سۈكۈت ئىچىدىكى فىزىكا ۋە ماتېماتىكا

توقماق

	سۈكۈت ئىچىدىكى فىزىكا ۋە ماتېماتىكا ئاپتۇرى:مەقسۇت ئەمىن ئەركيار «ئۆگىنىش ۋاقىت گېزىتى»دەشۈ شىياڭيۈن ئەپەندى «كەلگۈسىدىكى پەن-تېخنىكا مۇتەخەسسىسلىرى ئىلمىي روھ ۋە ئادىمىيلىك روھىنىڭ بىردەكلىكىنى،ھەقىقەت،ياخشىلىق،گۈزەللىكنىڭ بىردەكلىكىنى ساقلىشى كېرەك ）1（»دەيدۇ.چىيەن شۆ سېن ئەپەندى «زامانىۋىلاشتۇرۇش قۇرۇلۇشىدىكى ئىلىم-پەن ۋە سېستىما قۇرۇلۇشى»مەسلىلىرى دېگەن كىتابىدا«ئالەم تەرەققىيات ۋە ئۆزگىرىش ئىچىدە،شۇڭا تەبىئەت پەنلىرىمۇ ئۆزگەرمەس نەرسە ئەمەس.ئەمما،جەمئىيەتنىڭ تەرەققىياتى كائىنات ۋە تەبىئەتنىڭ تەرەققىياتىغا قارىغاندا تېز بولماقتا»دەيدۇ. 1905-يىلى ئېينىشتىيىن تارمەنىدىكى نىسبىيلىك نەزەرىيسىنى ئىجاد قىلغاندىن باشلاپ ھېسابلىغاندا بىرئەسىردىن كۆپرەك ۋاقىت ئۆتۈپ كەتتى.بۇ يۈزيىلدىن كۆپرەك ۋاقىت ئىچىدە تەجرىبە پەنلىرىنىڭ تەرەققىياتى ئىنتايىن تېز بولدى.ئەگەر تەرەققىيات بولدى دېيىلسە بۇلارنى زەررىچىلەر ۋە زەررىچىلەرنى ئىزدەش تەتقىقاتىدىن ئىزدەش مۇمكىن. دۇنيادىكى ھەرقايسى دۆلەتلەرنەچچە يۈزمىليارت مەبلەغ سېلىپ 40يىلدىن كۆپرەك ۋاقىت سەرپ قىلىپ uمېزون،πمېزون،θمېزون،...،n,pلارنى سوقۇشتۇرۇپ چىقتى.ئۇنىڭغا ئۇلاپلا ئۇلارنىڭ ئانتى زەررىچىلىرىنىڭ سانىمۇ كىشىنى ھەيران قالدۇرغۇدەك دەرىجىدە كۆپ.ئۇلار سوقۇشۇپلا قالماي،ئۇلار ھەققىدە بىزنىڭ نەزەرىيە فىزىكلىرىمىزنىڭمۇ باشلىرى سوقۇشۇپ ئىششىق،بەزىلىرى ئايلىنىپ كەتكەن.بەزىلەر چاقچاق قىلىپ «بۇرۇن يېڭى زەررىچە بايقىغانلار نوبېل مۇكاپاتى ئالاتتى،ئەمما ھازىر يېڭى زەررىچە بايقىدىم دەپ داۋراڭ سالغانلارغا 10مىڭ دوللاردىن يۇقىرى جەرىمانە قويۇش كېرەك»دەيدۇ. ئېلىمىزدە 10نەچچە داڭلىق نەزەرىيە فىزىكىچىسىنى يىغىپ نەچچە 10 يىلدىن بېرى ئاساسى زەررىچىلەرنىڭ قاتلام مودېلى ئۈستىدەتەتقىقاتقا ئۇيۇشتۇرۇلغان بولسىمۇ،جىڭغا باسقۇدەك بىرەر نەتىجە چىقمىدى. چەتئەلدە ھازىرغىچە بىرەر كۋاركنى سوقۇشتۇرۇپ چىقالىغىنى يوق.بۇلارغا گۇمانلانماسلىقنىڭ ئۆزى بىزنىڭ مېتافىزىكىنىڭ فورمال لوگىكىلىق تەپەككۇرئەندىزىسى ئىچىدىكى تەپەككۇرىمىزدىن مەسىلە كۆرۈلۈۋاتقانلىقىدۇر. بىزنىڭ نەزەرىيچىلىرىمىز ھازىرغىچىلىك ئوتتۇرا ئەسىرنىڭ نەزەرىيە سەۋىيسىدىن ھالقىپ كېتەلىگىنى يوق.فارادى ئېلېكتىر مەيدانىنىڭ ھالىتىنى تەتقىق قىلغان ئىدى،ئەمما بىز زەرەتنىڭ زادى قانداق نەرسە ئىكەنلىكىنى بىلمەيمىز.شۇنداق تۇرۇپمۇ چوڭ پارتىلاش ئالەم مودېلىنىڭ بىرلىككە كەلتۈرۈش مەيدان نەزەرىيلىرىدىن سۆز ئاچىمىز.ھازىر بۇلارنى يىغىشتۇرىدىغان ۋاقىت كەلدى.بولمىسا،كۋانت مېخانىكىسى ۋە نىسبىيلىك نەزەرىيسى ئۈستىگە قۇرۇلغان ماتېماتىكا-فىزىكا بىناسى ھامان بىركۈنى غولاپ چۈشۈپ خارابىلىككە ئايلىنىدۇ! دېموكرىت «ماددىلار پارچىلانغان كىچىك-كىچىك قىسىملاردىن تەشكىل تاپىدۇ»دەپ پەرەز قىلغانىدى.ھازىر بۇ پەرەزنىڭ توغرىلىقىغا بىز بارغانسېرى قاتتىق ئىشەنمەكتىمىز.يېرىم ئەسىر ئىلگىرى بىز ئېنىرگىينىڭمۇ «ئاتوم خارەكتېرىدىكى»تۈزۈلۈشكە ئىگە ئىكەنلىكىنى بىلدۇق.بۇ مانا بۈگۈنكى كۈندە سۆزلىنىۋاتقان كۋانتتۇر. نېمە ئۈچۈن ماددا بەك كىچىك بولغان زەررىچىلەردىن تۈزۈلۈشكە تېگىشلىك ئىكەنلىكىنى،ئەمما ھەقىقەتەنمۇ ئۇنىڭ ئۈزلۈكسىز ئەمەسلىكىنى تېخى بىلمەيمىز.بىز بۇلارنىڭ توغرا جاۋابىنى بىلمىسەكمۇ،بۇ مەسلىلەرنى مۇھاكىمە قىلىشتا ھېچقانداق تاپا-تەنىگە ئۇچراشقا تېگىشلىك ئەمەسمىز.ئېدىنتوننىڭ 137سى）2（ «سانلار نەزەرىيسى»شەكلىگە كېلىپمۇ يەنىلا نەزەرىيە جەھەتتىن چۈشەندۈرۈكسىز. 1995 -يىلىدىكى ئامېرىكىدا ئېچىلغان دۇنيا قوللىنىشچان فىزىكا يىغىنىدا،5000دىن ئارتۇق يىغىن قاتناشچىلىرىنىڭ سۆھبەتتىكى قىزىق تېمىسى قانداقتۇ بىر يېڭى بايقاش،يېڭى ئىختىرالار ئۈستىدە بولماستىن«فىزىكىنىڭ يەنە تەرەققىيات ئىستىقبالى قالدىمۇ يوق؟»دېگەن مۇنازىرە ئۈستىدە بولدى.1997-يىلىغا كەلگەندە،«گىرمانىيە كلون-فىزىكا تەتقىقات جەمئىيتى»«فىزىكا كېپلىرنىڭ ئۈچ قانۇنى ئاسترونومىيەنى قۇتقۇزۇشنىڭ ئالدىدىكى كېچە ئىچىدە تۇرماقتا»دەپ خىتاب قىلدى.1998-يىلى سانكىت پېتىربورگدا ئۆتكۈزۈلگەن روسىيە پەنلەر ئاكادېمىيسى تەرىپىدىن تەشكىللەنگەن تەبىئى پەنلەردىكى ئاساسى مەسلىلەرخەلقئارالىق يىغىنىدا 300دىن كۆپرەك يىغىن قاتناشچىلىرى بىردەك ھازىرقى زامان ئىلىم-پېنىدە ئاساسى نەزەرىيە مەسلىلىرى ئېغىر.نىسبىيلىك نەزەرىيسدىمۇ مەسىلە كۆرۈلىۋاتىدۇ...»دەپ قاراشتى. ماتېماتىكا ساھەسىمۇ 17-18-ئەسىرلەردىكى،ھەتتا مىلادىدىن بۇرۇنقى ھۆكۈملەرگە سۈكۈت قىلىپ ياتماقتا）3（.ئىجادىيلىقتىن سۆز ئاچقىلى بولمايدۇ.فىزىمات ساھەسىدە نىسبىيلىك نەزەرىيسىدىكى بىرقىسىم لوگىكىلىق قالايمىقانچىلىق ئاساسىدىكى ماتېماتىكىلىق تەڭلىمىلەر ئاساسى ماتېماتىكىنىڭ مېتودىنى تۇيۇق يولغا باشلاپ قويدى. بەزىلەرنىڭ توردا «ئاددىينى مۇرەككەپلەشتۈرىدىغىنى — ئالىم»دېگىنىمۇ ئەجەبلىنەرلىك ئەمەس. ئىلىم-پەن ئادەتتىكى ئادەملەردىن يىراقلاپ كەتتى.ئىلىم-پەن نەزەرىيلىرى ئاقسۆڭەكلەر ئىلىم-پېنىغا،ئىنتايىن ئاز سانىدىكى ئىلمىي مەزھەپلەرنىڭ مونوپوللىقىغا ئۆتتى. يۇقىرى نۇپۇزغا ئىگە ئالىم،پروففىسورلار ئۆزنوپۇز قورالىدىن پايدىلىنىپ،يېڭى ئىلمىي ئىدىيەنىڭ بىخلىرىنى ئۇجۇقتۇرىدۇ.ئۇلارنىڭ ئەڭ ئۈنۈملۈك ھەم ئاقىلانە قورالى — سۈكۈت.ئۇلار ئەشۇ يېڭى تەپەككۇر بىخلىرىنىڭ ئۆلۈمىگە سۈكۈت قىلىدۇ. سۈكۈت ئىچىدىكى فىزىكا ۋە ماتېماتىكا ياشلارنىڭ ھەقىقەت ئىزدەش قىزغىنلىقىنى ئۆچۈرمەكتە. ئۇلار ئىقتىسادىي مەنپەئەتنىڭ بۇيۇنتۇرۇقىدىن باتنىماي قەددىنى كۆتۈرگەن بولسىمۇ، يەنىلا نوپۇز ۋە سۈكۈتنىڭ ئالدىدا، ئىقتىساد ئەندىزىسى ئىچىدىكى ئىلمىي ئەندىزە ئالدىدا، ئىلىمى ھەقىقەتكە سادىق بولۇش گۇناھىنىڭ تارتقۇلۇقىدىن قېچىپ قۇتۇلالماسلىق گىردابىدا ياشىماقتا. پايدىلانمىلار: (1)شۈ شىياڭيۈن:«پەن-تېخنىكا تەرەققىياتى ۋە ئېتىكا تەربىيسى ھەققىدە»،ئۆگىنىش ۋاقىت گېزىتى. (2)گېئورگى. گاموف:«فىزىكىنىڭ تەرەققىيات تارىخى»،ئۇيغۇرچە نەشىرى. (3)لى ۋېن لىن:«ماتېماتىكا تارىخىدىن بايان»،خەنزۇچە،ئالىي مائارىپ نەشرىياتى. http://bbs.xjtsnews.com/forum.php?mod=viewthread&tid=11704

Sir

Sir

Sir

	قولىڭىزغا دەت كەلمىسۇن

Sir

	قولىڭىزغا دەت كەلمىسۇن

yusup823

	راسىت ، بىزنىڭ تولۇقسىز ، تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپلەردە ئۈنىدىغىنىمىز ئاساسەن دىگۈدەك ، 16- ، 17 - ئەسىرلەردىكى ئالىلملارنىڭ تەلىماتى ، مەسلەن نىيوتوننىڭ ئۈچ قانۇنى دىگەندەك . ئالىي مەكتەپتىمۇ قانداقتۇ يىڭى بىر نەرسىلەرنى ناھايىتى ئاز ، كۆپىنىچىسى 10 - 20 - يىلىنىڭ ئالدىدىكى نەرسىلەر.

osmanjan37

	ھەرقانداق بىر پەننىڭ تەرەققىيات جەريانى بولىدۇ، بىز يىڭى نەرسە يوق دەپ بۇرۇنقىلارنىڭ نەتىجىسىنى ئىنكار قىلساق تازا مۇۋاپىق ئەمەس. مەن ھەم سىزنىڭ بۇ يازمىلىرىڭىزنى ئىنكار قىلماقچى ئەمەسمەن. يىڭى نەتىجە ئۈچۈن ئىنسانىيەت تىرىشىشقا مۇھتاج.

kigiz

diyana12

	مەن فىزىكىغا بەك قىزىقىمەن ،لىكىن ماتىماتىكىنى بىلمەيمەن.

oyqan100

	بۇرۇنقىنى ئۈگەنمەي ھازىرقىغا يەتكىلى بولمىغان،بۇرۇنقىنى ئۈگۈنۈپ بولغىچە ياش بىر يەرگە بارغان.