دىيارىمىزدىكى يۇرت ناملىرىنىڭ ئۇيغۇرچە ئاتىلىشى

بۇرۇن يوللۇنۇپ بولغان تېما كەن     @Tu`0=8  
2u]G]:ml  
مەنبەسىمۇ ئېنىق ئەمەسكەن Y2L{oQ.C2  
ئەسلى  مەنبەسى  مىسرانىم  

بىزنىڭ تاغارچىدا تاغار تۇقۇمايدۇ لىكىن ئىسمى تاغارچى  سىز خاتا ئاڭلىۋالدىڭىزمۇ نىمە دوستۇم

مەن بۇ تېمىنى كۆرۈپ،تېمىنى يازغۇچىغا ئاپىرىن ئېيتقۇم كەلدى. چۈنكى ھازىر خېلى كۆپ تەتقىقاتچىلار بىرەر جاينىڭ ئىسمىنى تەتقىق قىلسا شۇ ئىسىم ئۇيغۇرچىدا بولمىسا ،يەنىمۇ چوڭقۇرلاپ تەتقىق قىلمايلا قازاقچىدىن ئىزلەيدۇ، ئۇ نىڭدا بولمىسا موڭغۇلچىدىن ئىزدەپ شۇنىڭغا ئوخشىشىپ كىتىدان سۆزلەر باشقا مىللت تىللىرىدىن تاپىدۇ- دە، ئەسلى مەنىسى شۇنداق ئىكەن دەپ ھېچقانداق مۇناسىۋىتى يوق گەپلەرنى تېپىپ چىقىدۇ. مەسىلەن: ئۈرۈمچى دىگەن سۆزنى مەنىسىنى ھازىر تارىخ كىتاپلاردا موڭغۇلچە گۈزەل يايلاق دىگەن گەپ دەپ يازىدۇ. لېكىن ھازىر ھەقىقى مەنىسى يىشىلگەندىن كىيىن ، مەنىسنىڭ تەتقىقاتچىلار دىگىنىدىن ئاسمان زىمىن پەرىقلىدىغىنىنى بىلىۋالىمىز. شۇڭا تەتقىقاتچىلارنىڭ قاراقويۇق بىرنىمىلەرنى دەپ كاپشىماي، ھەممىگە ئىلمى قارىشى ، ئەگەر بىلىمى يەتمىسە ، بىلىمى يەتكۈچە ھېچنىمە دىمەي تۇرىشىنى ئۈمۈد قىلىمەن. ئەگەر خاتانى دەۋەرسە ھەقىقى مەنىسى يىشىلسىمۇ كۆپ قىسىم ئادەم يەنىلا ئىلگىركى مەنىسىدە چىڭ تۇرىۋېلىپ ،كۆپ ئۇقىشماسلىقلارنى كەلتۈرۈپ چىىرىدۇ.

ئىشلىتىش

ئاپتور جاۋابىنى بويلاپ 31قەۋەت  XERHAN كە 2011-09-17 06:43 PMئەۋەتىلدى 11قەۋەتتىكى(kapTalis) نىڭ يازمىسىغا ئىنكاس قالدۇرۇش : FZ%h7Oe  
بىزنىڭ ما يەردە تاغارچى دەيدىغان بىر يەر بار  ، بۇرۇن كاپراتسىيە بېسىمىغا چىدىمىغان خەلق تارغارنى يۈدۈپ بولالماي مۇشۇنداق ..... j;48Yya'  

$?!]?{K  
~9APc{"A  
تاغ + ئارىچى، يەنى تاغنى ئايرىپ تۇرغۇچى يۇرىت. bBc 
سىزنىڭ يۇرتىڭىزنىڭ نام تارىخى كوپراتسىيە دەۋىرىدىن خېلى يىراقتا.
u4T$  

يەكەننىڭ قەدىمكى نامى ساكارائول بولۇپ بۇ ساكلار ئولتۇراقلاشقان جاي دېگەن مەنىدە، كىيىنكى نامى ياركەنت بولۇپ يارلىق ئۈستىگە قۇرۇلغان شەھەر دېگەن مەنىدە. بۇ نام مەھمۇد قەشقىرىنىڭ خەرىتىسىگىمۇ ئېلىنغان.ھازىرقى خەنزۇچە نامى قەدىمكى ساكارائول دېگەن سۆزدىن كەلگەن يەنى شاچې .يەكەننىڭ قەدىمكى ئاھالىلىرىدىن بولغان ساكلار بولسا ئۇيغۇرلارنڭ ئەڭ قەدىمكى قەبىلىلىرىدىن بېرى.

بۇ تېمىنىڭ ئىسمىنى ياخشى قويۇلماپتۇ . ‹‹ دىيارىمىز يۇرت ناملىرىنىڭ ئۇيغۇرچە ئاتىلىشى ›› دېمەستىن ‹‹ دىيارىمىز يۇرت ناملىرىنىڭ ئەسلى ئاتىلىشى ›› دېيىلسە تېخىمۇ توغرا بولۇر ئىدى . دېمەكچى بولغىنىم دىيارىمىزدىكى يۇرت ناملىرىنىڭ خەنچە ، قازاقچە ، قىرغىزچە ، مۇڭغۇلچە .... ئاتىلىشلىرى بار . لېكىن ئەسلى ئاتىلىشى پەقەت بىر .

تېمىنى ئىنتايىن ياقتۇردۇم . بورتالا دېگەن نامنىڭ بىرنەچچە خىل مەنبەسى بار ئىدى . 1. بورانلىق دالا ( بۇ نامغا يانداشتۇرۇپ بىر رىۋايەت سۆزلىنىدۇ ) 2. بوز دالا ( مۇڭغۇل تىلىنى مەنبە قىلىپ ) قالغانلىرى تازا ئېنىق ئېسىمدە قالماپتۇ .. لېكىن بۇ ماقالىدىكى تەبىرگە ئەڭ قايىل بولدۇم . تېما ئىگىسىنىڭ ئەجر قىلغىنىغا رەھمەت UDcr5u eKn  

رەھمەت..قولىڭىزغا دەرت بەرمىسۇن!

شىنجاڭ  !    يىڭى چىگرا ......................

رەھمەت سىزگە

مەن خېلى كۆپ ماترىيال ئاختۇرۇپمۇ ئىككى جاينىڭ ئىسىم مەنبەسىنى تەپسىلى تاپالمىغان ، مەسىلەن شىخەنزە بىلەن مارالبېشى ناھىيسىنىڭ . مارالبېشى ناھىيىسىنىڭ بۇرۇنقى ئىسمىنى خېلى بۇرۇن چوڭلاردىن ،مەدداھلاردىن سورىسام شەھەر خەربەر ئىدى دەپ بەرگەن، بىراق بۇ ئىسىمنىڭ قانداق بۇلۇپ بارچۇققا ، كىيىن مارالبېشىغا ئۆزگىرىپ قالغانلىقىنى تازا بىلەلمەي يەنە سۇرىسام ناھىيە ئىچىدىكى بەزى يېزا بازارلار بىلەن باغلاپ سەل چۈشنىكسىز قىلىپ سۆزلەپ بەرگەن .ئاقساقمارال ،تۇمشۇق ،پىچاق سۇندى ... دىگەندەك . مەن تېخى بارچۇق دىگەن نام ئەشۇ شەھەر خەربەر دىگەن نامنىڭ خەنزۇچە ئاتىلىشى 巴尔楚克 بولسا كىيىنچە ئېغىز تىلىغا ئوموملىشىپ بارچۇق دەپ شەكىللەنگەن ۋە كىيىن ھېلىقى رىۋايەتلەر ئاساسىدا مارالبېشى دەپ ئۆزگەرتىلگەن ، لىكىن خەنزۇچە قىسقارتىلغان نامى (巴楚) بۇلۇپ تۇرىۋەرگەن ئوخشايدۇ دەپتىمەن . ئەمدى بىلىۋالدىم ، رەھمەت سىزگە .

مەزكۇر تېمىنى گۈلەن ئەپەندى يېزىپ ئەلكۈيى مۇنبىرىدە ئېلان قىلغان.