بىلىمخۇمار: گېرمانلارنىڭ 7 خىل كىشىلىك خاراكتېرى

bilimxumar

	kulpat يوللىغان ۋاقتى  2014-11-28 03:38 PM ئەسسالامۇ  ئەلەيكۇم  ئەركىنكا   ئۇلۇغ جۈمە كۈنىنى تاللا ... ۋەئەلەيكۇم-ئەسسالام kulpat ئۇكام! مېنىڭچە كىتاب ئوقۇش، ۋە كىتاب ئوقۇشنى بىر ئادەتكە ئايلاندۇرۇپ، ئۇنى بىر ئۆمۈر داۋاملاشتۇرۇش بىلىمنىڭ مۇھىملىقىغا بولغان توغرا تونۇش، مىللەتكە بولغان مۇھەببەت، ۋە كۈچلۇك ئېتىقادنى تەلەپ قىلىدۇ.  ئەگەر بىر ئادەمدە ئاشۇ ئۈچ نەرسە بار بولىدىكەن، ھەرگىزمۇ كىتاب ئوقۇشتىن زېرىكىپ قالمايدۇ.  ئىككى كۈننىڭ ئالدىدا ئىچكىرىدىكى بىر ئالىي مەكتەپتە ئوقۇيدىغان بىر ئۇكىمىز ماڭا «2015-يىلىنى ئۇيغۇرلارنىڭ «كىتاب ئوقۇش يىلى» قىلساق، سىزچە قانداق بولار؟» دەپ ئېلخەت يېزىپتۇ.  مەن بۇنداق پائالىيەتنى پۈتۈن كۈچۈم بىلەن قوللايدىغانلىقىمنى ئېيتتىم.  مۇمكىن بولسا بۇ ئىشنى پۈتۈن ئۇيغۇر ياشلىرى بىر ئويلۇنۇپ باققان بولسا.  ئەگەر بۇ ئىشنى ھەممەيلەن مۇۋاپىق كۆرسە، ئۇنى ھەممە يەردە تەشۋىق قىلىپ، 2015-يىلى ئاشۇنداق بىر پائالىيەتنى ئېلىپ بېرىپ، شۇ ئارقىلىق پۈتۈن خەلقىمىزنىڭ كىتاب ئوقۇشنىڭ مۇھىملىقىغا بولغان ئېڭىنى ئۆستۈرگەن بولساق.

bilimxumar

	تەكرارلىنىپ قاپتۇ. شۇڭا ئۆچۈرىۋەتتىم.

bilimxumar

	بىز قانداقلارچە ناخشا-ئۇسسۇل مىللىتى ئاتىلىپ قالدۇق ؟ يالقۇن روزى 1980-يىللارنىڭ باشلىرىدا ئويغۇرلارنىڭ تارىخى، مەدەنىيىتى ۋە ئىجتىمائىي ئەھۋالى ھەققىدە يېزىلغان ماقالە-ئەسەرلەردە ئۇيغۇرلار ئومۇمەن «باتۇر، ئەمگەكچان، ئەقىل پاراسەتلىك مىللەت » دەپ تەرىپلىنەتتى. يېقىنقى يىللاردىن بۇيان يېزىلغان شۇ خىلدىكى ماقالە-ئەسەرلەردە بولسا«ئۇيغۇرلار ناخشا-ئۇسسۇلغا ماھىر مىللەت » دەپ تەرىپلىندىغان بولدى. يېقىندا شىنجاڭ پىداگوگىكا ئۇنۋېرسىتىتىنىڭ پروفېئىسورى ، پەلسەپە دوكتۇرى ياۋۋىي خانىمنىڭ بىر يېڭى كىتابىنى كۆرۈپ قالدىم. 2005-يىلى شىنجاڭ خەلق نەشىرىياتى خەنزۇ تىلىدا نەشىر قىلغان بۇ كىتابنىڭ نامى « شىنجاڭدىكى ئاز سانلىق مىللەتلەرنىڭ ئىجتىمائىي پىسخىكلىق ھالىتى ۋە مىللىي رايۇنلارنىڭ تەرەققىياتى ئۈستىدە تەتقىقات» بولۇپ، ماۋزۇسىنىڭ ئۆزىلا مېنى ناھايىتى قىزىقتۇردى. دوكتۇر ياۋۋىي خانىم 1-بابنىڭ بېشىدىلا «جۇڭخۇئا مىللەتلىرى چوڭ ئائىلىسىدە، ئويغۇرلار «ناخشا-ئۇسسۇل مىللىتى» دەپ تەرىپلىنىدۇر. بۇ، باشقا مىللەتلەرنىڭ ئويغۇرلارغا بەرگەن باھاسى ۋە ئۇلار ھەققىدىكى تونۇشى» دەپ يازغاندى. مەن بۇ جۈملىنى ئوقۇپ بىر ھازا ئويلىنىپ تۇرۇپ كەتتىم.« پىسخىكىلىق ھالەت » دېگەن كىشىلەرنىڭ سىياسەت، ئىقتىساد، مەدەنىيەت ۋە تۇرمۇش قاتارلىق جەھەتلەردىكى پوزىتسىيىسى، قىممەت قارىشى ۋە ئىنتىلىشىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدىغان ئۇقۇم. بىر مىللەتنىڭ پىسخىكىلىق ھالىتىدىكى بۇ خىل ئامىللار يەنى پوزىتسىيە، قىممەت قاراش ۋە ئىنتىلىش ئۆز نۆۋىتىدە شۇ مىللەتنىڭ ئىجتىمائىي ۋە ئىقتىسادىي تەرەققىياتنىڭ ئىچكى ئامىلى ۋە قوزغاتقۇچىسى بولۇپ ھەل قىلغۇچ رول ئوينايدۇ. ناخشا-ئۇسسۇل، نەغمە-ناۋانى چوڭ بىلىدىغان پوزىتسىيىمىز، قىممەت قارىشىمىز ۋە ئىنتىلىشىمىز جەمىيئەتنىڭ ۋە ئىقتىسادنىڭ تەرەققىياتىدا قانچىلىق قوزغاتقۇچلۇق رول ئوينىيالىشى مۇمكىن؟! «ئىقتىسادىي تەرەققىياتنى ئاساس» دەپ تونۇلىۋاتقان بۈگۈنكى دۇنيادا بىزنىڭ بۇ خىل پوزىتسىيىمىز، قىممەت قارىشىمىز ۋە ئىنتىلىشىمىز مىللەتنىڭ رىقابەتكە تولغان دۇنيادا مەۋجۈت بولۇپ تۇرىشىغا، بىلىم ئىگىلىكىنى بەلگە قىلغان جەمىيئەتتە تىگىشلىك ئىززەت-ھۆرمىتىنى تېپىشىغا ئاكتىپ تەسىر كۆرسىتەرمۇ ياكى پاسسىپ تەسىر كۆرسىتەرمۇ ؟ ياۋۋېي خانىم كىتابىدا 467نەپەر ئويغۇرنى ئوبىكت قىلىپ، ئۇلارنىڭ «ئۆز مىللىتىنى قانداق ئالاھىدىلىككە ئىگە دەپ تونۇيدىغانلقى» نى تەكشۈرگەن. تەكشۈرۈلگۈچىلەرنىڭ قاتلىمى كادىر، ئوقۇتقۇچى، دېھقان، ئىشچى ۋە ئوقۇغۇچىلاردىن تەركىب تاپقان: باشلانغۇچ مەكتەپتىن ئالىي مەكتەپكىچە بولغان ھەر دەرىجىلىك مەكتەپلەرنىڭ ئوقۇتقۇچى ۋە ئوقۇغۇچىلىرى قاتناشقان. تەكشۈرۈلگۈچىلەردىن تۈۋەندىكى 14 تۈر بويىچە ئۆز مىللىتىنىڭ ئالاھىدىلىكىنى كۆرسىتىپ بىقىش تەلەپ قىلىنغان. 1.دوستلۇققا ئەھمىيەت بېرىدۇ: 2. ناخشا-ئۇسسۇلغا ماھىر؛ 3. يۇمۇرلۇق؛ 4.ئۈمىدۋار؛ 5.بىكىنمە؛ 6. ئوچۇق-يورۇق؛ 7. ئۈمىدسىز؛ 8.ئەقىللىق؛ 9.ئەستايىدىل؛ . 10.ئىچ-مىجەز؛ 11.ئىشچان؛ 12.تۈزكۆڭۈل؛ 13.باتۇر،؛ 14. مەرد. تەكشۈرۈشنى قوبۇل قىلغان 467 نەپەر كىشىنىڭ 369 نەپىرى « ئويغۇرلار ناخشا-ئۇسسۇلغا ماھىر » دەپ كۆرسىتىپ ، بۇ جەھەتتە بىرىنچى ئورۇندا تۇرغان.تارىختا ئات ئۈستىدە قۇيۇندەك چېپىپ كىتىۋىتىپ ئوقنى ئالدىغا قانداق ئاتسا، ئارقىسىغا قارىتىپمۇ شۇنداق ئۇستىلىق بىلەن ئېتىپ ئىسكەندەر زۇلقەرنەيىندەك دۇنياۋىي غالىب ئىستىلاچىنى ھەيران قالدۇرۇپ«ئوقياچى مىللەت » دەپ ئاتالغان خەلقىمىز؛ چىڭگىزخان دەۋرىدە تۈرلۈك ساھە بويىچە يىتىلگەن ئىختىساس ئىگىلىرىنىڭ كۆپلىكى بىلەن «مەرىپەتچى مىللەت » دەپ ئاتالغان خەلقىمىز قانداقلارچە بۈگۈنكى كۈنگە كەلگەندە «ناخشا-ئۇسسۇل مىللىتى» دىگەن تاجنى كىيىپ قالدى؟! شۇ تاپتا ئۆزىمىزمۇ ئۆزىمىزنى ئۇلۇغلايدىغان ، باشقا مىللەتلەرمۇ بىزنى شۇ شۈپەت بىلەن تەرىپلەيدىغان بولدى؟ ئەلۋەتتە، ھەر ئىشنىڭ سەۋەبى بولىدۇ. مىللىتىمىزنى ناخشا-ئۇسسۇل، نەغمە-ناۋاغا باغلاپ ئۇلۇغلىشىمىز، باشقىلارنىڭمۇ بىزنى مۇشۇ جەھەتتە تەرىپلىشىنىڭ تۈلۈك كونكىرىت ھەم مۇرەككەپ سەۋەبى بار. ئالدى بىلەن تۇرمۇشىمىزدا رادىئۇ-تېلېۋىزۇر ،ئۈنئالغۇ-سىنئالغۇ، ۋكد ئاپپاراتلىرىنىڭ كەم كۆلەمدە ئومۇملىششى بىر سەۋەب. رادىئۇ ئىستانسىلىرى بىلەن تېلىۋىزىيە ئىستانسىلىرىنىڭ بۇ جەھەتتىكى خىزمەتنى ئەڭ يۈكسەك ئورۇنغا قويىۋىلىشى، ئەتىگەندىن كەچكىچە دۇنيادا نەغمە- ناۋا، ناخشا-ئۇسسۇلدىن بۆلەك ئىشلار يۇقتەك شۇنىلا ئاڭلىتىش، شۇنىلا كۆرسىتىشكە كۈچىشى يەنە بىر سەۋەب. بازار ئىگىلكىنىڭ ناخشا -ئۇسسۇل، نەغمە-ناۋا سەنئىتىگە كەڭ كۆلەملىك بازارلىشىش پۇرسىتى ئاتا قىلىشى يەنە بىر سەۋەب. روشەنكى بۇ سەۋەبلەرنىڭ ھەممىسى تاشقى سەۋەب. ئەڭ مۇھىم سەۋەب يەنى ئىچكى سەۋەب شۇكى، بىزنىڭ «ناخشا-ئۇسسۇل مىللىتى بولۇش» تەك ھازىرقى ھالىتىمىز بىلەن «نەغمە-ناۋاغا زىيادە ھېرىسمەن بولۇش» تەك پىسخىكىمىز بىلەن ئوڭ تاناسىپتور. مۇشۇ كۈنلەردە نەغمە-ناۋا، ناخشا-ئۇسسۇلغا مەستانىلەرچە ئىنتىلىش خەلىقىمىزنىڭ ئومۇمىي كەيپىياتىغا ئايلىنىپ كەتمىگەن بولسىمۇ، ئەمما ئەڭ تۈپ، ئەڭ يىتەكچى خومار-ھېسسىياتىغا ئايلىنىپ بولدى، دىيىشكە بولىدۇ. ئۇيغۇرلار تارىختىن بۇيان ناخشا-ئۇسسۇل، نەغمە-ناۋا جەھەتتە ئەتىراپىدىكى مىللەتلەرگە نىسبتەن ئەزەلدىن ئۈستۈن ھالەتتە بوپكەلگەن. ئەمما ھەربىي ئىشلاردىكى جەڭگىۋارلىقنى ناخشا-ئۇسسۇل، نەغمە-ناۋاغا ھامىي قىلغان. سودا تىجارەتنى مۇھىم، ئىلىم مەرىپەتنى چوڭ بىلىشنى، ھۈنەر ئەمگەكنى قولدىن بەرمەسلىكنى ئالدىنقى قاتاردىكى ئىش ھېسابلىغان. ئالدى بىلەن موشۇ نەرسىلەرگە ئىنتىلگەن. ئالدى بىلەن موشۇ نەرسىلەرگە ئىنتىلمەي ۋە ئېرىشمەي تۇرۇپ ناخشا-ئۇسسۇل، نەغمە-ناۋاغا دۈم چۈشۈشىنى مەسئۇلىيەتسىزلىك، نورمالسىزلىق، ئويۇنقېپىلىق دەپ ھېسابلىغان. ئەمەليەتتە بىر مىللەتنىڭ ئىجتىمائىي ھاياتىدا ناخشا-ئۇسسۇل، نەغىمە- ناۋانىڭ زىيادە ئۈستۈنلۈك ئېلىپ يامراپ كىتىشى جەمىيئەتشۇناسلىق نۇقتىسىدىن ئېلىپ ئېيىتقاندا بىر خىل مىللىي چۈشكۈنلۈك ، دەپ قارىلىدۇ. بۇ خىل پاسسىپ پىسخىكىلىق ھالەت «سەنئەتخۇمار مىللەت » دىگەنگە ئوخشاش ھەر قانداق چىرايلىق سۆزلەر بىلەن سۈپەتلىنىشىدىن قەتئىي نەزەر ، مىللەتنىڭ ئومۇمىي قىممىتى بىلەن ماسلاشمايدىكەن، ئۇ كۈلكىلىك ئىش بوپ قالىدۇ. بۇنىڭدىن 1000 يىللار ئىلگىرى ئۇيغۇرلار ئات ئۈستىدە زەپەر قۇچۇپ، ئوتتۇرا ئاسىيا ئېتەكلىرىدە زور ھەربىي كۈچ بولۇپ تونۇلۇپ، قۇدىرەتلىك خانلىقلارنى قۇرغان، مەدەنىيەت جەھەتتە قېرىنداش مىللەتلەرگە باشلامچى بولغان چاغلاردا ئۇيغۇرلارنىڭ ناخشا-ئۇسسۇل، نەغمە-ناۋالىرى قوشنا مىللەتلەرنىڭ، ساياھەتچى سەيياھلارنىڭ نەزىرىدە ئاجايىپ زور ئارتۇقچىلىق ھېسابلانغان. ئەمما، بۇنىڭدىن 100 يىللار ئىلگىرى خەلقىمىزنىڭ سىياسىي،ئىقتىسادىي، مەدەنىي ھاياتى ۋە تۇرمۇش سەۋىيەسى تۈۋەن ھالەتكە چۈشۈپ قالغاندا، بۇ جەھەتتىكى ئارتۇقچىلىقىمىز كىشىلەرنىڭ كۆزىگە سىغماي قالغان. مىسالەن:1906-يىلى قەشقەرگە كەلگەن فىللاندىيىلىك ئېكىسپىدىتسىيىچى ماننېر خېيىم (ماننەر ھەئىم) ئۆزىنىڭ كۈندىلىك خاتىرىسىدە :«ئۇيغۇرلارنىڭ تەبىئىتى بىكار تەلەپ، كەيىپ-ساپا تۇرمۇشقا ئادەتلەنگەن، تەييار تاپ، كۈن-كۈنلەپ لاغايلاپ يۈرىدۇ، ئىشلەي دىمەيدۇ. بولۇپمۇ قوغۇن پىششىقىدا ئۇلار توپلىشىپ ئولتۇرۇشۇپ، بىر-ئىككى قوغۇن تاۋۇزنى پىچىپ داستىخانغا قويىۋىلىپ، ئەتتىگەندىن تۈن يېرىمغىچە نەغمە-ناۋا قىلىشىدۇ»، دەپ خاتىرىلەنگەن. بۇنىڭدىن كۆرىۋىلىشقا بولىدۇكى، ناخشا-ئۇسسۇل، نەغمە-ناۋا مىللەتنىڭ ئىجتىمائىي ئەھۋالىغا، ئىقتىسادىي قۇۋۋىتىگە گاھىدا يارىشىدۇ، گاھىدا ياراشمايدۇ. بۈگۈنكى شارائىتىمىزدا ناخشا-ئۇسسۇل، نەغمە-ناۋاغا زىيادە ھېرىسمەن بولۇش بىزگە يارىشامدۇ-ياراشمامدۇ؟ دېگەن مەسىلىگە كەلگەندە ، چوڭقۇرراق ئويلىنىپ بېقىشقا توغرا كېلىدۇ. مېنىڭچە بۈگۈنكى دۇنيادا كۆپ جەھەتتە باشقىلارنىڭ كەينىدە قالغان، ئىقتىسادىي قۇۋۋىتى ئاجىز، ئىجتىمائىي تەرەققىياتى نىسبەتەن قالاق، پەن-تېخنىكىسى راۋاجلانمىغان، مائارىپ سۈپىتى تۈۋەن ئىنسانىيەتنىڭ ھازىرقى ۋە بۈگۈنكى زاماندىكى تەرەققىيات نەتىجىلىرىگە بىر ئۈلۈش ھەسسە قوشالمىغان بىر مىللەتنىڭ ئويۇن- تاماشا ھېسابلىنىدىغان ناخشا-ئۇسسۇل، نەغمە-ناۋاغا خۇددىنى يۇقاتقان ھالدا ھېرىسمەن بولۇشى، شەك-شۆھبىسىزكى چۈشكۈنلۈك، تېخىمۇ كەسكىنرەك ئېيىتقاندا، دەۋىر بىلەن ھاماقەتلەرچە قارشىلاشقانلىق. بىز كۆزىمىزنى يۇغانراق ئېچىپ بۈگۈنكى دەۋىرگە قاراپ باقايلى! دەۋىر بىزنى نىمىگە چاقىرىدۇ، بۈگۈنكى دەۋىرنىڭ ماھىيىتى نىمە ؟ خەلىق نىمە ئويدا، بىز نىمە كويدا؟! بۈگۈنكى دەۋىر بىلىم ئىگىلىكى دەۋىرى، رىقابەت دەۋىرى! دەۋىرنىڭ تەلىپىگە بىز ناخشا-ئۇسسۇل، نەغمە- ناۋاغا تەلۋىلەرچە ھېرىسمەن بولغان پىسخىكىلىق ھالىتىمىز بىلەن قانداقمۇ تاقابىل تۇرالايمىز ؟! كۆپ خىل ئىقتىدار ئىگىلىرى يېتەرلىك بولغان، ئونۋېرسال ساپاسى ھازىرلانغان مىللەتلەرلا بۇ خىل تەلەپكە يېقىنلىشالايدۇ ۋە تەشەببۇسكارلىق بىلەن بۇ رىقابەتكە قاتنىشالايدۇ. بىزگە ئوخشاش روھىيىتىدە «سەنئەتخۇمارلىق » تەركىبى زىيادە ئارتىپ كەتسە، تەبئىي ھالدا ئەقلىي تەركىبنى چەكلىمىگە ئۇچىرىتىدۇ. ئەقلى تەركىبى كەمتۈك مىللەتلەر قانداقمۇ ئەقىل ۋە بىلىمنى دەسمايە قىلىپ ياشاشقا ئادەتلەنگەن مىللەتلەر بىلەن رىقابەتلىشەلىسۇن؟! بۇنداق بولىۋەرسە ئاخىرقى ھېسابتا رىقابەتتە غەلبە قۇچقان مىللەتلەرگە بىر چەتتە تۇرۇپ ئالقىش ياغدۇرۇشتىن باشقىنى بىلمەيدىغان «چاۋاكچى مىللەت » بوپقالمايمىزمۇ ؟ بەزىلەر«خەلىق نىمىنى ياخشى كۆرسە، شۇ نەرسە قەدىرلىق بولىدۇ، ئۇلۇغ بولىدۇ؛ خەلقىمىز ناخشا-ئۇسسۇل، نەغمە-ناۋانى ياخشى كۆرىدۇ، بىز خەلقىمىزنىڭ بۇ خىل تاللىشىنى ھۆرمەت قىلىشىمىز كىرەك » دەيدۇ. بۇ تولىمۇ ئاددىي قاراش. خەلىقنىڭ تاللىشى، خەلىقنىڭ ياخشى كۆرىشى ھەممە ۋاقىتتا توغرا بولىۋەرمەيدۇ. خەلقىمىز ئېلى ھارىقىنىمۇ ئادەمنى چۆچۈتكىدەك دەرىجىدە ئىستىمال قىلىدۇ. بۇمۇ خەلقىمىزنىڭ بىر خىل تاللىشى. ئۇنى ھېچكىم زورلىغان ئەمەس. خەلق ھەقىقەتەن ئۇلۇغ. خەلىقنىڭ ئۇلۇغلۇق مەسلىسى مەڭگۈلۈك مەسىلە. ئەمما، خەلىقنىڭ تۇتقان يولىنىڭ توغرا-خاتا بولىشى باشقا مەسىلە. ئۇلۇغ ئالىم ئېيىنىشتىيىن «مېنىڭ قارىشىم» دىگەن ماقالىئىسىدە :«ئاۋام ئىدىيە جەھەتتىن ئومۇمەن قاشاڭ كېلىدۇ» دەپ ئېيىتقان. خەلقىمىز ئائاق خوجىدەك لەنەتگەردىلەرنى 300 يىللاپ ئەۋلىيا بىلىپ مازىرىغا تاۋاپ قىلىپ كەلگەن. ھەقىقەتنى كۆپ ھاللاردا دانىشمەن-مۇتەپپەككۈرلارلا تونۇيالايدۇ ۋە ئاشكارلىيالايدۇ.خەلىقنىڭ تاللىشى ۋە مايىللىقى ھەرگىزمۇ بىردىنبىر ئۆلچەم بولالمايدۇ.ئەگەر ھەممە ئىشتا، ھەر ۋاقىت خەلىقنىڭ تاللىشى ۋە مايىللىقى ئۆلچەم قىلىنسا، ئۇ ھالدا خەلىقنى يىتەكلەيدىغان، يىراقنى كۆرەر يىتەكچى-داھىيلارنىڭ، پايدا-زىيان ياخشى- ياماننى ئېنىق ئايرىش، ھەقىقەتنى پەرق ئېتىش قابىليىتىگە ئىگە دانىشمەن-مۇتەپپەككۈرلەرنىڭ زۆرۈريىتى قالمايدۇ. خەلىق ئۆزىلا ئۆزىنىڭ بىلگىنىچە ياشاۋەرسە، نىمىنى ياخشى كۆرسە قەدىرلەۋەرسە، نىمىنى خالىمىسا چۆرۈپ تاشلاۋەرسە ئۆزىنىڭ تاللىشى. ئەمما، ئاخىرىدا ھالاك بولىدىغىنى خەلق! بىلىشىمىز لازىمكى، ئىنسانىيەت پەيدا بولغاندىن باشلاپ يىتەكچى داھىيلار بىلەن دانىشمەن مۇتەپپەككۈرلارغا ئىزچىل مۇھتاج بوپكەلگەن. شۇڭا ، ئۇلۇغ مۇتەپپەككۈر بوۋىمىز يۈسۈپ خاس ھاجىب ئۆز داستانىنىڭ 265-بىيىتىدە ناھايىتى ئېنىق قىلىپ مۇنداق يازغان:«قارا، ئېسىل كىشىلەر ئىككى تۈرلۈك بولىدۇ: بىرى بەگ، بىرى دانا، (ئۇلار) ئىنسانلارنىڭ باشلامچىسىدۇر». بۇ يەردىكى بەگ ئەل باشچىلىرىنى يەنى يىتەكچى داھىيلارنى، دانا دىگىنى دانىشمەن-مۇتەپپەككۈرلەرنى كۆرسىتىدۇ. ئۇلۇغ بوۋىمىز يۈسۈپ خاس ھاجىب بىزگە ئۇلارنى ئىنسانىيەت جەمىيئىتىدىكى ئەڭ ئۇسسۇل كىشىلەر، ئۇلار ئىنسانلارنىڭ باشلامچىلىرىدۇر، دەپ كۆرسىتىپ بەرگەن. بەزىلەر «بىزگە سەئىدىيە خاندانلىقىدىن 12 مۇقام مىراس قالغان . بۈگۈنكى كۈندە بىزنى 12 مۇقام دۇنياغا تونۇتتى، بىز دۇنيادا «ناخشا -ئۇسسۇل مىللىتى» دەپ ئېتىراپ قىلىندۇق. بىز يا ئىلىم-پەندە، يا تېخنىكىدا تونۇلمىدۇق، شۇڭا خەلىقىمىزنى دۇنياغا تونۇتىۋاتقان ناخشا-ئۇسسۇل، نەغمە-ناۋانى ئۇنداق-مۇنداق دىيىش خاتا!» دەيدۇ. توغرا، بىز مىللتىمىزنى باشقىلارغا، دۇنياغا تونۇتىدىغان مىللىي بايلىقلىرىمىزنى قەدىرلەيمىز، ھەم ئۇنىڭ بىلەن پەخىرلىنىمىز. ئەمما بىزنى ناخشا-ئۇسسۇلغا ماھىر بىر مىللەت سۈپىتىدە دۇنياغا تونۇتۇشتىنمۇ ئاۋال، بىز مىللىتىمىزنىڭ دۇنيادىكى مىللەتلەر قاتارىدا ئۇزاق مەۋجۈت بولۇپ تۇرىشىغا كاپالەتلىك قىلىدىغان ھاياتى كۈچكە ئىگە مىللىي بايلىقلارغا تېخىمۇ مۇھتاج. ئويغانغان مىللەتلەر ئونۋېرسال مىللىي كۈچىنى ئاشۇرۇش بىلەن ئاۋارە بولىۋاتسا، بىز ناخشا-ئۇسسۇل، نەغمە-ناۋالىرىمىز مىللىتىمىزنى دۇنياغا تونۇتىۋاتىدۇ،دەپلا قانائەت قىلساق بولمايدۇ، چۈنكى تونۇلۇشقا قارىغاندا مەۋجۈتلىقنى ساقلاشقا كاپالەتلىك قىلىش تېخىمۇ مۇھىم! دۇنياغا تونۇتۇشنىڭ يىللىرى تولا، بەزى ھاللاردا ئۇ بىر دەملىك ئىش. ئەمما مەۋجۈتلۇققا كاپالەتلىك قىلىشنىڭ يوللىرى ئىنتايىن تار ۋە مۈشكۈل. شۇڭا بىز ناخشا-ئۇسسۇلدىن ئىبارەت بىرلا ئىشقا بەنىت بوپ قالمايلى، نەغمە-ناۋادىن ئىبارەت بىرلا ئىشنى ئۇنچىۋالا چوڭ بىلىۋالمايلى، ئونۋېرسال مىللىي كۈچىمىزنى ھازىرلاشقا تىرىشايلى.نەغمە-ناۋا، ناخشا-ئۇسسۇل بىزنىڭ بايلىقىمىز، ئەمما بارلىقىمىز ئەمەس! ئەگەر ناخشا-ئۇسسۇل، نەغمە-ناۋا جەھەتتىكى ئەۋزەللىكىمىز بىلەنلا قانائاتلىنىپ، پەخىرلىنىپ،مىللىتىمىزنىڭ مىللىي خاراكتىرىنى «سەنئەتخۇمار » دىگەن سۈپەتكە مىخلىۋىتىپ، نەغمە-ناۋا، ناخشا -ئۇسسۇلنى مىللىتىمىزنىڭ تۈپ خۇمارى قىلىپ ياشاشقا ئادەتلىنىپ كەتسەك ، ئۆمىرى كوتام بەختى قارا تەغدىرگە مۇپتىلا بولماي قالمايمىز. مۇتەپپەككۈر ئالىمىمىز ئابدۈشكۈر مۇھەممەتئىمىن ئۆزىنىڭ «يىپەك يولىدا قايتا ئويلىنىش » ناملىق چوڭقۇر مۇلاھىزىلىك ماقالىسىدە، قاراخانلار خانلىقى ۋە ئىدىقۇت ئۇيغۇر خانلىقى دەۋرىدىكى ئونۋېرسال ئەۋزەللىكىمىز، ئەقلىي تەپەككۈرگە ئەھمىيتە بىرىدىغان ، ئەمەليەتچىل، ھاياتى كۈچكە ئىگە جۇشقۇن مىللىي خاراكتىمىز ھەققىدە سۆيۈنۈش بىلەن قەلەم تەۋرىتىپ كېلىپ، 1400 يىللاردىن كىيىنكى مىللىي ھاياتىمىز ھەققىدە ئۆكۈنۈش بىلەن مۇنداق قۇرلارنى يازغان:«ئۇلۇغبەگ پاجىئەسىدىن كېيىن ئەدىب-شائىرلىقتىن باشقا بىزدە كۆزگە كۆرۈنگىدەك ئالەمشۇمۇل ئالىملىرىمىز چىقمىدى. مەنىۋىي مەدەنىيەت خەزىنىمىز ھېسسىي سەنئەت ۋە ئەدەبىياتنى بىردىن-بىر ئىپتىخار پەللىسى قىلىشقا مەجبۇر بولدى. قولىمىزنىڭ يەتكىنى ئۇسسۇل، دېمىمىزنىڭ يەتكىنى ناخشا بولدى! بىز «ئېتنولوگىيىلىك مىللەت» كاتىگۇرىيىسىدىكى ناخشا-ئۇسسۇل مىللىتى بولۇپ قېلىۋەردۇق، بۇياقچىدىن ئارتۇق خىمىك، تۆمۈرچىدىن ئارتۇق فىزىكلىرىمىز بولمىدى ..... سەنئەتتە داڭق چىقارغان ، سەنئەتكە يۆلىنىپ تىرىكچىلىك قىلىدىغان سىگانلارنىڭ ئاقىۋەتتە يۇرت-ماكانسىز جاھان كىزىپ، تىلەپ-تېرىپ ياشاشقا، چۈشكەنلا ماكانلىقى بىلەن يەھۇدىيلارنىڭ نەزەرىيۋىي تەپەككۈر ۋە ئۆتكۈر پەنلەرگە بولغان يۈكسەك ئېتىبارىدىن «ئالىملار مىللىتى»، قۇدىرەتلىك، زامانىۋىي مىللەت كامالىتىگە يەتكەنلىكىنى نىمىشقا كۆز ئالدىمىزغا كەلتۈرمەيمىز؟!» (ئابدۈشكۈر مۇھەممەتئىمىن : «يىپەك يولىدا قايتا ئويلىنىش ».«شىنجاڭ مەدەنىيىتى »جورنىلى 1995-يىل5-6 (قوشما سان)؛ «يىپەك يولىدىكى 9 ھېكمەت» شىنجاڭ خەلق نەشىرىياتى 2000-يىل نەشىرى ) ئىنسانىيەت يېڭى ئەسىرگە قەدەم قويغان مۇشۇ شارائىتتا، دۇنيادىكى بارلىق چوڭ-كىچىك مىللەتلەر ئۆزلىرىنىڭ نىمە قىلىشى زۆرۈرلىكىنى كۈنسايىن چوڭقۇر تونۇپ يىتىۋاتىدۇ. ئۇلار ھەرگىزمۇ ناخشا-ئۇسسۇل، نەغمە-ناۋانى ئۆزلىرىنىڭ ئەڭ ئالىي خۇمارى ، ئەڭ ئالىي خوشاللىقى قىلىشىنىڭ كويىدا ئىزدەنمەيۋاتىدۇ. بەلكى، مەدەنىيەتنىڭ ھەممە ئامىللىرىغا ئورتاق كۆڭۈل بۆلۈپ، بىرلەمچى ئامىللار بىلەن ئىككىلەمچى ئامىللارنىڭ مۇھىملىق دەرىجىسىنى، ماھارەت تىپلىق كىشىلەر بىلەن پاراسەت تىپلىق كىشىلەرنىڭ قىممەت تەرتىپىنى ئېنىق پەرقلەندۈرۈپ مۇئامىلە قىلىۋاتىدۇ. قازاقىستاندا نەشىر قىلىنغان «قازاقىستان، ئۆزبىكىستان ، قىرغىزىستانلاردا 20-ئەسىردە تونۇلغان مەشھۇر ئۇيغۇرلار » دېگەن بىر قىممەتلىك كىتاب يېقىندا قولۇمغا چۈشۈپ قالدى. شۇ كىتابنىڭ مۇندەرىجىسىگە قارىساقلا، ئەسلى نىمىگە بەكرەك كۆڭۈل بۆلۈش، قايسى خىلدىكى كىشىلەرنى كۆپ يىتىلدۈرۈشكە كۈچەشنىڭ زۆرۈرلىكىنى ھېس قىلىپ يەركىلى بولىدۇ. بۇ كىتابنىڭ مۇندەرىجە تەرتىپى مۇنداق : 1.ھاكىمىيەت .ئۈستىدە بولغانلار: 2. ئىقتىسادىي ساھەدە باش كۆتۈرگەنلەر؛ 3. ئارمىيىدە داڭىق چىقارغانلار؛ 4. تەشكىلاتچىلار؛ 5. ئالىملار-ئاكادىمىكلار؛ 6.دوختۇرلار؛ 7.مائارىپچىلار؛ 8.ئەدبىلەر؛ 9.ئاخباراتچىلار؛ 10 ئارخىكتورلار؛ 11.رەسسام-ھەيكەلتاراشلار؛ 12. تىياتىر، مۇزىكا، كىنۇ، ئۇسسۇل ساھەسىدىكىلەر؛ 13. تەنھەركەتچىلەر. ھازىر بىزدە بولسا ئەھۋال باشقىچە: ئىككى كۆزىمىز نەغمە-ناۋا، ناخشا ئۇسسۇلچىلارغىلا تىكىكلىك؛ روھىمىز ناخشا-ئۇسسۇل، نەغمە-ناۋالارغىلا كۆڭۈل بۆلۈكلۈك . ئەڭ ئالىي ھەۋىسىمىز، ئەڭ يوقىرى ئىنتىلىشىمىز، ئەڭ ئومۇمىي خوشاللىقىمىز پەقەتلا نەغمە-ناۋا، ناخشا-ئۇسسۇل! مىللىي ئىپتىخارىمىزمۇ شۇنىڭغا مەركەزلىشىكلىك . شۆھبىسىزكى، بۇ بىر غەلىتە قىسمەت.

antina

	bilimxumar يوللىغان ۋاقتى  2014-11-28 11:26 PM ۋەئەلەيكۇم-ئەسسالام kulpat ئۇكام! مېنىڭچە كىتاب ئوقۇش،  ... بۇ ناھايىتى ياخشى ئىشكەن، ھەممەيلەن ئاكتىپ ئاۋاز قۇشۇپ تەشۋىق قىلايلى! تەشۋىق قىلىپلا بولدى قىلماي ئۆزىمىزدىن باشلايلى، مەنمۇ يېقىندا بىرقانچە كىتاپ سېتۋالغان تېخى ھەممىسنى ئوقۇپ بولالمىدىم ،يەنە ئالدىغان بىرقانچە كىتاپلار بار ئىدى ئۇنىمۇ ئېلىپ 2015-يىلدا بېسىپ كىتاپ ئوقۇپ قىشنى يازغا ئۇلاي.

ھۈسەيىن9

	ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم ئەركىن ئاكا ، اللە ئىلمىڭىزنى زىيادە قىلسۇن ، مەن يازمىلىرىڭىزنى ئاساسەن ئوقۇپ كېلىۋاتىمەن ھەم ئازبولمىغان نەپ ئالدىم ، بولۇپمۇ   «بۇيرۇلغان ياردەم ۋە تىرىشچانلىق ـــ بەدرى ئۇرۇشىدىن ئويلىغانلىرىم»دىگەن ماقالىڭىزدىكى «يۈكسەك تىرىشچانلىق»دىگەن سۆز ماڭا خېلى تەسىر قىلدى ۋە خېلى ۋاقىتقىچە قۇلاق تۈۋۈمدە جاراڭلاپ تۇردى ، ھەربىر قىيىن ئىشقا يولۇققاندا «يۈكسەك تىرىشچانلىق» دىگەن شۇسۆزنى ئەسكە ئالسام كاللامنى غىدىقلاپ ، تومۇرلىرىمدا ئاققان قانلار قىزىپ پۈتۈن ۋۇجۇدۇم يۈكسەكلىككە كۆتۈرۈلگەندەك ئىرادەم كۈچەيگەندەك ھىسيات پەيدا بولىدىغان بولدى ھەم مەن ئەسلى قىيىن بىلگەن ئىشلار ھىچقانچە ئەمەستەك بىلىندى، ئەسلى مەندە دەل شۇ نەرسە كام ئىكەنتۇق ، مەن كىچىكىمدە سەل ھورۇن ئىدىم ، ئۆينىڭ كىچىكى ھەم بىر ئوغۇل بولغاچ مىنى ئاپام بەك ئەتىۋارلاپ جىق ئىشقا سالمايتى ، دادام 4 يېشىمدا تۈگەپكەتكەن ، يېشىمنىڭ چوڭىيىشىغا ئەگىشىپ يا دادام يا ئاكام بولمىغاچقا ئۆيدە ئەركىشىنىڭ قەدرى تولىمۇ ئۆتۈلدى ھەم بۇ ئۆيدە مەندىن بۆلەك ئەركەك بولمىغاچقا تىرىشمىسام بولمايدىغانلىقىنى ھىسقىلدىميۇ كىچىكىمدىن ئەركە چوڭ بولغان بۇ خۇيۇمنى ئۆزگەرتمەك سەل تەسكەلدى ،ئالى مەكتەپتە ئوقۇۋاتقان ۋاقىتلىرىمدا ( لاتارىيە بىلىتىدا 5مىليون مۇكاپات چىقسا ، داچا ماشىن سېتىۋاسام  پۇلۇمغا تايىنىپ ئۆزۈم ياخشى كۆرگەن قىزنى ئاسام  ئۇنى ئاسام -بۇنى قىسام)دەپ خام خىيالنى جىق قىلاتتىم ، ئارىدىن كۆپ ئىسسىق سوغاقلار ئۆتتى ، ھەقىقەتەن تىرىشمىسا «بەخت»نىڭ ئۆزى ئالدىغا سەكرەپ كەلمەيدىغانلىقىنى تونۇپ يەتتىم شۇنداقلا «بەخت»نىڭ داچا ، ئېسىل ماشىن بولماستىن نىمىنىڭ ھەقىقى «بەخت»ئىكەنلىكىنىمۇ ھەم تونۇپ يەتتىم ھەم تىرىشىشقا باشلىدىميۇ لېكىن يەنە بىر يەلىرىم كۈچىيەلمەيۋاتاتتى ، ئارىدا مەن بىر تارىخى شەخىسنىڭ ئۆزى دىندىكى ھەممە ئەھكاملارنى بىلسىمۇ لىكىن ئەمەل قىلمايدىغانلىقى كىيىن بىر ئۆلىمانىڭ كۆرسەتمىسى بويىچە كۈندە 100قېتىم « اللە مىنى كۆرۈپ تۇرىدۇ » دەپ تەكرارلىغانلىقى كىيىن بىرەر يامان ئىش قىلسا شۇسۆز ئېسىگە كېلىپ يامان ئىشتىن قول ئۈزىدىغانلىقى شۇ تەرىقىدە مېڭىپ ئىمانى بارغانچە يۈكسەلگەنلىكى ھەم موڭغۇللار بېسىپ  كىرگەندە يۈكسەك تۆھپە كۆرسىتىپ ئىسلام تارىخىدا ئۇنتۇلغىسىز تارىخي شەخىسكە ئايلانغانلىقى توغرۇلۇق تەرجىمال ئوقۇپ قالدىم ، ئۆزەممۇ بىر سىناپ كۆرەي دەپ بىرنەچچە كۈن شۇ سۆزنى تەكرارلىدىم لىكىن جىق ئۈنۈم كۆرۈلمىدى ، «اللە مىنى كۆرۈپ تۇرىدۇ »دەپ اللە دىن ئەيمەنگەندەك بولىمەنيۇ يەنە ئۆزەم بىلگەن سەنەمگە دەسسەيمەن تىرىشمايمەن ، مەندە كىچىكىلىكىمدە قاپقالغان بوشاڭلىقنىڭ ئىزنالىرى بار ئىدى ، مەن ئۆزەمنىڭ كېسىلىنى ساقايتىدىغان دورىنى توغرا تاللىمىغان ئىدىم ، چۈنكى توغرا يولنى تاپساممۇ شۇ توغرا يولدا مىنى ماڭغۇزىدىغان ھەركەتلەندۈرگۈچ كۈچ ئاجىز ئىدى ، ئوخشىمىغان كېسەلگە ئوخشىمىغان دورا بېرىلىدىكەن ، بىرلام دورا ھەممە كېسەلگە داۋا بولىشى ناتايىن ، شۇ تارىخى شەخىس(ئىسمى ئىسىمدە قالماپتۇ) بىلەن مىنىڭ كىسىلىمدە ئازراق ئوخشىماسلىق باركەن ، شۇ تارىخي شەخس كۈندە 100قېتىم «يۈكسەك تىرىشچانلىق» دىگەن بولسا بەلكىم ئانچە ئۈنۈمى بولماسلىقى مۇمكىن ، ھېلىقى ئۆلىما كىشى دورىنى دەل توغرا تېپىپ بەرگەن ئىكەن ،  ئەركىن ئاكام بەرگەن دورا ماڭا خېلى پايدا قىلغاندەك قىلىدۇ مەيلى ئېتىقات جەھەتتىن بولامدۇ مەيلى ئۆز كەسپىمدە بولامدۇ ۋە باشقا جەھەتلەردە خېلى ئۈنۈمى كۆرۈلدى دەپ ئويلايمەن ، مەندە كام نەرسە دەل شۇ «يۈكسەك تىرىشچانلىق» ئىكەن ،  ئەركىن ئاكامنىڭ شۇ دورىسىنىڭ ئەجرىنى اللە ئۆزى بەرسۇن ، ئىشلىرىنىڭ ئوڭۇشلۇق ، تىنىنىڭ سالامەت ، ئۆزى ۋە ئائىلىسىنىڭ ئىككى دۇنيادا «بەخت»كە ئېرىشىشىنى اللە دىن تىلەيمەن .

antina

	bilimxumar يوللىغان ۋاقتى  2014-11-28 11:34 PM بىز قانداقلارچە ناخشا-ئۇسسۇل مىللىتى ئاتىلىپ قالدۇق ؟  ... ئالىي مەكتەپكە بارغان تۇنجى يىلى تەييارلىق سىنىپلارغا بۈلىنىپ بولغاندىن كىيىن سىنىپ ھەيەتلىرنى سايلىدۇق.ساۋاقداشلار مىنى سىنىپ باشلىقلىقىغا كۆرسىتىپتۇ، شۇنىڭ بىلەن مۇئەللىم مەن بىلەن پىكىر ئاملاشتۇردى .پاراڭلىشۋېتىپ ناخشا ئېيتالامسەن دەپ سورىدى ،مەن ياق سەنئەت جەھەتتە تالانتىم چورتلا يوق دىسەم مۇئەللىم ھەيران قالدى،  ئويغۇرلار دىگەن ناخشا -ئۇسۇلغا ماھىر خەلىق ،ھەممە ئويغۇردىگۈدەك ناخشا ئۇسۇل بىلدىغان تۇرسا سەن نىمىشقا بىلمەيسەن ؟ سىنىپ باشلىقى بولساڭ ھەر ھېيىت -بايرام ۋە باشقا پائالىيەتلەردە ساۋاقداشلارغا يېتەكچىلىك قىلىپ ھەرخىل كۆڭۇل ئېچىش پائالىيەتلىرنى ئورۇنلاشتۇرسەن،ھەي سەن ئويغۇر تۇرساڭ نىمىشقا بىلمەيسەن دەيدۇ، مەن مۇئەللىمگە : سىنىڭچە ھەممە ئۇيغۇر ناخشا -ئۇسۇل ئېيتىپ يۈرۈشمىز كېرەكمۇ ؟بىز ئۇنىڭدىن باشقا ئىش قىلمايمىزما دىسەم كۈلۈپ قۇيۇپ باشقىمۇ گەپ قىلمىدى ،مەنمۇ بۇ باشلىقلىقنى ‹‹ناخشا-ئۇسۇل ماھىرلىرى›› قىلسۇن دەپ ئاستا يېنىپ چىقتىم دە ‹‹ناخشا-ئۇسۇل›› مىللىتىگە ئايلىنىپ قالغانلىقىمىزدىن  تولىمۇ بىئارام بولدۇم......ئالىي مەكتەپ 2-يىللىقىغا چىققاندا  ئۆز كەسىپتىكى بالىلار بىر سىنىپقا چىقتۇق، يەنە سىنىپ ھەيئەتلىرى سايلاشقا توغرا كەلدى .بۇ قېتىم مەن سايلاندىم، سايلىنپ تۇنجى سىنىپ يىغىندا مەن ساۋاقداشلارغا ئالدىنقى يىلى تەييارلىق سىنپتىكى سىنىپ باشلىقى سايلاش جەرياندىكى ئىشلارنى دەپ ئۆتتىم،ھەمدە ناخشا-ئۇسۇل بىلمەيدىغانلقىمنى ، بىز ئۇيغۇرلارنىڭ ناخشا- ئۇسۇلدىن باشقا يەنە قىلىشقا تىگىشلىك نۇرغۇن ئىشنىڭ بارلىقىنى ،ئۆزەمنىڭ كۆز قارىشىدا مىنىڭ باشقىلار ئالدىدا ئۇسۇل ئويناپ ناخشا ئېيتىشىمنىڭ مۇمكىن بولمايدىغانلىقىنى ،ئەگەر كۈنلەرنىڭ بىردە نەتىنجە قازانسام باشقىلارنى ئالدىمدا ناخشا -ئۇسۇل ئېيتقۇزۇپ مەن پەستە ھۇزۇرلىنىدىغىنىمنى ئېيتتىم، مانداقچە ئېيتقاندا سۆزۈمدىن ناجشا-ئۇسۇل  دىگەن باشقىلارنىڭ كۆڭلىنى خۇش قىلدىغان بىر ئۇيۇنچۇق دىگەن مەنا چىقتى ، گەرچە بۇ سۈزۈم سەل چەكتىن ئېشىپ كەتكەن بولسىمۇ ئەمما بۇ تەييارلىق سىنىپتىكى سىنىپ مەسئۇلىمنىڭ بىزگە بەرگەن باھاسىدىكىگە ئوخشاش‹‹ناخشا-ئۇسۇل مىللىتى››بۇلۇپ قالماسلىق ئۈچۈن بىر چاقىرىق ئىدى...ئابدۇشۈكۈرمۇھەممەتئىمىن ئەپەندى ئېيتقاندەك: ‹‹سەن ئوزۈڭگىلا تەۋە ئەمەس بەلكى سەن ئاتا- ئاڭغا،مىللىتىڭگە تەۋە، زىممىڭدە نۇرغۇنلىغان يۈكنىڭ بارلىقىنى چەتكە قاقما...››  توغرا تېخى بىزنىڭ قىلدىغان ئىشىمىز نۇرغۇن! تارىخ بىتىنى ۋاراقلىساق تېخى بىزدە داڭلىق سىياسىيون،ھەربىي ئالىم، ئىقتسادشۇناس، دۇنياۋى شۆھرەتكە ئېگە سەنئەتكارلار يوق دىيەرلىك، شوڭلاشقا مەنمۇ ھازىرچە مىللىتىمىزنىڭ ناغرا سوناي داپ چېلىپ ناخشا ئۇسۇلغا باشچىلاپ چۈشۈپ كىتىشنى ،ئاتالمىش ‹‹ناخشا - ئۇسۇل ››مىللىتى بۇلۇپ قېلىشنى ھەرگىز خالىمايمەن .

babur99

	گېرمانلارنىڭ يەتتە خىل خاراكتىرى ئىچىدە كىتاپ ئوقۇش ۋە يېڭىلىق يارتىشقا ماھىر بولۇش ماڭا ئەڭ ئۆگىنشكە تېگىشلىك بىلندى . بىراق مېنڭچە  ئۆزئارا  كىشلىك مۇناسۋەتلەرنىڭ بەك سوغۇقلىقى بىزدەك جامائەت -قوشنىدارچىلىق ئېڭى كۈچلۈك مىللەتكە ماس كەلمەيدىكەن .

bilimxumar

	ھۈسەيىن9 يوللىغان ۋاقتى  2014-11-29 12:34 AM ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم ئەركىن ئاكا ، اللە ئىلمىڭىزنى زىيا ... سەمىمىي ئىنكاسىڭىزدىن ناھايىتى سۆيۈندۈم ھەم ئىلھاملاندىم. رەھمەت ئۇكام!

burkut327

	كىتاپ ئوقۇش، بوشاشماسلىق.    مەن ئىزچىل كىتاپ ئوقۇيمەن، كىتاپتىن زىرىكمەيمەن، تىرىشىش جەھەتتە قەتئىي بولالمايدىغان يەرلىرىم بار، ئىزچىللىق بەك مۇھىمكەن.

atilla705

	duran18 يوللىغان ۋاقتى  2014-11-28 01:47 PM ئارىئان قېنى دۇنيا بويىچە ئەڭ ساپ قان ئىكەن. ----------------- ... ئۆپكىنى بېسىپ گەپ قىلىڭ. بىكار تۈكۈرگەن تۈكرىكىڭىزنى ئاغزىڭىغا سېلىشقا مەجبۇر بوپ قالىسىز. مەن گەپ قىلسام.