مىسرانىم باش بېتى | مۇھەببەت لىرىكىسى | تور ئويۇنلىرى | يانفۇن مۇزىكىسى |سۈرەتلىك ناخشا |ئاۋازلىق ئەسەرلەر | سۈرەتسىز ناخشا | يۇمشاق دىتال | تېما بېزەش رەسىمى

« تىزىملىككە قايتىش
«12345»
共11页
ئالدىنقى تېماكىيىنكى تېما
  •    ئاۋاتلىقى
       5933 
  •    ئىنكاس 
       126 

ئاپا دىيىش خاتامۇ؟

 قەۋەت ئاتلاش
دەقيانوس
دەرىجە:ئالىي ئەزا
ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى:  No.53

جىنسى:    ئەپەندىم

 يوللانغان يازمىسى:   1968 

 نادىرلانغان تېمىسى:   0 

 مۇنبەر پۇلى:   11572 (سوم)
 ياخشى باھا:   804 (نۇمۇر)
 تۆھپە:   723  [ئۆرلىتىش]
 توردىكى ۋاقتى: 4528  سائەت
دەرىجىسى:
4528 سائەت 112 سائەت
تور ھالىتى:
تىزىملاتقىنى:2010-05-20
ئاخــىرقىسى:2011-11-06
ئاپتورنىڭلا تېخىمۇ كۆپ 0- قەۋەت يوللانغان ۋاقتى: 06-04

بۇ تېمىدىكى مەزمۇنلارنى ئەسلى  ئابدۇقەييۇم (مەجنۇن) ئەسەرلىرىدىن دىگەن تېمىغا چاپلىغاندىم، بۇ ئاشۇ تېمىنىڭ ئادرىسى 29z+ 
/read.php?tid-52058.shtml W=&\d`> 
ئەمما ئۇنىڭ مۇشۇ مەزمۇن ئاساس قىلىنغان. مەڭگۈ تاش لايىھە ئەسەرلىرى ناملىق يەنە بىر تېمىسىنى كۆرۇپ قالدىم. مانا بۇ تېمىنىڭ ئارىسى L:IaJ?+?  
/read.php?tid-52052.shtml OvX z+C,  
. 
ئالدىنقى شېئرنىڭ ئادەتتىكى شەكلى ئىككىنچىسى شېئرنىڭ لايىھە شەكلى. شېئردا ئەكس ئەتتۇرۇلگىنى ئاپا دىگەن سۆزنىڭ تاتارلارنىڭ سۆزى ئىكەنلىكى شۇڭا ئاپا دىمەي ئانا دىيىش ئىكەنلىكى ئاسماندىكى كۈندەكلا روشەن ئىكەن. ئەمما مەن بۇنىڭغا قارىشى، ئاپا سۆزى ھەرگىزمۇ تاتارلاردىن كىرگەن ئەمەس. ئۇ ھەتتا مەڭگۇ تاش ئابىدىلىرىدىمۇ بار. تۈركى تىللار دىۋانىدىمۇ بار سۆز. تۆۋەندە مەن ئىسپات تەرىقىسىدە ئىككى ماقالىنى سىلەرگە سۇناي. m%m/#\J E  
vo-n9Bj  
”ئاتا، دادا، ئانا، ئاپا “سۆزلىرى توغرىسىدا xqmP/1=NO  
RvZi%)  
                                 H|tbwU)J  
'M=(5p  
   v:PNt#Ta  
غەيرەتجان ئابدۇللا كالدىر yyPkjUy[  
1 9$ufod  
   /FJAI  
QKL5! L9`  
”ئاتا، دادا، ئاپا، ئانا “سۆزلېرى بىزنى تۇغۇپ ، تەربىيلەپ ، قەلبىمىزنى مېھرى- مۇھەببەتكە تولدۇرغان ۋە مىڭ بىر جاپا بىلەن قاتارغا قوشقان قەھرىمان ئەرلەر ۋە خوتۇنلارغا ئېيتىلىدىغان، يۈكسەك ھۆرمەت مەنىسىدىكى سۆزلەردۇر. HTao)`.  
خەلقىمىزنىڭ تارىختا ياشىغان يەرلېرىنىڭ ناھايىتى كەڭلىكى، قەدىمقى ئايرىم ئۇرۇق قەبىلىلەرگە خاس بولغان تىل ۋە تۇرمۇش ئادەتلېرىنىڭ ھەر قايسى يەرلەردە ئوخشىمىغان دەرىجىدە ساقلىنىشى، تارىختىكى ھەرقايسى يەرلەردە ئولتۇراقلاشقان قېرىنداشلېرىمىزغا تۇغقان ۋە يات مىللەتلەر مەدەنىيىتىنىڭ ئوخشىمىغان دەرىجىدە تەسىر قىلىشى تۈپەيلىدىن تىلىمىزدا”ئاتا دادا، ئانا، ئاپا “دېگەن بۇ تۆت سۆز ھەرقايسى يەرلەردە تۈرلۈك مەنىلەردە ساقلاندى. شۇ سەۋەبتىن ئەدەبىي تىلىمىزدىمۇ بۇ سۆزلەر شېۋە ۋە ئادەت تەسىرى بىلەن گاھىدا تەڭداش، گاھىدا مەلۇم دەرىجىدىكى پەرقلىق مەنىلەردە  ئىشلىتىپ كەلدى. ئالايلى، تۇرپان شېۋىسىدە”دادا “ئۆزىنى تاپقان ئەرنىڭ ئاتىسىنى ،”ئانا“ ئۆزىنى تاپقان خوتۇننىڭ ئانىسىنى كۆرسەتسە،”ئاتا“ ئۆزىنى تاپقان ئەرنى،”ئاپا“ ئۆزىنى تاپقان خوتۇننى كۆرسىتىدۇ.قەشقەر شېۋىسىدە ئۆزىنى تاپقان ئەر- خوتۇننى ”دادا، ئانا“دېيىش ئوموملاشقان. ئىلى تەۋەسىدە بۇ تۆت سۆز خېلىلا ئارىلاش ئىشلىتىلسىمۇ ، لېكىن”دادا، ئاپا“ ئۈستۈنلۈكنى ئىگىلىگەن. باشقا يەرلەردە، ئالايلى، ئۈرۈمچىنىڭ شەھەر ئەتراپى رايونلېرى، بايىنغولۇن ئوبلاستىنىڭ چەرچەن ، چاقىلىقتىن باشقا ناھىيىلېرى، ئاقسۇ ۋېلايىتى تەۋەسىدىكى ئۇيغۇرلاردا تۇرپان شېۋىسىدىكى ئاتىلىشى بىلەن ئوخشاش بولسا، قېزىلسۇ ئوبلاستى، قۇمۇل ۋېلايىتى، خوتەن ۋېلايىتى ۋەچەرچەن چاقىلىق ناھىيىلېرىدە قەشقەر شېۋىسى بىلەن ئوخشاشلىق بار. ئالتاي، تارباغاتاي، قاراماي، مايتاغ ، بۆرتالا ئەتراپلېرىدا ئىلى شېۋىسى مۇتلەق ئۈستۈنلۈككە ئىگە. بۇ ئۈچ چوڭ شېۋىنىڭ تۈرتىكىسىدە شەكىللەنگەن ھازىرقى زامان ئۇيغۇر ئەدەبىي يېزىق ۋە جانلىق تىلىنىڭ مەركىزى شېۋىسى بولغان ئۈرۈمچى شېۋىسى قەشقەر ، خوتەن، ئىلى، قۇمۇل ئاتۇش شېۋىلېرىنىڭ ئالاھىدىلىك بولغان ”دادا “دەپ ئاتاش بىلەن، تۇرپان ئىلى، ئاقسۇ شېۋىلېرىنىڭ ئالاھىدىلىكى بولغان”ئاپا“دەپ ئاتاشنى بىرلەشتۈردى ۋە ئۆزىنىڭ ھازىرقى زامان ئۇيغۇر مەدەنىيىتىنىڭ مەركىزى شېۋىسى بولۇش سۈپىتى بىلەن گېزىت، ژورنال، رادىئو ، تېلىۋىزور، دەرسلىك كىتاب ۋە ھەر خىل ئەسەرلەر، شۇنىڭدەك جامائەت يىغىلىشلېرىدا ئىشلىتىپ كەلدى. E}-Y@( [  
ئاددىيسىنى ئالايلى، ئاپتونۇم رايونلۇق تېلىۋېزىيە فېلىملېرىنى تەرجىمە قىلىش ئورۇنلېرى ۋەسەنئەت ئورۇنلېرى تەرجىمە قىلغان ۋە ئورۇندىغان تېلىۋېزىيە فېلىملېرى ۋە نومۇرلېرىدا”دادا“ ”ئاپا“ سۆزىنى ئىشلىتىپ كەلدى. شۇنداق قىلىپ، يەرلىك شېۋىدە قانداق ئىستىمال قىلىپ ئادەتلەنگەن بولۇشىدىن قەتئىينەزەر ،ئەدەبىي تىلدا دىيىلىۋاتقان بۇ سۆزلەرنى ئامما توغراچۈشىنىدىغان بولدى. ھەتتا خوتەن، قەشقەر، ئاتۇش تەرەپتە ”ئاپا“ لىشىش، تۇرپان ، كورلا، ئاقسۇ تەرەپتە ”دادا“ لىشىش يۈزلىنىشى بارلىققا كەلدى. مەتبۇئاتلېرىمىزدا بولسا بۇ سۆزلەرئارىلاش ئىشلىتىلىشكە باشلىدى. مەسىلەن ”ئانىسى ھەم دادىسى دەرقەمدە تۇرۇپ@ تۆت ياشتا دادىسىدىن@ 16ياشتا ئاپىسىدىن يېتىم قالغان @ سان- ساناقسىز يوللار ئىچىدىن ئاتا- ئانىڭىز باشلايدىغان يولنى ئىلغا قىلىپ تېپىپ@بىز ئانىلارنى@ھەرقانداق ئانا بولغۇچىغا@پەرزەنتنىڭ ئانا ئۈمۈدىنى ئادا قىلىشىنى “(غەلىبەمۇھەممەت، ”ئادىلجانغا ئوچۇق خەت“ ”شىنجاڭ ئاياللېرى“1997-يىللىق 5-سان) =SA@3)kHH  
بۇ جۈملىلەردا”ئاتا، دادا، ئانا، ئاپا“ سۆزلېرىنى جۈملىنىڭ مەنە ئېھتىياجىغا قاراپ، يۇقىرىقىدەك ئىشلەتكەن. لېكىن بۇنىڭلىق بىلەن بۇ سۆزلەرنى بىرخىللاشتۇرۇش تولۇق ئورۇندىلىپ كەتتى دېگىلى بولمايدۇ. بولۇپمۇ ھازىرقى زامان ئۇيغۇر ئەدەبىي تىلىنىڭ مۇھىم مەنبەسىنى ۋە بۈگۈنكى ئۇيغۇر مىللىتى نوپۇسىنىڭ ئاساسىي گەۋدىسىنى تەشكىل قىلىدىغان قەشقەر ، قىزىلسۇ، خوتەن ئۇيغۇرلىرى  ئۆزلېرىنىڭ ”دادا“ ”ئانا“ دەپ قوللىنىش ئادىتىنى ئىستىخىيلىك ھالدا ئۆزلېرىدە تەرجىمە قىلىپ، ئاۋاز بېرىلگەن فېلىملېرىدە قوللىنىپ،”ئاتا“”ئاپا“دەپ تەرجىمە قىلماسلىقتا چىڭ تۇردى.جەمئىيەتتىكى تىل ئىستىمالىدا بەزىلەر n,hHh=.Fu  
”ئاپا“دەپ ئاتاش توغرا ھەم يىقىملىق دەپ قارىسا، بەزىلەر ”دادا“ دەپ ئاتاش توغرا، ”ئاتا“ توغرا ئەمەس دەپ قارىماقتا. ئەمەلىيەتتە، ھازىرچە بۇلاردىن خالىغان بىرىنى توغرا ياكى خاتا دەپ ئېيتقىلى بولمايدۇ.  سەۋەبى، بۇ سۆزلەر يېقىندا پەيدا بولغان سۆزلەر بولماستىن، ناھايىتى ئۇزاق زامانلارنى باشتىن كەچۈرۈپ، ئەل ئىچىگە چوڭقۇر سىڭگەن قەدىمقى سۆزلەردۇر. بۇ سۆزلەرنىڭ قايسى زامانلاردىن باشلاپ  ئەجدادلېرىمىزدا قوللانغىنى ئېنىق بولمىسىمۇ. ئەمما، بىزگىچە يېتىپ كەلگەن يازما يادىكارلىقلېرىمىزغا قارىغاندا، بۇ سۆزلەربىرىنچىدىن بىزنىڭ ئانا تىلىمىزغا مەنسۇپ. ئىككىنچىدىن، ناھايىتى قەدىمقى سۆزلەر بولۇپ، 7G.IGXK$  
بەلكىم نەچچە مىڭ يىللىق تارىخىي جەرياننى بېشىدىن ئۆتكۈزگەن بولۇشى مۇمكىن. 3o9`Ko0  
مەسىلەن،”كۆلتېگىن مەڭگۈ تېشى“ نىڭ شەرق تەرەپ25-26  - قۇرلېرىدا” تۈرك خەلقىنىڭ نام- ئابرويىنىڭ يوقاپ كەتمەسلىكى ئۈچۈن ئاتامنى قاغان، ئانامنى خاتۇن قىلىپ كۆتۈرگەن“دېگەن سۆزلەر ئۇچرايدۇ، ۋە پۈتۈن مەڭگۈ تاشتا”ئاتا “ سۆزى 14يەردە، ”ئانا“ )TnxsFC  
سۆزى 2يەردە كۆرۈلىدۇ. ”مويۇنچۇر (بايانچۇر) مەڭگۈ تېشى“ دا بولسا ”دادا“سۆزى 2 يەردە كۆرۈلىدۇ. ”بىلگە قاغان مەڭگۈ تېشى“دا  ”ئاتا“ سۆزى 20يەردە،”ئانا“سۆزى 3يەردە تىلغا ئېلىنىدۇ. (شەرپىدىن ئۆمەر”ئۇيغۇر كىلاسسىك ئەدەبىياتىدىن ئوچېركلەر“ ) ”ئالتۇن يارۇق“ 1/c7((]7(,  
تىمۇ ئاتا سۆزى تىلغا ئېلىنغان. (”قەدىمقى ئۇيغۇر تىلى لوغىتى“ 3- بەت) ئاتاقلىق تىلشۇناس مەھمۇد قەشقەرى ئۆزىنىڭ ”تۈركىي تىللار دىۋانى“دېگەن ئەسىرىدە ”ئاتا“ سۆزىگە ”ئاتا، دادا“ دەپ (”دىۋان“1-توم،117- بەت) ”ئانا“ سۆزىگە ”ئانا“ دەپ (”دىۋان“1- توم125- بەت) W&q]bi@C  
قىسقىلا ئىزاھات بەرگەن. ”ئوغۇزنامە“ داستانىنىڭ342- 350 - قۇرلېرىدا ”ئاتا“سۆزى تىلغا ئېلىنىدۇ. 14- 15- ئەسىرلەرگە مەنسۇپ بولغان ”ئىدىقۇت مەھكىمىسى سۆزلۈكى“دىمۇ ”ئاتا“ ”ئانا“دېگەن سۆزلەر ئۇچرايدۇ. (شۇ كىتاب 69-بەت)لېكىن ”دادا“ۋە ”ئاپا“دېگەن سۆزلەر ئۇچرىمايدۇ. 19 - ئەسىرگە تالىق ئۆلمەس يادىكارلىق ”تارىخىي مۇسقىيۇن“دېمۇ ”ئاتا، ئانا“ دەپ تىلغا ئېلىنىدۇ. (26-بەت) ۋە باشقىلار. يۇقىرىقى مەلۇماتلاردىن قارىغاندا”ئاتا“ ۋە ”ئانا“سۆزلېرى مەيلى كۆك تۈرك، ئۇيغۇر ئورخۇن قاغانلېرى دەۋرىدە بولسۇن، مەيلى قوچۇدىكى ئىدىقۇت ئۇيغۇر ئېلى ، گەنجۇ ئۇيغۇر ئېلى، قاراخانىلار دەۋرىدە بولسۇن، مەيلى چاغاتاي خانلىقىدىن مانجۇ، چىڭ سۇلالىسى دەۋرىگىچە بولسۇن، ھەرقايسى جايلېرىمىزد ا ياشىغان ئەجدادلېرىمىزنىڭ جانلىق ۋە ئەدەبىي تىلىدا ھازىر بىلەن ئوخشاش تەلەپپۇز ۋە مەنىدە ناھايىتى كەڭ ۋە ئوموميۈزلۈك ئىشلىتىلگەن. dy-m9fc6%  
”دادا“،”ئاپا“ سۆزلېرىگە كەلسەك ”دادا“سۆزى”بىلگە قاغان مەڭگۈ تېشى“دا 2يەردە تىلغا ئېلىنغان.(باشقا ئىككى مەڭگۈ تاشتا بۇ سۆز ئۇچرىمايدۇ)بولسىمۇ، بىراق مەنىسى ”ئاتا“بىلەن ئوخشىمىغان . يەنى تاغىسىنى كۆرسىتىپ”كىچىك دادا“دېگەن مەنىسىدە ئىشلىتىلگەن .7-8-ئەسىرلەردە بارلىققا كەلگەن دەپ قارىلىۋاتقان ئوتتۇرا ئاسىيا تۈرك خەلقلېرىنىڭ (جۈملىنىڭ ئۇيغۇرخەلقىنىڭ)قەھرىمانلىق داستانى”دەدە قورقۇت“تىمۇ قورقۇت ئىسىملىق بۇ باش قەھرىمان ”دەدە“(دادا)دەپ تىلغا ئېلىنغان.مەنىسىمۇ ئاتا بىلەن ئوخشاش بولۇپ،”دەدە(دادا)قورقۇت“بەزىدە يەنە”قورقۇت ئاتا“دەپمۇ ئېلىنماقتا.يۇقىرىقى ئىككى ماتىريالدىن قارىغاندا ، 6- 9 -ئەسىردىكى بۈگۈنكى موڭغۇلىيەدە قۇرۇلغان تۈرك، ئۇيغۇر قاغانلىقلېرىدا ”دادا“ ئاتالغۇسى ”تاغا“مەنىسىنى بەرگەن بولۇپ،ئاتىسىنىڭ ئىنىسىنىڭ”كىچىك دادا“دەپ ئاتىلىشىدىن، ئاتىسىنىڭ ئاكىسىنى ”چوڭ دادا“دەپ ئاتىلىدىغانلىقى چىقىپ تۇرىدۇ. تۇرپان شېۋىسىدە ھازىرمۇ ئاتىسىنىڭ ئاكىسىنى”چوڭ ئاتا“ ۋە ئاتىسىنىڭ ئىنىسىنى ”كىچىك ئاتا“دەپ ئاتاش ئەنە شۇ خىل ئاتاشنىڭ بۈگۈنكى كۈندە ئەل ئىچىدە ساقلىنىشى بولۇشى مۇمكىن. (باشقا جايلاردا، بولۇپمۇخوتەن، قەشقەر تەرەپلەردە”چوڭ دادا“ بوۋېسىنى كۆرسىتىدۇ،ئەمما ”كىچىك دادا“سۆزى ئىشلىتىلمەيدۇ.) قەدىمقى ”كىچىك دادا“ سۆزى بىلەن ھازىرقى”كىچىك ئاتا“سۆزنىڭ ئوخشاش ئوخشاش مەنىدە ئىكەنلىكىدىن قارىغاندا ئۇلاردا تارىخىي مەنىداشلىق ياكى مەنبەداشلىق مۇناسىۋەت بولۇشى مۇمكىن.لېكىن ئورخۇن- يېنسەي مەڭگۈ تاشلېرىدا”ئاتا“سۆزىنىڭ شۇنچە كۆپ يەردە تىلغا ئېلىنىپ، ”دادا“سۆزىنىڭ تىلغا ئېلىنمىغانلىقى،”بىلگە قاغان مەڭگۈ تېشى“دا ئىككى يەردە تىلغا ئېلىنغان ”دادا“سۆزىنىڭ مەنىسى ئاتا سۆزىدىن پەرقلىق بولۇشى ، قوچۇ، قاراخانىلار تۈركلېرى(ئۇيغۇرلېرى)ۋە چاغاتاي خانلىقى دەۋرىدىكى ئۇيغۇرچە يازما، باسما ماتىرياللاردا ”دادا“سۆزىنىڭ ئۇچرىماسلىقى ۋە تۇپاندا ھېلىھەم ”دادا“”ئاتا“سۆزلېرىنىڭ بەرگەن مەنىسىنىڭ ھېلىھەم ئوخشىماسلىقى سەل غەلىتىرەك تۇيۇلىدۇ. ھالبۇكى، كۆك تۈرك قاغانلىقىنىڭ غەربىي قىسمىدا –ئون ئوق تۈركلېرى ۋەئوغۇزلار ئارىسىدا ”دادا“ سۆزى بەرگەن مەنا ”خاقانىيە تۈركلېرى“ ۋە ”ئىدىقۇت ئۇيغۇرلېرى(گەنجۇ ئۇيغۇرلېرى)“ تىلىدىكى ”ئاتا“ سۆزىنىڭ مەنىسىگە پۈتۈنلەي ئوخشاش.”دەدە قورقۇت“ داستانىدىن سىرت ئۇيغۇرلانىڭ قەدىمقى ئەڭ چوڭ تارماق قەبىلىلەر ئىتتىپاقى بولغان، كېيىن سەلچۇق، غەزنەۋى، خارەزىم ۋە ئوسمان خانلىقى ،سۇلتانلىقلېرىنى قۇرغان ئوغۇزلارنىڭ ”دادا“نى” ئاتا“ مەنىسىدە چۈشىنىشى (”دىۋان“3-توم304- بەت) پاكىت، مەھمۇد قەشقەرىنىڭ ”ئاتا“نى”ئاتا،دادا“دەپ ئىزاھلاپ،”دادا“نى”ئاتا“ ئىزاھلىغىنىغا قارىغاندا،قاراخانىلار تەۋەسىدىن (شەرقىي ۋە zGHP{a1O7  
غەربىي قاراخانىلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.) گەنجۇ ئۇيغۇر خانلىقىغىچە (كېيىن بولسا تاڭغۇت خانلىقىغىچە) بولغان كەڭ زېمىندا ”ئاتا“سۆزى،ئۇنىڭ غەربىدە بولسا ”دادا“سۆزى بەكرەك ئوموملاشقان بولۇشى مۇمكىن.”ئاپا“سۆزىگە كەلسەك”مويۇنچۇر مەڭگۈ تېشى“ ”تۇنيۇقۇق مەڭگۈ تېشى“ ۋە ”بىلگە قاغان مەڭگۈ تېشى“نىڭ ھەر بىرىدە بىردىن يەردە تىلغا ئېلىنىدۇ. ئەمما، بۇ يەردە تىلغا ئېلىنغان ”ئاپا“سۆزى ھەرگىزمۇ ھازىرقى مەنىدىكى ”ئاپا“ بولماستىن ، بەلكى ”ئاپا“ ئاتلىق تارخان يەنى ئاپا تارخاننىڭ ئېتى سۈپىتىدە تىلغا ئېلىنىدۇ. (ئۇيغۇر كېلاسسىك ئەدەبىياتى تارىخىدىن ئوچېركلەر“ گە قاراڭ) ”ئاپا“ سۆزىنىڭ خوتۇن- قىزلارغا قارىتا ئېيتىلغانلىقى ھەققىدىكى تۇنجى ماتېريال ”قوچۇ ئۇيغۇر خانلىقى“(گەنجۇ ئۇيغۇر خانلىقى )ۋە قاراخانلار خانلىقلېرى دەۋرىگە توغرا كېلىدۇ. ئەمما، گەنجۇ ، قوچۇ ئۇيغۇرلېرى بىلەن ئوغۇزلارنىڭ بۇ ئاتالغۇنى قوللىنىشى ، مەنىسى ۋە تەلەپپۇزى پۈتۈنلەي ئوخشاش بولمىغان. مەسىلەن،”ئاپا“سۆزى ”قوچۇ“دا ”ئاچا، ھەدە، ئېگىچە ۋە بىر تۇغقان قىز قېرىندىشى“ (”قوچۇدىن تپىلغان مانى دېنى يادىكارلىقلېرى“ ، ”قەدىمقى ئۇيغۇر تىلى لوغىتى“3-بەت)مەنىسىنى بەرسە ،ئوغۇزلاردا ”ئاپا“”ئانا“(”دىۋان“1-توم116-117-بەتلەر)مەنىسىنى بەرگەن ۋە ”پ“ تاۋۇشى قاتتىق تەلەپپۇز قىلىنغان. مەھمۇد قەشقەرىنىڭ ”ئابا- ئاپا، ئانا“دەپ ئىزاھلىشىدىن  y2gI]A  
قارىغاندا ، قاراخانىلار تېرىتورىيىسىنىڭ ھېچ بولمىغاندا بىر قىسىم جايلېرىدا ”ئاپا“سۆزى  ”ئانا“مەنىسىنى ئاڭلاتقان.لېكىن ئوغۇزچە دەپ ئىزاھلاپ قويۇشىدىن قارىغاندا ، بۇ پەقەت ئوغۇزلارغىلا خاس بولغان  بولۇپ، قاراخانلار تەۋەسىدە ئانچە كۆپ ئىشلىتىلمىگەن. گەنجۇ، ئېدىقۇت ۋە قاراخانىلار زېمىنلېرىدا كۆپ ھاللاردا ”ئاچا، ھەدە، ئېگىچە، بىرتۇغقان قىز “مەنىسىدە ئىشلىتىلگەندەك قىلىدۇ. ھازىرمۇ قۇمۇلدا (غۇلام غوپۇرى”ئۇيغۇر شېۋىلېرى سۆزلۈكى“1-بەت) چىرا ناھىيىسىنىڭ گۇلاخما ۋە دامىكۇ يېزىلېرىدا ، چەرچەن ناھىيىسىدە ئاپا سۆزىنىڭ ”ئاپا ھەدە، ئېگىچە“مەنىسىدە ئىشلىتىلىشى بۇنىڭ پاكىتى. ^s\(2lB\F  
ئەمدى ”دادا“ۋە ”ئاپا“سۆزلېرىنىڭ قاچان، قانداق قىلىپ ئەدەبىي تىلىمىز، ۋە  ھەرقايسى دېئالېكىت ۋە شېۋىلەردە بۇ دەرىجىدە ئوموملاشقانلىقىغا كەلسەك، ھازىرچە، بۇنىڭغا ئېنىق بىرنىمە دېمەك تەس. لېكىن بەزى تارىخىي تىل پاكىتلېرىدىن شۇنى ئايدىڭلاشتۇرىۋېلىشقا بولىدۇ. ئۇيغۇرلانىڭ ئۆزىمۇ قەدىمدە ئاشۇ ئوغۇزلار ئائىلىسىدىن(توققۇز ئوغۇز ۋە ئوغۇزلار) بولغاچقا ، گەرچە ئۇيغۇر تىلى  بىلەن ئوغۇز تىلى قاراخانىلار خانلىقىنىڭ دەسلەپكى مەزگىللېرىدىلا (بەلكىم ئۇنىڭدىنمۇ بۇرۇنراق بولۇشى مۇمكىن)بۆلۈنۈپ چىقىپ كەتكەن بولسىمۇ ئەممائوغۇزچىمۇ يات تىل بولمىغانلىقتىن قىسمەن جايلاردىكى ئۇيغۇر جانلىق تىلىدا ئوغۇزچىغا خاس ،ئەمما ئۇيغۇرچىغىمۇ ئورتاق سۆزلەرنىڭ ساقلانغانلىقى پاكىت. مەسىلەن:  ”مەن “سۆزىئوغۇزچىدا”بەن“،”مىز“ئوغۇزچىدا”بىز“،”قىلدى“ئوغۇزچىدا”ئەتتى“ ”تامغاق“ئوغۇزچىدا ”تاماق“ دېيىلگەن. ھازىرمۇ” بىز“،”بىزنىڭ“،” ئەتتى“،”تاماق ئەتتى“ بولۇپمۇ خوتەن ،قەشقەر تەرەپلەردە”تاماق“”بوغۇز“دېگەندەك مەھمۇد قەشقەرى ئوغۇزچە قاتارىدا سانىغان نۇرغۇن سۆزلەرنىڭ تىلىمىزدا يەنىلا بارلىقى يۇقىرىقى قارىشىمىزغا ئىسپات بولالايدۇ. شۇڭا، بەلكىم ،”دادا“”ئاپا“سۆزلېرى ئۆز دەۋرىدىكى ئورتاق ئەدەبىي تىلىمىزدا كۆپ ئىشلىتىلگەن بولسا، مەھمۇد قەشقەرى ئالاھىدە توختىلىپ ئۆتكەندەك پەقەت ئەڭ ئاساسلىق ۋە ئەڭ ئومومىي بولغانلېرىنىلا تىلغا ئېلىپ،ئايرىم شېۋە ،دېئالېكىتلارغا تەۋە مەزكۇر }`E5I&r4  
سۆزلەرگە ئوخشاش سۆزلەرنى خاتىرلەپ قالدۇرمىغان بولۇشى مۇمكىن.ئىككىنچىدىن مەھمۇد قەشقەرىنىڭ يازغانلېرى ۋە ن.ئا،باسكاكوۋنىڭ  تەتقىقاتىغا قارىغاندا،ئۇيغۇرلار تەركىبىدە k(+ EY%  
بولۇپمۇ قاراخانىلارنىڭ غەربىي قىسىملېرىدا ئوغۇزچە سۆزلىشىدىغان ئۇيغۇرلار بىلەن ئارىلاش ئولتۇراقلاشقان ئەھۋاللار بولۇپ،ئۇلارنىڭ تىل ئالاھىدىلىكى  ئۇيغۇرلار ئىچىدە تەدرىجىي ئۆز كۈچىنى كۆرسەتكەن بولۇشى مۇمكىن. ئۈچىنچىدىن، قەدىمقى ئۇيغۇر – ئوغۇز تىلىنىڭ ھەرقايسى يەرلىك شېۋىلەردە كېلىپ چېقىش مەنبەسى بىر، ئاتىلىشىمۇ ئوخشاش (ياكى ئاساسەن ئوخشاش) لېكىن ئوخشاش بولمىغان مەنىلەرنى بەرگەن  سۆزلەر بولغان بولۇشى مۇمكىن. تۆتىنچىدىن، قەدىمىي تۈركىي تىللارنىڭ بولۇپمۇ ئۇيغۇر- ئوغۇز گۇرۇپپىسىغا تەۋە ياكى ئالاقىدار تىللارنىڭ ، ھەتتا، ھون، ئالتاي دەۋرىدىن كېيىن تۈرك ۋە باشقا خەلقلەرگە مىراس قالغان ، ھازىرغىچە ئېنىقلانمىغان ، ياكى، دىققەت-نەزەرىمىزدىن ساقىت بولۇپ كېلىۋاتقان تاۋۇشلارنىڭ ئالمىشىشى ياكى تەتۈر ئاسسىملاتسىيە ھادىسىلېرى بولۇشى مۇمكىن ۋە باشقىلار. ;XNe:g.CR  
ھازىرقى زامان ئۇيغۇر ئەدەبىي تىلى خەلقىمىزنىڭ نەچچە يۈز يىللىق جانلىق تىلى ئاساسىدا مۇشۇ ئەسىرنىڭ 20- يىللېرىدىن باشلاپ شەكىللىنىشكە باشلىغان بولۇپ، بۈگۈنكى كۈندە ”ئانا“سۆزى بىلەن ”ئاپا“ سۆزى يەنە تەڭ ئىستىمال قىلىنىۋاتقان بولسىمۇ ، ئەمما ”ئانا“ سۆزى ئۆزىنىڭ خەلقىمىز قەلبىدىكى ئالاھىدە ئورنىنى يوقاتماي، ”ئاپا“ سۆزىدىن چوڭقۇر مەنىلەردە، بولۇپمۇ، ئەل-ۋەتەن، مىللەت قاتارلىق كەڭ دائىرىدىكى مەنىلەردە، يېزىق تىلىمىزدا كۆپ ئىشلىتىلمەكتە. مەسىلەن، ئانا ۋەتەن، ئانا يۇرت، ئانا تىل، ئانا ماكان، ئانا مېھرى، ئانا دىيار ، ئانا تۇپراق، ئاتا- ئانا، ئانا- بالا دېگەندەك. ”ئانا “سۆزى ھەتتا ئۈرۈمچى، ئىلى رايونلېرىدىمۇ، تۇرپاننى مەركەز قىلغان ”ئاپا“ تىل رايونلېرىدىمۇ ئەل ئىچىگە شۇنچىلىك چوڭقۇر سىڭگەنكى، ھېچكىممۇ مەزكۇر سۆزلەرنى ”ئاپا“ لاشتۇرۇپ ئاتىمايدۇ،”ئاپا“ سۆزى پەقەت ئۆزىنى تۇغقان خوتۇنغىلا خاس سۆز بولۇپ، ئۇنىڭ ”ئانا“ دەك ئۇنچەچوڭقۇر مەنىسى يوق.”ئانا يۇرتۇڭ ئامان بوسا، رەڭگي رويۇڭ سامان بولماس“ ”ئانىلىق ئوق، ئاتىلىق پوق“ bq/ m?;  
لار  ئەنە شۇنىڭ جۈملىسى، ۋەھاكازالار. ”ئاتا“ سۆزىگە كەلسەك، ئۇمۇ كۈندىلىك تۇرمۇشتا ”دادا“سۆزى بىلەن بەسلىشىپ، نۇرغۇن جەھەتلەردە خۇددى ”ئانا“سۆزى”ئاپا“سۆزىدىن ئۈستۈن تۇرغاندەك چوڭقۇر ۋە كەڭ يىلتىزغا ئىگە بولۇپ تۇرماقتا.بولۇپمۇ يېزىق تىلىمىزدا ئاتا سۆزى تېخىمۇ كەڭ ئىشلىتىلىدۇ. مەسىلەن: ئاتا- بالا، ئاتا مىراس، ئاتا- ئانا، ئاتا –بوۋا، ئاتا-جان، ئاتا زامانىدىن ... بۇلاردىن ”ئاتا-بالا“نى ”دادا-بالا“ دەپ ئاتىغاندا، ئاتا بىلەن دادا ئورۇن ئالماشتۇرالىسىمۇ ، ئەمما باشقىلېرىدا ”ئاتا“دەپ ئاتاش ۋە يېزىش ئادەتكە ئايلانغان. 3%{A"^S=}  
يىغىپ ئېيتقاندا بۇ تۆت سۆز مەھمۇد قەشقەرىنىڭ سۆزى بويىچە ئېيتقاندا تۈرك- ئۇيغۇر تىلى بىلەن ئوغۇز تىلىنىڭ ئارىلىشىشى بولۇپ، ئۈرۈمچى تىلىدا ”ئوغۇز“چە بولغان ”دادا،ئاپا“ دىن ئىبارەت ئىككى سۆز،ئەدەبىي جانلىق تىلىمىزغا ۋە يېزىق تىلىمىزغا تاللاپ ئىشلىتىلگەن، ئەسلى ئۇيغۇرچە بولغان”ئاتا،ئانا“دىن ئىبارەت ئىككى سۆز لوغىتىمىزدىكى تىل بايلىقىمىزدا , #hS#?t   
ئىككىنچى ئورۇنغا چۈشۈرۈلۈپ، تەڭداش مەنىدىكى سۆزلا بولۇپ قالدى.ئەمما، باشقا زور كۆپ سانلىق تۈرك خەلقلېرى يەنىلا”ئاتا“ۋە ”ئانا“ئاتالغۇسىغا ئېتىبار بىلەن قارىماقتا. شۇڭا، مەنمۇ ماقالەمنىڭ ئاخىرىدا يۇقىرىقى تارىخى پاكىت ئىزچىللىقىغا تېخىمۇ ھۆرمەت قىلىپ، ”ئاتا“ۋە ”ئانا“سۆزلېرىنى زاپاس سۆزلۈك ئورنىدىن ئەسلى ئورنىغا قايتۇرۇپ كېلىشنى، ھېچ بولمىغاندا، ئۇنى ئەدەبىي يېزىق تىلىمىزدا ئىشلىتىپ، تارىخىي ئەدەبىي تىلىمىزدىكى بۇ ئىزچىللىقنى قوغداپ قېلىش تەكلىپىنى كەڭ تىلچىلار ۋە ئالاقىدار مۇتەخەسىسلېرىمىزنى سەمىگە سۇنىمەن. X 
P +ONQN|  
/6jt 5N&,  
Pz7{dQqjk#  
مەنبە:”تىل ۋە تەرجىمە“ {R%v4#nk  
1997-يىللىق5-سان =)5O( h  
r CU f,)  
ئەمدى يەنە بىرىنى كۆرۇپ بىقىڭلار. OF J49X  
QH@?.Kb_qU  
« ئانا » دەمدۇ ، « ئاپا » دەمدۇ ؟ … FDBj 
 
     شۇ تاپتا ئوغلۇم ئوغۇز 5 ئايغا تولدى. ئۇنىڭ بوۋاقلىق قىلىقلىرى بارغانسېرى تاتلىقلىشىپ، قۇشقاچ تىللىرى چىقىپ كېتىۋاتاتتى. ئۆزىچە بىزنىڭ گەپ قىلغاندىكى تاۋۇش – ئاۋازلىرىمىزنى تەقلىد قىلىپ « سايراپ » كېتەتتى. روزا ھېيت پەتىسى ئۈچۈن ئۆيگە كەلگەن مېھمانلار ئوغلۇمنى قوللىرىغا ئېلىپ ئەركىلەتكەچ « تىلى چىقايلاپ دەپ قاپتۇ ، ئاپا دەمدۇ ياكى ئانا دەمدۇ ؟ … » دەپ، سوراپ قېلىشتى. قىزىقارلىق يېرى، بۇ سۇئال بىر قانچە كىشى تەرىپىدىن ئوخشاش تەرىقىدە سورىلىپ قالدى. بەزىلەر ئۆزلىرىچە « ھەقىقى ئۇيغۇر ئوغلى بولسا ئانا دېيىشى كېرەك . ئاپا دېگەن نەچە گەپ … » دېيىشسە، « بەزىلەر ئوغلۇڭ چوڭشەدە تۇغۇلغاندىن كېيىن ئاپا دېسۇن، بۇنىڭدىن مەدەنىيلىك ، شەھەر پۇرقى چىقىپ تۇرىدۇ … » دېيىشتى. شۇنىڭ بىلەن بۇ قاملاشمىغان قاراشلارنى رەددىيەلەش ئۈچۈن نۆۋەتتىكى يازما تەييار بولدى. H_RV#BW&  
'X_8j` ]#  
« ئانا » ۋە « ئاپا » ھەر ئىككىلى سۆز ئۇيغۇرلارنىڭ بۈيۈك تىل قامۇسى « تۈركى تىللار دىۋانى » دا «ئۇيغۇر تىلغا تەۋە دەپ ئالتۇن ھەل بىلەن پۈتۈلگەن ساپ ئۇيغۇرچە ئىبارىلەر بولۇپ، قانداقتۇر يوق يەردىن پەيدا بولۇپ قالغان ياكى ياتلاردىن قوبۇل قىلىنغان كىرمە سۆز ئەمەستۇر. ھەممەيلەنگەن مەلۇم بولغىنىدەك قەدىمىدە ئۇيغۇر ئەجدادلىرىمىز بىرقانچە قەبىلە – ئۇرۇقتىن تەركىبلەنگەن بولۇپ، بۇ قەبىلىلەرنىڭ تىلى چوڭ جەھەتتىن ئوخشاش بولسىمۇ ، ئەمما بەزى پەرقلەرمۇ مەۋجۇد ئىدى. خۇسۇسەن تۇغقاندارچىلىق مۇناسىۋەتلىرىنى ئىپادىلەيدىغان سۆزلەردىمۇ ئاز – تولا پەرق بار ئىدى. يەنى بىر قەبىلە ئاپا سۆزىنى (ئانا مەنىسىدە) ئىشلەتسە، يەنە بىر قەبىلە ئانا سۆزىنى ئىشلىتىشەتتى. دادا سۆزىنىمۇ بەزى قەبىلە ئۇيغۇرلىرى ئاتا مەنىسىدە ئىشلەتسە ، بەزى قەبىلىلەر ئاتىنىڭ ئاتىسى مەنىسىدە ئىشلىتىشكەن ئىدى. دېمەكچى ، ئۇيغۇرلاردا ئۇرۇق – تۇغقانچىلىق ئاتالغۇلىرىنىڭ بىرلىككە كەلمىگەنلىكى كۆز ئالدىمىزدىكى نەق ئەمەلىيەت( بۇنى بىرلىككە كەلتۈرۈشنى تىلشۇناسلىق نۇقتىسىدىن مۇھاكىمە قىلىش كېرەك ئەلۋەتتە ). ئەمما، ئاپا سۆزىگە ئوخشاش ئاتالمىلار ھەرگىزمۇ ئۇيغۇرغا يات ئەمەستۇر. eH, r%r,  
e/hA>  
بىزدە كۈنىمىزگە قەدەر ئاتا – دادا ، ئانا – ئاپا كەلىمىلىرى ھەققىدە خېلى كۆپ ماقالىلار ئېلان قىلىندى. كۆپىنچىلىرىدە بىرىنى كۆتۈرۈپ يەنە بىرىنى كەمسىندىرىدىغان، ھەتتا بەزىلىرىنى ئۇيغۇرلارغا يات سۆز ، « مودا قوغلىشىش » نىڭ ئاسارىتى دەپ قارايدىغان خاھىش ئەكس ئەتتۈرۈلدى. مېنىڭچە، پۈتۈنلەي تەڭداش مەنادىكى ئىككى سۆزنى بىر – بىرىگە سېلىشتۇرۇپ، بىرنى كۆتۈرۈپ بىرىنى چۆكۈرۈشنىڭ ئۆزى تولىمۇ ئىلمى بولمىغان ئىشتۇر. ئۇنى ئۇيغۇرلارغا يات سۆز دەپ قارىغانلار ئالدى بىلەن ئۆزىنىڭ تارىخىغا ، ئاغۇن – ئەجدادلىرىنىڭ ئاياق ئىزلىرىغا ئوبدان سەپ سېلىش كېرەك، دەپ قارايمەن. H8.Aq\2S  
x}v]JEIf[Q  
ئاپا سۆزىنىڭ بۈگۈنكى كۈندە بارغانسېرى كەڭ ئومۇملىشى بەلكىم بىر تەرەپتىن ئۇنىڭ ئۇيغۇرلارنىڭ مەركىزىي دېئالىكتى قىلىپ بېكىتىلگەن << ئۈرۈمچى دېئالىكتى >> غا تەۋە بولغانلىقىدىن بولسا كېرەك. يەنە بىرى ، بىر قىسىم كىشىلىرىمىزدىكى قارىغۇلارچە شەھەر مەدەنىيىتىنى قوغلىشىش ئىستىكىدىن بولسا كېرەك ( بۇ ھەرگىزمۇ ئاپا سۆزىنى ئىشلىتىۋاتقان ھەممە كىشىلەرنى شۇ خىل ئىستەككە ئىگە دېگىنىم ئەمەس ) . ھېلىمۇ ئېسىمدە، كىچىك چاغلىرىمىزدا يېزىمىزدا بەزى ئاداشلىرىمىز ئانىسىنى << ئاپا >> دېيىشەتتى، بۇ بىزنىڭ قۇلىقىمىزغا << زادى ياقمايتى >>. ئۇلارنى مازاق قىلاتتۇق. بەزى ئاداشلىرىمىزنىڭ ئانىسى كۆز ئالدىمىزدىلا ئۆز بالىسنى << ئاپا >> دەپ چاقىرمىدىڭ دەپ ، ئەيىپلەشكەن ئىدى. كىچىك چاغلىرىمىزدا ياش خانىملار ئارىسىدا بالىسىنى << ئاپا >> دەپ چاقىرتقۇزۇش باش كۆتۈرگەن ئىدى( بەلكىم ئۇلارنىڭ ئەينى چاغدىكى قارىشىدا ئانا سۆزى سەھرا مەدەنىيىتىدىن ، قالاقلىقتىن ، ئاپا سۆزى شەھەر مەدەنىيىتىدىن، مەدەنىيلىكتىن دېرەك بەرسە كېرەك ). NwPGH= V  
يېقىندىن بېرى باش كۆتۈرۈپ قېلىۋاتقان ئاپا سۆزىنى << چەتلەشتۈرۈش >> دولقۇنىمۇ ئۇ قۇتۇپتىن بۇ قۇتۇپقا سەكرەش، چەكتىن ئېشىشتىن باشقا نەرسە ئەمەسكەن. ھازىر ئويلاپ باقسام بۇمۇ كۈلكىلىك ئىش ئىكەن. r+%:rFeX  
zURxXo/\V  
ئومۇمەن، ئانا ياكى ئاپا سۆزى بولسۇن ھەر ئىككىلىسى ئوخشاش مەنىدىكى تەڭداش ئۇيغۇرچە سۆز بولۇپ، بۇ ئۇيغۇر سۆز بايلىق خەزىنىسىنىڭ مۇھىم تەركىبىي قىسىملىرىدۇر. مانا مەن بۇ ئىككى سۆزدىن شۇنچىلىك ئوبدان پايدىلانغان ئىدىم. يەنى، مېنى كىچىك چېغىمدىلا (2ياش) چوڭدادام – چوڭئاناملار ئېلىۋالغان بولۇپ، مېنى شۇلار بېقىپ قاتارغا قاتقان ئىدى. شۇ ۋەجىدىن مەن چوڭدادام – چوڭئانامنى كىچىكىمدىن دادا – ئانا دەپ چوڭ بولغانمەن. كېيىنكى كۈنلەردە مېنى يورۇق ئالەمگە كۆز ئاچقۇزغان << ئانام >> نى تەبىئىي ھالدا ئاپا دەپ چاقىرىپ كەتتىم. بۇمۇ شۇنداق جايىغا چۈشتى. v0u DL7  
\yt-_W=[  
يۈكسەل بىلوگىدىن ئېلىندى D> Ij  
S:!gj2q9|  
12l-NWXf  
يۇقىرىدا مەن كۆرسەتكەن تېمىدىكى بەزى تورداشلار ئىنكاسىدا ئاپا سۆزى قۇرئاندا يوق، ئىسلامدا يوق دىيىشىپتۇ، ئەجەبا بۇ يەردە ئىسلام بىلەن خىرىستىئاننىڭ گىپى بۇلىۋاتامدا؟ ئۇيغۇر مۇسۇلمان بولسا تاتار مۇسۇلمان ئەمەسمىكەن. بۇنداق تاققا -تۇققۇ سۆزلەشتىن ساقلانساڭلار. يەنە بەزى تورداشلار ئاپا كالپۇكتا دىيىلىدۇ، ئانا يۈرەكتىن دىيىلدۇ، ئاپا دىسە ئېغىز يەملىشدۇ دىگەندەك ئازراقمۇ چەك باسمايدىغان گەپلەرنى قىلىشىپتۇ. ئەگەر شۇ سىزنى تۇغقان ئادەمگە ھۆرمەت بولسا ھەرئىككى سۆز ئۇخشاشلا يۈرەكتە پەيدا بۇلۇپ ئېغىزدىن چىقىدۇ. مېنىڭچە بۇ سۆزلەرنىڭ ھەرئىككىسى ئۇخشاشلا مەنە ۋە ھىسياتنى ئىپادىلەيدۇ، ئەلۋەتتە ئايرىم يەرلەرنى ھىساپقا ئالمىغاندا.
مىسرانىمدا كۆرىۋاتقان چاپلانمادىكى ھېسياتىڭىز قانداق بولدى؟

ئېسىل
بىپەرۋا
تەسىرلىك
كۈلكىلىك
خوشال
غەزەپ
قايمۇقۇش
تەشەككۇر
ھەيران
 
تېمىنى تەۋسىيەلەڭ .. 淘江湖 新浪 QQ微博 QQ空间 开心 人人 豆瓣 网易微博 百度 鲜果 白社会 飞信
ئىنكاس نەقىل
پاش قىلىش
kizhumar0998
ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى:  No.27502

جىنسى:    تولدۇرمىغان

 يوللانغان يازمىسى:   433 

 نادىرلانغان تېمىسى:   0 

 مۇنبەر پۇلى:   7221 (سوم)
 ياخشى باھا:   377 (نۇمۇر)
 تۆھپە:   358  [ئۆرلىتىش]
 توردىكى ۋاقتى: 5331  سائەت
دەرىجىسى:
5331 سائەت 269 سائەت
تور ھالىتى:
تىزىملاتقىنى:2011-01-23
ئاخــىرقىسى:2011-11-06
ئاپتورنىڭلا 1- قەۋەت يوللانغان ۋاقتى: 06-04

ئانا دىگەن سۆز ھەممىدىن چىرايلىق ئاڭلىنىدۇ ھەم كۆپ خىل قوللىنىشچانلىققا ئىگە، شېئىر-قوشاقلىرىمىزدا بولسۇن ياكى ئەدەبى نەسىرلىرىمىزدە بولسۇن ھەممەيلەن «ئانا» دەپ يازىمىز. {jyI7 r#X  
ئۆلۈپ كەتكەندىمۇ ھەممەيلەن «ئانا» دەپ ئەسلەپ ئاھ ئۇرىمىز، قارا بېسىپ قالسىمۇ «ئانا» دەپ توۋلاپ ئويغىنىپ كېتىمىز، ئەمدى ئارتۇق سۆزلىمىسەممۇ بولار.
 
مەن سېنىڭ مېنى ياخشى كۆرمىگەنلىكىڭدىن ئەمەس، بەلىكى ياخشىراق كۆرەلمىگەنلىكىڭدىن ئەپسۇسلىنىمەن.
ئىنكاس نەقىل
پاش قىلىش
yawayi-0998
ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى:  No.26107

جىنسى:    ئەپەندىم

 يوللانغان يازمىسى:   945 

 نادىرلانغان تېمىسى:   0 

 مۇنبەر پۇلى:   2170 (سوم)
 ياخشى باھا:   416 (نۇمۇر)
 تۆھپە:   492  [ئۆرلىتىش]
 توردىكى ۋاقتى: 6641  سائەت
دەرىجىسى:
6641 سائەت 9 سائەت
تور ھالىتى:
تىزىملاتقىنى:2011-01-13
ئاخــىرقىسى:2011-11-05
ئاپتورنىڭلا 2- قەۋەت يوللانغان ۋاقتى: 06-04

ئانا  ئاتا  دىسە  نىمىدىگەن يىقىملىق ئاڭلانغان ھە ... خۇددىي سەن سىز  دىگەن  ئىككىلا سۆزنىڭ مەنىسى چاقىرىش لىكىن كىشىگە بىرىدىغان  تەسىرى ئىككى خىل ...
 
┨ENSAN┠TanGXiYaLMiGaN JaHaN Bu ╂u NiNGGa┠ALLAH┩KUPaYa┷┲aRZu HaWaS┢MiHiR▔MuHaBBaT↗① aLLaH YoLiGa BoLDu┱uNDiN BaXKiSi BiKa↓↓
ئىنكاس نەقىل
پاش قىلىش
gazilgul
ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى:  No.40316

جىنسى:    تولدۇرمىغان

 يوللانغان يازمىسى:   13 

 نادىرلانغان تېمىسى:   0 

 مۇنبەر پۇلى:   293 (سوم)
 ياخشى باھا:   92 (نۇمۇر)
 تۆھپە:   152  [ئۆرلىتىش]
 توردىكى ۋاقتى: 111  سائەت
دەرىجىسى:
111 سائەت 29 سائەت
تور ھالىتى:
تىزىملاتقىنى:2011-05-10
ئاخــىرقىسى:2011-10-30
ئاپتورنىڭلا 3- قەۋەت يوللانغان ۋاقتى: 06-04

ئىشلىتىش
ئىشلىتىدىغان قەۋەت1قەۋەتkizhumar0998بىلەن2011-06-04 08:16 PMيوللانغان : '8"nXuL-  
ئانا دىگەن سۆز ھەممىدىن چىرايلىق ئاڭلىنىدۇ ھەم كۆپ خىل قوللىنىشچانلىققا ئىگە، شېئىر-قوشاقلىرىمىزدا بولسۇن ياكى ئەدەبى نەسىرلىرىمىزدە بولسۇن ھەممەيلەن «ئانا» دەپ يازىمىز. 1a]P+-@u[  
ئۆلۈپ كەتكەندىمۇ ھەممەيلەن «ئانا» دەپ ئەسلەپ ئاھ ئۇرىمىز، قارا بېسىپ قالسىمۇ «ئانا» دەپ توۋلاپ ئويغىنىپ كېتىمىز، ئەمدى ئارتۇق سۆزلىمىسەممۇ بولار.   \zT{zO&!  
توغرا گەپ قىلىپسز مىنىڭ بالاممۇ ئاپا دەيىتى مەن ئەمدې ئانا دىيىشنى ئۈگەتسەم بۇلغىدەك. تىما ئىگىسىگە رەھمەت 9*2Q'z}_  
 
ئىنكاس نەقىل
پاش قىلىش
QAYDU
ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى:  No.9250

جىنسى:    ئەپەندىم

 يوللانغان يازمىسى:   178 

 نادىرلانغان تېمىسى:   0 

 مۇنبەر پۇلى:   1014 (سوم)
 ياخشى باھا:   201 (نۇمۇر)
 تۆھپە:   262  [ئۆرلىتىش]
 توردىكى ۋاقتى: 2189  سائەت
دەرىجىسى:
2189 سائەت 111 سائەت
تور ھالىتى:
تىزىملاتقىنى:2010-09-05
ئاخــىرقىسى:2011-09-15
ئاپتورنىڭلا 4- قەۋەت يوللانغان ۋاقتى: 06-04

ئاپا دېگەن گەپ قازاقچىدىكى ئاپاي دېگەندەك ئاڭلىنىدۇ.
 
ئىنكاس نەقىل
پاش قىلىش
geripay
ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى:  No.40113

جىنسى:    خانىم

 يوللانغان يازمىسى:   37 

 نادىرلانغان تېمىسى:   0 

 مۇنبەر پۇلى:   107 (سوم)
 ياخشى باھا:   3 (نۇمۇر)
 تۆھپە:   3  [ئۆرلىتىش]
 توردىكى ۋاقتى: 373  سائەت
دەرىجىسى:
373 سائەت 67 سائەت
تور ھالىتى:
تىزىملاتقىنى:2011-05-08
ئاخــىرقىسى:2011-06-04
ئاپتورنىڭلا 5- قەۋەت يوللانغان ۋاقتى: 06-04

ئاتا -ئانا نىمىدىگەن يېقىملىق ھەم مىھىرلىك ئاڭلىنىدىغان سوزلەر ، شۇڭا   ھەممىمىز   ئاتا -ئانا دەپ چاقىرىشىمىز كېرەك
 
غېرىپ ئاي
ئىنكاس نەقىل
پاش قىلىش
musilina
دەرىجە:ئالىي ئەزا
ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى:  No.120

جىنسى:    خانىم

 يوللانغان يازمىسى:   4313 

 نادىرلانغان تېمىسى:   6 

 مۇنبەر پۇلى:   55313 (سوم)
 ياخشى باھا:   2670 (نۇمۇر)
 تۆھپە:   2586  [ئۆرلىتىش]
 توردىكى ۋاقتى: 1675  سائەت
دەرىجىسى:
1675 سائەت 25 سائەت
تور ھالىتى:
تىزىملاتقىنى:2010-05-20
ئاخــىرقىسى:2011-11-07
ئاپتورنىڭلا 6- قەۋەت يوللانغان ۋاقتى: 06-04

بىزنىڭ ئاقسۇ تەرەپتە ئاساسەن ‹‹ ئاپا›› ‹‹دادا››دەپ ئاتايمىز.‹‹ئانا ››دېسە يېقىملىق ئاڭلىنىدۇ،بىراق ھەرقايسى جايلار ئۆزىنىڭ ئادەتلىنىشىگە ئاساسەن ئاتىسا بولىۋېرىدۇ دەپ قارايمەن....
 
مەيلى ئادەم بار چاغدا بولسۇن ياكى يالغۇز قالغان  ۋاقىتتا بولسۇن،ئازىراقمۇ يامان ئىش قىلما،ئۆز ئىززىتىنى بىلىش ھەممىدىن مۇھىم.
ئىنكاس نەقىل
پاش قىلىش
تەكلىماكان
ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى:  No.2644

جىنسى:    ئەپەندىم

 يوللانغان يازمىسى:   975 

 نادىرلانغان تېمىسى:   0 

 مۇنبەر پۇلى:   2271 (سوم)
 ياخشى باھا:   290 (نۇمۇر)
 تۆھپە:   339  [ئۆرلىتىش]
 توردىكى ۋاقتى: 6147  سائەت
دەرىجىسى:
6147 سائەت 143 سائەت
تور ھالىتى:
تىزىملاتقىنى:2010-06-13
ئاخــىرقىسى:2011-11-06
ئاپتورنىڭلا 7- قەۋەت يوللانغان ۋاقتى: 06-04

مەن ۋە ئەتىراپىمدىكىلەر ئاتا، ئاپا دەيمىز، بەزى جايلارغا بارساق بەزىلەر ئاتا، ئانا دەيدىكەن، يەنە بەزىلەر دادا، ئانا دەيدىكەن. بىراق بۇ سۆزلەر ماڭا قىلچىلىكمۇ غەيىرى بىلىنمەيدۇ. ( L6`_)  
مىنىڭچە بولغاندا، بۇ ئاتالغۇ ھەققىدە ‹توغرا-خاتا› دەپ دەتالاش  قىلىشنىڭ ئورنى يوق. ھەر كىم نىمە دىگۈسى كەلسە شۇنى دىسۇن.
 
ئىنسان دۇنيانى ئۆزگەرتىمەن دىيىشتىن بۇرۇن، ئاۋال ئۈزىنى ئۆزگەرتىشى كېرەك.
ئىنكاس نەقىل
پاش قىلىش
gheril
ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى:  No.36569

جىنسى:    ئەپەندىم

 يوللانغان يازمىسى:   102 

 نادىرلانغان تېمىسى:   0 

 مۇنبەر پۇلى:   578 (سوم)
 ياخشى باھا:   40 (نۇمۇر)
 تۆھپە:   0  [ئۆرلىتىش]
 توردىكى ۋاقتى: 382  سائەت
دەرىجىسى:
382 سائەت 58 سائەت
تور ھالىتى:
تىزىملاتقىنى:2011-04-05
ئاخــىرقىسى:2011-10-21
ئاپتورنىڭلا 8- قەۋەت يوللانغان ۋاقتى: 06-04

ئــــــــــــەزا چــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــەكلەنـــدى!!!
 
ئىنكاس نەقىل
پاش قىلىش
asrari
ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى:  No.5434

جىنسى:    ئەپەندىم

 يوللانغان يازمىسى:   1732 

 نادىرلانغان تېمىسى:   1 

 مۇنبەر پۇلى:   7385 (سوم)
 ياخشى باھا:   860 (نۇمۇر)
 تۆھپە:   844  [ئۆرلىتىش]
 توردىكى ۋاقتى: 3678  سائەت
دەرىجىسى:
3678 سائەت 92 سائەت
تور ھالىتى:
تىزىملاتقىنى:2010-08-02
ئاخــىرقىسى:2011-10-26
ئاپتورنىڭلا 9- قەۋەت يوللانغان ۋاقتى: 06-04

ئاپا دىيىشتىن ئانا دىيىش. ئاتا دىيىشتىن دادا دىيىش تەسىرلىكرەك دەپ قارايمەن.
 
قەلەم! قەلەمگە خاس ئىمانىمنى بەر،
ئەل ئۈچۈن قاينىغان ۋىجدانىمنى بەر.
قارىنى ئاق قىلىپ يازسام مۇبادا،
نۇمۇس بەكمۇ يامان زاۋالىمنى بەر.
________ئابدۇقادىر جالالىدىن.
ئىنكاس نەقىل
پاش قىلىش
دەقيانوس
دەرىجە:ئالىي ئەزا
ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى:  No.53

جىنسى:    ئەپەندىم

 يوللانغان يازمىسى:   1968 

 نادىرلانغان تېمىسى:   0 

 مۇنبەر پۇلى:   11572 (سوم)
 ياخشى باھا:   804 (نۇمۇر)
 تۆھپە:   723  [ئۆرلىتىش]
 توردىكى ۋاقتى: 4528  سائەت
دەرىجىسى:
4528 سائەت 112 سائەت
تور ھالىتى:
تىزىملاتقىنى:2010-05-20
ئاخــىرقىسى:2011-11-06
ئاپتورنىڭلا 10- قەۋەت يوللانغان ۋاقتى: 06-04

كۆپىنچە ئادەم ماۋزوغا قاراپلا گەپ قىلىدىكەن. ئويلىماپتىمەن بولسا پاكىتىلق گەپ قىلايلى
 
ئىنكاس نەقىل
پاش قىلىش
arkam0999
ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى:  No.7041

جىنسى:    تولدۇرمىغان

 يوللانغان يازمىسى:   135 

 نادىرلانغان تېمىسى:   0 

 مۇنبەر پۇلى:   8150 (سوم)
 ياخشى باھا:   421 (نۇمۇر)
 تۆھپە:   640  [ئۆرلىتىش]
 توردىكى ۋاقتى: 1980  سائەت
دەرىجىسى:
1980 سائەت 110 سائەت
تور ھالىتى:
تىزىملاتقىنى:2010-08-20
ئاخــىرقىسى:2011-08-17
ئاپتورنىڭلا 11- قەۋەت يوللانغان ۋاقتى: 06-04

مەيلى ئاپا دەيلى مەيلى ئانا دەيلى ۋاپادار بولساقلا بولدى.ھەر ئىككىلىسى ئۇيغۇرچە ئاتالغۇ،خەنزۇلاردىمۇ 妈妈，母亲，娘 دەپ نەچچە خىل ئاتايدۇ.بۇ ئاتالغۇلارغا بۇلار ھېچنىمە دەپ باقمىدى،ھەممىسىنىلا تەڭ قوللىنىۋاتىدۇ.بىزدىلا مۇشۇنداق تۇتامى يوق گەپلەرنى كۆتۇرۇپ چىقىدىغانلار كۆپ دېسە...
 
ئىنكاس نەقىل
پاش قىلىش

« تىزىملىككە قايتىش
«12345»
共11页
ئالدىنقى تېماكېيىنكى تېما  مىسرانىم مۇنبىرى » بەس مۇنازىرە
تېز سۈرئەتتە -جاۋاپ بىرىش
چەكلىك500 بايىت
 
ئالدىنقىسى كىيىنكىسى