oygak2005 يوللىغان ۋاقتى 2012-10-18 02:02 AM 
تېما يوللۇغۇچى سىزچە يۇمتال دىمەي، نىمە دەپ ئالساق بول ...
بۇ توغرىسىدا مەنمۇ كۆپ ئويلانغان. «يۇمشاق دېتال» _ 软件 دىن بىۋاسىتە تەرجىمە قىلىنغان سۆز. ئۇ، كومپيۇتېرغا چاتىدىغان بارماق دىسكا، ئوپتىك دىسكا... دېگەندەك نەرسىلەرنى كۆرسىتىدۇ. بۇ سۆز ھازىر ئومۇملىشىپ بولدى. ئومۇملىشىپ بولغان سۆزنى يەنە قىسقارتىپ نېمە قىلىدۇ؟ دېيىشكە ئوڭاي بولسۇن دەپ، ئۇيغۇر تىلىدىكى ھەممە سۆزلەرنى چوقۇم قىسقارتىۋېتىشىمىز كېرەكمۇ؟ بۇنداق قىلساق، ئۇيغۇر تىلى قالايمىقان ھەم چۈشىنىكسىز سۆزلۈكلەر بىلەن توشۇپ ئەخلەتخانا بولۇپ كەتمەمدۇ! (مىسال: چېچىنىڭ ئۇزۇنلۇقى ۋە كۆركەملىكى بىلەن باشقىلارنى جەلپ قىلغان بىر قىز چېچىنى تاراشنى ئاۋارچىلىق كۆرۈپ، چېچىنى قىسقارتىپ كېسىپلىۋەتسە، ئۇنىڭ يەنە جەلپكارلىقى قالامدۇ؟)
دېمەكچىمەنكى، قىسقارتىشقا تېگىشلىك ئۇزۇن سۆزلەرنى قىسقارتىش كېرەك. ( مەسىلەن ھازىر ئومۇملىشىپ بولغان «ب د ت»، «ج ك پ» دېگەندەك ئۇزۇن سۆزلەر) ئەمما ئالدىمىزغا كەلگەن ھەممە سۆزنى چوقۇم قىسقارتىشنىڭ ھاجىتى يوق. چۈنكى ئۇيغۇر تىلىدىكى سۆزلۈكنى قارىغۇلارچە قىسقارتىپ ئومۇملاشتۇرۇۋەرسەك، يۇقىرىقىدەك ئىش بولىدۇ.
«يۇمشاق دېتال» دېگەن بۇ سۆزگە كەلسەك، بۇ سۆزنى قىسقارتىپ ئېيتىش ھاجەتسىز دەپ ئويلايمەن. ئەمما بۇنى باشقىچە بىرەر سۆز بىلەن ئىپادىلىگىلى بولارمۇ؟ تورداشلار ئويلىنىپ كۆرسەڭلار.