دىيارىمىزدىكى يۇرت ناملىرىنىڭ ئۇيغۇرچە ئا

boraoghli

	بۇ تېمىنىڭ ئىسمىنى ياخشى قويۇلماپتۇ . ‹‹ دىيارىمىز يۇرت ناملىرىنىڭ ئۇيغۇرچە ئاتىلىشى ›› دېمەستىن ‹‹ دىيارىمىز يۇرت ناملىرىنىڭ ئەسلى ئاتىلىشى ›› دېيىلسە تېخىمۇ توغرا بولۇر ئىدى . دېمەكچى بولغىنىم دىيارىمىزدىكى يۇرت ناملىرىنىڭ خەنچە ، قازاقچە ، قىرغىزچە ، مۇڭغۇلچە .... ئاتىلىشلىرى بار . لېكىن ئەسلى ئاتىلىشى پەقەت بىر .

boraoghli

	تېمىنى ئىنتايىن ياقتۇردۇم . بورتالا دېگەن نامنىڭ بىرنەچچە خىل مەنبەسى بار ئىدى . 1. بورانلىق دالا ( بۇ نامغا يانداشتۇرۇپ بىر رىۋايەت سۆزلىنىدۇ ) 2. بوز دالا ( مۇڭغۇل تىلىنى مەنبە قىلىپ ) قالغانلىرى تازا ئېنىق ئېسىمدە قالماپتۇ .. لېكىن بۇ ماقالىدىكى تەبىرگە ئەڭ قايىل بولدۇم . تېما ئىگىسىنىڭ ئەجر قىلغىنىغا رەھمەت

kayetmas

	رەھمەت..قولىڭىزغا دەرت بەرمىسۇن!

مەھمۇد

	شىنجاڭ  !    يىڭى چىگرا ......................

meyinshamal

	رەھمەت سىزگە

ئەلشاھ

	مەن خېلى كۆپ ماترىيال ئاختۇرۇپمۇ ئىككى جاينىڭ ئىسىم مەنبەسىنى تەپسىلى تاپالمىغان ، مەسىلەن شىخەنزە بىلەن مارالبېشى ناھىيسىنىڭ . مارالبېشى ناھىيىسىنىڭ بۇرۇنقى ئىسمىنى خېلى بۇرۇن چوڭلاردىن ،مەدداھلاردىن سورىسام شەھەر خەربەر ئىدى دەپ بەرگەن، بىراق بۇ ئىسىمنىڭ قانداق بۇلۇپ بارچۇققا ، كىيىن مارالبېشىغا ئۆزگىرىپ قالغانلىقىنى تازا بىلەلمەي يەنە سۇرىسام ناھىيە ئىچىدىكى بەزى يېزا بازارلار بىلەن باغلاپ سەل چۈشنىكسىز قىلىپ سۆزلەپ بەرگەن .ئاقساقمارال ،تۇمشۇق ،پىچاق سۇندى ... دىگەندەك . مەن تېخى بارچۇق دىگەن نام ئەشۇ شەھەر خەربەر دىگەن نامنىڭ خەنزۇچە ئاتىلىشى 巴尔楚克 بولسا كىيىنچە ئېغىز تىلىغا ئوموملىشىپ بارچۇق دەپ شەكىللەنگەن ۋە كىيىن ھېلىقى رىۋايەتلەر ئاساسىدا مارالبېشى دەپ ئۆزگەرتىلگەن ، لىكىن خەنزۇچە قىسقارتىلغان نامى (巴楚) بۇلۇپ تۇرىۋەرگەن ئوخشايدۇ دەپتىمەن . ئەمدى بىلىۋالدىم ، رەھمەت سىزگە .

almas8888

	مەزكۇر تېمىنى گۈلەن ئەپەندى يېزىپ ئەلكۈيى مۇنبىرىدە ئېلان قىلغان.

arkaksu68

	‹‹ كانسۇ››  مۇ چۈشۈپ قاپتۇ.... بىلىدىغانلار بولسا ئىزاھلاپ قويارسىلەر... بولمىسا بىرلىكتە ئىزلىنىپ باقارمىز... قارىسام مۇشۇ مۇنبەردىمۇ كانسۇلۇقلار خېلى باردەك قىلىدۇ...

satuq

	ئەسلى ھەقىقى بارچۇق ھازىرقى توققۇز ساراي ئەتراپىدىكى جايلار ۋە تۇمشۇق بازىرى (51 - تۈەن) نى كۆرسىتىدۇ.مارالبېشى دىگەن ئىسىمغا كەلسەك بۇ بىر ئوۋچىنىڭ رىۋايىتى بىلەن مۇناسىۋەتلىك. بۇرۇن بىر ئوۋچى (بەلكىم ھازىرقى ئاقساقمارل يېزىسىنىڭ تەڭ بازىرى تەرەپتىن مارالبېشى تەرەپكە) بىر مارالنى (يەنى بۇغا) قوغلاپ مېڭىپ،ھازىرقى ئاقساقمارال يېزىسىنىڭ ياسۇندى دىگەن يىرىگە كېلىپ بۇغىنى ئاتاي دىگەندە ئوقيانىڭ يارى سۇنۇپ كېتىپتۇ،شۇنىڭ بىلەن ئۇجاينىڭ ئىسمى ‹ياسۇندى› دەپ ئاتلىپتۇ.ئاقساقمارالغا كەلگەندە،ئوۋچىنىڭ ئاتقان ئوقى بۇغىنىڭ پۇتىغا تېگىپ،بۇغا ئاقساپ قېلىپتۇ،شۇنىڭدىن كىيىن بۇ يۇرتنىڭ نامى ‹ئاقساقمارال› دەپ ئاتىلىپتۇ.ئوۋچىنى بۇغىنى قوغلاپ - قوغلاپ مارالبېشىغا كەلگەندە تۇتۇۋېلىپ بېشىنى كېسىپتۇ،شۇنىڭدىن كىيىن بۇ يۇرتنىڭ ئىسمى ‹مارال بېشى› دەپ ئاتىلىپتۇ.ئوۋچى بۇغىنىڭ گۆشىنى ئېلىپ پىچاقسۇندىغا كېلىپ گۆشىنى پارچىلىماقچى بولغاندا،پىچاق سۇنۇپ كىتىپتۇ شۇنىڭ بىلەن بۇ يۇرتنىڭ نامى پىچاق سۇندى (ھازىرقى 53 - تۈەن) دەپ ئاتىلىپتۇ. مارلبېشىدىكى بىر قىسىم يۇرتلارنىڭ نامى ئاۋات       -------- بۇ بەلكىم مۇشۇ يۇرتنىڭ ئاۋات يۇرت بولغانلىقى بىلەن مۇناسىۋەتلىك. يېڭى ئۆستەڭ ----- ئەسلى ئىسمى ئات چاپار ،بۇ يەردە بۇرۇن بۇ يەر ئات بەيگىسى ئۆتكۈزۈلدىغان جاي بولغان كىيىن يېڭىدىن ئۆستەڭ چېپىلغاندىن كىيىن بۇ يەرنىڭ نامى يېڭى ئۆستەڭ دەپ ئاتالغان بولۇشى مۇمكىن. چۇڭقۇرچاق ------- ئويمان دۆڭلەر كۆپ بولغاچقا چۇڭقۇرچاق دەپ ئاتالغان،بۇ ئويمان دۆڭلەر كۆپ دىگەن مەنىدە. سېرىقبۇيا -------- سېرىق بۇيا،يەنى چۈچۈكبۇيا دىگەن مەنىدە بولۇپ چۈچۈكبۇيا يەنى رەڭگى سېرىق بولغانلىقتىن ھەمدە بۇ يۇرتتىن كۆپ چىققانلىقتىن مۇشۇنداق ئاتالغان. ئالاغىر ----- تۈركى تىللار دىۋاندا خاتىرلەنگەن قەدىمى يۇرتلارنىڭ بىرى ئەسلى ئاتىلىشى ئالا ئايغىر . تەڭ --------- بۇ يەر مارالبېشى ناھىيە بازىرى بىلەن ئاۋات بازىرىنىڭ قاپ ئوتتۇرىسى بولغاچقا تەڭ دەپ ئاتالغان. ياسۇندى --------- يۇقىرىدىكى رىۋايەتتە سۆزلەپ ئۆتكەندەك. ئاقساقمارال ------ يۇقىرىدىكى رىۋايەتتە سۆزلەپ ئۆتكەندەك. شامال ---- شامال كۆپ چىققانلىقى بىلەن مۇناسىۋەتلىك بولۇشى مۇمكىن. مارالبېشى ------- يۇقىرىدىكى رىۋايەتتە سۆزلەپ ئۆتكەندەك. قالغىننى ئەتە يازاي

satuq

	elijan يوللىغان ۋاقتى  2011-11-2 10:45 PM مەن خېلى كۆپ ماترىيال ئاختۇرۇپمۇ ئىككى جاينىڭ ئىسىم مە ... ‹مارالبېشى تارىخ ماتېرىياللىرى› دىگەن كىتاپنى كۆرسىڭىز ئېنىق يېزىلغان.