NASA: نۇرى قۇياشنىڭكىدىن 10 مىليون ھەسسە كۈچلۈك بولغان نېيترون يۇلتۇزد

bilimxumar

	نۇرى قۇياشنىڭكىدىن 10 مىليون ھەسسە كۈچلۈك بولغان نېيترون يۇلتۇزدىن بىرى بايقالدى بىلىمخۇمار 2014-يىلى 10-ئاينىڭ 11-كۈنى ناسا مەخسۇس قارا-ئۆڭكۈرلەرنى تەتقىق قىلىش ئۈچۈن 2012-يىلى 13-ئىيۇن كۈنى بىر ئالەم تېلېسكوپىنى ئالەم بوشلۇقىغا چىقارغان ئىدى.  بۇ تېلېسكوپنىڭ ئىنگلىزچە ئاتىلىشى «Nuclear spectroscopic téléscope array» بولۇپ، ئۇ قىسقارتىلىپ «NuSTAR» دەپ يېزىلىدۇ.  مەن تۆۋەندە ئۇنى ئۇيغۇرچە «نيۇستار» دەپ ئاتايمەن. يېقىندا بىر گۇرۇپپا ئالىملار نيۇستار ئارقىلىق قارا-ئۆڭكۈرلەرنى تەتقىق قىلىش جەريانىدا نۇرى قۇياشنىڭ نۇرىدىن 10 مىليون ھەسسە كۈچلۈك، ئەمما چوڭلۇقى قۇياشتىن كىچىك بولغان بىر نېيترون يۇلتۇزنى بايقىغان بولۇپ، بۇ بايقاش «تەبىئەت» ژورنىلىنىڭ 2014-يىلى 9-ئۆكتەبىر كۈنىدىكى سانىدا خەۋەر قىلىندى [1].  ھەمدە دۇنيادىكى نۇرغۇن ئورۇنلار بۇ ئىش ھەققىدە ئاشۇ كۈنى مەخسۇس خەۋەر تارقاتتى. 1-رەسىم 1-رەسىم: يېڭىدىن بايقالغان پۇلسارنىڭ سىزىلغان رەسىمى [1]. نېيترون يۇلتۇزلار ئىنگلىزچە «پۇلسار» دەپ ئاتىلىدىغان بولۇپ، مەن ئۇنى تۆۋەندە ئۇيغۇرچە «پۇلسار» دەپ ئالىمەن [2].  پۇلسار توختىماستىن ئېكس-نۇرى رادىئاتسىيىسى تارقىتىپ تۇرىدىغان بولۇپ، ئۇنىڭ ئادەتتىكى يۇلتۇزلار بىلەن بولغان بىر پەرقى ئۇ تارقاتقان رادىئاتسىيە قۇياش نۇرىغا ئوخشاش ھەممە يۆنىلىشكە تېكشى تارقالمايدۇ. بەلكى ئۇنىڭ نۇرى تۈرمىلەردە ئىشلىتىلىدىغان، نۇرى مەلۇم بىر يۆنىلىشكە چۇشىدىغان، ھەمدە توختىماي ئايلىنىپ تۇرىدىغان ئىنتايىن كۈچلۈك چىراققا ئوخشايدۇ.  ئەگەر بىز ئالەم بوشلۇقىدىكى نيۇستار غا ئوخشاش بىر تېلېسكوپ بىلەن بىر پۇلسارنىڭ نۇرىنى كۆزۈتىدىغان بولساق، ئۇنىڭ نۇرى دەۋرلىك ھالدا بىر دەم كۆرۈنۈپ، بىر دەم كۆرۈنمەيدۇ.  بۇ ھادىسىنى پۇلسارنىڭ ئايلىنىش ئوقى بىلەن ئۇنىڭ ماگنېتلىق ئوقىنىڭ ئوز-ئارا توغرىلانماسلىقى كەلتۈرۈپ چىقارغان.   بۇ پۇلسار بىزدىن 12 مىليون نۇر يىلى يىراقلىقتىكى ئىنگلىزچە «Messier 82» دەپ ئاتىلىدىغان گالاكسى (يۇلتۇزلار توپلىمى) گە جايلاشقان.  ئۇنىڭ نۇرى بىزگە ھەر 1.37 سېكۇنتتا بىر قېتىم كۆرىنىدىكەن، ھەمدە بۇ پۇلسارنىڭ نۇرى ھازىرغىچە بايقالغان بارلىق پۇلسارلارنىڭكىدىن كۈچلۈك ئىكەن [3].  بۇ گالاكسىدە ئېكس-نۇرى مەنبەسىدىن ئىككىسى بار بولۇپ، ئۇلار ئىنگلىزچە «Ultraluminous X-ray sourcses, ULXs» دەپ ئاتىلىدۇ.  ھازىرغىچە بۇنداق ئېكس-نۇرى مەنبەلىرىنىڭ ھەممىسى «قارا-ئۆڭكۈر» دەپ قارىلىپ كەلگەن بولۇپ، ئالىملارنىڭ بۇ قېتىم بايقىشىچە «M28 X-2» دەپ ئاتالغان ئىككىنچى مەنبە ئەمەلىيەتتە بىر پۇلسار ئىكەن.  «M28 X-1» بىلەن«M28 X-2» دىن ئىبارەت ئىككى ئېكس-نۇرى مەنبەسى تۆۋەندىكى 2-رەسىمدە كۆرسىتىلگەن. 2-رەسىم 2-رەسىم: «Messier 28» ۋە «M28» دەپ ئاتىلىدىغان، بىزدىن 12 مىليون نۇر يىلى يىراقلىقتىكى گالاكسىگە جايلاشقان ئىككى ئېكس-نۇرى مەنبەسىنىڭ كۆرۈنىشى. (Image credit: NASA/JPL-Caltech/SAO. http://www.nasa.gov/press/2014/october/nasa-s-nustar-téléscope-discovers-shockingly-bright-dead-star/#.VDkNxPldU1J) ئالىملار ھازىر مەزكۇر پۇلسارنى نيۇستار ۋە باشقا ئىككى ئالەم تېلېسكوپلىرى ئارقىلىق تېخىمۇ ئىلگىرلىگەن ھالدا تەتقىق قىلىشنى پىلانلاۋاتىدۇ. 3-رەسىم 3-رەسىم: نيۇستار ئالەم تېلېسكوپى (Image credit: NASA/JPL-Caltech. http://en.wikipedia.org/wiki/NuS ... uSTAR_illustration_(transparent_background).png) 4-رەسىم 4-رەسىم: بىر قارا-ئۆڭكۈر تارقىتىۋاتقان ئېكس-نۇرى (Image credit: NASA/JPL-Caltech. http://en.wikipedia.org/wiki/NuS ... Corona-20130227.jpg). پايدىلىنىش ماتېرىياللىرى: [1] Brightest Pulsar Ever Discovered Is 10 Million Times More Luminous Than Our Sun <http://www.iflscience.com/space/ ... uminous-our-sun> [2] Pulsar <http://imagine.gsfc.nasa.gov/doc ... l2/pulsars.html> [3] NASA finds 'Mighty Mouse' pulsar brighter than 10 million suns http://www.cnet.com/news/nasa-finds-mighty-mouse-pulsar-brighter-than-10-million-suns/ [4] <http://www.nasa.gov/nustar> [5] ناسا يېڭى «قارا ئۆڭكۈر» دىن 10 نى تاپتى https://uyghur-archive.com/misranim/thread-110960-1-1.html

زەردار007

	ئىلىم-پەننىڭ تەرەققىياتى چەكسىزدۇر...

iltebir

	مۇشۇنداق ئىلمىي بولغان تەتقىقات نەتىجىلىرى، ياش ئالەم ھەۋەسكارلىرىنىڭ قىزىقىشنى تېخىمۇ ئاشۇرغۇسى.

.0102

	ئۇنۇڭ نۇرى  قىززىقمۇ؟؟   خۇددى لازىر نۇرغا ئوخشايدىكەن .

owqi450

	ئەجبا قۇياش نۇردىن كۈچلۈك ئىكەنيۇ نېمىشقا نىيۇستارنى ئىرتىپ تاشلىمايدۇ؟ ياكى ئۇنى نۇر بىلەن ئۇچراشمىغان ھالەتتە كۆزتەمدۇ؟

uzum-tal

	owqi450 يوللىغان ۋاقتى  2014-10-12 02:51 PM ئەجبا قۇياش نۇردىن كۈچلۈك ئىكەنيۇ نېمىشقا نىيۇستارنى  ...   بۇ مەسىلىنى چۈشىنىش ئۈچۈن پەرەزنى نىيۇستاردىن باشلىماي بىزگە يىنراق بولغان قۇياشىتىن باشلىساق بىر ئاز چۈشىنىشلىك بولارمىكىن دەپ قارايمەن . قۇياش يۈزىنىڭ تېمۇراتۇرسى 5000 نەچچە سېلىتسىيە گىرادۇس كىلدىكەن . بىراق قۇياشتىن چىققان نۇر ھەر كۈنى يەر شارىدىن ئىبارەت كەڭ تەبيئەت دۇنياسىغا چۈشىدۇ . تېمپۇراتۇرسى 100 گىرادۇرسقا چىقسا قايناپ كىتىدىغان سۇ نىمشىقا قايناپ كەتمەيدۇ ؟180 سېلىتسىيە گىرادۇسقا چىقسا ئۆزلىكىدىن ئوت ئالدىغان سامان غوللۇق ئۆسۈملۈكلەر نىمشىقا كۆيۈپ كەتمەيدۇ دەل مەسىلە مۇشۇ يەردە .    بۇ مەسىلدە بەلىكم نۇرنىڭ تۈزلىشىدە پەرىق بولۇشى مۈمكىن.  مىسال لازىر نۇرىمۇ. ئېنفىرا قىزىل نۇرمۇ . قۇياشنىڭ نۇرىمۇ . قول چىراقنىڭ نۇرىمۇ نۇرغا تەۋە . بىراق  بۇنىڭ ئىچىدە لازىر نۇر باش مەنبەسىدىن تارتىپ ئاخىرقى نۇقتىغىچە تېمپۇراتۇرسى ئاساسەن ئوخشاش ھەركەت قىلغاچقا ھەربىي ئېشلاردا ئىشلىتدىكەن .....مەن مۇشۇ ئىشقا قاراپ ھەر خىل نۇرنى تەشكىل قىلدىغان زەرچىلەرنىڭ تۈزلىشى ھەرخىل بولۇشى مۈمكىن دەپ ئويلاپ قالدىم . قالغىننى مۇشۇ كەسىپنىڭ ئەھلىللىرى ئىككى ئىغىز پىكىر قىلسا ھەممىمىز چۈشەنچىمىزنى ئۆستۈرۋالساق دىگەن ئۈمۈتتە مەن .

uzum-tal

	.0102 يوللىغان ۋاقتى  2014-10-12 02:29 PM ئۇنۇڭ نۇرى  قىززىقمۇ؟؟   خۇددى لازىر نۇرغا ئوخشايدىكەن  ... نۇرى قۇياشتىن 10 مىلىيون ھەسسە كۈچلۈك دەۋاتسا ئەلۋەتتە تېمپۇراترۇسى ئادەم تەسسەۋۋۇر قىلغىلى بولمايدىغان دەرىجىدە قىززىق بولىدۇ دە ئەلۋەتتە .

توقماق

	ھازىرغىچە بۇنداق ئېكس-نۇرى مەنبەلىرىنىڭ ھەممىسى «قارا-ئۆڭكۈر» دەپ قارىلىپ كەلگەن بولۇپ، ئالىملارنىڭ بۇ قېتىم بايقىشىچە «M28 X-2» دەپ ئاتالغان ئىككىنچى مەنبە ئەمەلىيەتتە بىر پۇلسار ئىكەن. ________________ بۇ مۇھىم ئۇچۇركەن.

yamghur.

	يىڭى ئۇچۇردىن خەۋەردار قىلغىنىڭىزغا تەشەككۈر،ئۇستاز. قارا ئۆڭكۈردىن بىرىنىڭ سىرى ئېچىلىپتۇدە....

kurt01

	دېمەك ھازىر بىزنىڭ بايقىغىنىمىز بۇ پۇلسارنىڭ 12 مىليون يىل بۇرۇنقى ھالىتى دېگەن گەپ. بۇنى بايقاش دېسەك توغرا بولارمۇ؟ ئەسلەش دېسەك توغرا بولارمۇ؟ ۋاقىت ھەقىقەتەن شەكىلگە ئېگە ئۇقۇمكەن.