كىنو - بىر  قول چىراق ، بىر مىللەتنىڭ ئۆرۈپ - ئادەت ، دىن ۋە تارىخىنى ھەم ياشاش مۇھىيتىنى ، ھاياتقا  بولغان  ئىنتىلىشىنى كارتىنىلاپ بىردىغان  پۇرسەت سىزمىسى .  
بىز ئۇيغۇرلارنىڭ تۇرمىشىغا كىنو خۇددى مۇئەللىملەردەك يىتەكچىلىپ قىلىپ ، بىزنىڭ ئۆرۈپ - ئادەپ ، تىل - مەدىنيەت ، دىن ، ياشاش مۇھىيتىمىزغا زور دەرىجدە تەسىر كۆرسەتتى .  
مەسىلەن ئالايلۇق ،  بىز ئۆزىمىزگە خاس بولمىغان باشقا مىللەتكە تەۋە كىيىم- كىچەك ، يۈرۈش - تۇرۇش ، سالام ساھەت ، ئەدەپ ئەخلاق ، قىزىقىش جەھەتتە باشقا مىللەتتىن پەرقىمىز قالمىدى . بىزنىڭمۇ ئۆزىمىزگە خاس نەچچە مىڭ يىللىق تارىخىمىزبار ، ئۆز ئالدىمىزغا مەدىنىيتىمىز بار . شۇنداق تۇرۇقلۇق بىز يەنە خەقنىڭكىنى يەپ ، خەقنىڭنى كۆرۈپ ، خەقنىڭكىنى دوراپ يۈرۋاتىمىز . .  
دەسلاپتا دىيارىمىزدا قويۇلغان كىنولاردىن سەرگاندان فىلىمىنى كۆرۈپ ھەممە ياش باللارنىڭ ئوغۇرلۇق قىلغۇسى كەپتىكەن ھەم ئوغۇرلۇقمۇ قىپتىكەن . جەمىيەتتە ئوغرى ئاۋۇپ كىتىشتەك مەسىللەر كۆپىيىپ كىتىپتىكەن . لاباكۇ ئىشتانلار مودا بولۇپ كىتىپىكەن .  كىيىنچە شاڭگاڭنىڭ كىنولىرىنى كۆرۈپ ، چاچنى بوراندەك قويۇپ ، چاچ بىلەن قۇلاقنى يىپىپ چىڭلوڭتو دەپ ئات قويۇپ ، ھەممىنى ئىشنى قىلىپ ، مۇشلاشچىلار ئاۋۇپ كىتىپتىكەن ، قارا گورۇھ بولۇپ ئىچكىرگە چىقىپ ھەممە ئەسكى ئىشنى قىلىپ ، يۈرۈپتىكەن . قىمار شاھى دىگەن كىنومۇ بىز ئۇيغۇر باللىرى ئۈچۈن بىر مۇئەللىم بولغان ئىكەن .   
كىينچە ئۆلگۈر ھىندىستاننىڭ كىنولىرى جەمىيتىمىزنى بىر ئالدى ھەممە ئادەملەر شارۇلخانغا دۈم چۈشتى . شارۇلغاندەك ئىكراندا كۆرۈلدىغان ئادەملەرگە كۆيۈپ كۈل بولغان قىزلىرىمىزمۇ ئاز ئەمەس . شارۇلخاننىڭ چاچ پوسىنىمۇ شۇنداق دەۋىر سۈردى . كىنولىرىنىڭ ناخشىلىرى ھەممە يەردە ياڭرىدى . تۈگىمەيدۇ گەپ ... كىيىنچە كورىيە تىتىقسىزلىرىنىڭ شەيتان كىنولىرى چوڭ -  كىچىك ھەممىمىزنى زەھەرلىرى ياشلىرىمىز چاچ بوياپ ، يالغاندىن كۆزئەينەك تاقاپ ، ئەزەلدىن شارپىنى كۆرۈپ باقمىغانلارمۇ شارپا تاقاپ ، قىزلار بولسا چاچلىرىنى كىسىپ ، شۇلارنىڭ شەيتانە قىلىقىغا مەستانا بولۇپ يۈردى . چوڭلىرىمىز ئۆيلەرنى كورىيەچە قىلىپ ، كىيىملىرىمىزنى كورىيەچە قىلىپ ، كورىيەنىڭ پولەن ئەسكى تۈسكى كىيىملىرى جەمىيتىمىزنى قاپلىدى .   
ئەمدى تۈركىيەنىڭ كىنولىرىنى چىقسا ، بۇ كىنولاردىن ئۈلگە ئىلىپ م كاستىيۇم بۇرۇلكىلارنى كىيىپ ، تۈركىيەنىڭ دەپ يەرگە سالدىغان گىلەملەرنى تامغا ئىسىپ ، تۈركىيە ئىقىملىرىغا قاراپ ئىقىشقا باشلىدۇق .  
توۋا بىزنىڭ مۇئەللىلىمىز زادى كىم ؟ بىز ئۆزىمىزنىڭ مەدىنىيتىنى تەشۋىق قىلماي ، باشقا مىللەتنىڭ مەدىنىيتىنى تەشۋىق قىلىپ بىرۋاتىمىز بىكارغا .   
بىز كىنولارنىڭ مەزمۇنىنى مەسىلەن تۈركىيەنىڭ كىنولىرىدا ئەرلىكنى ، مىللەتنى ، دىننى تەشەببۇس قىلدىكەن . ئەجىبا بىز شۇيەرلىرىنى كۆرمەي كەيگەن ئىشتىنىغا ، پايپىقىغا ، ماشىنىغا قارايدىكەنمىز . باشقا دۆلەتنىڭ كىنولىىرىدا ئۆزىدىكى ئاجىزلىقنى ، خۇمسىلىقنى تەشەببۇس قىلدىكەن .   
يەنە بىزدە ئىقتىساد تىپىپ شۇ دۆلەتلەرنى كۆرۈشتەك ئارزۇ ئارمان كەم . ئۇلار كىنوغا باشقا دۇنيا بىلەن چىقىدىغانلىقىنى ،بىزنىڭ  كەڭ كۆرۈرمەن قىرىنداشلىرىمىز بىلمەيدىغان ئوخشايدۇ . ئۇلار ھەممىسى پەقەت جان بىقىش ئۈچۈن قىلدىغان ھەركەرلەتنى سىلەر بىلەن بىز پۇلغا سىتىۋىلىپ ، كۆرۈپ ئۆزىمىزنى ئەخمەق ئىتىۋاتامدۇق قانداق ...،  
بىز ئۆزىمىزنىڭكىنى كۆرسەك نىرى تىتىمىدى ،ئۆزىمىزنىڭ  جەمىيىتتدە بولاۋاتقان ئىشلارنى خەق جاپا تارتىپ كىنو قىلىپ ئىشلەپ تارقاتسا ئۆزىمىزدىن ۋايساپ بىشىمىز قىتىپ نۇمۇس قىلىپ كىتىدىكەنمىز . سىز كۆرەۋاتقان چەتئەلنىڭ ئاشۇ كىنولىرىمۇ 100 نىڭ ئىچىدىكى ئەڭ ياخشىسى   ياخشىسى .بىزنىڭ نادىر كىنولىرىمىز بار قايتا - قايتا كۆرسىڭىز زىرىكمەيسىز .  يەنە مەبلەغ چىقىرىپ كىنو ئىشلىسە ، بىزنىڭ پۇلى يوق ، كىنو خۇمارى كىشىلىرىمىز ئەرزىننى ئىزدەپ ئۆزىنىڭ يولىنى توسۇپ يۈرىيدۇ ئەنە . ئاشۇ چەتئەل كىنولىرىنى سىز ئۆزىڭىز كۆرۈپ ، ئۆزىڭىزبىلەن كەتسە مەيلى بالىڭىز ئىزىپ قالسا ھەرگىزمۇ بالىڭىزدىن كۆرمەڭ ، شۇ سىزگە مۇئەللىم بولغا كىنولاردىن كۆرۈڭ .   تەۋسىيە باللىرىڭىز بىلەن چەتئەلنىڭ كىنولىرى كۆرگىڭىز كەپ قالسا تۈركىيەنىڭ كىنولىرى كۆرۈڭ بولمىسا دىيارىمىزنىڭ كىنولىرىدا شەك يوق . تۈركىيەنىڭ كىنولىرىدا ئەركەلىك تەشەببۇس قىلىنىدۇ . مەزمۇنىغا دىققەت قىلغايسىز .   
سىزگە يارمىغىنى دەل ئۆزىڭىزگە ، ئۆزىڭىز يارمىغىنى !  
گەپ سەل تاققا تاققۇ بولۇپقالغان بولسا ئەپۇ قىلاسىلەر .   
 
مەنبەسى : ئۆز قەلىمىم ، ھىچقانداق رەتلەش يوق .

ئاپتاپ ئېدىش تېلفۇن قىلسام ئالمايسىلەن، مىنى مۇ ئويلاپ قوياڭلا. يا چ چ غا قاتمايسىلەن . دۇككىنىڭلىغا باسام سىلە يوق ، ئۇنداق قىلماڭلا. سىلگە مەن ياردەم قىلسام  مىنى بۇنداق تەڭسىزلىككە قويساڭلا بولامدا....

ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم  قىرىندىشىم ناھايىتى ئوپتان تىما يوللاپ سىز . يۇقۇردىكى سىز تىلغا ئالغان ئىللەتلەر ھەقىقەتەن ئەۋىج ئىپكەتتى ،،،تۈزەتسەك بولاتتى . ئىللەت تۈزەلمىگىچە مىللەت تۈزەلمەس دەيدىغان گىپىمىز بارغۇ باللار.
--------------------------------------------------------------------------
بۇ شەخسى گەپ قىلشىدىغان يەر ئەمەس  . دىققەت قىلساق .

كىنو توغرىسىدا سوزلەيدىغانلار كۆپۇتۇپ قاپتۇ-دىسە!!!؟؟    مېنىڭچە شۇ كىنوخۇمارلارنىڭ ئىشى يوقمىكىن دەيمەن..... مىنىڭغۇ پەقەتلا ۋاختىم چىقمايدۇ... بەك مىس-مىسغۇ ئەمەس بولمىسا! .. ئىش تۇگۇتەلمەيدىغان...       

مەنمۇ ئەزەلدىن توردا كىنو كۆرمەيمەن، بولۇپمۇ كۆپ قىسىمىلقنى، پولاتنىڭ كىنولىرىنى شۇنچە ماختاپ بىرقىسىم چىقسا بىر مۇنبەرلەردە ئىلان قىلىدىكەن، مەن دەسلەپكى 5 قىسمىنى كۆرگەن، چۈنكى ئۇيغۇرچىغا تەرجىمە قىلىنغان، ئەپسۇس ، كىيىنكى قىسىملرى ئۇنداق بولمىدى.ئالدىنقى 5 قىسمى ئالماشقان چىرايلار دەپ تەرجىمە قىلىنغانغۇ دەيمەن.

شۇنداق بىر سۇئال سورىغۇم كىلىۋاتىدۇ مۇشۇ تىمىنى كۆرگەنلەرنىڭ ھەممىسىدىن،سوراشقا ئىجازەت بىرىڭىلار!
<بىز ئۆزىمىزگە خاس بولمىغان باشقا مىللەتكە تەۋە كىيىم- كىچەك ، يۈرۈش - تۇرۇش ، سالام ساھەت ، ئەدەپ ئەخلاق ، قىزىقىش جەھەتتە باشقا مىللەتتىن پەرقىمىز قالمىدى . بىزنىڭمۇ ئۆزىمىزگە خاس نەچچە مىڭ يىللىق تارىخىمىزبار ، ئۆز ئالدىمىزغا مەدىنىيتىمىز بار . شۇنداق تۇرۇقلۇق بىز يەنە خەقنىڭكىنى يەپ ، خەقنىڭنى كۆرۈپ ، خەقنىڭكىنى دوراپ يۈرۋاتىمىز .>
1.ئاشۇ مەدىنىيىتىمىزنى بىز  ساقلاپ قالالىدۇقمۇ؟
2.شۇ قەدىمي كىيىم-كىچەكلىرىمىز ئۇچىمىزغا چىقىپ باقتىمۇ يوق،ئادەتتە دىمەيلا تۇرايلى،ما ھىيت-ئايەملەملەردە بولسىمۇ ئۇچىمىزغا چىقىپ باقتىما؟<كوررىيەنىڭ كىيم-كىچەكلىرىدىن ئازراق ئۆرنەك ئاپسىزيۇ،نىمىشقا ئۇلارنىڭ توي-تۆكۈن،بايراملىرىدا ئۆز مىللي كىيىم-كىچەكلىرىنى كىيىدىغىنىغا دىققەت قىلمىغانسىز؟ ئۇلاردا< چاچ بوياپ ، يالغاندىن كۆزئەينەك تاقاپ ، ئەزەلدىن شارپىنى كۆرۈپ باقمىغانلارمۇ شارپا تاقاپ ، قىزلار بولسا چاچلىرىنى كىسىپ ، شۇلارنىڭ شەيتانە قىلىقىغا مەستانا بولۇپ يۈردى > بۇغۇ مودا بوپتۇ،ئەمما ئۇلار ھىچ بولمىسا ئۆزلىرىنىڭ مىللي كىيم-كىچىكىنى بولسىمۇ خۇشاللىق كۈنلەردە كىيىشنى ئۇنۇتماپتۇ.بىزچۇ؟سىزچۇ؟
3.شارۇلخانغا ئاشىق بولۇپ ھىندىستاغا خەت يىزىپ،شارۇلخاننىڭ<مىنىڭ خوتۇنۇم بار>دىگەن خىتىنى تاپشۇرۇپ ئىلىپ ئۆزىنى ئۆلتۈرۋىلىشنى ئويلىغان نادان قىزلىرىمىزنىڭ ھىكايسىنىمۇ ئانچە -مۇنچە ئاڭلىدۇق،نى-نى كىلىشكەن ئوغۇللىرىمىز،ئەخلاقى بىباھا يىگتلىرىمىز ،مەرد ئوغلانلىرىمىز يەنە شۇ قىزلرىمىز ئۈچۈن ئىچىنپ يۈرسە،كىنودا شاپاقچقىلىق قىلىپ بەرسە،شۇنداق ئارتىسلارغا غايىبانە ئاشىق بولۇپ يۈرگەن قىزلىرىمىز ئۆزلىردىن ئاشۇ <ئۇيغۇر يىگىتلىرىمىزگە يۈز كىلەلەيمىزمۇ؟> دەپ سوراپ باقتىمۇ؟يەنە تىخى ئۇلارنى بەزى بىر قىسىم ئەخلاقى بۇزۇق ئوغۇللار بىلەن سىلىشتۇرۇپ بىر تاياقتا ھەيدەپ<ۋىجدانلىق ئوغۇللار نەدە؟>دىگەن شۇئارنىمۇ تولاپ بولدى؟قېنى قىزلار سىلەر شۇنداق ئويلىيالىغانمۇ؟
4.ئوغۇللاردىمۇ يوق ئەمەس تازا بار، بىر قىسىم ئەدەپ-ئەخلاقى بۇزۇلغان،ھايانى ئاتالمىش غەرەپ يىمەكلىرى بىلەن قوشۇپ يەۋەتكەن،غەرىپلەشكەن،<تەنناز>  ،يەنە نىمە دەيتتى<في جۇ ليۇ> بىلەن زاماندىن قالمايۋاتقان قىزلارنى ماختاپ كۆتۈرۈپ، ئەسلي كەلگۈسى باللىرىمىزنىڭ ئانىسى بولمىش شۇنداق شەرم-ھايالىق،يۈزى تۆۋەن،ئەخلاقلىق قىزلىرىمىز نى مەتو،زاماندىن قالغان،سەھرالىق تومپاي دەپ چۈشۈرۈپ،تىخى ئۇلارغا غەرىپلەردىن دوراشنى مەدەنىيەت دەپ ساددا،پاك قەلىبلەرنى ئازغۇنلۇققا باشلاۋاتقان نامى<ئەركەك>لىرىمىز ئۆزىدىن<مەن قانداق ئەركەك؟مەن ھەقىقي ئۇيغۇر ئەركەك ئەۋلادىدىنمۇ؟>دەپ سوراپ باقتىمۇ؟
5.ئەڭ ياخشىسى ھەممە نەرسىنى ھىسيات بىلەن ئەمەس،ئەقىل بىلەن قوبۇل قىلغان ئەڭ ياخشى! ئۆزىمىزنىڭمۇ كىنولىرىمىزنىمۇ ئۇنچە پاكىز دەپ كەتكىلى بولمايدۇ(بىرقىسىم كىنولار كۆزدە تۇتۇلدى).شۇنداق ئەخلاقسىزلىق،ھەددىدىن ئاشقان كۆرىنىشلەر ئۇيغۇر كىنوچىلىقىمىغا سىڭىپ كىرىشكە باشلىغاندا،قىنى قايسىمىز شۇلارنى<ئۇنداق ئەمەستى،مۇنداقتى>دەپپاقتۇق؟! پەقەت بىر نەچچە يازغۇچىلارنىڭ  رەددىيە بىرىلگەن ئوبزورلىرى ژۇرنال ئۈستىدە ۋاراقسىزلىنىپ،توپا بىسىپ تۇرۇپ كەتتى خالاس.
6....
7....
سورىسام سۇئاللار كۆپ،ئەمدى ئۆزۈمنىڭ كاللىسىدىن ئۆتكەن ئىشنى دەپ بىرەي.بەلكىم كۆرگەنلەر راس مەتو،ساراڭ بوپتۇ دەپ ئويلىشىڭلار مۇمكىن...
مەن مىلليچە كىيممىزگە تولىمۇ ئامراق ھەم ئۇنى كىيشىنى ئادەتلەندۈرمەكچى بولدۇم،مىلليچە تون سىتىۋىلىپ كىيىپمۇ باقتىم،ھەممە ئادەم مىاڭا ئادەم كۆرمىگەندەك قاراشتى،بۇنىڭغىمۇ كۆندۈم.ئەمما باشقا مىللەت خەقلىرى بىر نىمە دىمىسە ئۆزىمىزنىڭ خەقلىرى<ئۇسۇلچىمۇ سىلى؟><ئارتىس ئوخشايدۇ><بىرەر ئاشپۇزۇلدا ئىشلەمسىز؟><كاللىسى ئىلىشىپ قاپتۇ><كىيگىلى كىيىم تاپالمىغان ئوخشايدۇ><يۈزىمىزنى مۇشۇنداق خەقلەر تۆكىدۇ>.....دىسەم گەپ تولا...
لىكىن مەن كىيىۋاتىمەن،نىمە دىسە دىسۇن،مىللىتىمنىڭ كىيىمىنى تاشلىمايمەن. مىللي كىملىكمنى ھەرگىزمۇ بىر-ئككى پىتنە-ئىغۋا ئۈچۈن تاشلىمايمەن.ھىيت-ئايەملەردە،جۇمە كۈنلىرىدە بولسىمۇ كىيىۋاتىمەن. بۇمۇ ھىساپتا ئۆز كىملىكىمگە بولغان بىر كىشلىك ھۆرمەتتۇر.
ھەي...قاچانغىچە خەقنىڭ ئىغىزىغا قاراپ ياشايدىغاندىمىز؟!

    يۇقارقى دېيىلىۋاتقان فىلىملەرنىڭ ئىچىدە كىنو يوق ھەممىسى قىسىملىق تىلىۋىزىيە تىياتىرىكەنغۇ .بىزدە كىنو بىلەن قىسىملىقنىڭ پەرقى يوق ئەمما دۇنيادا بۇ ئىككىسى بەك ئېنىق ئايرىلغان .كىنو بىلەن قىسىملىقنىڭ سۈرەتكە ئېلىنىشى ۋەقەلىك ئورۇنلاشتۇرىشى ئوخشىمايدۇ .كىنو نەچچە سائەت ئىچىدە پۈتۈن ۋەقەلىك تۈگەيدىغان بولغاشقا ۋەقەلىكنىڭ تەرەققىياتى تېز ھەركەتچان بولىدۇ .قىسىملىقتا بىر قەدەر كەڭرەڭ تۇرمۇش سەھنىسى يورۇتۇلغاشقا دېئالوگ كۆپ ۋەقەلىك بەك زىچ بولمايدۇ .كىنو لىنتىسى ئىنتايىن قىممەت پەقەت گېرمانىيەدىلا ئىشلىنىدۇ .بىر كىنونى ئىشلەشكە كەتكەن مەبلەغكە بەش ئالتە قىسىملىق تىلىۋىيە تىياتىرىنى ئىشلىۋەتكىلى بولىدۇ .چۈنكى قىسىملىقنى ئىشلەشكە ئۇنداق قىممەت لىنتا كەتمەيدۇ نورمال ئاپارات بولسا كۇپايە.كىنو بولسا كىنوخانىدا قويىلىدۇ كېيىن تېلىۋىزىيەگە بېرىلىدۇ .قىسىملىق تىلىۋىزىيە تىياتىرلىرى بولسا پەقەت تېلىۋىزىيەدىلا قويىلىدۇ .....يىغىپ كەلسەك بۇ ئىككى ژانىر ئوتتۇرىسىدىكى پەرىق چوڭ شۇڭا قىسىملىق بىلەن كىنونى ئايرىش بەك مۇھىم .
   دىيارىمىزدا ئەۋىج ئالغان فىلىملەرنىڭ كۆپىنچىسى ھېكايە فىلىم ياكى تېلىۋىزىيە تىياتىرى بولۇپ تېخى كىنو بولۇشتىن بەك يىراقتا .تەڭرىتاغ كىنو سىتۇدىيىسى بۇرۇن ئىشلىگەن ساھىپجامالنىڭ ئۆلىمى ،غېرىپ سەنەپ قاتارلىقلار بولسا كىنو ھېساپلىنىدۇ .بەلكىم مەبلەغ يېتىشمىگەنلىكىتىن ئۇ سىتۇدىيەمۇ ھازىر كىنو ئىشلىمەي ئانچە مۇنچە تېلىۋىزىيە تىياتىرى ئىشلەيدىغان  بولۇپ قالدى .