«كروران گۈزىلى» بىولوگىيەلىك قورالدا شەھىد بولغانمۇ؟...

qurighar

	تادۇ يوللىغان ۋاقتى  2012-5-3 11:27 AM قۇرغار  ئەپەندى   ئەسھابۇل كەف توغرىسىدىكى  توققۇز ئوغۇ ... توڭكاي دىمەك چىشلىرى ئالدىغا چىقىۋالغان كىشىگە قويۇلىدىغان نامدۇر، چىشنى قەدىمدە دەندان دەيدىغان، ئىنگىلىزچەمۇ  دەنتال دەمدىكى؟...توڭ دىمەك تاڭ دىمەك بولۇپ تاڭلاي دىگەن بىلەن يىلتىزداشتۇر، توڭكاي دىمەكمۇ تاڭك ئاي-تاڭلىيى ئايلىغا ..دىگەن بولغاي...يەنى چىشى ئايلى-ئالدىغا دىمەكتۇر...رەھمەت!

qurighar

	aziz_tarim يوللىغان ۋاقتى  2012-5-3 11:44 AM بۇ ھەقتە بىز يەكۇن چىقىرىشقا ئالدىرمايلى. قارشى كۆز ق ... رەھمەت...مەن يازمىڭىزغا مەنبە...دىگەن .ئىنكاسىڭىزغا جاۋاپ بەرگەنتىم...

bak-yowax

	...... تولۇقلىما مەزمۇن (2012-5-4 01:48 AM): ېاداۈغۈغۈ

delkax613

	aziz_tarim يوللىغان ۋاقتى  2012-5-3 08:19 AM كروران  بۇ سۆز ھندى-ياۋرۇ تىل سىستىمىسى شەرقى ئىران كىل ... مەنمۇ قوللايمەن! سۆزىنڭىزنى ! مەن ئالدىنقى ئېنكاسىمنى بۇ توغرىلىق سۆزلىسەم  ماۋۇ قەدىرلىك قېرىندىشىمىز قۇرغار ئەپەندى   مىنى يامان سەتلەپ كەتتى ...ئالدىنقى ئېنكاسلىرىمغا قاراپ بېقىڭ !   بۇ دوستىمىز  خېلى كۆپنەرسلىرىنى بلدىكەن!  بىراق تارىخىنڭ سىزدىگەندەك پەرەز  بىلەن  پۈتمەيدنلىقىنى  ، يۇقارقدەك ئىلمىي پاكىتلەر بولمىسا بولمايدىغانلقىنى بىلمەيدىغان ئوخشايدۇ.... بىز غۇ بۇ دوستىمى يازغانغا ئىشىنەيلى، بىراق  باشقىلار بۇنونغا ئىشنەمۇ؟  پاكىت  قېنى دىسە  ئاۋۇ قېرىندىشىمىز دىگندەك  : ‹‹ئانا يۇرۇتنىڭ تۇزى ، كونا دەريانىڭ ئىزى››  دىگىلى تۇرسا باشقىلار   پىشىنى قېقىپ كەتمەسمۇ؟   ئەگەر بۇ ماقالنىڭ ئاپتۇرى جوڭگۇ مەتبۇئاتلىرىغا ئەۋەتشنى خالمسىا ياكى ياراتمىسا ، ئۇشۇبۇ تارىخ نامىللىرىنى پۈتتۈرۈپ خەلقئارالىق مەتبئاتلاردا ئېلان قىلىپ باقسۇن....

arman312

	ھەممە ئىنسانلارنىڭ ئەجدادىغۇ بىر ئادەم بىر ھەۋۋا ئىدى بۇ ھەممەيلەنگە مەلۇملۇق.ئەمما تارىخى پاكىتلار بىلەن ئۇيغۇرلارنىڭ ئەجدادىنى ئىبراھىم ئەلەيھىسالامغا باغلاش ئاسان ئەمەس.دىمەك ئەمدى....... مۇھەممەت ئەلەيھىسالامنىڭ بۇۋىسى ئىبراھىم  ئەلەيھىسالام بىلەن بىز ئۇيغۇرلارنىڭ ئەجدادى بىر چىقىتى ؟

qurighar

	ھىم...بۇنى سىز ئالدىرىمىسىڭىز ...چۈشۈنۈپ قالىسىز ئۇزۇن ئۆتمەي...رەھمەت!

تادۇ

	قۇرغار ئەپەندىنىڭ كۆرسەتمە بەرگىنىگە كۆپ رەخمەت. مىنىڭ بىلىشىمچە خوتەن شەھرىدە ئاچ چىيا ‹ئاچچۇي› لاس كىيا ‹لاسكۇي› دەپ يەر ناملىرى بار ئۇندىن باشقا چىرا ‹چىيا› كىريە ‹كىيا› نىيا دەپ ناھىيلىرىمىز بار يەنە مادىئىن چىنا ‹چىيا› كوريا ‹كىيا› ياپونيە ‹ نىيە نىيا› مۇشۇنداق رەت تەرتىپ بۇيىچە كىلىدىكەن بۇنىڭدا بىرەر ئۆلچەم باردەك ھىس قىلىمەن.ياكى بولمىسا بۇبىر ئۆلچەم بىرلىكى. يەنە گۇما زانگۇيا پىشنا كۇيا چىنا  جىيا ھاڭگۇيا چىيا كىيا نىيا مۇشۇنداق نۇرغۇن ئىسىملار باركەن. قەدىمدە خوتەننىڭ پادىشاسىنى ۋىجرايا دەپ ئاتايدىكەن.مۇشۇ يادىگەن نىمە گەپتۇ.

qurighar

	سىزگە ھازىرچە بەزى ناملار ھەققىدە چۈشەنچە بەرسەم قوبۇل قىلالماسلىقىڭىز مۈمكىن قىرىندىشىم! چىن بەگلىكى قوشۇنى قىرغىن قىلغان ۋىي بەگلىگىدىكى چاڭلار تارىم ۋادىسىغا قىچىپ كەلگەندە،  ئۇلار بويسۇندۇرغىنى يالغۇز كور ئورانلا ئەمەس، ئۇددوننىمۇ بويسۇندۇرغاندۇر، گەرچە ئۇلار كىيىنچە ئۇيغۇرلارغا  سىڭىشىپ كەتكەن بولسىمۇ، ئەمما چىنمارچىن خان جەمەتىدە ۋىيجارا دىگەن فامىلە ئىزچىل ئىشلىتىلگەن، ۋىيجارادىكى ۋىي بولسا ۋىيشۈي دەرياسىدىكى ۋىي ۋە  ۋىي بەگلىگىدىكى ۋىي بىلەن يىلتىزداش ئىدى، ۋىيجارا دىمەك چاڭلارنىڭ تىلىدىكى ئاتالما بولۇپ، ئۇددونلۇق ئۇيغۇرلار ئۇلارنى مارچىن دەپ ئاتىغان، مارچىنلار بۇندىن -1008-1006 يىللار بۇرۇن ئۇددوندىن قىچىپ، بۈگۈنكە تىبەتنىڭ مارچىن ناھىيەسىگە قىچىپ چىقىپ ماكانلىشىپ قالغان. شۇ قاچقاندا ئۇددون تارىخىغا ئالاقىدار كۆپلىگەن يازمىلارنىمۇ تىبەتكە ئىلىپ چىقىپ كەتكەن.تىبەتتىكى مارچىن نامى شۇندىن قالغان، ئۇددۇن خانلىرى يەنە لى نى فامىلە قىلىپ ئىشلەتكەن، لىشىڭتىەن دىگەندەك، تىبەتلەرمۇ ئۇدۇننى لى يول دەيتتى، لى سۆزى خوتەندىكى ئىلچى سۆزىدىن كەلگەن بولۇپ، مەنەسى ئاي دون-ئارزون-ئارچون-ئالچىن-ئەلچىن-ئىلچىن-ئىلچى شەكلىدە ئۆزگەرگن بۇ سۆز ئىل چىن- شەرقىي دەريا دىگەن سۆزدىن كەلگەنمىكىن دەيمەن، چۈنكى ساناق ئالدى بىلەن ئوڭدىن ياكى شەرقتىن باشلىنىدۇ، قارا قاش نىڭ قارشىسىدا  چوقۇمكى ئاي قاش-يوڭقاش بولىدۇ، ئاي ۋە يورۇڭ سۆزلىرى قارا-غەرپ سۆزىگە قارشى مەنادىكى سۆزدۈر، ئۇنداقتا قاراقاش بولغان يەردە ئايقاش ياكى ئاي دون-ئالچىن مۇ بولۇشى كىرەك، چۈنكى ئۇددون نامى يوڭقاش ۋە قارقاش  2 دەريانىڭ قوشۇلما نامىدۇر، ئۇنداقتا  يوڭ قاشنىڭ يەنە بىر نامى شەرقىي دەريا دىگەن سۆزدىكى ئايدون نامىدىن كەلگەن ئالچىن-ئىلچى سۆزىمىكىن دەيمەن، ئىلچى دىگەن يۇرتمۇ يورۇڭقاشنىڭ بويىدىلا ، شۇنداققۇ؟... يا قوشۇلۇپ كەلگەن ئاتالغۇلار خوتەندە جىق، بۇنىڭ بىر سەۋەبى، خوتەن شىۋىسىدە سۆز ئاخىرىدا يا نى قوشۇپ سۆزلەش ئادىتىنىڭ كۈچلۈكلىكىدە، ھەمدە بەزى سۆزلەرگە بۇددا  دېنىنىڭ نوم تىلى بولغان سانسىكرىت تىلىدىن كىرگەن ئاتالغۇلارنىڭ تەسىرىدە شەكىللەنگەن سۈنئى قوشۇلغان تاۋۇشلارنىڭ تەسىرىمۇ بار.  بەزى سۆزلەرگە ئۇيغۇر تىلىدىمۇ يا قوشۇلۇپمۇ ياسىلىدۇ، مىسال:ئەي-ئايا، قوي-قويە،تۇر-تۇرا، دۇن-دۇنيا، يا سەنەم، يا ئاللاھ، دىگەندەك، پىشان سۆزى گۇمىنىڭ خەنزۇچە نامىدا ئۇچرايدۇ، يىراقتا يۇنانلاردىن باكتىرىيەنى تارتىۋالغان ساك ئوركلەر قوشۇنىدا پىشانلەرمۇ بار ئىدى، ھالبۇكى ساك ئورك قاغىلىقتا، پىشان-پىشنا گۇما-قاغىلىق ئارىسىدا، ساك را ئۇل بولسا يەركەندە ئىدى، بۇ شۇنداقراق تارىخى ھادەساتلاردىندۇر. يازمام ھەققىدە قىممەتلىك پىكىر بىرىپ، مىنى سەگىتىپ تۇرغىنىڭىزلەرغا تەشەككۈر ئەيتىمەن!..

تۇتىش

	مەن ئاقسۇ نامى بىلەن ئۆزبەك نامىنىڭ تارىخى يىلتىزداشلىقىنى بايقاش ئارقىلىق قىرىنداش ئۆزبەك مىللىتىنىڭ 500 يىللىق تارىخنى توپان دەۋرىگە سۈرۈپ ئاپارىشقا دەلىل تاپتىىم مۇشۇ  گېپىڭىزنى ئۆزبىكلەر ئاڭلاپ قالسا چوقۇم دۆلەت ئوردىنى بېرىدۇ سىزگە.

qurighar

	مەن ئۇنى تەمە قىلمىسام كىرەك!... ماڭا كىرىكى، ئۇزۇن تارىختا ئۇنتۇلغان ۋە بۇ سەۋەپتىن  ئۈزۈلگەن ، ئىنسانىيەتنىڭ بىرئاتا، بىر ئانىدىن بىر بىرىگە باغلانغان يىراق ئۆتمۈشتىكى قىرىنداشلىق رىشتىسىنى ئۇلاشتۇر!...