يېقىنقى بىر مەزگىلدە دۇنيا ئاشلىق باھاسىنىڭ ئۆزلۈكسىز ئۆسۈشى دۇنيادىكى نۇرغۇن دۆلەتلەرگە بېسىم ئېلىپ كەلدى، نۇرغۇن دۆلەتلەردە مال باھاسى ئۆسۈپ، كىشىلەر بۇنىڭدىن نارازى بولدى، ئاشلىق باھاسىنىڭ ئۆسۈشى دۇنيادىكى ئاشلىق قەھەتچىلىكى ئېغىر رايونلارنىڭ بىرى بولغان جەنۇبىي قىسىم ئافرىقىغا تېخىمۇ ئېغىر بېسىم ئېلىپ كەلدى.
جەنۇبىي ئافرىقىنىڭ يوھانسىبۇرگ شەھىرىدىكى بىر ماشىنا توختىتىش مەيدانىنىڭ باشقۇرغۇچىسى زابۇ مۇنداق دېدى: «ئۆتكەن يىلى بىر بولكا سېتىۋېلىش ئۈچۈن 5.99 راند كېتەتتى، ھازىر 7.99 راندقا ئۆستى؛ ئۆتكەن يىلى بىر كىلو شېكەرنىڭ باھاسى 5 راند ئەتراپىدا ئىدى، ھازىر 8.58 راندقا ئۆستى، بۇنداق كېتىۋەرسە، مەن قانداق قىلارمەن؟». بۇ مەزمۇن ئىز تورىدىن كۆچۈرۈلگەن
زابۇنى ئەنسىرىتىۋاتقىنى دەل جەنۇبىي ئافرىقىدا يېمەكلىك باھاسىنىڭ ئۆسۈشى. تەكشۈرۈشلەرگە ئاساسلانغاندا، بولكا ۋە شېكەرنىڭ باھاسىدىن باشقا، 2.5 كىلولۇق بىر خالتا ئۇننىڭ باھاسى بۇلتۇرقىدىن %43، پىيازنىڭ باھاسى %38، ياڭيۇنىڭ %72 ئۆسكەن. شوخلا، كالا گۆشى، كولا، چاي، سېرىق ماي، سۈت قاتارلىقلارنىڭ باھاسى بىر يىلدا %10 ئۆسكەن.
16-فېۋرال ئېلان قېلىنغان بۇ يىل 1-ئايلىق سانلىق مەلۇماتتا كۆرسىتىلىشىچە، يېمەكلىك باھاسىنىڭ تەسىرىدە جەنۇبى ئافرىقىنىڭ پۇل پاخاللىقى نىسبىتى %3.7 كە يەتكەن.جەنۇبى ئافرىقا بىرلەشمە بانكىسىنىڭ ئىقتىسادشۇناسى گىنا سىكۇمىن مۇنداق دېدى: نۆۋەتتە جەنۇبىي ئافرىقا ئاشلىق باھاسىنىڭ ئۆسۈشى ئومۇمىي جەھەتتىن يېنىك بولۇپ، خەلقئارا بازارغا قارشى ئېقىم ئەھۋالى مەۋجۇت بولماقتا، بۇنىڭ ئاساسلىق سەۋەبى يەرلىكنىڭ ئاشلىق ئىشلەپچىقىرىش مىقدارىنىڭ ئېشىشى. لېكىن ئۇنىڭ مۆلچەرلىنىشىچە، دۇنيا ئاشلىق باھاسىنىڭ ئۆسۈشى ۋە كېيىنكى يېرىم يىلدا كۆممىقوناق ئىشلەپچىقىرىش مىقدارىنىڭ كېمىيىشىنىڭ تەسىرىدە، بۇ يىلنىڭ ئاخىرىدا، جەنۇبى ئافرىقا ئاشلىق باھاسى %7.5 ئۆسىدىكەن، ئومۇمىي گەۋدىنىڭ پاخاللىق نىسبىتىمۇ ئېشىپ %5.7 يېتىدىكەن
بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى ئاشلىق-يېزا ئىگىلىك تەشكىلاتى يېقىندا مۇنداق دېدى: بۇ يىل يانۋاردا دۇنيا ئاشلىق باھاسى 2008-يىلدىكى ئەڭ يۇقىرى قىممەتتىن ئېشىپ، يېقىنقى 20 يىلدىكى ئەڭ يۇقىرى قىممەتكە يەتتى. دۇنيا بانكىسى ۋە خەلقئارا پۇل فوندى تەشكىلاتى مۇنداق دېدى: ئاسىيا يېڭى نۆۋەتلىك ئاشلىق باھاسى ئۆسۈشىنىڭ تەسىرىگە ھەممىدىن بەك ئۇچرىدى، سەھرايى كەبىرنىڭ جەنۇبىدىكى ئافرىقا ۋە كارىب دېڭىزى رايونلىرى بۇنىڭ تەسىرگە تېخى روشەن ئۇچرىمىدى. خەلقئارا پۇل فوندى تەشكىلاتىنىڭ مۇتەخەسسىسى خيۇۋ برادەنكاپ مۇنداق دېدى: ھازىرغا قەدەر، سەھرايى كەبىرنىڭ جەنۇبىدىكى ئافرىقا ئاشلىق باھاسىنىڭ ئۆسۈشىنىڭ تەسىرىگە كۆپ ئۇچرىمىدى. ئاشلىقتىن مول ھوسۇل ئېلىش ۋە تەمىنات يېتەرلىك بولۇش بۇ يەرنىڭ ئەھۋالىنىڭ باشقا رايونلاردىن ياخشى بولىشىدىكى ئاساسلىق سەۋەب.
گەرچە ھازىر كۆرۈنەرلىك تەسىرى بولمىسىمۇ، لېكىن بىر قىسىم جەنۇبتىكى ئافرىقا ئەللىرى يۇقىرى ئاشلىق باھاسى ئېلىپ كەلگەن بېسىمنى ھېس قىلىشتى. نامبىيە ھۆكۈمىتى 16-فېۋرال ئېلان قىلغان سانلىق مەلۇماتتا كۆرسىتىلىشىچە، بۇ دۆلەتنىڭ پۇل پاخاللىقى نىسبىتى بۇلتۇر دېكابىردا %3.1 بولۇپ، بۇ يىل يانۋاردا %3.5 كە يەتكەن، ئاشلىق باھاسىنىڭ ئۆرلىشى تىزگىنلىنىپ، يانۋاردا %1.6 بولغان. بۇ دۆلەتنىڭ سىتاتىسكا ئىدارىسىنىڭ ئەمەلدارى سىتېللېر مۇنداق دېدى: دۇنيادا بوغداي ۋە كۆممىقوناق باھاسىنىڭ تېز ئۆسۈشىدەك ۋەزىيەتتە، بۇنداق ئەھۋال كىشىنى چۆچۈتىدۇ. ئۇ دۇنيا ئاشلىق باھاسىنىڭ ئۆسۈشى بەرىبىر بۇ دۆلەتدە پۇل پاخاللىقىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ دېدى. ئىقتىسادشۇناسلار نامبىيەنىڭ پۈتۈن يىلدىكى پۇل پاخاللىقى %5 دىن ئېشىپ كېتىشى مۇمكىن دەپ پەرەز قىلدى.
موزامبىكنىڭ ئۆتكەن يىلى 9-ئايدا مال باھاسىنىڭ ئۆسىشىدىن كېلىپ چىققان پاراكەندىچىلىك ئېغىر ئىقتىسادىي زىيان كەلتۈرۈپ چىقاردى. ئارقىدىن دۆلەت مال باھاسىنى تۆۋەنلىتىش بۇيرۇقى چۈشۈردى. لېكىن بۇ دۆلەتنىڭ پىلان ۋە تەرەققىيات مىنىستىرى ئايئۇبا كۇرىنىيا مۇشۇ ئايدا ئەسكەرتىپ مۇنداق دېدى: موزامبىك يەنىلا ئاشلىق ئىمپورت قىلىدىغان دۆلەت بولغانلىقى ئۈچۈن، كەلگۈسىدىكى بىر قانچە يىلدا ئاشلىق باھاسىنىڭ ئۆسۈشى ۋە ئاشلىق كەمچىلىكى تەسىرىگە ئۇچرىشى مۇمكىن.
يېڭى بىر نۆۋەتلىك ئاشلىق باھاسىنىڭ ئۆرلىشى ماداغاسقارغا تېخىمۇ ئېغىر تەسىر كۆرسىتىشى مۇمكىن. گۈرۈچ سودىگىرى لادرىئەند مۇنداق دېدى: پايتەخت تانانارىئودا بىر كىلو گۈرۈچنىڭ باھاسى بىر ئامېرىكا دوللىرىغا چىقتى، گۈرۈچ قىممەت باھالىق مالغا ئايلاندى. بۇ دۆلەتنىڭ يېمەكلىك باھاسىنى ئۆلچەپ تەكشۈرۈش ئورگىنى مۇنداق دېدى: 2009-يىلنىڭ بېشىدىن باشلاپ، ماداغاسقاردا گۈرۈچ باھاسى نەچچە ھەسسە ئۆستى، پايتەختتىكى نۇرغۇن كىشىلەر ئۆزىنىڭ يېمەك-ئىچمەك ئادىتىنى ئۆزگەرتىشكە مەجبۇر بولدى، مەسىلەن ناشتا قىلماسلىق ياكى ئۇنىڭ ئورنىغا مانىخوت، قوناق قاتارلىقلارنى يېيىش قاتارلىقلار. ئىگىلىنىشىچە، بۇ دۆلەتنىڭ گۈرۈچ باھاسىنىڭ ئۆسۈشى بۇ دۆلەتنىڭ سىياسىي، ئىقتىسادىي مۇھىتىنىڭ تەسىرىگە ئۇچرىغانلىقتىن باشقا يەنە دۇنيا ئاشلىق باھاسىنىڭ ئۆسىشىمۇ بۇنىڭدىكى مۇھىم بىر سەۋەب ئىكەن. گۈرۈچ باھاسىنىڭ ئۆسىشىگە تاقابىل تۇرۇش ئۈچۈن، ماداغاسقار ئۆتكۈنچى ھۆكۈمىتى بۇيىل 1-ئايدا ھەر كىلوگرام قوناقنىڭ باھاسىنى 0.59 ئامېرىكا دوللىرى دەپ بېكىتتى، شۇنداقلا ئىمپورت بىجىنى ئەمەلدىن قالدۇردى. بۇنىڭدىن باشقا، ماداغاسقارنىڭ ئۆتكۈنچى ھۆكۈمىتى بۇ ئاينىڭ 11-كۈنى تېزلىكتە بىر توننا گۈرۈچ ئىمپورت قىلىدىغانلىقىنى، شۇنداقلا بۇ ئاينىڭ ئاخىرىگىچە يەنە 3.2 توننا گۈرۈچ كىرگۈزۈپ، باھانىڭ ئۆرلىشىگە تاقابىل تۇرىدىغانلىقىنى بىلدۈردى.
مەنبەسى:جۇڭگو ئۇيغۇرچە رادىيو تورى |تەھرىر:نۇزىگۈل ئىمىر
بۇ مەزمۇن ئىز تورىدىن كۆچۈرۈلگەن
