مەلەك تۈركچە ئۆگىنىش بىلوگى

تۈرك تىلىدىكى پئىللارنىڭ زامان شەكىللىرى ئۇيغۇرتىلىنىڭكىدىن پەرقلىنىدۇ،تۆۋەندە بۇنى مىساللار ئارقىلىق كۆرۈپ ئۆتەيلى.
مەسىلەن  :كەلمەك (Gelmek) دېگەن بۇ پىئىلنى  تۈرلەپ باقايلى .

  Şimdiki Zaman ھازىرقى زامان (ھەركەتنىڭ شۇ ۋاقىتنىڭ ئۆزىدە يۈز بېرىۋاتقانلىقىنى بىلدۈردىدۇ)

* مەن كېلىۋاتىمەن  (Ben geliyorum)              مەن كەلمەيۋاتىمەن  (Ben gelmiyorum)
* سەن كېلىۋاتىسەن  (Sen geliyorsun)             سەن كەلمەيۋاتىسەن (Sen gelmiyorsun)
* ئۇ كېلىۋاتىدۇ  (O geliyor)                          ئۇ كەلمەيۋاتىدۇ   (O gelmiyor)
* بىز كېلىۋاتىمىز  (Biz geliyoruz)               بىز كەلمەيۋاتىمىز. (Biz gelmiyoruz)
* سىلەر كېلىۋاتىسىلەر( Siz geliyorsunuz)       سىلەر كەلمەيۋاتىسىلەر (Siz gelmiyorsunuz.)
* ئۇلار كېلىۋاتىدۇ  (Onlar geliyorlar)          ئۇلار كەلمەيۋاتىدۇ  (Onlar gelmiyorlar)

يازماق  (Yazmak)

مەن يېزىۋاتىمەن  ben yazıyorum              مەن يازمايۋاتىمەن  ben yazmıyorum
سەن يېزىۋاتىسەن sen yazıyorsun               سەن يازمايۋاتىسەن   sen yazmıyorsu
ئۇ يېزىۋاتىدۇ  o yazıyor                         ئۇ يازمايۋاتىدۇ  o yazmıyor
  بىز يېزىۋاتىمىز  biz yazıyoruz            بىز يازمايۋاتىمىز biz yazmıyoruz
سىلەر يېزىۋاتىسىلەر siz yazıyorsunuz      سىلەر يازمايۋاتىسىلەر siz yazmıyorsunuz
ئۇلار يېزىۋاتىدۇ onlar yazıyor                ئۇلار يازمايۋاتىدۇ onlar yazmıyor

Geçmiş Zaman ئۆتكەن زامان  ( بۇ ھەرىكەتنىڭ يۈز بېرىپ بولغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ)

Ben gelmiştim. -------------------->  مەن كەلگەنتىم،كەلگەن ئىدىم .
Sen gelmiştin. --------------------> سەن كەلگەن ئىدىڭ .كەلگەنتىڭ
O gelmişti. ------------------------->  ئۇ كەلگەن ئىدى،كەلگەنتى.
Biz gelmiştik. ----------------------> بىز كەلگەن ئىدۇق،كەلگەنتۇق.
Siz gelmiştiniz. ------------------->  سىلەركەلگەن ئىدىڭلار.
Onlar gelmişti. -------------------->  ئۇلار كەلگەن ئىدى.

Ben geliyordum. -------------------->  مەن كېلىۋاتاتتىم.
Sen geliyordun. --------------------->  سەن كىلىۋاتاتتىڭ.
O geliyordu. ------------------------->  ئۇ كىلىۋاتاتتى.
Biz geliyorduk. ----------------------> بىز كىلىۋاتاتتۇق
Siz geliyordunuz. -------------------->  سىلەر كىلىۋاتاتتىڭلار.
Onlar geliyordular. -------------------->  ئۇلار كىلىۋاتاتتى.

Öğrenilen Geçmiş Zaman بۇمۇ ئۆتكەن زاماننىڭ يەنە بىر تۈرى بولۇپ بىلىنگەن ئۆتكەن زامان دەپ ئاتىلىدۇ .مەسىلەن:

Ben gelmişim. --------------------->  مەن كەلگەن .
Sen gelmişsin. -------------------->  سەن كەلگەن.
O gelmiş. ------------------------->  ئۇ كەلگەن .
Biz gelmişiz. ----------------------> بىز كەلگەن.
Siz gelmişsiniz. ------------------->  سىلەر كەلگەن.
Onlar gelmişler. ------------------->  ئۇلار كەلگەن .

Görülen Geçmiş Zaman ئېنىق ئۆتكەن زامان

Ben geldim. -------------------->  مەن كەلدىم .
Sen geldin. --------------------> سەن كەلدىڭ.
O geldi. ----------------------->  ئۇ كەلدى .
Biz geldik. ---------------------> بىز كەلدۇق .
Siz geldiniz. -------------------> سىلەر كەلدىڭلار.
Onlar geldi. -------------------->  ئۇلار كەلدى.

Gelecek Zaman كەلگۈسى زامان

Ben geleceğim. --------------------->  مەن كەلمەكچى
Sen geleceksin --------------------->  سەن كەلمەكچى
O gelecek. ------------------------->  ئۇ كەلمەكچى
Biz geleceğiz. ----------------------> بىز كەلمەكچى
Siz geleceksiniz. -------------------> سىلەر كەلمەكچى
Onlar gelecekler. ------------------->  ئۇلار كەلمەكچى

Geniş Zaman كەڭ زامان

Ben gelirim. --------------------> مەن كېىلىمەن.
Sen gelirsin. --------------------> سەن كىلىسەن .
O gelir. -------------------------> ئۇ كېلىدۇ
Biz geliriz. ----------------------> بىز كېلىمىز.
Siz gelirsiniz. -------------------> سىلەر كېلىسىلەر
Onlar gelirler. -------------------->ئۇلار كېلىدۇ