بۇ سۆزلەر قايسى تىلغا تەۋە

simab

	ئەسسەلامۇ ئەلەيكۇ م مىللەت سۇيەر تورداشلا كەمىنە لىغىلداپ تۇرىدىغان  سۇيۇقلۇق   ( بىر توردىشىمىزنىڭ قويغان ئىسمى   قىززىقارلىق بولسۇن ئۇچۇن دەپ قويدۇم ئەمدى ) سىماب تىن قەددىىنى تېك تۇتۇپ تۇرۇپ سالام  تەنلىرى سالامەت ئىشلىرى ئۇڭۇشلۇق  تېچ ئامان تۇرشۇپلا   .................. ئەمدى مەخسەتكە كەلسەك  مۇشۇ تىلىمىزدا ئىشلىتىۋاتقان ئەبجەش سۆزلەردىن زىرىككەنسىرى   بۇ تىللار ئاۋۇپ كەتتى  ،    بەزى تورداشلار  بۇ توغۇرلۇق ئىزاھاتمۇ بىرىپ ئۆتتى .  بەزى ئۇيغۇرچە تەرجىمىسىگە قاراپ  قاللام قايمۇ قىپلا قالدى ئۈزۇم بايقىغان  خاتا ئاتىلىپ قالغان ۋە مەن  ئىككلىنىپ قالغان بەزى ئاتالغۇلار ئۇستىدە سىلەر بىلەن ئورتاقلاشماقچىمەن خەنچە              ئۇيغۇرچە          تۇدۇ                  ياڭيۇ             بەرەڭگە   قايسى تىلغا تەۋە  قايسى تىلدىن كىرگەن          ، مەككە چامغۇرى خەيدەي           دېڭىز يۇسۇنى     لامنارىيە   قايسى تىلغا تەۋە  قايسى تىلدىن كىرگەن ساۋكاۋرۇ          قورىغان گۆش      قۇرىما كاۋاپ    ، تۈپتۇز تەرجىمە قىلىنغان سىفەن داشۆ      دارىل مۇئەللىمىن     پىداگوكىكا ئۇنىرستىتى    ئەنگىلىسچىغۇ    كاللام بىلەن بېشىم بىر داشۆ                 ئالى بىلىم يۇرتى      ئۇنۋىرستىت        ئوخشاش    گازىر               ئاپتاپپەرەس ئۇرۇقى      شىمىشكا    روسچەغۇ         نۇرغۇن ئىدى  قالدىسى سىلەرگە قالدى   بەك جىق يازمىساممۇ  بەلكىم سىلەمۇ بىلەرسىلە ................................. مانا مۇشۇنداق   ئۇيغۇرچە دەپ پەرەڭلەردىن قۇبۇل قىلغان ئاتالغۇلار نۇرغۇن    يەنەئاياغ ياماش  ئىش قۇشۇش ئورنى        ( مۇزدوز خانا )چاچ ئىلىش ياساش ئورنى                                    (ساتىراچ خانا) دىگەندەك ئۆز ئەينى تەرجىمە قىلىنغان  بەزى بىر تەرجىمە قىلغان ۋېۋېسكا لار ئادەمنىڭ ئىچىنى ئاچچىق قىلىدۇ  ، ئەجىبا بىزنىڭ تىل بايلىقىمىز شۇنچېلىك كەممۇ     بۇنداق كىتىرۋەرسە بىزنىڭ ھالىمىز قانداق بۇلۇپ كىتەر  .   ئىشنى ئاۋال ئۇزىدىن ئاندىن ئەتىراپىڭدىكىلەدىن باشلا دەپتىكەن  قىنى ئۇزىنى ھەققىقى ئۇيغۇر  دەپ ئويلايدىغان مىللىتىنى سۇيىدىغان مىلللىتىنىڭ كەلگۇسىنى ئويلايدىغان  مىللەت سۇيەر قىرىنداشلا  بىر ئىغىز بولسىمۇ مىللىتىمىزنىڭ تىلىنىڭ ساپ بۇلىشىغا كۈچ چېقىرايلى   قىنى  ئەمدى سۇئالىمنى سۇراي بەرەڭگە    ( ياڭيۇ ) ،  جازا  ، پارتا     كۇرپۇس     ،  سىركاي   ، جاۋۇر    ئۇنۋېرستىت    ، ئىنىستوت    پاكولتىت       پاگون      ۋاگۇن ............ مەخسەت سۇراشلا ئەمەس بەلكى ئۇزىمىز ئۇيغۇرچە دەپ ئاتاپ كەلگەن  بۇ سۆزلەرنىڭ  مەنىسى ۋە ماھىيىتىنى بىلىش   ، گەرچە بۇ گەپلىرىمنىڭ پايدىسى يوق بولسىمۇ يەنى بۇلارنى تىل يېزىق كومىتىدىكىلەر بەلگىلەپ بولغان بولسىمۇ  ، بىراق مىنىڭ سەل ئاتىكاچىلىق قىلغۇم كەلدى  ،    بۇ پەقەت سۇئال ئەمەس             تولۇقلىما مەزمۇن (2012-4-30 12:13 PM): ى

مەلىكە

	تۇدۇ                  ياڭيۇ             بەرەڭگە ئۇيغۇرچە ئاتىلىشى بەرەڭگە، ياڭيۇ دىگىنى خەنزۇلارنىڭ بەرەڭگىنى دەسلەپ كۆرگەن ۋاقىتتا  قويۇلغان ئىسىمى. مەسىلەن : سەرەڭگىنى ياڭخو، دەيدۇ، پەمىدۇر يەنى شوخلەكنى ياڭسىزى دەپمۇ ئاتاپ قويىدۇ، بۇرۇن پەرەڭلەرنى يەنى چەتئەللىكلەرنى ياڭرىن دەپ ئاتىغانلىقى ئۈچۈن چەت ئەلدىن كىرگەن نەرسىلەرنىڭ ئىسمى ئالدىغا ياڭ دىگەن سۆزنى قۇشۇپ ئاتاشقا ئادەتلەنگەن. سىركاي، تىرموس، ناسكا...قاتارلىق سۆزلەرنى كۆپىنچە غۇلجا خەلقى ئىشلىتىدۇ، بۇ سۆزلەر روسچە ئاتالغۇلاردىن ئۆزلەشتۈرۈلگەن، شىنجاڭنىڭ باشقا يەرلىرىدە ئاساسەن ئىشلىتىلمەيدۇ. سىركاي_سىركايە____پىيالە. تىرموس___ چايدان. ناسكا___پايپاق. ھازىر جەمىئىتىمىزدە ئىشلىتىۋاتقان  يىڭى ئاتالغۇلار كۆپىنچە ئىنگىلىس تىلىدىن ئۆزلەشتۈرۈلگەن. خۇددى سىز دىگەندەك ئونۋىرسىت،ۋاگون،يەنە باشقىلاردىن تىلۋۇزۇر،پاتىفۇن،تىلىفۇن....ۋە ھاكازالار.... بۇ ئاتالغۇلارنىڭ كۆپىنچىسى ئۆز ۋاقتىدا دىيارىمىزدا تىخى يوق ئىدى، يىڭى كىرگەن ۋاقىتتىلا تۈزەتمەي ئۆز ئىسمى بويىچە قوللانغانلىقى ئۈچۈن مىنىڭچە ئەمدى ئۆزگەرتىش سەل قىيىن... كەشپىىياتلار توختاپ قالمايدۇ، ئەمدى بىزنىڭ قىلالايدىغانلىرىمىزدىن يىڭى كەشپىياتلار يارىتىلىپ دىيارىمىزغا كەلگەن ۋاقىتنىڭ ئۆزىدىلا شۇ نەرسىگە ئۇيغۇرچە ئىسىم قوللىنىپ ئۆزلەشتۈرۈشكە دىققەت قىلساق بولىدۇ.

bayhenim

	ياخشى تىمىكەن

turmux.net

	كىشىلىرىمىزدە ئانا تىلنى قەدىرلەش، ئانا تىلنى ئولۇغلاش تۇيغۇسى بارغانچە سۇسلاپ كىتىۋاتقاندەك بىلىنىدۇ ئادەمگە...

simab

	ت

ئۈمىد

	مۇشۇنداق تىل-يېزىقىمىزنى قوغداش ھەققىدە بىر نېمىلەرنى دېگۈڭىز كېلىپ تېما يازغاندىكىن ئالدى بىلەن ئىملاغا دىققەت قىلىڭ!! ئالدى بىلەن سىزگە دەپ قويۇش كېرەك بولغىنى دۇنيادا ساپ تىل يوق، يات تىلدىن سۆز قوبۇل قىلىش مۇۋاپىق بولغان ئەھۋال ئاستىدا ئۇنى قوبۇل قىلىشقا بولىدۇ. تىلىمىزدا ئۇ سۆز بىلەن تەڭ دەرىجىدىكى سۆز بولسا قوبۇل قىلىمىز، بولمىسا يېڭىدىن سۆز ياسىسا بولىدۇ. ئەمدى ھەممە نەرسىگە يېڭىدىنن سۆز ياساپ بولغىلى بولمايدۇ، مەسىلەن ئاددىي بىر مىسال: پەن-تېخنىكىغا ئائىت ئاتالغۇلار ئاساسلىقى ئۇ يېڭى شەيئى نەردە بارلىققا كەلسە ئالدى بىلەن شۇ يەر ئىسىم قويىدۇ، كۆپىنچە تىللارغا شۇ تىلدىكى بويىچە قويىلىدۇ. ئەمدى بىر سۆزنىڭ نەچچە خىل بولۇش مەسىلىسىنى مۇنداق چۈشەنسىڭىز بولىدۇ. 身份证نى بۇرۇن سالاھىيەت گۇۋاھنامىسى دەيتتۇق. ئۇ چاغدا كىملىك دېگەن سۆز يوق ئىدى، كېيىن بۇ سۆز چىقتى، ھەممە ئادەم بارا-بارا بۇ سۆزنى ئىشلەتتى. بەزى نەرسىلەرگە شۇنداق نەچچە ئىسىم بولۇپ قالىدۇ، تىل تەرەققىياتى جەريانىدا ياخشى ياسالغان سۆزلەر تاللىنىدۇ. ئاخىرىدا دەيدىغىنىم، ئۇيغۇر تىلىدىمۇ باشقا تىلغا ئوخشاشلا كىرمە سۆزلەر بار، ھەم خېلىلا كۆپ. لېكىن سىز ئومۇملىشىپ بولغان نەرسىنى ئۆزگەرتىمەن دېسىڭىز بولمايدۇ، ھەم ئۆزگەرتەلمەيسىز، شۇڭا كونىسىغا چىقىلماي يېڭى پەيدا بولغان شەيئىلەرگە سۆز ئىزدەپ باقايلى. تىلىمىزدا ماس كەلگۈدەك سۆز بولسا شۇنى ئىشلەتسەك بولمىسا تىل ئادىتىمىزگە ماسلاشتۇرۇپ قوبۇل قىلساق بولىدۇ.

turpan0995

	كاستىيوم-بۇرۇلكا  ھە  بۇنى نېمە دەيمىز باللا؟؟؟؟

ئۇيغۇرشاھ

	تۇدۇ،ياڭيۇ لار ئىككىلىسى خەنزۇچە،خەنزۇلار ياڭيۈ،تۇدوۋ دەپ ئاتىشىدۇ.مېنىڭ بىلىشىمچە بەرەڭگە ساپ ئۇيغۇرچە. خەيدەي خەنزۇچە.لامنارىيە روسچە.دېڭىز يوسۇنى دېگىنىنى ئۆز كۆرىمەن،لېكىن يوسۇن دىگەن گەپنىڭ بۇ يەردە ساپ ئۇيغۇرتىلىدا قانداق چۈشەنچىدە ئىكەنلىكىنى بىلمەيمەن. ساۋكاۋرۇ.قورىما كاۋاپ دېسەك توغرا بولىدۇ. جازا خەنزۇچە.ئۇيغۇرچىدە ئۆي جاھازىلىرى دەيدىغان گەپ بار.بۇ جايدىكى جاھازا ساپ ئۇيغۇر تىلىمىكىن جەزىملەشتۈرەلمەيمەن. كورپۇس روسچە.1-كورپۇس،2-كورپۇس...1-قۇرۇلۇش،2-قۇرۇلۇش دىگەن مەنىدە.ئۇنىۋېرسىتىت روسچە تەلەپپۇز ۋە يېزىلىشتا ئۇنىۋېرسىتېت دېيىلىدۇ،ئېنگىلىزچە يۇنىۋېرسىتي.ئۇيغۇر تىلىمىزدا ئالىي مەكتەپ.ئىنىستىتۇت،فاكۇلتېتلار روسچە. يەنە ياۋروپادىكى بىر قانچە تىللاردا ۋاگون دەپ ئاتالغۇ بار.لاتىنچىدىن كىرگەن سۆزغۇ دەيمەن. ئالدىنقى ئەسىرنىڭ ئاخىرقى يېرىمىدا ئۇيغۇر تىلىمىزغا نۇرغۇن ئاتالغۇلار سىڭىپ كىرگەن،مەسىلەن بېنت،ئۇكول،شىپرىس،چەينەك رۇسچىدە چاينىك،ساماۋەر،يەنە نۇرغۇنلىغان ھەرقايسى ساھەدىكى كەسپىي ئاتالغۇلار.

ئۇيغۇرشاھ

	turpan0995 يوللىغان ۋاقتى  2012-4-27 09:29 PM كاستىيوم-بۇرۇلكا  ھە  بۇنى نېمە دەيمىز باللا؟؟؟؟ غەربچە كىيىم دېيىشىدىغان،خەنزۇچىدىن بىۋاستە ئۆرۈپلىچۇ.كاستيۇم-بريۇكى،ئىشتان دېگەنلەر رۇسچە ئاتالغۇلار.

ئايچىن

	شۇ بۇ گەپلەرنى قىلىدىغانلار پاتنېت ھوقوقىغا ئىلتىماس قىلماپتۇ شۇڭا بۇ سۆزلەر ھازىرچە مۇشۇنداق ئاتايدىغانلارغا تەۋە