مەھمۇد كاشىغەرىنىڭ قەبرىسىنى ئىنىقلاشتىكى دەللىل ئىسپات

شةۋقصي

	ھەممىمىزگە مەلۇم،2008-يىلى تىلشۇناس،مەشھۇر ئالىم مەھمۇد قەشقىرىنىڭ 1000يىللىق تەۋەللۇت يىلىدا بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى،پەن-مائارىپ نەشرىياتى بۇ يىلنى مەھمۇد قەشقىرى يىلى قىلىپ بېكىتكەن،مەھمۇد قەشقىرى مازىرى توغۇرلۇق نۇرغۇن تالاش-تارتىشلار بۇرۇن مەۋجۇد ئىدى،مىللەت تەۋەلىكى توغۇرسىدىمۇ قېرىنداش مىللەتلەر ئارىسىدا ھەرخىل خاتا يەكۈن،تەتقىقاتلار چىققان،دەل مۇشۇ پەيتلەردە،يەنى 1982-يىلىنىڭ ئاخىرقى يىللىرىدا تىلشۇناس،ئالىملىرىمىزدىن ئىبراھىم مۇتىئى،مىرسۇلتان ئوسمانوۋ قاتارلىقلار قەشقەرنىڭ ئوپال يېزىسىنى نۇقتىلىق مەركەز قىلغان ئاساستا،مەھمۇد قەشقىرى مازىرى ۋە نەسەبى توغۇرلۇق كۆپ ئىزدىنىش،ئەمەلىي تەتقىقات ئېلىپ بارغان،ئۇلار،1982-يىلى12-ئايدىن 1983-يىلى3-ئايغىچە ئىلمىي تەكشۈرەش ئېلىپ بېرىپ،نۇرغۇن مول ماتىريال،ئىسپاتلارغا ئېرىشكەن،بۇ قېتىملىق مەخسۇس تەكشۈرەشتە،يەنى 1983-يىلى 1-ئاينىڭ 6-كۈنى سۆھبەت يىغىنىدىن كېيىن،قەشقەرنىڭ دىننىي ئۆلىماسى ئىمىر ھۈسەيىن قازى ھاجىم بىر ئاق بەتكە كىتابنى مازارغا ۋەخپە قىلىش ھەققىدىكى ۋەخپىنامە يېزىلغان بىر‹‹مەسنەۋى شېرىف››نى تەقدىم قىلغان،بۇ ۋەخپىنامە مەھمۇد قەشقىرى مازىرىنى بېكىتىشتە،بىرىنجى قول پاكىت بولغان،19-ئەسىرنىڭ ئاخىرىدا،بەزى يۈز بەرگەن قالايمىقانچىلىقلار تۈپەيلى،بۇ مازارغا توپلانغان كىتابلار تالان-تاراج قىلىنىپ كەتكەن بۇلۇپ.‹‹مەسنەۋى شېرىف››بەختكە يارىشا،ئىمىر ھۈسەيىن قازى ئاخۇنۇمنىڭ ئاتىسى قۇتلۇق شەۋقىنىڭ قولىدا ساقلىنىپ قالغان. بۇ ۋەخپىنامە 1983-يىلى 5-ئايدا ئاپتۇنۇم رايۇن،مەركەزدىكى مەخسۇس ئىلمىي ئورگانلارنىڭ ياردىمى ئارقىسىدا قەلىمى،ئىشلەتكەن سىياھى ۋە قەغىزى قاتارلىقلار تەكشۈرەشتىن ئۆتكەن،ۋەخپىنامە كاربۇنلۇق سىياھ بولماستىن،قەدىمكى قارا سىياھ،خەت قۇمۇش قەلەم بىلەن يېزىلغان،كۆپ قېتىملىق تەكشۈرەش ئېلىپ بېرىش ئارقىلىق،بۇ ۋەخپىنامىنىڭ ۋاقتىنى 1836-يىلى قىلىپ بېكىتكەن.

مارشال

	https://uyghur-archive.com/misranim/thread-71362-1-1.html رەسىمنى يوللاپ ياخشى قىپسىز،لېكىن،تېگىدىكى ئابزاسلاردىكى مەزمۇنلارنىڭ مەنبەسىنى ئەسكەرتىپ قويغان بولسىڭىز تېخىمۇ ياخشى بولاركەنتۇق،مەنلا ئەسكەرتىپ قوياي!:qiray18

Romantic-killer

	بۇرۇن ئېنىق ئەمەسمىدى؟؟؟

peyaz

	بۇنداق ئۇلۇغ كىشىلىرىمىزدىن ئايرىلىپ قىلىشنى خالىمايىمىز

شةۋقصي

	مارشال يوللىغان ۋاقتى  2012-2-9 02:25 AM https://uyghur-archive.com/misranim/thread-71362-1-1.html رەسىمنى يوللاپ ياخشى قىپسىز، ... كەچۇر گەيسىز     تىما يوللاشقا ئالدىراپ كىپتىمەن .

281151976

	بۇ يېتەرلىك ئەمەس. باشقا تۇرۇك قىرىنداشلار بۇنىڭغا قارتا پىكىر بېرىپ ئالىم قايەردە ياتقان بۇلسا شۇ يەرنىڭ كىشىسى بولىشى كېرەكمۇ؟  دەپ سۆز قىلغان ئۇنىڭ ئۇستىگە داڭلىق تۇرۇك تەتقىقاتچىلىرمۇ ، بۇ كىشگە قەشقىرى دېگەن تەخەللۇسنىڭ قويۇلغىننىڭ كۇشلۇك دەللى يوق دەپ كۆرسەتتى ، چۇنكى تۇركى تىللار دىۋانىدا ئالىم ئۆزىنى ئۇنداق ئاتىمغان ئىكەن . مەن  مەھمۇد قەشقىرنى ئەينى ۋاقىتتىكى قەشقەر قەۋمىگە تەۋە دەپ پەرەز قىلىمەن . لكىن بۇنى ئىسپاتلاشقا تخمۇ كۇشلۇك دەللىك كتىشى مۇمكىن ھازر شۇنى تىپىشقا توغرا كېلىدۇ ، .ئەسلى گىن تەكشۇرۇپ باقسىمۇ بولىشى مۇمكىن ئىدى . مەھمۇد قەشقىرى كىتابىدا بارىسخاننىڭ ئاتىسنىڭ شەھرى ئىكەنلىكىنى ئتقان ئىكەن ، مۇشۇنڭدىن ئالىملار مەھمۇد قەشقىرنى بارىسخاندا تۇغۇلغان دەپ پەرەز قىلغان ، بۇ شەھەر ھازىر قىرغىزىستاندا ، ئۇندىن باشقا يۇسۇپ خاس ھاجىپمۇ ئۆزىنى قىرغىزىستاندىكى بالساغۇن شەھرىدىن ئىكەنلىكى توغۇرسىدا مەلۇمات بەرگەن ، بۇ شەھەرلەر ھازىر قىرغىزىستاندا بۇلۇپ قىرغىز قىرنداشلارنىڭ ئۇلارنى تالىشىپ كىتىشنىڭ سەۋەبلىرنىڭ مۇھىمى مۇشۇدۇر. ... مەھمۇد قەشقىرى كىتابىدا ئۆزنىڭ ئوپالدىن ئىكەنلىكىدن مەلۇمات بەرگەن ، يۇقىردىكى خەت ئۇنىڭ دەلىلى . ئۇنداقتا مەھمۇد قەشقىرنىڭ ئاتىسى قىرغىزمۇ ؟ بۇ دەل ھەل قىلشقا تىگىشلىك تەتقىقات تىمسدۇر . شۇڭلاشقا مەھمۇد قەشقىرنىڭ ئەينى ۋاقىتتىكى قەشقەر خەلىق توپىغا تەۋە ئىكەنلىكى ئىنىق بولغان ئىكەن بارىسخان خەلقى بىلەن ئەينى ۋاقتتىكى قەشقەرنىڭ مۇناسىۋىتىنى بىلشكە تەتقىق قىلىشقا توغرا كېىلىدۇ  ، بەزىلەر بارىسقان ئەينى چاغدا ئۇيغۇرلارنىڭ شەھرى ئىدى دەيدۇ، بىراق بۇنىڭغا دەلىل ئىسپات بەك يىتەرسىز ؟ ئىشقىلىپ مەھمۇد قەشقىرى ئۆز كىتابىدا ئۆزىنى ئۇيغۇر دىمىگەن ، بۇ نېمە ئۇچۇن ؟؟؟؟؟ بەلكىم مەھمۇد قەشقىرى ئۆزىنى تۇرۇكلەرنىڭ ئەڭ ئىسىلى دېيىش ئارقىلىق ، بىزگە كيىنكى تۇركى تەتققىقاچىلارغا بىر تەتقىقات قىلىش ئۇچۇن مۇشۇنداق قىلغان بولىشى ھەم ئاخىردا مىللەت ئايرىماي تۇركى قەۋىملەرنىڭ بىرلىشىپ ئىناق ياشىىشنى ئۇقتۇرغان بولىشى مۇمكىن . بىراق تاس قىلىۋاتىدۇ مۇشۇ ئادەمنى تالىشىپ ئۇرۇش قىلغىلى ھى ھى ھى ؟.......... بىرئىشقا ھىزى بولايلى! ئادىل ھوشۇر قەشقەرلىك ئۇيغۇر، ئەركىن سىدىقمۇ ئۇيغۇر ، ئادىرھىم ئۆتكۇر ، تىيپجان ئليۇف ئۇيغۇر ، بارى ، مىرئەھمەد ئۇيغۇر ، رادىل ئابلا ئۇيغۇر ، ئابدۇكىرىم ئابلىز ئۇيغۇر ، ...............................

281151976

	بۇ يېتەرلىك ئەمەس. باشقا تۇرۇك قىرىنداشلار بۇنىڭغا قارتا پىكىر بېرىپ ئالىم قايەردە ياتقان بۇلسا شۇ يەرنىڭ كىشىسى بولىشى كېرەكمۇ؟  دەپ سۆز قىلغان ئۇنىڭ ئۇستىگە داڭلىق تۇرۇك تەتقىقاتچىلىرمۇ ، بۇ كىشگە قەشقىرى دېگەن تەخەللۇسنىڭ قويۇلغىننىڭ كۇشلۇك دەللى يوق دەپ كۆرسەتتى ، چۇنكى تۇركى تىللار دىۋانىدا ئالىم ئۆزىنى ئۇنداق ئاتىمغان ئىكەن . مەن  مەھمۇد قەشقىرنى ئەينى ۋاقىتتىكى قەشقەر قەۋمىگە تەۋە دەپ پەرەز قىلىمەن . لكىن بۇنى ئىسپاتلاشقا تخمۇ كۇشلۇك دەللىك كتىشى مۇمكىن ھازر شۇنى تىپىشقا توغرا كېلىدۇ ، .ئەسلى گىن تەكشۇرۇپ باقسىمۇ بولىشى مۇمكىن ئىدى . مەھمۇد قەشقىرى كىتابىدا بارىسخاننىڭ ئاتىسنىڭ شەھرى ئىكەنلىكىنى ئتقان ئىكەن ، مۇشۇنڭدىن ئالىملار مەھمۇد قەشقىرنى بارىسخاندا تۇغۇلغان دەپ پەرەز قىلغان ، بۇ شەھەر ھازىر قىرغىزىستاندا ، ئۇندىن باشقا يۇسۇپ خاس ھاجىپمۇ ئۆزىنى قىرغىزىستاندىكى بالساغۇن شەھرىدىن ئىكەنلىكى توغۇرسىدا مەلۇمات بەرگەن ، بۇ شەھەرلەر ھازىر قىرغىزىستاندا بۇلۇپ قىرغىز قىرنداشلارنىڭ ئۇلارنى تالىشىپ كىتىشنىڭ سەۋەبلىرنىڭ مۇھىمى مۇشۇدۇر. ... مەھمۇد قەشقىرى كىتابىدا ئۆزنىڭ ئوپالدىن ئىكەنلىكىدن مەلۇمات بەرگەن ، يۇقىردىكى خەت ئۇنىڭ دەلىلى . ئۇنداقتا مەھمۇد قەشقىرنىڭ ئاتىسى قىرغىزمۇ ؟ بۇ دەل ھەل قىلشقا تىگىشلىك تەتقىقات تىمسدۇر . شۇڭلاشقا مەھمۇد قەشقىرنىڭ ئەينى ۋاقىتتىكى قەشقەر خەلىق توپىغا تەۋە ئىكەنلىكى ئىنىق بولغان ئىكەن بارىسخان خەلقى بىلەن ئەينى ۋاقتتىكى قەشقەرنىڭ مۇناسىۋىتىنى بىلشكە تەتقىق قىلىشقا توغرا كېىلىدۇ  ، بەزىلەر بارىسقان ئەينى چاغدا ئۇيغۇرلارنىڭ شەھرى ئىدى دەيدۇ، بىراق بۇنىڭغا دەلىل ئىسپات بەك يىتەرسىز ؟ ئىشقىلىپ مەھمۇد قەشقىرى ئۆز كىتابىدا ئۆزىنى ئۇيغۇر دىمىگەن ، بۇ نېمە ئۇچۇن ؟؟؟؟؟ بەلكىم مەھمۇد قەشقىرى ئۆزىنى تۇرۇكلەرنىڭ ئەڭ ئىسىلى دېيىش ئارقىلىق ، بىزگە كيىنكى تۇركى تەتققىقاچىلارغا بىر تەتقىقات قىلىش ئۇچۇن مۇشۇنداق قىلغان بولىشى ھەم ئاخىردا مىللەت ئايرىماي تۇركى قەۋىملەرنىڭ بىرلىشىپ ئىناق ياشىىشنى ئۇقتۇرغان بولىشى مۇمكىن . بىراق تاس قىلىۋاتىدۇ مۇشۇ ئادەمنى تالىشىپ ئۇرۇش قىلغىلى ھى ھى ھى ؟.......... بىرئىشقا ھىزى بولايلى! ئادىل ھوشۇر قەشقەرلىك ئۇيغۇر، ئەركىن سىدىقمۇ ئۇيغۇر ، ئادىرھىم ئۆتكۇر ، تىيپجان ئليۇف ئۇيغۇر ، بارى ، مىرئەھمەد ئۇيغۇر ، رادىل ئابلا ئۇيغۇر ، ئابدۇكىرىم ئابلىز ئۇيغۇر ، ...............................

281151976

	بۇرۇن ئېنىق ئەمەسمىدى؟؟؟ دوستۇم ھازىرغا قەدەر چوڭ خەلىقئارالىق تىما بۇ ؟ مەھمۇد قەشقىرنى ئۇيغۇر دەپ جار سلىۋاتقانلار بىز بولساق ئۇنى ئۆز مىللتى دەپ جار سىلىۋاتقانلار ھەم بار ، قىرغىزىستاننىڭ پۇلىدا يۇسۇپ خاس ھاجىپنىڭ سۇرتى بار دەپ ئاڭلىغان ئىدىم. قىسقىسى ھازىر پاكىت كېرەك؟؟؟...................مۇشۇ بىر پارچە خەت بولىمىغان بولسا يۇسۇپ خاس ھاجىپ قەشقەرلىك بولىشى مۇمكىن دېگەن گەپمۇ خەلقئاردا ئۆچۇرلۇپ ئۇ قىرغىز ياكى باشقا قەۋىمگە تەۋە بولىشى مۇمكىن دەپ ئيتىلاتتى؟.

bahadir

	281151976 يوللىغان ۋاقتى  2012-2-9 04:31 PM بۇ يېتەرلىك ئەمەس. باشقا تۇرۇك قىرىنداشلار بۇنىڭغا قا ... بىز ھازىرقى خەرىتىگە قارىساق ئاشۇنداق مۇجىمەللىكتەك تۇيغۇلىنىپ قالىمىزكەن ، شۇڭا ئەينى دەۋىردىكى قاراخانىيلار سەلتەنىتىنىڭ تېرتوريىسىنى بىلگىنىمىزدە مەسىلە سەل ئايدىڭلىشامىكى مېنىڭچە .