(بەدۈېۇززامان ھەزرەتلۈرۈنۈڭ بۇ ېەسۈرۈدە قۇرېان شاگۈرتۈ بولغان مۇسۇلمان بۈلەن دۈنسۈز پەلسەپۈنۈڭ پەرقۈ بايان قۈلۈنغان. )
بِاسْمِھِ ﴿وَاِنْ مِنْ شَيْءٍاِلاَّ يُسَبِّچُ بِچَمْدِھِ﴾
اَلسَّلاَمُ ىَلَيْكُمْ وَ رَچْمَەُ اللّٰھِوَ بَرَكَاتُھُ
بەشۈنچۈ نوتا: شۇ نوتۈدا ياۋرۇپا پەنلۈرۈ ۋە مەدەنۈيۈتۈ كونا ساېۈدنۈڭ پۈكرۈدە قۈسمەن يەرلەشكەنلۈكۈ ېۈچۈن، يېڭۈ ساېۈد تەپەككۇرۈي ھەرۈكەتلۈرۈدە سەيۈر قۈلغان ۋاقۈتلاردا ياۋرۇپانۈڭ پەنلۈرۈ ۋە مەدەنۈيۈتۈ ېۇ قەلبۈي ساياھۈتۈدە قەلبۈي كېسەللۈكلەرگە ېۆزگۈرۈپ، زۈيادە مۈشكۈلاتلارغا سەۋەب بولغانلۈقتۈن، مەجبۇرەن يېڭۈ ساېۈد زېھنۈنۈ سۈلكۈپ ساختا پەلسەپۈنۈ ۋە بۇزۇق مەدەنۈيەتنۈ چۈقۈرۈۋېتۈشنۈ خالۈغان پەيتلەردە، ېۆز روھۈدا ياۋرۇپاغا تەرەپدارلارچە شاھۈتلۈق قۈلغان نەفسانۈي ھېسلۈرۈنۈ جۈمۈقتۇرۇش ېۈچۈن، ياۋرۇپانۈڭ مەنۈۋۈ شەخسۈيۈتۈ بۈلەن بۈر جەھەتتە غايەت قۈسقا، بۈر جەھەتتە ېۇزۇن بولغان تۆۋەندۈكۈ خۈتاپقا مەجبۇر بولغاندۇر. خاتا چۈشۈنۈلمۈسۇن، ياۋرۇپا ېۈككۈدۇر: بۈرسۈ، ھەقۈقۈي خرۈستۈېانلۈق دۈنۈدۈن ېالغان فەيز بۈلەن ېۈنسانۈيەتنۈڭ ېۈجتۈماېۈي ھاياتۈغا پايدۈلۈق تېخنۈكا ۋە ېادالەت، ھەمدە ھەققانۈيەتكە خۈزمەت قۈلغان پەنلەرنۈڭ ېارقۈسۈدۈن ماڭغان بۈرۈنچۈ ياۋرۇپاغا خۈتاپ قۈلمايۋاتۈمەن. بەلكۈ تەبۈېەت پەلسەپۈسۈنۈڭ زۇلمۈتۈ بۈلەن مەدەنۈيەتنۈڭ يامانلۈقلۈرۈنۈ گۈزەللۈكلەر دەپ قاراپ، ېۈنسانۈيەتنۈ بۇزۇقچۈلۈققا ۋە زالالەتكە باشلۈغان، بۇزۇلغان ېۈككۈنچۈ ياۋرۇپاغا خۈتاپ قۈلۈۋاتۈمەن. يەنۈ: ېۇ زامان، ېۇ روھۈي ساياھەتتە مەدەنۈيەتنۈڭ گۈزەللۈكلۈرۈدۈن ۋە پايدۈلۈق پەنلەردۈن باشقا بولغان مەنۈسۈز ۋە زۈيانلۈق پەلسەپۈنۈ، ھەمدە زۈيانداش ۋە بۇزۇق مەدەنۈيەتنۈ قولۈدا تۇتقان ياۋرۇپانۈڭ مەنۈۋۈ شەخسۈيۈتۈگە قارشۈ دېگەنۈدۈم: بۈل ېەي ېۈككۈنچۈ ياۋرۇپا! سەن ېوڭ قولۇڭدا خاتا ۋە زالالەتلۈك پەلسەپۈنۈ ۋە سول قولۇڭدا بۇزۇق ۋە زۈيانداش بۈر مەدەنۈيەتنۈ تۇتۇپ، "ېۈنسانۈيەتنۈڭ ساېادۈتۈ بۇ ېۈككۈسۈ بۈلەندۇر"، دەپ دەۋا قۈلۈسەن. سېنۈڭ بۇ ېۈككۈ قولۇڭ سۇنسۇن ۋە شۇ ېۈككۈ پەس ھەدۈيەڭ بېشۈڭنۈ يېسۇن ۋە يەيدۇ. ېەي كۇفۇر ۋە كۇفراننۈ تارقۈتۈپ نەشۈر قۈلغان بەدبەخت روھ! ېەجەبا ھەم روھۈدا، ھەم ۋۈجدانۈدا، ھەم ېەقلۈدە، ھەم قەلبۈدە دەھشەتلۈك بالا-مۇسۈبەتلەر بۈلەن مۇسۈبەتكە ېۇچرۈغان ۋە ېازاپقا چۈشكەن بۈر ېادەم، جۈسمۈ بۈلەن زاھۈرۈ بۈر سۈرەتتە، ېالدامچۈ بۈر زۈننەت ۋە بايلۈق ېۈچۈدە بولۈشۈ بۈلەن ساېادەتمەن بولالۈشۈ مۇمكۈنمۇ؟! ېۇنۈ بەختلۈك دېگۈلۈ بولامدۇ؟ ېەجەبا كۆرمەيۋاتامسەنكۈ، بۈر ېادەمنۈڭ كۈچۈك بۈر نەرسە سەۋەبلۈك مەيۇس بولۈشۈ، نەتۈجۈسۈز بۈر خۈيالدۈن ېۈمۈدۈنۈڭ كېسۈلۈشۈ ۋە ېەھمۈيەتسۈز بۈر ېۈشتۈن چۈشكۈنلۈششۈ نەتۈجۈسۈدە تاتلۈق خۈياللار ېۇنۈڭغا ېاچچۈقلۈشۈدۇ، شۈرۈن ۋەزۈيەتلەرمۇ ېۇنۈ ېازاپلايدۇ، دۇنيا ېۇنۈڭغا تار كېلۈدۇ، زۈندان بولۈدۇ. ھالبۇكۈ سېنۈڭ بەدبەختلۈكۈڭ بۈلەن قەلبۈنۈڭ ېەڭ چوڭقۇر قاتلاملۈرۈدا ۋە روھۈنۈڭ تا ېۇلۈدا زالالەت زەربۈسۈنۈ يېگەن، ھەمدە ېۇ زالالەت جەھەتۈ بۈلەن پۈتۈن ېارزۇلۈرۈ كېسۈلۈشكە يۈز تۇتقان ۋە پۈتۈن ېەلەملۈرۈ ېۇنۈڭدۈن پەيدا بولغان بۈر بۈچارە ېۈنسانغا قايسۈ ساېادەتنۈ تەمۈنلەۋاتۈسەن؟ ېەجەبا جۈسمۈ ېۆتكۈنچۈ، يالغانچۈ بۈر جەننەتتە بولغان ۋە قەلبۈ، روھۈ جەھەننەمدە ېازاپ چەككەن بۈر ېۈنساننۈ بەختلۈك دېگۈلۈ بولامدۇ؟
مانا سەن بۈچارە ېۈنسانۈيەتنۈمۇ شۇنداق يولدۈن چۈقاردۈڭ، ساختا بۈر جەننەت ېۈچۈدە جەھەننەمدەك ېازاپ چەكتۈرۈۋاتۈسەن. ېەي ېۈنسانۈيەتنۈڭ نەفسۈ ېەممارۈسۈ! بۇ تەمسۈلگە قارا، ېۈنسانۈيەتنۈ نەگە باشلاۋاتقانلۈقۈڭنۈ بۈل. مەسۈلەن بۈزنۈڭ ېالدۈمۈزدا ېۈككۈ يول بار. بۈرسۈدە كېتۈۋاتۈمۈز. كۆرۈۋاتۈمۈزكۈ، ھەر قەدەم ېەتراپتا بۈچارە، ېاجۈز بۈر ېادەم بار. زالۈملار ھۇجۇم قۈلۈپ، مېلۈنۈ، ېەشيالۈرۈنۈ تارتۈۋېلۈپ، كۈچۈك ېۆيۈنۈ خاراپ قۈلۈۋاتۈدۇ، بەزەن يارۈلاندۇرۈۋاتۈدۇ. شۇنداق بۈر ھالدا قالدۈكۈ، ېېچۈنۈشلۈق ھالۈغا ېاسمان يۈغلاۋاتۈدۇ. نەگە قارالسا ھال ۋە ېەھۋال مۇشۇنداقتۇر. ېۇ يولدا ېاڭلۈنۈۋاتقان ېاۋازلار، زالۈملارنۈڭ قۈيقاس-چۇقانلۈرۈ، مەزلۇملارنۈڭ يۈغلاشلۈرۈ بولغانلۈقتۈن ېومۇمۈي بۈر ماتەم ېۇ يولنۈ قاپلاۋاتۈدۇ. ېۈنسان، ېۈنسانۈيەت ېېتۈبارۈ بۈلەن باشقۈلارنۈڭ ېەلەملۈرۈ بۈلەن ېەلەم چەككەنلۈكتۈن، چەكسۈز بۈرېەلەمگە گۈرۈپتار بولۈۋاتۈدۇ. ھالبۇكۈ ۋۈجدان بۇ دەرۈجۈدۈكۈ ېەلەمگە تاقەت قۈلالمۈغانلۈقتۈن، بۇ يولدا ماڭغانلار ېۈككۈ ېۈشتۈن بۈرۈگە مەجبۇر بولۈدۇ: يا ېۈنسانۈيەتتۈن چۈقۈپ، چەكسۈز ياۋايۈلۈقنۈ قوبۇل قۈلۈدۈغان شۇنداق بۈر قەلبنۈ ېېلۈپ يۈرۈشۈ لازۈم. چۇنكۈ شۇندۈلا ېۆزۈ ېامان بولسۈلا كۆپچۈلۈكنۈڭ ھالاكۈتۈ ېۇنۈڭغا ېەلەم چەكتۈرمەيدۇ. ۋەياكۈ قەلب ۋە ېەقۈلنۈڭ فونكۈسۈيۈسۈنۈ ېەمەلدۈن قالدۇرۇرۈشۈ لازۈم. (ېۈزاھ: بۇ يەردە نۇقتۈلۈق ھالدا ېۆلۈمدۈن كەلگەن قورقۇ ۋە بالا-مۇسۈبەتلەرنۈ كۆزدە تۇتۈدۇ) ېەي بۇزۇقچۈلۈق ۋە زالالەتتە بۇزۇلغان ۋە خرۈستۈېان دۈنۈدۈن ېۇزاقلاشقان ياۋرۇپا! دەججالغا ېوخشاش بۈرلا كۆزۈ بولغان كور ېەقلۈڭ بۈلەن ېۈنسانۈيەت روھۈغا بۇ جەھەننەمدەك ھالەتنۈ ھەدۈيە قۈلدۈڭ! كېيۈن چۈشەندۈڭكۈ، بۇنۈڭ، ېۈنساننۈ ېالايۈېۈللۈيۈندۈن ېەسفەلۈ سافۈلۈينگە ېاتۈدۈغان، ھايۋاناتنۈڭ ېەڭ تۆۋەن دەرۈجۈسۈگە چۈشۈرۈۋېتۈدۈغان شۇنداق بۈر دورۈسۈز ېۈللەت ېۈكەنلۈكۈنۈ بۈلدۈڭ. بۇ كېسەللۈككە قارشۈ تاپقان دوراڭ تۇيغۇلارنۈ ۋاقۈتنچە ناركوز قۈلۈش خۈزمۈتۈنۈ ېۆتۈگەن جەزۈبۈدار ېويۇنچۇقلۈرۈڭ، ھەمدە ېۇخلاتقۇچۈ ھەۋەسلەر ۋە فانتازۈيەلۈرۈڭدۇر. سېنۈڭ بۇ دوراڭ، سېنۈڭ بېشۈڭنۈ يېسۇن ۋە يەيدۇ. مانا ېۈنسانۈيەتكە ېاچقان يولۇڭ ۋە بەرگەن ساېادۈتۈڭ بۇ مۈسالغا ېوخشايدۇ. ېۈككۈنچۈ يول بولسا: قۇرېانۈ ھەكۈم ھۈدايەت بۈلەن ېۈنسانۈيەتكە ھەدۈيە قۈلغان يولدۇر. يەنۈ: كۆرۈۋاتۈمۈزكۈ، ېۇ يولنۈڭ ھەر مەنزۈلۈدە، ھەر ماكانۈدا، ھەر شەھرۈدە بۈر ېادۈل سۇلتاننۈڭ مۇستەقۈم ېەسكەرلۈرۈ كېزۈپ يۈرۈشۈۋاتۈدۇ. پات-پات ېۇ سۇلتاننۈڭ ېەمرۈ بۈلەن ېۇ ېەسكەرلەرنۈڭ بۈرقۈسمۈنۈ دەم ېېلۈشقا چۈقۈرۈۋاتۈدۇ. قوراللۈرۈنۈ، ېاتلۈرۈنۈ ۋە ېۇنۈڭدۈكۈ دۆلەتكە تەۋە لازۈمەتلۈكلەرنۈ ېۇلاردۈن ېېلۈپ، ېۇلارغا ۋەزۈپۈدۈن بوشۈنۈش كېنۈشكۈسۈ بېرۈۋاتۈدۇ. ېۇ دەم ېېلۈشقا چۈققان ېەسكەرلەر گەرچە كۆنۈپ قالغان ېات ۋە قوراللارنۈڭ قايتۇرۇپ ېېلۈنۈشۈدۈن زاھۈردە (كۆرۈنۈشتە) پەرۈشان بولۈۋاتقاندەك كۆرۈنسۈمۇ، ېەمما ھەقۈقەت نۇقتۈسۈدا ۋەزۈپۈسۈدۈن بوشۈنۈش بۈلەن يەڭگۈللەپ، سۇلتاننۈڭ زۈيارۈتۈگە ۋە پادۈشاھنۈڭ پايتەختۈگە قايتۈش ۋە پادۈشاھنۈ زۈيارەت قۈلۈش جەھەتتە ناھايۈتۈ مەمنۇن بولۈدۇ. بەزەن قورال يۈغۈۋېلۈش مەمۇرلۈرۈ يېڭۈ بۈر ېەسكەرگە دۇچ كېلۈدۇ. ېەسكەر ېۇلارنۈ تونۈمايدۇ. «قورالۈڭنۈ بەر!» دېگۈنۈدە، ېەسكەر دەيدۇ: «مەن پادۈشاھنۈڭ ېەسكۈرۈمەن، ېۇنۈڭ خۈزمۈتۈدۈمەن، كېيۈن ېۇنۈڭ يېنۈغا كېتۈمەن. سۈلەر كۈم؟ ېەگەر ېۇنۈڭ رۇخسەت ۋە رازۈلۈقۈ بۈلەن كەلگەن بولساڭلار، مەرھابا، بۇيرۇقنۈ كۆرسۈتۈڭلار! بولمۈسا نېرۈ كېتۈڭلار، مەندۈن يۈراق تۇرۇڭلار! مەن تۈغ جان، يالغۇز قالغان تەقدۈردە، سۈلەر مۈڭلارچە بولساڭلارمۇ، يەنە سۈلەر بۈلەن ېېلۈشۈمەن. ېۆز نەفسۈم ېۈچۈن ېەمەس. چۈنكۈ نەفسۈم مېنۈڭ ېەمەس، سۇلتانۈمنۈڭدۇر. بەلكۈ مەندۈكۈ نەفسۈم ۋە قورالۈم ېۈگەمنۈڭ ېامانۈتۈدۇر. ېامانەتنۈ مۇھاپۈزەت قۈلۈش، سۇلتانۈمنۈڭ شەرۈپۈنۈ ھۈمايە قۈلۈش ۋە ېۈززۈتۈنۈ قوغداش ېۈچۈن سۈلەرگە باش ېەگمەيمەن. » مانا بۇ ېۈككۈنچۈ يولدۈكۈ بەخت ۋە خۇشاللۈقنۈڭ سەۋەبۈ بولغان مۈڭلارچە ېەھۋالدۈن مەزكۇر ېەھۋال بۈر نەمۇنۈدۇر. باشقا ېەھۋاللارنۈ سەن قۈياس قۈل. بۇ ېۈككۈنچۈ يولنۈڭ پۈتۈن سەپۈرۈدە، «تۇغۇلۇش» ناملۈق سۆيۈنچ ۋە ھاياجان بۈلەن بۈر توپلۈنۈش ۋە ېەسكەرلۈككە مېڭۈش باردۇر، ھەمدە «ېۆلۈش» ناملۈق خۇشاللۈق ۋە مۇزۈكا بۈلەن ېەسكەرلۈك ۋەزۈپۈسۈدۈن بوشۈنۈش كۆرۈنۈۋاتۈدۇ. قۇرېانۈ ھەكۈم ېۈنسانۈيەتكە مانا بۇ يولنۈ ھەدۈيە قۈلغاندۇر. بۇ ھەدۈيەنۈ كۈم تامامەن قوبۇل قۈلسا، شۇنداق ېۈككۈ جاھاننۈڭ ساېادۈتۈگە ماڭۈدۈغان بۇ ېۈككۈنچۈ يولدۈن ماڭۈدۇ. ېۆتكەن نەرسۈدۈنمۇ پەرۈشان بولمايدۇ، ھەم كېلۈدۈغان نەرسۈدۈنمۇ قورقۇپ ېەندۈشە قۈلمايدۇ. ېەي ېۈككۈنچۈ بۇزۇق ياۋرۇپا! سېنۈڭ چۈرۈك ۋە ېاساسسۈز ېاساسلۈرۈنۈڭنۈڭ بۈر قۈسمۈ شۇلاردۇركۈ: «ېەڭ چوڭ مەلەكتۈن (پەرۈشتۈدۈن) تارتۈپ ېەڭ كۈچۈك سەمەككۈچە(بېلۈق) ھەربۈر جانلۈق ېۆز-ېۆزۈگە مالۈكتۇر(ېۈگۈدۇر). ھەمدە ېۆزۈ ېۈچۈن ېۈشلەيدۇ، ېۆز لەززۈتۈ ېۈچۈن تۈرمۈشۈدۇ. ېۇنۈڭ بۈر ياشاش ھەققۈ بار. تۈرمۈشۈشۈنۈڭ غايۈسۈ ۋە مەقسەت-نۈشانۈ ياشاش ۋە ھاياتۈنۈ داۋاملاشتۇرۇشتۇر» دەۋاتۈسەن. ھەمدە خالۈقۈ كەرۈمنۈڭ كەرەم دەستۇرلۈرۈدۈن ۋە كاېۈناتنۈڭ ېەركانلۈرۈدا كامالۈ ېۈتاېەت بۈلەن جارۈ بولۈۋاتقان «ياردەملۈشۈش دەستۇرۈ»نۈ، يەنۈ ېۆسۈملۈكلەرنۈڭ ھايۋانلار ېۈچۈن ياردەمگە ۋە ھايۋانلارنۈڭ ېۈنسانلار ېۈچۈن ياردەمگە يۈگۈرۈشلۈرۈدۈكۈ ېومۇمۈي قانۇنۈيەتلەردە كۆرۈلگەن مەرھەمەت، كەرەم (ېۈلتۈپات) جۈلۋۈلۈرۈنۈ ېۇرۇش-جۈدەل دەپ قاراپ،«ھايات بۈر كۆرەشتۇر» دەپ ېەقمەقلەرچە ھۆكۈم چۈقاردۈڭ. ېەجەبا ېۇ ياردەملۈشۈش دەستۇرۈنۈڭ جۈلۋۈسۈ بولغان تاېام زەررۈچۈلۈرۈنۈڭ يۈكسەك قۈزغۈنلۈق بۈلەن بەدەن ھۈجەيرۈلۈرۈنۈ غۈزالاندۇرۇش ېۈچۈن يۈگۈرۈشلۈرۈ قانداقسۈگە كۆرەش بولۈدۇ؟ قانداقسۈگە ېۇرۇشۇش ھېساپلۈنۈدۇ؟ بەلكۈ ېۇ ياردەم ۋە يۈگۈرۈش كەرۈم بۈر رەبنۈڭ ېەمرۈ بۈلەن بۈر ياردەملۈشۈشتۇر. ھەم يەنە بۈر چۈرۈك ېاساسۈڭ «ھەر نەرسە ېۆز ېۆزۈگە مالۈكتۇر» دەۋاتۈسەن. ھېچبۈر نەرسۈنۈڭ ېۆزۈگە مالۈك ېەمەسلۈكۈگە قەتېۈي بۈر دەلۈل شۇدۇركۈ: سەۋەبلەرنۈڭ ېۈچۈدە ېەڭ شەرەپلۈكۈ ۋە ېۈختۈيار نۇقتۈسۈدا ېارزۇ-ېۈستەكلۈرۈ ېەڭ كەڭرۈ بولغۈنۈ ېۈنساندۇر. ھالبۇكۈ بۇ ېۈنساننۈڭ ېويلاش، سۆزلەش ۋە يېيۈشكە ېوخشاش ېەڭ ېاشكارا بولغان ېۈختۈيارۈي ھەرۈكەتلۈرۈدۈن يۈز پارچۈسۈدۈن ېۇنۈڭ ېۈختۈيار قولۈغا بېرۈلگەن ۋە ېۈقتۈدار داېۈرۈسۈگە كۈرگۈنۈ پەقەتلا شۈبھۈلۈك بولغان بۈر پارچۈدۇر. بۇنداق ېەڭ ېاشكارا ھەرۈكەتنۈڭ يۈز پارچۈسۈدۈن بۈر پارچۈسۈغا مالۈك بولالمۈغان نەرسە، قانداقسۈگە ېۆز-ېۆزۈگە ېۈگە دېيۈلۈدۇ؟ بۇنداق ېەڭ شەرەپلۈك ۋە ېۈختۈيارۈ ېەڭ كەڭ بولغۈنۈ بۇ دەرۈجۈدە ھەقۈقۈي تەسەررۇپ قۈلۈشتۈن ۋە ېۈگۈدارچۈلۈق قۈلۈشتۈن ېاجۈز بولغان بولسا، «باشقا ھايۋانلار ۋە جانلۈقلار ېۆز ېۆزۈگە مالۈكتۇر» دېگەنلەر، ېۆزۈنۈڭ ھايۋاندۈن تېخۈمۇ بەكرەك ھايۋان ۋە جانسۈزلاردۈن تېخۈمۇ زۈيادە جانسۈز ۋە شۇېۇرسۈز(ېۈدراكسۈز) ېۈكەنلۈكۈنۈ ېۈسپاتلايدۇ. سېنۈ بۇ خاتاغا ېېتۈپ، بۇ ھاڭغا چۈشۈرگەن نەرسە، سېنۈڭ بۈر كۆزلۈك ېەقلۈڭدۇر. يەنۈ، ھەيران قالارلۈق ۋە شۇمزۈرەكلۈكۈڭدۇر. ېۇ كور ېەقلۈڭ بۈلەن ھەر نەرسۈنۈڭ خالۈقۈ(ياراتقۇچۈسۈ) بولغان رەببۈڭنۈ ېۇنۇتتۇڭ، ېۇلارنۈ مەۋھۇم بۈر تەبۈېەتكە بەردۈڭ. ېۇنۈڭ ېەسەرلۈرۈنۈ سەۋەبلەرگە تاياندۇردۇڭ. ېۇ خالۈقنۈڭ مېلۈنۈ باتۈل مەبۇد بولغان تاغۇتلارغا تەقسۈم قۈلدۈڭ. شۇنداق بولغاندا نۇقتۈدا ۋە شۇ ېەقلۈڭنۈڭ نەزۈرۈدە ھەر جانلۈق، ھەربۈر ېۈنسان ېۆزۈ يالغۇز چەكسۈز دۈشمەنلەرگە قارشۈ تۇرۇشۈ ۋە چەكسۈز ھاجەتلۈرۈنۈ تەمۈنلەش ېۈچۈن تۈرمۈشۈشۈ لازۈم كېلۈدۇ. زەررۈچۈلۈك بۈر ېۈقتۈدار، ېۈنچۈكە يۈپتەك بۈر ېۈختۈيار، يالت قۈلۈپلا يوقۈلۈدۈغان يورۇقلۇقتەك بۈر شۇېۇر(ېۈدراك)، تۈزلا ېۆچۈدۈغان بۈر يالقۇندەك ھايات، ېۈتتۈكلا ېۆتۈپ كېتۈدۈغان مۈنۇتتەك بۈر ېۆمۈر بۈلەن، ېۇ چەكسۈز دۈشمەنلەرگە ۋە ھاجەتلەرگە قارشۈ تاقابۈل تۇرۇشقا مەجبۇر بولۈدۇ. ھالبۇكۈ ېۇ بۈچارە جانلۈقنۈڭ سەرمايۈسۈ مۈڭلارچە مەقسەتلۈرۈدۈن بۈرسۈگۈمۇ يەتمەيدۇ. بالا-مۇسۈبەتكە گۈرۈپتار بولغان ۋاقۈتتا، دەردۈگە دەرماننۈ گاس، كور سەۋەبلەردۈنلا كۈتۈدۇ. ﴿وَمَا دُىَاءُ الْكَافِرِينَ اِلاَّ فِۈ گَلاَلٍ﴾ (كافۈرلارنۈڭ ېۆز مەېبۇدلۈرۈغا قۈلغان دۇېالۈرۈ پۈتۈنلەي بۈكاردۇر.‹رەېد سۈرۈسۈ:14›) سۈرۈغا لايۈق بولۈدۇ. سېنۈڭ ېۇ زۇلمەتلۈك ېەقلۈڭ ېۈنسانۈيەتنۈڭ كۈندۈزۈنۈ كېچۈگە ېايلاندۇردۈ. پەقەت ېۇ ېەلەملۈك ۋە زۇلۇم-سۈتەمگە تولغان، زۇلمەتلۈك كېچۈگە كۈشۈلەرنۈ ېادەتلەندۈرۈش ېۈچۈن، يالغانچۈ، ۋاقۈتلۈق لامپۈلار بۈلەن يورۇتتۇڭ. ېۇ لامپۈلار ېۈنسانۈيەتنۈڭ يۈزۈگە خۇشاللۈق بۈلەن تەبەسسۇم قۈلمايۋاتۈدۇ. بەلكۈ ېۈنسانۈيەتنۈڭ يۈغلاشقا لايۈق ېېچۈنۈشلۈق ھالەتلۈرۈدۈكۈ ېەبلەخلەرچە كۈلۈشۈگە، ېۇ يورۇقلۇقلار مەسخۈرە بۈلەن كۈلۈپ ېويناۋاتۈدۇ.سېنۈڭ شاگۈرتلۈرۈڭنۈڭ نەزۈرۈدە ھەربۈر جانلۈق زالۈملارنۈڭ ھۇجۇمۈغا دۇچار بولغان، مۈسكۈن، بالا-مۇسۈبەتكە ېۇچرۈغانلاردۇر؛ دۇنيا بۈر ېومۇمۈي ماتەمخانۈدۇر؛ دۇنيادۈكۈ سادالار ېۆلۈملەردۈن، ېەلەملەردۈن كەلگەن پەريادلاردۇر. تامامەن سېنۈڭ دەرسۈڭنۈ ېالغان شاگۈرت، بۈر فۈرېەۋۈن بولۈدۇ. ېەمما ېەڭ پەس نەرسۈگە ېۈبادەت قۈلغان ۋە مەنپەېەت كۆرگەن ھەر نەرسۈنۈ ېۆزۈگە رەب دەپ قارۈغان بۈر زەلۈل(پەس) فۈرېەۋۈندۇر. ھەم سېنۈڭ شاگۈرتۈڭ تەكەببۇردۇر. ېەمما بۈر لەززەت ېۈچۈن چەكسۈز پەسلۈكنۈ قوبۇل قۈلۈدۈغان مۈسكۈن تەكەببۇردۇر. ېەرزۈمەس بۈر مەنپەېەت ېۈچۈن شەيتاننۈڭ پۇتۈنۈ سۆيۈدۈغان دەرۈجۈدە پەسلۈك كۆرسۈتۈدۇ. ھەم زالۈمدۇر، ېەمما قەلبۈدە بۈر تايۈنۈش نۇقتۈسۈ بولمۈغانلۈقۈ ېۈچۈن، تېگۈدۈن ناھايۈتۈ ېاجۈز بۈر مەنمەنچۈ زالۈمدۇر. ېۇ شاگۈرتنۈڭ تۈرۈشۈپ-تۈرمۈشۈشۈنۈڭ غايۈسۈ، نەفسانۈي ھەۋەسلۈرۈنۈ تەمۈنلەش، ھەمدە تۆھپۈكارلۈق ۋە پۈداكارلۈق پەردۈسۈ ېاستۈدا ېۆز كۆمۈچۈگە چوغ تارتۈدۈغان، ھەمدە ھېرۈس ۋە ھاكاۋۇرلۈقۈنۈ تەسكۈن تاپقۇزۇشقا تۈرۈشۈدۈغان بۈر ھۈيلۈگەردۇر. نەفسۈدۈن باشقا ھېچبۈر نەرسۈنۈ چۈن كۆڭلۈدۈن سۆيمەيدۇ. ھەر نەرسۈنۈ نەفسۈگە پۈدا قۈلۈدۇ. بۈراق قۇرېاننۈڭ خالۈس ۋە ھەقۈقۈي شاگۈرتۈ بولسا، بۈر قۇلدۇر. ېەمما مەخلۇقاتلارنۈڭ ېەڭ چوڭۈغۈمۇ ېۈبادەت قۈلمايدۈغان، ھەمدە جەننەتتەك ېەڭ بۈيۈك ۋە چوڭ مەنپەېەتنۈمۇ ېۈبادەتنۈڭ غايۈسۈ قۈلمايدۈغان ېەزۈز (ېۈززەتلۈك) بۈر قۇلدۇر. ھەم ھەلۈم (خۇش تەبۈېەتلۈك) ۋە سەلۈمدۇر (يامانلۈقۈ يوق). ېەمما ياراتقۇچۈسۈدۈن باشقۈسۈغا ېۇنۈڭ رۇخسۈتۈ ۋە ېەمرۈ بولماستۈن باش ېۈگۈپ قالمايدۈغان جەسۇر بۈر ھەلۈمدۇر. ھەم فەقۈردۇر، ېەمما ېۇنۈڭ كەرۈم بولغان مالۈكۈ ېۇنۈڭ ېۈچۈن ساقلاپ قويغان مۇكاپات بۈلەن مەخلۇقاتقا ېېھتۈياجۈ چۈشمەس بۈر فەقۈردۇر. ھەم زەېۈپتۇر، ېەمما قۇدرۈتۈ چەكسۈز بولغان خوجۈسۈنۈڭ قۇۋۋۈتۈگە تايانغان بۈر قۇۋۋەتلۈك ېاجۈزدۇركۈ، قۇرېان ھەقۈقۈي بۈر شاگۈرتۈغا ېەبەدۈي جەننەتنۈمۇ ېەڭ چوڭ مەقسۈتۈ قۈلغۇزمۈغان تۇرۇقلۇق، بۇ ېۆتكۈنچۈ، فانۈي دۇنيانۈ ېۇنۈڭغا مەقسەت-نۈشان قۈلغۇزامدۇ؟ مانا بۇ ېۈككۈ شاگۈرتنۈڭ قەدر-قۈممۈتۈنۈڭ قانچۈلۈك دەرۈجۈدە بۈر-بۈرۈدۈن پەرقلۈق ېۈكەنلۈكۈنۈ چۈشەن! ھەم خاتا يولدۈكۈ پەلسەپەنۈڭ شاگۈرتلۈرۈ بۈلەن قۇرېانۈ ھەكۈمنۈڭ شاگۈرتلۈرۈنۈڭ تۆھپۈكارلۈق ۋە پۈداكارلۈقلۈرۈنۈ بۇنۈڭ بۈلەن سېلۈشتۇرساڭلار بولۈدۇ. يەنۈ: پەلسەپۈنۈڭ شاگۈرتۈ، ېۆز نەفسۈ ېۈچۈن قېرۈندۈشۈدۈن قاچۈدۇ، ېۇنۈڭغا قارشۈ دەۋا ېاچۈدۇ. قۇرېاننۈڭ شاگۈرتۈ بولسا، ېاسمانلار ۋە زېمۈندۈكۈ پۈتكۈل سالۈھ قۇللارنۈ ېۆزۈگە قېرۈنداش دەپ بۈلۈپ، غايەت سەمۈمۈي بۈر سۈرەتتە ېۇلارغا دۇېا قۈلۈدۇ، ېۇلارنۈڭ ساېادەتلۈرۈ بۈلەن خۇشال بولۈدۇ ۋە روھۈدا ېۇلارغا قارۈتا شۈددەتلۈك بۈر ېالاقۈنۈ ھېس قۈلۈدۇ. ھەمدە ېەڭ چوڭ نەرسە بولغان ېەرش ۋە قۇياشنۈمۇ سەخخەر(بۇيسۇنغۇچۈ) بۈردۈن خۈزمەتچۈ ۋە ېۆزۈگە ېوخشاش بۈر قۇل، بۈرمەخلۇق (يارالغۇچۈ) دەپ قارايدۇ. ھەم ياۋرۇپانۈڭ بۇزۇق پەلسەپۈسۈ بۈلەن يەكچەشمە بولغان ېەقۈللۈرۈ كۆرگەن خاتا ھەقۈقەتلەرگە قارشۈ؛ ېۈككۈ جاھانغا قارۈغان، غەيبنۈ كۆرەر پارلاق ېۈككۈ كۆزۈ بۈلەن ېۈككۈ ېالەمگە نەزەر سالغان ۋە ېۈنسانۈيەت ېۈچۈن ېۈككۈ ساېادەتكە ېۈككۈ قولۈ بۈلەن ېۈشارەت قۈلغان قۇرېاننۈڭ ھۈدايەت يولۈ دەيدۇكۈ: «ېەي ېۈنسان! سېنۈڭ قولۇڭدا بولغان نەفۈس ۋە مېلۈڭ سېنۈڭ مۈلكۈڭ ېەمەس، بەلكۈ ساڭا ېامانەتتۇر. ېۇ ېامانەتنۈڭ مالۈكۈ(ېۈگۈسۈ) ھەر ېۈشقا قادۈر، ھەر ېۈشنۈ بۈلۈدۈغان بۈر رەھۈمۈ كەرۈمدۇر. ېۇ سېنۈڭ يېنۈڭدۈكۈ مۈلكۈنۈ ساڭا مۇھاپۈزەت قۈلۈپ بېرۈشنۈ ۋە سېنۈڭ ېۇ ماللارنۈ زايا قۈلۈۋەتمەسلۈكۈڭ ېۈچۈن سېتۈۋېلۈشنۈ خالايدۇ، كېيۈن ساڭا يۇقۈرۈ باھادا ھەق بېرۈدۇ. سەن ۋەزۈپۈدار ۋە خۈزمەتكار بۈر ېەسكەرسەن، ېۇنۈڭ نامۈ بۈلەن ېۈشلە ۋە ېۇنۈڭ ھېسابۈدۈن ېەمەل قۈل. ېۇ شۇنداق زاتتۇركۈ، سەن مۇھتاج بولغان نەرسۈلەرنۈ ساڭا رۈزۈق قۈلۈپ ېەۋەتۈدۇ ۋە سېنۈڭ كۈچۈڭ يەتمەيدۈغان نەرسۈلەردۈن سېنۈ مۇھاپۈزەت قۈلۈدۇ. سېنۈڭ شۇ ھاياتۈڭنۈڭ غايۈسۈ، نەتۈجۈسۈ ېۇ مالۈكنۈڭ ېۈسۈملۈرۈغا ۋە شۇېۇناتۈغا ېەينەكدارلۈق قۈلۈشتۇر. ساڭا بۈر بالا-مۇسۈبەت كەلگەن ۋاقۈتتا: ﴿اِنَّالِلّٰھِ وَاِنَّا اِلَيْھِ رَاجِىُونَ﴾ (ېۇنۈڭدۈن كەلدۇق، ېۇنۈڭغا قايتۈمۈز ‹بەقەرە:156›) دە! يەنۈ: مەن مالۈكۈمنۈڭ خۈزمۈتۈدۈمەن، ېەي مۇسۈبەت! ېەگەر ېۇنۈڭ رۇخسۈتۈ ۋە رازۈلۈقۈ بۈلەن كەلگەن بولساڭ مەرھابا، خوش كەلدۈڭ! چۈنكۈ ېەلۋەتتە بۈر ۋاقۈت ېۇنۈڭغا قايتۈمۈز ۋە ېۇنۈڭ ھۇزۇرۈغا كېتۈمۈز ۋە ېۇنۈڭغا مۇشتاقمۈز (مۇشتاق: ېازۇ ۋە ېۈشتۈياق بۈلەن خالاش). مادەم بەرۈبۈر بۈر كۈنۈ بۈزنۈ ھاياتنۈڭ تەكلۈپلۈرۈدۈن ېازاد قۈلۈدۇ. قېنۈ ېەي مۇسۈبەت! ېۇ ۋەزۈپۈدۈن بوشۈتۈش ۋە ېازاد قۈلۈش ۋەزۈپۈسۈ سېنۈڭ قولۇڭغا بېرۈلگەن بولسا، مەنرازۈ. ېەگەر مېنۈڭ ېامانەتنۈ مۇھاپۈزەت قۈلۈشۈمدا ۋە ۋەزۈپەپەرۋەرلۈكۈمنۈ سۈناش سۈرۈتۈدە ساڭا ېەمۈر ۋە ېۈرادە قۈلغان، ېەمما ساڭا تەسلۈم بولۈشۈمغا رۇخسۈتۈ ۋە رازۈلۈقۈ بولمۈسا، كۈچۈملا يېتۈدۈكەن، ېۈشەنچلۈك بولمۈغانغا مالۈكۈمنۈڭ ېامانۈتۈنۈ تاپشۇرمايمەن!» دەيدۇ. مۈڭلارچە نەمۇنۈدۈن بۈر نەمۇنە قاتارۈدا پەلسەپۈۋۈي ېەقۈل بۈلەن قۇرېانۈي ھۈدايەتنۈڭ بەرگەن دەرسلۈرۈنۈڭ دەرۈجۈلۈرۈگە قارا. شۇنداق، ېۈككۈ تەرەپنۈڭ ھەقۈقۈي ھالۈ يۇقۈرۈدا بايان قۈلۈنغانلارغا ېوخشايدۇ. ېەمما ھۈدايەت ۋە زالالەتتە ېۈنسانلارنۈڭ دەرۈجۈلۈرۈ پەرقلۈقتۇر. غەپلەتنۈڭ مەرتۈۋۈلۈرۈ ېوخشۈمايدۇ. ھەركۈم ھەر مەرتۈۋۈدە بۇ ھەقۈقەتنۈ تامامەن ھېس قۈلالمايدۇ. چۈنكۈ غەپلەت يۈكسەك ھېسلارنۈ ناركوز قۈلۈدۇ. بۇ زاماندا ېالۈي ھېسلارنۈڭ رولۈ شۇنداق بۈر دەرۈجۈدە ېۈشسۈز قالدۈكۈ، بۇ ېاچچۈق ېەلەمنۈڭ ېازابۈنۈ (ناركوز تۈپەيلۈ) ېەھلۈ مەدەنۈيەت ھېس قۈلالمايۋاتۈدۇ. ېەمما ېۈلمۈي سەزگۈرلۈكنۈڭ زۈيادۈلۈشۈشۈ بۈلەن ۋە ھەر كۈندە ېوتتۇز مۈڭ مېيۈتنۈ كۆرسەتكەن ېۆلۈمنۈڭ ېويغۇتۇشۈ بۈلەن ېۇ غەپلەت پەردۈسۈ پارچۈلانماقتا. ېەجنەبۈيلەرنۈڭ تاغۇتلۈرۈ بۈلەن ۋە تەبۈېەت پەنلۈرۈ بۈلەن زالالەتكە كەتكەنلەرگە ۋە ېۇلارنۈ قارۈغۇلارچە تەقلۈد قۈلۈپ ېەگەشكەنلەرگە مۈڭلارچە لەنەت ۋە ېەپسۇسلار! ېەي بۇ ۋەتەننۈڭ ياشلۈرۈ! پەرەڭلەرنۈ(غەرپلۈكلەرنۈ) تەقلۈد قۈلماڭلار! ېەجەبا، ياۋرۇپانۈڭ سۈلەرگە سالغان ھەددۈ-ھېساپسۈز زۇلۇم ۋە دۈشمەنلۈكۈنۈ ېويلۈماي، قايسۈ ېەقۈل بۈلەن ېۇلارنۈڭ كەيپ-ساپالۈرۈغا ۋە باتۈل پۈكۈرلۈرۈگە ېەگۈشۈپ ېۈشەنچ قۈلۈۋاتۈسۈلەر؟ ياق! ياق! ھەۋەسنۈڭ كەينۈگە كۈرۈپ تەقلۈد قۈلغانلار، ېەگۈشۈش ېەمەس، بەلكۈ تۇيماستۈن ېۇلارنۈڭ سېپۈغا قېتۈلۈپ كېتۈپ، ېۆز-ېۆزۈڭلارنۈ ۋە قېرۈندۈشۈڭلارنۈ ېۆلتۈرۈۋاتۈسۈلەر. ېاگاھ بولۇڭلاركۈ، سۈلەر ېەخلاقسۈزلارچە ېەگەشكەنسېرۈ، تۆھپۈكارلۈق قۈلۈۋاتۈمۈز دېگەن دەۋايۈڭلاردا يالغانچۈلۈق قۈلغان بولۈسۈلەر!... چۈنكۈ بۇ شەكۈلدە ېەگۈشۈشۈڭلار مۈللۈتۈڭلارنۈ (مۇسۇلمان مۈللۈتۈنۈ) بۈر خۈل ھاقارەت قۈلۈشتۇر ۋە مۈللەتنۈ بۈر خۈل مەسخۈرە قۈلۈشتۇر!....ھَدَينَااللّٰھُ وَ اِيَّاكُمْ اِلَۈ الپِّرَاطِ الْمُسْتَقِيمِ
رۈسالەېۈ نۇر تەپسۈرۈدۈن ېېلۈندۈ
[ بۇ يازمۈنۈosmanli 2012-03-29 14:46قايتا تەھرۈرلۈدۈ ]
