ئاپا دىيىش خاتامۇ؟

ھەيرانمەن، بۇ تىما دەسلەپ يوللانغاندا بۇنچىلىك مۇنازىرە بۇپ كېتەر دەپ ئويلىماپتىمەن. بىز زادى نىمىنى ئىسپاتلىماقچى؟ <;:M:{RZY  
ئانا دىسە نىمە بۇپتۇ، ئاپا دىسە نىمە بۇپتۇ، دىنى جەھەتتىن ياكى قانۇنى جەھەتتىن بىرەرسى بىزگە بۇ ھەقتە تۈزۈم بىكىتپ بەرگەنمۇ يا؟ قۇرئان كېرىمنىڭ ئويغۇرچە تەرجىمە نۇسخىسىدا ‹ئاپا› سۈزنى ئىشلەتمىگەن، مۇھەممەت سالىھ داموللا بەلىكىم ئانا دەيدىغاندۇ ،  قۇرئاننىڭ تەرجىمە نۇسخىسىدا ‹ئاپا›سۈزى يوق بولغانلىقى ئۈچۈن ئاپا دىيىش خاتا بولسا، قۇرئاننىڭ ئويغۇرچە تەرجىمە نۇسىخىدا ‹دادا› سۈزى يوق، ئەمدى قۇپۇپ دادا دىيىش خاتا، ئاتا دىيىش توغرا، ئاتا دىگەن يۈرەكتىن چىقىدۇ، دادا دىگەن كالپۇكتىن چىقىدۇ دىگەندەك تۇتامغا چىقمايدىغان  گەپنى قىلساق توغرا بولامدۇ؟ :e:jILQ[  
ماشىنىنىڭ 4پاي چاقى 4تەرەپكە تاتىشىپ قالسا ماشىنا يولدا قالغىنى قالغان. ئەمدى بۇ ھەقتە تالاشمايلى قېرىنداشلار، ھىچ بىر پايدىسى يوق مۇنازىرە بۇ، ئاپا، ئانا دىيىش 妈妈 ياكى 爸爸 دىگەندىن مىڭ ياخشىدۇ؟  

سىز تۇللا خاتا كۈز قاراشتا بۇلماڭ، مىنىڭ يۇرتۇمدا ئاتا- ئاپا دەيمىز، سىزنىڭچە مەنمۇ ئاتا- ئاپا دىيىش ،دادا- ئانادىگەنگە قارغاندا تەسىرلىك دەپ قارىسام بۇلامدۇ؟ بىز تىل يىزىغىمىزنى قىلىپلاشتۇرمىز دەيدىكەنمىز ھەمىمىمىز ئۈز يۇرتىمىزنىڭ شىۋىسىگە بۇيسۇندۇرۇشنى تەشەببۇس قىلساق بۇتاززا تۇغرا ئەمەس، ئازاتلىقتىن بۇرۇنقى ئۇيغۇرتىلى بىلەن ئۈزبىك تىلى ئۇتۇرسىدا پەرىق يۇق دىيەرلىكلا ئىدى ،ئۇرتاق چاغاتاي تىلى دىگەن نام بىلەن ئاتىلاتتى، ئەمما بىز بىر ئەسىردە ئۇيغۇر تىل- يېزىقىنى قىلىپلاشتۇرمىز دەپ بىرقانچە قىتىم ئۇيغۇر تىلىنىڭ تەلەپپۇز ۋەئىملاسىنى  قىلىقپلاشتۇرمىز دەپ بىر قانچە قىتىم ئۈزگەرتۇق، شۇنۇڭ بىلەن ئۇيغۇر تىلىنىڭ ئازاتلىقتىن بۇرۇنقى تەلەپپۇزى بىلەن ئىملاسى ئۇتۇرسىدا زۇر پەرىق ھاسىل قىلدۇق، تۈركى تىلىنىڭ تۇغرا ئالاھىدلىكىدىن ئايرىلىپ قالدۇق، ئۈزبىكلەر بىزدەك كۈپ قىتىم تەلەپۇز- ئىملا قائىدىسىنى  ئۈزگەرتىمىگەن شۇڭا ئۈزبىك تىلى ئۇيغۇر تىلىغا قارغاندا سۈزلەرنى تۇغرا تەلەپپۇز قىلىدۇ، ئۇلار تەلەپپۇزنى ئامال بار ئىملاغا بۇيسۇندۇردۇ، ئەمما بىزچۇ، تەلەپۇز بىلەن ئىملايىمىز ئۇتۇرسىدا زۇر پەرىق بار، بۇ بىر خاتالىق، تۈرك، ئازەر، تۈركمەن ،تاتار... قاتارلىق كۈپچىلىك تۈركى تىللاردا تەلەپۇزنى ئىملاغا بۇيسۇندۇرغان. مەسىلەن ئۈزبىك تىلىدا تەلەپۇزۋە ئىملادا‹‹ ئۇردەك، قارلىغاچ، دارۋاز، ئۇرما...›› دەپ تەلەپۇز قىلىندۇۋە ئىملادىمۇ شۇنداق يىزىلدۇ ،ئەمما ئۇيغۇر تىلىدا ئىملادا مۇشۇنداق يازساقمۇ، تەلەپۇزدا‹‹ ئۈدەك، قالىغاچ، داۋاز، ئۇما...›› تەلەپۇز قىلىمىز، دىمەك بىز ‹‹ر›› تاۋۇشىنى چۈشۈرۈپ قۇيدۇق، بۇسۈزلەرنى تۇغرا تەلەپۇز قىلمىدۇق يىرىم تەلەپۇز قىلدۇق، بىز مۇشۇنداق يېرىم يارتا تەلەپۇزغا يۇل قۇيغاچقايەنە ئانارنى- ئانا، غۇپۇرنى- غۇپۇ. تۇرداخۇننى- تۇداخۇن،م قارماقنى- قاماق...دەپ خاتا تەلەپۇز قىلدىغان ئەھۋاللار بارغىنسىرى كۈپۈيۋاتىدۇ، بۇدۇنياغا بىزنى ئاتا قىلغانلارنى ئەسلىدە ئاتا دىسەك تاززا تۇغرا، تاززا تەسىرلىك بۇلىدۇ .نىمە ئۈچۈن بارلىق ئۇيغۇرلاردا ئاتا- ئانا دىگەننى دادا- ئانا، ئاتا- ئاپادەپ ئاتىلمايدۇ، دىمەك ئاتا- ئانا دەپ ئاتاش تاززا تۇغرا ، بىزنىڭ مۇشۇنداق خات تەلەپۇز قىلىشىمىزغا ئەينى ۋاقىتىكى تىل - يېزىق كۇمۇتىتىدىكى ئەشۇ كىشلىرىمىزنىڭ سۇزلەرنى ئۇز يۇرتىغا بۇيسۇندىرىشتەك خاتالىغى سەۋەپ بۇلغان. ئەسلىدە بىزمۇ تەلەپپۇزنى ئىملاغا بۇيسۇندۇرساق تۇغرا بۇلاتى.

ئاپا   يۇرت..ئاپا  ۋەتەن...ئاپا  تىل....ئاپا دەريا..ئاپا  تۇپراق..

ئانا دىسە يۈرەكتىن چىقىدۇ،ئاپا دىسە تىلىنىڭ ئۇچىدىنلا چىقىدۇ.

تېخى يېقىندا مۇنازىرە قىلىپ بولغان ئىشنى قايتىلاپ ،نىمانداق ئېنىرگىيە ئىسراپچىلىقى بۇ؟

روزا    ھېيتىڭلارغا  مۇبارەك   بولسۇن

‹‹ئاتا، ئانا›› سۆزى - ئۆزنى تاپقان ،تۇغۇپ چوڭ قىلغانلارغا بولغان ئۇقۇم تۈسىنى بىلدۈرۈسە ،‹‹دادا، ئاپا›› سۆزى- كۆز ئالدىدىكى ئاتا -ئانىسىغا بولغان ئامراقلىق-مېھىر، ھىسىيات تۈسىنى بىلدۈرىدۇ.  بۇ خۇددى باشقىلاردا بەزىدە ‹‹بابا، ماما››، بەزىدە ‹‹دىيې، نىياڭ›› دەپ ئاتىغاندەكلا بىر ئىش.