ئۇيغۇرلار بىلوگى

«ﺋﺎﻧﺎ رازى، ﺧﯘدا رازى، ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪد ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ رازى».
دﯨﻘﻘﻪت ﻗﯩﻠﯩﺶ ﻛﯧﺮەﻛﻜﻰ، ﺋﺎﺗﺎﻟﻤﯩﺶ ﺋﺎﻧﯩلارﻧﯩﯔ ﮬﻪﻣﻤﯩﺴﯩﻨﻰ رازى ﻗﯩﻠﺴﯩلا ﺧﯘدا رازى ﺑﻮﻟﯘپ ﻛﻪﺗﻤﻪﻳﺪۇ، ﺑﻪﻟﻜﻰ، ﺧﯘداﻧﯩﯔ ﺑﯘﻳﺮۇﻗﯩﻨﻰ ﭼﯜﺷﻪﻧﮕﻪن ۋە ﺋﯩﺠﺮا ﻗﯩﻠﻐﺎن ﺋﺎﻧﯩلارﻧﻰ رازى ﻗﯩﻠﻐﺎﻧﺪﯨلا، ﺋﺎﻧﺪﯨﻦ ﺧﯘدا رازى. ﻣﻪﺷﺮەﭘﻨﯩﯔ دﯦﻤﻪﻛﭽﻰ ﺑﻮﻟﻐﯩﻨﯩﻤﯘ ﺋﻪﻧﻪ ﺷﯘ ﺋﯩﺪى. ﺋﻪﻣﻤﺎ، ﺑﯘ ﭘﺮﯨﻨﺴﯩﭗ ﺷﯧﺌﯩﺮلاﺷﺘﯘرۇﻟﯘپ ﺋﯧﻴﺘﯩﻠﻐﺎﭼﻘﺎ، ﻗﻮﻳﯘق ﮬﯧﺴﺴﯩﻴﺎت ﺗﯜﺳﯩﮕﻪ ﺋﯩﮕﻪ. ﭘﺮﯨﻨﺴﯩﭙلارﻧﻰ ﮬﯧﺴﺴﯩﻴﺎﺗلاﺷﺘﯘرۇش ﺷﯧﺌﯩﺮﯨﻲ ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻨﯩﯔ ﺑﯩﺮ ﺋﺎلاﮬﯩﺪﯨﻠﯩﻜﻰ. ﺗﻪﺳﻪۋۋۇﭘﻤﯘ ﻣﺎﮬﯩﻴﻪﺗﺘﻪ ﺷﯧﺌﯩﺮﯨﻲ ﻗﺎﻳﻨﺎق. ﻛﯚﻳﯜم - ﺋﺎﻧﯩلاردﯨﻜﻰ ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﯩﻲ ﺳﯜﭘﻪﺗﻨﯩﯔ ﻳﺎرﻗﯩﻦ ﺑﯩﺮ ﺋﯩﭙﺎدﯨﺴﻰ. ﺋﻪﻣﻤﺎ، ﺑﯜﮔﯜﻧﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘرلار »ﺋﺎﻧﺎ»ﻟﯩﻘﻨﯩﯔ ﺋﯚﻟﭽﯩﻤﯩﻨﻰ «ﻛﯚﻳﯜم» ﺑﯩﻠﻪﻧلا ﭼﻪﻛﻠﯩﮕﻪن ۋە ﺷﯘ داﺋﯩﺮﯨﺪە ﺗﻪﻟﻘﯩﻦ ﻗﯩﻠﻐﺎن

خالمۇرات غۇپۇر— 1960–يىلى ئۈرۈمچى شەھىرىدە ئوقۇتقۇچى ئائىلىسىدە تۇغۇلغان بولۇپ ئۇ كىچىكىدىن خەنزۇتىلى مەكتىپىدە ئوقۇغان . 1982–يىلى ئەلا نەتىجە بىلەن شاڭخەي جۇڭيى ئىنىستىتوتىنى پۈتتۈرگەن . مەكتەپ تەشكىلى ئۇنى مەكتەپكە ئېلىپ قېلىشنى قارار قىلغان بولسىمۇ قان – قېنىغا سىڭىپ كەتكەن ئانا يۇرت سۆيگۈسى، شىنجاڭ بىلەن شاڭخەي ئوتتۇرسىدىكى مەدەنىيەت ، ئىقتىساد ۋە باشقا جەھەتلەردىكى چوڭ پەرىقنى تۈگىتىش ئۈچۈن ئۇ يەنىلا ئۆز يۇرتىغا — تەڭرىتاغ ئېتىكىگە قايتىپ كەلدى.
     خالمۇرات غوپۇر قايتىپ كەلگەندىن كېيىن تەشكىلنىڭ تەقسىماتىغا ئاڭلىق بويسۇنۇپ ، ئاپتونوم رايونلۇق جۇڭيى دوختۇرخانىسىغا ئورۇنلاشتى. مەكتەپ دەرۋازىسىدىن ئەمدىلا چىقىپ، جەمئىيەتتىن ئىبارەت بۇ شاۋقۇنلۇق دەرياغا شوڭغۇغان خالمۇرات غوپۇر ئەمەلىي خىزمەت داۋامىدا نۇرغۇن قىيىنچىلىقلارغا دۇچ كەلدى. خىزمەت داۋامىدا ئۇ بىلىم سەۋەيىسىنى داۋاملىق يېڭىلىمىسا بولمايدىغانلىقىنى ھېس قىلىپ 1985–يىلى شىنجاڭ تىببىي ئىنىستىتوتى غەرپچە داۋالاش نەپەس يولى ئىچكى كېسەللىكلەر بۆلۈمىنىڭ ماگىستىرلىق ئۇنۋانى ئۈچۈن ئوقۇيدىغان ئاسپىرانتلققا ئىمتىھان بېرىپ ئۆتتى. ئوقۇش جەريانىدا ئۇ ئىنگلىزتىلى ۋە روس تىلىنى ئۆزلىكىدىن ئۆگەندى..

ﺗﺎﻻنتلىق ﺷﺎﺋﯩﺮ ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﺎﺑﺪﯗﺭﺍﺧﻤﺎﻥ ﺋﻮﻏﻠﻰ 1901- ﻳﯩﻠﻰ 2 – ﺋﺎﻳﻨﯩﯔ 9 – ﻛﯜﻧﻰ ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﺷﻪھىرىدە ﺳﻮﺩﯨﮕﻪﺭ ﺋﺎﺋﯩﻠﯩﺴﯩﺪﻩ ﺗﯘﻏﯘﻟﻐﺎﻥ . ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺋﺎﺋﯩﻠﯩﺴﻰ ﺋﯚﺯ ﺩﻩﯞﺭﯨﮕﻪ ﻧﯧﺴﺒﻪﺗﻪﻥ ﻣﻪﺭﯨﭙﻪﺗﻠﯩﻚ ﺋﺎﺋﯩﻠﻪ ﺋﯩﺪﻯ . ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻖﺋﯘﻳﻐﯘﺭ 5 ﻳﯧﺸﯩﺪﯨﻼ ﺳﺎﯞﺍﺩﯨﻨﻰ ﭼﯩﻘﺎﺭﻏﺎﻥ ﺑﻮﻟﯘﭖ، 12 ﻳﺎﺷﻼﺭﻏﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﺪﻩﺩﯨﻨﯩﻲ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﺘﻪ ﺋﻮﻗﯘﭖ، ﺋﻪﺭﻩﭖ، ﭘﺎﺭس ﺗﯩﻠﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﯚﮔﻪﻧﮕﻪﻥ ﯞﻩﻛﯩﻼﺳﺴﯩﻚ ﺷﺎﺋﯩﺮﻻﺭﻧﯩﯔ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﯩﺮىنى ﺋﻮﻗﯘﺷﻘﺎ ﺑﺎﺷﻠﯩﻐﺎﻥ . 1916- ﻳﯩﻠﻰﭼﻮﯓ ﺩﺍﺩﯨﺴﻰ ﻣﯩﺠﯩﺖ ﮬﺎﺟﻰ ﺳﻮﺩﺍ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺭﻭﺳﯩﻴﯩﮕﻪ ﺑﺎﺭﻏﺎﻧﺪﺍ، ﺋﯘﻣﯘ ﺑﯩﻠﻠﻪ ﺑﯧﺮﯨﭗ، ﺭﻭﺳﯩﻴﯩﻨﯩﯔ ﺷﻪﻣﻪﻱ(ﮬﺎﺯﯨﺮﻗﻰ ﺳﻤﭙﯩﻼﺗﻨﯩﺴﻜﻰ) ﺷﻪﮬﯩﺮﯨﺪﻩ ﺭﯗﺱ ﺗﯩﻞ- ﻳﯧﺰﯨﻘﯩﻨﻰ ﺋﯜﮔﯩﻨﯩﺪﯗ . ﺗﯘﺭﭘﺎﻧﻐﺎ ﻗﺎﻳﺘﯩﭗ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﻳﻪﻧﻪ ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﻳﯧﯖﻰ ﺷﻪﮬﻪﺭﺩﯨﻜﻰ ﺷﯚﺗﺎﯕﻐﺎ ﻛﯩﺮﯨﭗ ﺧﻪﻧﺰﯗ ﺗﯩﻞ ﻳﯧﺰﯨﻘﯩﻨﻰ ﺋﯚﮔﯜﻧﯩﺪﯗ ﯞﻩ ﺋﻪﻻ ﻧﻪﺗﯩﺠﻪ ﺑﯩﻠﻪﻥﻣﻪﻛﺘﻪﭘﻨﻰ ﺗﺎﻣﺎﻣﻼﻳﺪﯗ . ﺑﯘ ﺟﻪﺭﻳﺎﻧﺪﺍ ﺋﯘ ﺧﻪﻧﺰﯗ ﻛﯩﻼﺳﺴﯩﻚ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥﺗﻮﻧﯘﺷﯘﭘﻼ ﻗﺎﻟﻤﺎﻱ، ﮬﺎﺯﯨﺮﻗﻰ ﺯﺍﻣﺎﻥ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﻰ ﺗﻮﻏﺮﯨﺴ, ﯩﺪﯨﻤﯘﻣﯘﺋﻪﻳﻴﻪﻥ ﺳﺎﯞﺍﺗﻘﺎ ﺋﯩﮕﻪ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ. ﺋﻪﻳﻨﻰ ﺩﻩﯞﯨﺮﺩﻩﺋﯘ ﺩﻭﺳﺖ ﺑﯘﺭﺍﺩﻩﺭﻟﯩﺮﯨﮕﻪ ﺧﻪﻧﺰﯗ ﻛﯩﻼﺳﺴﯩﻚ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﯩﻨﯩﯔ « ﺳﯘ ﺑﻮﻳﯩﺪﺍ » ،

ئېشەكنىڭ دەردى
ﻫﺎ - ﻫﺎ - ﺋﯩﻬﺎ - ﺋﯩﻬﺎ - ﻫﺎ .....
---- ﯞﺍﻳﺠﺎﻥ ، ﻧﯧﻤﺎﻧﺪﺍﻕ ﯞﺍﺭﻗﯩﺮﺍﻳﺴﻪﻥ ؟ ﺋﺎﺩﻩﻣﻨﯩﯔ ﻗﯘﻻﻕ - ﻣﯧﯖﯩﺴﯩﻨﻰ ﻳﻪﭖ ؟ ---- ﻗﻮﺷﻘﺎﺭﺟﺎﻥ ﺋﯧﺸﻪﻛﻨﯩﯔ ﻫﻪﻡ ﺋﯜﻧﻠﯜﻙ ، ﻫﻪﻡ ﺳﻮﺯﯗﻕ ﺋﺎﯞﺍﺯﺩﺍ ﻫﺎﯕﺮﯨﺸﯩﺪﯨﻦ ﺗﯧﺮﯨﻜﯩﭗ ﺷﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﻩﭘﺘﯘ . ﺋﯧﺸﻪﻙ ﺑﯩﺮﺩﻩﻡ ﺗﯘﺭﯗﭖ ﻛﯧﺘﯩﭗ :
--- ...

مةن ھاياتصم مابةينصدة بةش نةرسصگة قةتئصي ئېتصقاد قصلدصم ۋة ھةمصشة ئۇلارغا ئةمةل قصلدصم. بۇ بةش نةرسة تۆۋةندصكصلةردصن ئصبارةت:

ئاللا-ئۇ ھةر نةرسصگة قادصر كۈچ. راست دصل بصلةن سېغصنساڭ، خالصغان مۇرادصڭغا-يةتكۈزصدۇ.

تةپةككۈر-پصكصر قص...

ئصراقتا تۇرۇشلۇق ئامېرصكا قوشۇنص مۇسۇلمانلارنصڭ نۇرلۇق كصتابص بولغان قۇرئان كةرصمگة  ھاقارةت قصلصپ قويغانلصقص سةۋةبصدصن پۈتۈن دۇنيا مۇسۇلمانلصرصدصن ھةقصقص يوسۇندا چصن كۆڭلصدصن كةچۈرۈم سورصدص.

ئصراقتا تۇرۇشلۇق بصر ئامېركصلصق سېرژان ...