بىز ئۇيغۇرمۇ؟ئۇيىغۇرمۇ؟

Atax-Yurak

	afxar يوللىغان ۋاقتى  2012-7-3 11:20 AM مەن بىرەر مىللەتنىڭ ئۆز مىللىتىنىڭ ئىسمىنى ئۆزگەرتىش  ... خورازدىكى خو.............................

gvlqay

	ۋەقە 4. ئۇيغۇر تىلى كومپىيۇتېرغا ماس كەلمەيدۇ، شۇڭا يېزىق ئۈزگەرتىش كىرەك. 90-يىللارنىڭ كىينكى يېرىمىدا كومپۇتېرنىڭ ئومۇملىشىشىغا ئەگىشىپ، ئۇيغۇرچە ئوچۇرلارنىڭ بىر تەرەپ قىلىش ئىھتىياجىنىڭ ئېشىپ بېرىشغا ئەگىشىپ يېزىق مەسىلىسى ئەڭ قىززىق نوقتىغا ئايلاندى. لېكىن بۇ قىززىق نوقتىنىڭ ئەق قىززىق يىرى ”“ يېزىقىمىزنى قانداق قىلىپ كومپۇتېردا ئىپادىلەيمىز““ دىگەن مۇنازىرە بۇلماستىن بەلكى ”“يېزىقىمىز كومپۇتېردا ئىشلىتىشكە ماس كەلمەيدۇ، شۇڭا يېزىق ئۈزگەرتىش كىرەك““ دىگەن گەپ بۇلدى. شۇنىڭ بىلەن بۇرۇندىن تارتىپ يىڭى يزىققا مايىللار، يېڭى يېزىق دەۋرىدە مەكتەپ ئوقۇغانلار، مىنكوخەن، چەتئەلدە ئوقۇغانلار بۇ مۇنازىرىگە قاتنىشىپ يەنە بۇنڭغا ھەرخىل سەۋەپلەرنى قاتتى. گەرچە كىيىن قېتىلغان سەۋەپلەرنىڭ خېلى قايىل قىلارلىق يىرى بۇلسىمۇ ئەمما شۇ ۋاقىتتا يېزىق ئۈزگەرتىش تەرەپدارلىرىنىڭ ئىلمى ئاساسىنىڭ مۇھىملىرىدىن بىرسى ”“ئۇيغۇر يېزىقى كومپۇتېرغا ماس كەلمەيدۇ، چۇنكى ئۇ ئۇڭدىن سولغا يېزىلىدۇ، شۇڭا تىل ئۈزگەرتسەك بۇ قىيىنچىلىق ئۈزگىرىدۇ““ دىگەندىن ئىبارەت. يەنە كىلىپ بۇ گەپ يۇقىرى قاتلام زىيالىلىرىمىزنىڭ ، ھەتتا كومپىيۇتېر ئۇستازلىرىنىڭ ئاغزىدىن چىقتى. Jeck تەھلىلى: بۇ يېزىق تالاش تارتىشىشى چوڭ جەھەتتىن توختاپ قالغان بۇلسىمۇ ئەمما كىچىك جەھەتتىن ئانچە مۇنچە داۋاملىشىۋاتىدۇ. مەيلى قايسى تەرەپ بۇلمىسۇن ھەممەيلەن مىللىتىمىزگە ياخشى بۇلسۇن دەيدۇ. لېكىن قويغان ئاساس ئادەمنى قايىل قىلارلىق بولغىنى ياخشى . شۇ ۋاقىتتا يۇقىرى قاتلام زىيالىلىمىز خەنزۇچە، ئەرەپچە دىگەندەك يېزىقلارنىڭ بىر تەرەپ بۇلغىنىنى بىلىپ تۇرۇپمۇ يەنە خىجىل بولماي بىزنىڭ يېزىقىمىز كومپۇتېرغا ماس كەلمەيدۇ دەپ داۋراڭ سالدى.كومپۇتېر دىگەن ئۇيغۇرچە، ئىنگىلىسچە دەپ بىر نىمىنى تۇنۇمايدىغانلىغىنى، پەقەت 2 لىك سىستىمىدىكى سانلارنى تۇنۇيدىغانلىغىنى، ھەر قانداق ئوچۇر ئاشۇ ئوچۇرلارغا ئايلاندۇرۇلسا كومپۇتېرنىڭ ئۇن بىر تەرەپ قىلالايدىغانغىلىنى ئۇلار بىلىپ تۇرۇپ بىلمەسكە سېلىۋالدى. تىلىمىزنىڭ تىل قۇرۇلمىسى ئاددى، خەنزۇچىگە قارىغاندا مىڭ ھەسسە ئاسان دەپ ئويلايمەن، چەتئەلگە چىقىپ قارىسام ئۇستىدىن ئاستىغا يازىغان مىللەتنىڭ يېزىقىنىمۇ كومپۇتېر بىر تەرەپ قىپتۇ. شۇ ۋاقىتتتا بۇنداق قۇرۇق تالىشىپ يۈرگىچە ، ھۈكۈمەتكە لاھىيە سۇنۇپ يېزىق ئۈزگەرتىلى دەپ يۈرگىچە، بىرەر يۈز ئادەمنى يىغىپ ھۈكۈمەتكە ”“ ئۇيغۇر يېزىقىنى جىددى بىر تەرەپ قىلمىساق بۇلمايدۇ ”“ دەپ دوكلات يېزىپ بىرەر يىلغىچە تولۇق بىر تەرەپ قىلىپ، تولۇق ئۈلچەم چىقىرىپ، ئۈلچەملىك كىرگۇزگۇچنى ئومۇملاشتۇرۋەتكەن بۇلسا شۇنىڭدىن كىيىن چىققان كود تونۇماسلىق قالايمىقانچىلىقلىرىمۇ چىقمايتتى، بۇ قالايمىقانچىلىق تاكى ھازىرغىچە سۇزۇلىۋاتىدۇ. كىيىن ئادەتتىكى ھەۋەسكارلارمۇ قېتىقىنىپ يۈرۈپ بۇنىڭغا جىق كۈچ سىڭدۇردى، مانا ھازىر دۇنيانىڭ ھەرقانداق يىرىدە ھىچنىمە قاچىلىماي ئۇيغۇرچە تور بىكەتلەرنى كۈرۈۋىرىمەن. ئاشۇ ئىشلارنى ئويلىسام خەنزۇ رىۋايەتلىرىدىكى ”“يۈگۇڭنىڭ تاغنى يۈتكىشى““ دىگەن مەسەل ئىسىمگە كىلىدۇ. ئاشۇلارنىڭ پىرىنسىپى بويىچە كىيىم ماڭا قىسقا كەل قالسا مەن پۇتۇمنى كىسىۋېتىشىم كىرەك. شەپكەم چېچىمنى ياپالمىسا چېچېمنى كىسىۋېتىشىم كىرەك. 95-يىلى ھەتتا بىل گېيتىس ئۇرۇمچىگە زىيارەتكە بارغاندىمۇ مەيلى ھۈكۈمەت تەرەپ ياكى كىيىن ULY تۈزىمىز دەپ ھەپىلىشىپ يۈرگەن تىلشۇناس، كومپۇتېرشۇناسلىرىمىز بولسۇن سىستىمىدا ئۇيغۇرچە بىر تەرەپ قىلىش توغرىلىق رەسمى تەلەپ قىلمىغان. مانا كىيىن بولغان قالايمىقانچىلىقلار ھەممەيلەنگە تەسىر قىلدى. كومپۇتېردا ئۇيغۇرچە ئەمدى تېخى ئانچە مۇنچە ئومۇملىشىۋاتىدۇ.يەنە بەزىلەر 8 مىليۇن خەلقىمىز ئشىلىتىۋاتقان يېزىقنى كىرگۇزۇشكە ئىككى سائەت ۋاقىت چىقىرىپ ئۈگىنىپ قويۇش خوشياقماي ھەر خىل بانا سەۋەپلەرنى تېپىپ ئۇنى ئىشلەتمەيۋاتىدۇ. ئەسلى كومپۇتېر دىگەن نەرسە چىققان شۇ ۋاقىتتىلا ئۇيغۇرچىنى بىر تەرەپ قىلىپ ئومۇملاشتۇرۋەتكەن بۇلساق كىيىن ھىچكىم ھىچقانداق قىيىنچىلىق ھىس قىلمايتتى. بۇ ئىشلارنىڭ زىيىنى قانچىلىك داۋاملىشىدۇ خۇدا ئۈزى بىلىدۇ. يەنە بىر قىستۇرۇپ قويىدىغان يەر، شىنجاڭ ئۇنۋېرسىتىتدا تىل ئىسلاھاتى بۇلغاندا ئالدى بىلەن تىل فاكولتىتىدىكى بىر قىسىم پىروفىسسورلار، مىنكۇخەنلەر، ياكى خەنزۇ تىلىغا مايىللار مەخسۇس ”“تەتقىقات““ ئېلىپ بېرىپ، بۇ ئىشلارنى نەزىرىيە ساھەسىگە كۈتىرىپ، ئىلمى ماقالە، دوكلات يېزىپ ”“ مانچىلىك ئوقۇغىچىغا دەرىس ئۈتتۈم، ئۇيغۈرچە دەرىس ئۈتسەم ئىمتاندا مانچە نۇمۇر ئالدى، خەنزۇچە دەرىس ئۈتسەم مانچە نۇمۇر ئالدى““ دىگەندەك ئاساسلارنى تەييارلاپ بۇ ئىشلارنى جان دىلى بىلەن قوللىدى. ئۇلارنىڭ دوكلاتلىرى كىيىن شىنجاڭ ئۇنۋېرسىتى ئىلمى ژورنىلى دىگەندەك بىر قىسىم ژورناللاردىمۇ ئىلان قىلىندى. ئىزدىسەڭلەر تاپالايسىلەر. قاراپ باقسام پاكىت دەپ ئوتتۇرغا قويغان گەپلىرىنى پاكىت دىگىلىمۇ بۇلمايدۇ. خەنزۇچە ئۈگىنىدىغان بالىلارنى سىناق قىلسا دەرىسنى ئەلۋەتتە خەنزۇچە سۈزلىسە ياخشى بۇلىدۇ-دە. يەنە بىر قىسىم داڭگال پۇتى پاكىتلىرى بار. بۇ ئىشلار شىنجاڭ ئۇنۋېرسىتىدىلا توختاپ قالغان بۇلسا يەنە مەيلىتى، 3-4 يىل ئۈتە ئۈتمەيلا مانا تاس قالدى يەسلىگىچە كىڭەيگىلى. ئاشۇ مىللەت سۈيەر پروفىسسورلار بىرگە بىرنى قوشسا ئىككى بۇلىدىغانلىغىنى، بىر قېتىم قوشسا ئىككىنچى ، ئۈچىنچى قېتىم يەنە قاتقىلى بۇلىدىغانلىغىنى، كالىنىڭ بېشىغا كەلگەن كۈننىڭ ئاخىر مۇزاينىڭ بېشغىمۇ كىلىدىغانلىغىن بىلمەمدا؟ ئاشۇنداق ئىلمى ماقالىلارنى يېزىپ بۇ ئىشقا نەزەرىيۋى ئاساس يارىتىپ بەرگەنلەر تا ھازىرغىچە يەنە سورۇنلاردا بۇ ئسلاھاتنى بىز باشلىغان دەپ پو ئېتىپ ئۈزىنى مەغرۇر ساناپ يۈرۈيدۇ. بۇ دۇنيا كۈزنى يۇمۇپ ئاچقۇچىلىك جاھان. بىرەر دەملىك ”“يۈز ئابروي““ ئۈچۈن، جۇڭگۇدىكى ئەڭ تۈۋەن دەرىجىلىك بىر ئەمەل ئۈچۈن، بىرەر ئىلمى ماقالە ئۈچۈن ئۈزىنىڭ مىللىتىنىڭ تىلىنى ئۈزگەرتىشكە جان دىلى بىلەن نەزىرىيۋي ئاساس يارىتىپ زور تۈھپە قاتقانلارنىڭ جازاسىنى خۇدايىم ئۈزى بىرەر. يۇقىرقىسى باغداش تورىدىكى نوبىل مۇكاپاتى توغرىسىدىكى تېمىغا چۈشكەن زىيا ئەپەندىنىڭ ئىنكاسىكەن . بۇنى بۇ يەرگە ئەكىلىشتىن مەقسەت بىزنىڭ ھازىر تىلىمىزنىڭ ئەمەلدىن قالدۇرلۇش دەرىجىسىگە بېرىپ قېلىشىغىمۇ مۇشۇنداق ئۇخلاپ قوپۇپ جۆيلۈيدىغان ئاتالمىش مۇتەخخەسىس زىيالىلىرىمىزنىڭ مۇشۇنداق ئالا تاغىل گەپلىرى مەلۇم دەرىجىدە تۈرتكە بولمىغان دېيەلمەيمىز ،شۇڭا تىلىسەڭ تاپارسەن دەپ بۇنداق مىللەت نامىنى ،يېزىقنى ...ئۆزگەرتىدىغان گەپنى ئاز قىلايلى ، يەنە يۇقىردىكى تورداشلار دېگەندەك مىللەت نامىمىزنى ئۇيغۇرچە يازىدىغان يەرگە 维吾尔دەپ تولۇق يازىلى ،维دەپ يېزىۋېرىپ كېيىن راستلا ۋېي مىللىتى بولۇپ قالمايلى ،بۇ گەپ توختىسۇنا مۇشۇ يەردە!

Nimjan

	Atax-Yurak يوللىغان ۋاقتى  2012-7-3 10:20 AM بۇ ھەقتە توردا تالاش تارتىش قىلىشنىڭ ھاجىتى يوق،  ھەم ب ... ئەممازە، بۇ ئاي- بۇ يىللاردا «ئاخۇن» نى ئىسلامىي نام سۈپىتىدە «پالانى مەچىتنىڭ ئاخۇنى، پوكۇنى جامەنىڭ ئاخۇنى» دەۋېلىپ دىن بىلەن باشقىنى ئاستىن-ئۈستىن قىلىۋېتىدىغانلار بار. تولا كۈلكىلىك!

ark-zat618

	ئەمدى ئۆزگەرتىمگەن شۇ مىللەت نامى قالدىمۇ ؟ بۇ ئۆزگەرتىمەن دەپلا ئۆزگەرتىدىغان نەرسە ئەمەس ،بەزىلەر بەئەينى نەشە چىكىپ ئىلھامى كىلىپ قالغان ئادەمدەكلا گەپ قىلدىكەن. توۋا دىمسە بىكار.

Nimjan

	jalipkar! يوللىغان ۋاقتى  2012-7-3 11:33 AM تولىمۇ مەسئولىيەتسىزلىك بىلەن ئوتتۇرىغا چىققان تېما ب ... 吾油西卡克族 新疆吾油西卡克自治区  دېسە قىزىق بولىدىكىنە

国民党

	يۇيىۋەتسە بولمامدۇ بۇ قوتا تىمىنى.

afxar

	ساتۇق سىزنىڭ ئۇيۇشقاق دېگەن مەنا چىقىدۇ دېگىنىڭىز ھەقىقەتەن توغرا ،ئۇيغۇر(uyqur) دېگەن ئاتالغۇ تۈرك تىلىدىكى «ئۇيۇشقاقلار»،«ئۇيۇشقانلار»دېگەن مەنادا ئىكەن ،بىزنىڭ يەنىلا «ئۇيغۇر» دېگەن نامنى «ئۇيىغۇر» دەپ ئاتاشقا  بولمايدىغانلىقىدا چىڭ تۇرىمەن .

afxar

	gvlqay يوللىغان ۋاقتى  2012-7-3 11:36 AM ۋەقە 4. ئۇيغۇر تىلى كومپىيۇتېرغا ماس كەلمەيدۇ، شۇڭا يېز ...

pasibaneli

	قانداق گەپ بۇ، تىلىمىزنى چۈشەنمەيلا دەپ سالدىڭىزمۇ بۇنى، ‹‹ ئۇي›› دىگەن سۆزنىڭ ھازىرمۇ تىلىمىزدا قانداق جايلاردا ئىشىلىدىغانلىرىنى مىسال ئېلىپ بېرەي، ‹‹قېتىق ئۇيدى››، ‹‹ ئۇخلاپ ئۇيۇپ قاپتىمەن›› ‹‹مىۋە ئۇيمىسى››... ۋاي بەك كۆپ ، سىز بۇنداق گەپلەرنى ئاڭلاپ باققان بولسىڭىز بۇ قاملاشمىغان پىكىرنى ئوتتۇرغا چىقارمىغان بولاتتىڭىز، دىمىسىمۇ مىللەت نامىنى خالىغانچە ئۆزگەرتىدىغان نەرسىمۇ، ھېلىمۇ مىللىتىمىزنىڭ نامىدىن ياخشى مەنا چىقىدىكەن، يامان مەنا چىقسىمۇ ئالدىراپلا ئۆزگەرتكىلى بولامدۇ. چۈشىڭىزندىن چۈچۈپ ئويغىنىپلا بۇنداق بېلجىرلىماڭ جۇمۇ.

Bilge

	a.sayrami يوللىغان ۋاقتى  2012-7-2 10:50 PM بۇ تىما ئىگىسىنىڭ قانداق مەقسەتتە يوللغىنى بىلمىدىم،س ... مەقسەت ئېنىق ئاپتور ئۆزىنىڭ بۇ خىل تەشەببۇسىنىڭ قوللاشقا ئېرىشەلمەيدىغانلىقىنى ئىچىدە ئېنىق بىلىدۇ،بىراق قەستەن مۇشۇنداق ئەسكى تامدىن ھوشۇر تاز قوپقاندەك سۆزلەرنى قىلىپ نام چىقىرىشنى ئويلايدۇ.