دۇنيا ئەدەبىيات تارىخىدىكى مەشھۇر رومانلار (1)

جان قوزام

ئاپتورى: تونى موررىسون (ئامېرىكا) 

تەرجىمە قىلغۇچى: زۇلپىقار بارات ئۆزباش

(ئۇيغۇرچە تەرجىمىسى 2014- يىل 12- ئايدا نەشر قىلىنغان) 

روماننىڭ قىسقىچە مەزمۇنى

«جان قوزام» ئامېرىكىلىق مەشھۇر يازغۇچى تونى موررىسوننىڭ چىن تارىخ ئاساسىدا يېزىپ چىققان رومانى بولۇپ، رومان ۋەقەلىكى ئوقۇغان كىشىنىڭ قەلبىنى لەرزىگە سالىدۇ: قۇل ئايال سېس قىزىنى ئېلىپ قېچىپ كېتىۋاتقاندا تۇتۇلۇپ قالىدۇ، قىزىنىڭ ئۆزىگە ئوخشاش قۇل بولۇپ قالماسلىقى ئۈچۈن گۆدەك قىزىنى بوغۇپ ئۆلتۈرۈۋېتىدۇ. ئارىدىن 18 يىل ئۆتكەندىن كېيىن قۇللۇق تۈزۈم بىكار قىلىنىدۇ، لېكىن ئۇ ئۆز قولى بىلەن بوغۇپ ئۆلتۈرگەن قىزىنىڭ ئەرۋاھى پەيدا بولۇپ، ئۇنى كېچە- كۈندۈز ئازابلاپ ئارام بەرمەيدۇ؛ بۇرۇن ئۆتكەن قاباھەتلىك ئىشلار سېسنىڭ روھىنى چىرمىۋېلىپ، ئۇنى بىر مىنۇتمۇ ئارامىدا قويمايدۇ.

1987- يىلى نەشر قىلىنغان بۇ رومان ئامېرىكىلىق قارا تەنلىك ئايال يازغۇچى تونى موررىسوننىڭ بەشىنچى رومانى بولۇپ، 1988- يىلى تونى موررىسون مۇشۇ رومانى بىلەن پۇلىتزېر مۇكاپاتىغا، 1993- يىلى «جان قوزام»، «سۇلايمان ناخشىسى»، «جاز مۇزىكىسى» قاتارلىق ئەسەرلىرى بىلەن نوبېل مۇكاپاتىغا ئېرىشكەن.

«جان قوزام» ناملىق بۇ روماندا سېس ئىسىملىك بىر قۇل ئايال ئەركىنلىككە ئېرىشىش ئۈچۈن «شېرىن ماكان» كېنتاكى قورۇقىدىن سىنسىنناتى قورۇقىغا قېچىپ بېرىۋالىدۇ. بىر ئايدىن كېيىن ئۇنى قۇلدار خوجايىن تۇتۇپ ئېلىپ كېتىدۇ، ئۇ بالىسىنىڭمۇ ئۆزىگە ئوخشاش قۇللۇق قىسمىتىگە دۇچار بولۇپ قېلىشىدىن ئەنسىرەپ بالىسىنى بوغۇپ ئۆلتۈرۈپ كۆمۈۋېتىدۇ. ئۆز ئانىسىنىڭ قولىدا ئېچىنىشلىق ھالدا ئۆلگەن بۇ بالىغا «جان قوزام» دەپ ئىسىم قويۇلىدۇ. ئۇمۇ بالىسىنى ئۆز قولى بىلەن ئۆلتۈرگەنلىكى ئۈچۈن كەنتتىكى كىشىلەرنىڭ ئۆچمەنلىك نەزەردە قاراشلىرى ۋە چەتكە قېقىشلىرىغا ئۇچرايدۇ؛ بۇنىڭدىن ئېيتقۇسىز ۋىجدان ئازابىدا پۇچۇلىنىپ، چىدىغۇسىز تەنھالىق ۋە يالغۇزلۇق ئىچىدە ياشايدۇ. بالىنىڭ ئەرۋاھى ئۇنى زادىلا ئارامىدا قويمايدۇ. ئانىسى تەرىپىدىن ئۆلتۈرۈلگەن بۇ بوۋاق 18 يىلدىن كېيىن بىر قىز سۈرىتىدە ئادەملەر ئارىسىغا قايتىپ كېلىدۇ ۋە ئۆينى پاراكەندە قىلىپ ئارامچىلىق بەرمەيدۇ. ئانىسىدىن مېھىر ھەققى تەلەپ قىلىپلا قالماي يەنە ۋاستە تاللىماستىن پاۋلنى كۈشكۈرتۈپ، ئانىسىنىڭ تېخى ئەمدىلا تىنجىغان ۋە ئىللىغان تۇرمۇشىنى پاراكەندە قىلىپ ئاستىن- ئۈستۈن قىلىۋېتىدۇ. ئانا مېھرى بىلەن ئەركىنلىك ئەسلىدىنلا زىددىيەتلىك ئۇقۇم ئەمەس. ھالبۇكى، ئامېرىكىدىكى قارا تەنلىكلەرنىڭ تارىخىدا بۇ ئىككى ئۇقۇم بىر- بىرى بىلەن گويا سۇ بىلەن ئوتتەك چىقىشالمايدۇ. بىر ئانا ئەركىنلىكىنى، ھۆرلۈكىنى ئۆز قولىغا ئېلىش ئۈچۈن ئامالسىزلىقتىن باغرىنى يېرىپ چىققان قىزىنىڭ ھاياتىنى ئاخىرلاشتۇرىدۇ. رومان ۋەقەلىكلەرنىڭ ئورۇنلاشتۇرۇلۇشى جەھەتتە باشتىن- ئاخىر تەشۋىش ئارىلاشقان سېغىنىش ۋە ھەسرەت- نادامەت تۆكۈلۈپ تۇرىدىغان شېئىرىي تۇيغۇ بىلەن چەمبەرچەس باغلىنىپ كەتكەن. روماندىكى باش پېرسوناژ بىر ناتىۋان قارا تەنلىك قىز. جان قوزام ـــ سۆيگۈ- مۇھەببەت ئۈچۈن ئۆلتۈرۈلگەن بۇ قىز كېيىن ئانىسىنىڭ يېنىغا قايتىپ كېلىپ، روھىي يۆلەك ئىزدەيدۇ. ئۇ سۆيگۈ- مۇھەببەت ئۈچۈن ئۆلتۈرۈلىدۇ، شۇنداقلا يەنە مۇھەببەت ۋە نەپرەت ئارىسىدا قايتىدىن ھۆرلۈككە ئېرىشىدۇ.

يازما ئاپتورى: پاساھەت

كىچىكىمدە مومامنىڭ كونا بىر ساندۇقى بولىدىغان ئېچىدىن ھەرخىل -تاتلىق تۈرۈملەر ئۈزۈلمەي چىقىپ تۇراتتى ،مېنىڭ ساندۇقۇم يوقكەن ، ئىچىدە ساقلانغان تاتلىقلىرىم تېخىمۇ يوقكەن ،كەڭ ئوقۇرمەنلەرگە ۋە پەرزەنتلىرىمگە مۇشۈ بلوگقا يىغىپ قويغان ھالال ئەمگىكىمنىڭ مېۋىسى بولغان تەرجىمىلىرىمنى سۇنالايدىكەنمەن.

يازما ھوقۇقى: پاساھەت ئەدەبىي تەرجىمە بلوگى
يازما ئادىرىسى: ?p=12135