن بېرىسەن.
ئاپتورى: ئابدۇخالىق ئۇيغۇر
1921-يىل، تۇرپان
--------------------------------------------------------------------------------------
(ئۆزبېكچە)
Haliyam jonsizga o'xshaydi taning,
Shunga yo'qmu hech ham o'limdan g'aming?
Chaqirsam qimirlamay yotasan,
U'yg'onmay o'lmoqchimisan shu payting.
Ko'zingni kengroq ochib atrofga boq,
O'z istiqloling haqida o'ylan uzoq.
Ketsa qoldan bu fursat-g'animat,
Kelajakda ishing chatoq,ishing chatoq.
Achinar ko'nglim senga, hey uyg'urim,
Safdoshim, qarindoshim, bir tug'ishganim.
Kuyinib holingga uyg'otsam seni,
Anglamaysan "zadi" nima bo'lganin?
Keladi bir kun pushaymon qilasan,
Gapning tagiga shu chog'da etasan,
"Attang" desang-da unda ulgurmay qolur,
Shunda, Uyg'ur, so'ziga tan berasan.
© Uzbek translation by: Adam
Zcech Republic, Jan 2, 2005
Reviewed by: "Samimiy"
---------------------------------------------------------------------------------------
(تۈرۈكچە)
Uyan!
Yazar:Abduhalık Uygur
1921.yıl Turpan
Hey, fakir uygur, uyan, uykun yeter,
Sende mal yok, şimdi giderse can gider.
Bu ölümden kendini kurtar***san eğer,
Ah, senin halin tehlike, halin nice beter.
Kalk!dedim,başın kaldır, uykun aç!
Rakibin başını kes, kanını sıçrat!
Bak etrafa iyice,gözlerin aç,
Öleceksin pişmanla ,bir gün yok ilac.
hele cansıza benzer nazik tenin ,
Ondan mı o kadar merakın yok ölümden?
Çağırsam kıpırdamadan öylece yatıyorsun,
Uyanmadan ölmek mi istiyorsun sen Öylece?
Gözlerini aç iyice etrafına bir bak,
Öz istikbalın hakında düşün bir uzak.
Giderse elden bu ganimet, bu fırsat,
Gelecek bin bir problem, bin bir dert.
Acır gönlüm sana , hey uygurum,
Yoldaşım, kardeşım, dostum, akrabam,
Merak edip halinden uyandırsam seni,
Duymuyorsun hiçde , ne oldu sana ?
Gün gelirde bir gün pişman olursun,
İşte o zaman sözü görürsün.
Keşke desen o zaman yetişmeden,
O gün Uygur sözünü anlarsın.
------------------------------------------------------------------------------------
(رۇسچە)
Пробудись!
Автор: Абдухалик Уйгур
Тюрпан, 1921 г
Эй, бедняга уйгур, пробудись, ты спал слишком долго,
У тебя ничего не осталось, теперь на карту поставлена твоя жизнь,
Если не спасешь ты себя от этой погибели,
Эх, твой конец будет неизбежен, твой конец будет неотвратим.
Поднимись! Я сказал, подними свою голову, прекрати этот сон,
Врага своего обезглавь и пролей его кровь!
Если глаз своих не раскроешь и не взглянешь вокруг,
Твоей жизни несчастной конец придет быстро и вдруг.
Твое тело уже обезжизненно,
Не потому ли ты к смерти так безразличен?
Я зову тебя, но лежишь ты, даже не дрогнув,
Неужели желаешь ты так и уйти, не проснувшись?
Глаза широко раскрой, оглянись ты,
Хорошо поразмысли о своем о народа грядущем,
Ведь если этот шанс сейчас ты упустишь,
Ничего не останется завтра, кроме скорби; ничего тебе не останется, кроме муки.
За тебя болит мое сердце, о, уйгур мой,
Мой соратник, мой родственник, мой кровный родной,
С пылающею душою к тебе я взываю,
Но меня ты не слышишь; что такое с тобой?
Придет день и сожалеть ты будешь,
И тогда моих призывов поймешь ты смысл.
Ты скажешь «Увы!», но слишком поздно будет,
И тогда ты поймешь, о чем Уйгур [автор] говорил
-------------------------------------------------------------------------------------
(خەنزۇچە)
醒来
作者：阿布都哈里克 · 维吾尔 (Abduxaliq Uyghur)
啊，我可怜的维吾尔，醒来吧，你已沉睡太久
你已别无选择，唯有生命可以失去
如果你不把自己从死亡中拯救出来
你的生命也将终其尽头，终其尽头
醒来吧！抬起头颅，将睡眠赶走
去砍下对手的头颅，使他的鲜血迸流
睁开双眼，警惕环顾四周
否则你将在悔恨中死去，别无他路可求
你的躯体已经没有生命的迹象
那就是为什么你对死亡无所畏惧
对我的呼唤你无动于衷，躺在那里一动不动
你想就这样在昏睡中死去
睁大双眼，仔细环顾四周
把你的未来深深地考虑
如果你让这个难得的机会从你手中溜走
今后大难就会临头，大难就会临头
啊，我的维吾尔，我的心因对你的怜悯而疼痛、抽搐
我的同胞，我的兄弟，我的亲族
出于对你的热爱，我深切呼唤你的苏醒,
而你就是听不到我的呼唤，这是为什么
终将有一天你会后悔,
那时，你就会深深理解我的呼唤
那时，你再去哀叹将会为时过晚
同时，你会深刻体会到‘维吾尔’(诗人)的内涵
---------------------------------------------------------------------------------------
(ئەرەبچە)
فىرانسۇزچە)
Réveille-toi!
Par : Abduxaliq Uyghur
1921, Turpan
Allons, pauvre Ouïghour, réveille-toi, assez dormi !
Dépouillé, tu n’as plus rien à perdre que la vie.
Protège-la bien, sinon
Tout sera fini, tout sera fini.
Debout ! dis-je, redresse la tête, repousse les songes,
De l’ennemi, tranche la tête, verse le sang!
Ouvre les yeux, regarde autour de toi, sinon
Le jour venu tu mourras dans les rêves inassouvis, inéluctablement.
Déjà ton corps ne montre plus signe de vie.
Est-ce pour cela que la mort t’importe si peu?
Tu restes prostré, insensible à mes appels,
Veux-tu mourir ainsi, sans te ressaisir?
Ouvre grand les yeux, regarde autour de toi,
Réfléchis à ton futur, longuement,
Ne laisse pas fuir cette chance unique,
Ou tes lendemains ne seront que péril sur péril.
Mon coeur t’a pris en pitié, ô mon Ouïghour,
Mon compagnon, mon frère de race, mon frère de sang,
Brûlant d’ardeur pour ta cause, je veux t’éveiller,
Mais tu restes sourd, pourquoi ?
Un jour viendra où tu regretteras,
Et le sens de mes paroles t’apparaîtra.
Tu pourras crier hélas, il sera trop tard,
Tu comprendras alors la sagesse de Uyghur.
-----------------------------------------------------------------------------------------
(ئىنگىلىزچە)
Wake up!
By : Abduxaliq Uyghur
Turpan, 1921
Hey, poor Uyghur, wake up, you have slept long enough,
You have nothing, what is now at stake is your very life.
If you don’t rescue yourself from this death,
Ah, your end will be looming, your end will be looming.
Stand up! I said, raise up your head, no more slumber,
Behead your enemy, spill his blood!
If you don’t open your eyes and look around,
The end of your frustrated existence is certain.
Already, your body looks lifeless,
Is that why you are indifferent to death?
You remain unmoved by my calls,
Do you want to perish this way, without coming to your senses?
Open your eyes wide, look around,
Think well about your future,
If you let this one chance escape,
Tomorrow will be nothing but sorrow, nothing but sorrow.
My heart pities you, o my Uyghur,
My companion, my brother, my relative,
With a burning soul, I am calling out to you,
But your are not hearing me, what is going on?
One day will come, and you will regret,
That day you will understand the reason of my calls.
You will say “alas!”, but it will be too late,
Then you will realize what Uyghur (the poet) meant.
---------------------------------------------------------------------------------------
(ياپونچە)
目覚めよ！
アブドゥハリック．ウイグル
さあ、哀れなウイグルよ、目覚めよ、もう十分に眠っただろう。
お前には財産はない、今度失うなら命を失う。
もし、お前が自分自身を死から救い出さなければ、
嗚呼、お前の状況は破滅的になる、破滅的になる。
立ち上がれ！ お前に言う、顔を上げよ、目を覚ませ。
敵の首を切れ、血を撒き散らせ！
もし、お前が目を開けず、周りを見なければ、
いつか死に至るだろう、間違いなく。
既に、お前達の体は抜け殻の様だ。
だからお前は死に対して、そんなに無関心なのか？
私はお前を呼んでいる、だが、お前は動かず横たわったままだ、
そのまま目を覚まさずに死にたいのか？
視界を広げ周りを見ろ、
自分の未来をじっくり考えろ。
もし、この機会を逃せば、
未来は災難に遭うだろう、遭うだろう。
私はお前を哀れんでいる、なぁ、我がウイグルよ、
我が戦友よ、我が兄弟よ、我が親族よ。
お前を心から愛し、蘇らせようとしたが、
お前は私の話に耳を貸さない、どういうことだ？
その日が来た時、お前は後悔するだろう、
そして、お前は私の呼び掛けの真の意味を理解するだろう。
お前は「ああ」と嘆くだろうが、それでは遅いのだ。
9خىل تىلدا يىزىلغان«ئويغان» ناملىق شېئىر
