ئەجدادلار ھىكمىتى
‹‹150ماقال،تەمسىل،مەسەل››
1.‹‹ئاتىسى ئۇرماس قوڭغۇزنى،بالىسى ئۇرار توڭگۇزنى››
2.‹‹ئاشىق ئۈچۈن ئاشىق بولغان قىز،ئەرگە بەرسە يارىماس››
3.‹‹پولات پىچاق قىنسىز قالماس››،‹‹باش ئامان بولسا جۈپ تىپىلۇر››
4.‹‹بار ماختانسا تىپىلۇر،يوق ماختانسا چىچىلۇر››
5.‹‹قاغىنىڭ بالىسى ئۆزىگە ئاق››
6.‹‹ئۇيات ئۆلۈمدىن يامان››
7.‹‹چوڭ ياغاچنىڭ ئېگىلگىنى سۇنغېنى،ئەر يىگىتنىڭ ئۇيالغېنى ئۆلگىنى››
8.‹‹خوتۇن ئالماققا پۇل كىرەك ،پۇل بولمىسا كۈتۈش كىرەك››
مەن ئىز تورىغا بەك ئامراق
9.‹‹كاناي مىستىن،بەلغەم ئىستىن››
10.‹‹كور تۇتقاننى قويماس،گاس ئىشتىننى››
11.‹‹سۇپۇرسىدا قۇرۇق ئۇن يوق،قىزنىڭ ئىتى مارجان بۇۋى››
12.‹‹پۇتەر ئىشنىڭ بىشىغا،ياخشى كىلۇر قىشىغا››
13.‹‹يول ئىغىز بولماي ،يول ئاياغ بول››
14.‹‹بىمارنىڭ تۈزەلگۈسى كەلسە،تىۋىپ ئۆزى كىلەر››
15.‹‹ئاياغ يۈگۈركى ئاشقا،ئىغىز يۈگۈركى باشقا››
16.‹‹ئويناپ سۆزلىسەڭمۇ،ئويلاپ سۆزلە››
17.‹‹تەڭ تىڭى بىلەن،تىزەك قىپى بىلەن››
18.‹‹ماختانغان قىز تويدا ئوسۇرار›› ئىز تورى ئىز تورى ئىز تورى ئىز تورى ئىز تورى ئىز تورى ئىز تورى ئىز تور
19.‹‹ئۆزىنى ماختاش ئۆلۈمنىڭ قاراۋۇلى››
20.‹‹ئاينىڭ ئەھۋالى ئالەمگە مەلۇم››
21.‹‹ئاينى ئىتەك بىلەن ياپقىلى بولماس››
22.‹‹قۇشقاچ سۈمۈرسە پاتمان بولۇر››
23.‹‹ئىت ئالا بولغان بىلەن ئارسىلان بولماس››
24.‹‹ئىش كۆرمىگەن يىرتىققا كۈلەر››
25.‹‹ئىپى بىلەن ئوسۇرغاننىڭ قۇربانى بول››
26.‹‹چۆپنى خار كۆرسەڭ كۆزۈڭگە كىرەر ››
27.‹‹ياخشى سالاپەت يىرىم مال ››
28.‹‹قوشقار بولۇر پىشانىسى دۆڭ بولۇر،ئاغا بولۇر يىگىتنىڭ پىشانىسى كەڭ بولۇر›› ى ئىز تورى ئىز تورى ئىز تورى ئىز تورى
29.‹‹مەردنى مەيداندا سىنا، ئوسۇرغاقنى دۇم ياتقاندا››
30.‹‹موزاينىڭ يۈگۈرشى سامانلىققىچە››
31.‹‹ئىتى ئۇلۇغ،سۇپۇرسى قۇرۇق››
32.‹‹چاشقان سىغماس ئىنىگە،غەلۋىر باغلار دۇمىگە››
33.‹‹ئۆزۈڭنى بىل،ئۆزگىنى قوي.يولۇڭغا ماڭ كۆتۈڭنى قىس››
34.‹‹بالاغا سەۋىر،قازاغا رىزا››
35.‹‹كىيىنكى پۇشايمان ئۆزۈڭگە دۈشمەن››
36.‹‹سۇنى قۇي سىڭەر يەرگە،گەپنى قىل سىغار يەرگە››
37.‹‹ئۆتمىگەن مۇشتۇمۇڭنى قوينۇڭغا سال››
38.‹‹بۇگۈنى تاغ چۆرۈلۈپ كەلسە،ئەتىسى باغ چۆرۈلۈپ كىلىدۇ›› بۇ مەزمۇن ئىز تورىدىن كۆچۈرۈلگەن
39.‹‹كىشىگە چوڭ سۆزلىسە ،ئۆز بىشىغا كىلەر ››
40.‹‹شەھەر كۆرگەن ئىشەكتىن قورق››
41.‹‹ئىشەنمىگىن دوستۇڭغا ،سامان تىقار پوستۇڭغا››
42.‹‹كىشىگە سانىسا ئۆزگە،قاشقا سانىسا كۆزگە››
43.‹‹قەلىب قازىنى قاينىماس،قاينىسا ھەم قويۇلماس››
44.‹‹يالغانچىنىڭ قۇيرىقى بىر تۇتام››
45.‹‹ياخشىلىق قىل سۇغا سال،سۇ بىلمىسە بىلىق بىلۇر،بىلىق بىلمىسە خالىق بىلۇر››
46.‹‹كۈلەلمىگەن نىمەڭگە ھىجايما››
47.‹‹يۇمرۇق بۈكۇلۈپ سەك بولماس،ئۆچكە يۈگۈرۈپ لەك بولماس››
ئىز تورىدا ئىزلىرىمىز قالسۇن!
48.‹‹ئۆزۈم تاپقان بالاغا ،نەگە باراي داۋاغا››
49.‹‹قىزنى كىم سۆيمەس،قىنىمىزنى كىم ئىچمەس››
50.‹‹كانايچىدىن يەل كىتىپتۇ،ھارۋىكەشتىن تىرتاڭ تىرت››
51.‹‹ئۆمۈچۈك ئۆمۈلىيەلمەس،ئۆمىلىگەننى كۆرەلمەس››
52.‹‹ياخشىلار تىپىپ سۆزلەر ،يامانلار ئەيىب سۆزلەر ››
53.‹‹ھالىڭغا بىقىپ ھال تارت، خالتاڭغا بىقىپ ئۇن تارت››
54.‹.ئۆزۈڭنى ئەر چاغلىساڭ ، ئۆزگىنى شىر چاغلا ››
55.‹‹سەركە سۇ ئىچكۈچە ، ئوغلاق مۇزلاپتۇ››
56.‹‹سىيگىنى بارساڭ ، ئىتىڭنى ياپ ››
www.iz.la
57.‹‹تېگى پەس، ئۆزگەرمىكى تەس ››
58.‹‹موللامنى يوقاتقان بىر يەل ››
59.‹‹ئەرگە بەرسەڭ ئېشىڭنى،ئەرلەر سىلار بىشىڭنى. ئىتقا بەرسەڭ ئېشىڭنى،ئىتلار چاينار
بىشىڭنى››
60.‹‹ياخشى بىلەن يۈردۈڭ،يەتتىڭ مۇراتقا.يامان بىلەن يۈردۈڭ، قالدىڭ ئۇياتقا››
61.‹‹يامانغا يانداشساڭ يالىسى يۇقار،قازانغا يانداشساڭ قارسى يۇقار››
62.‹‹ئىت يوق يەردە مۈشۈكمۇ قاۋايدۇ،پەخەس بولمىساڭ ئۇمۇ تالايدۇ ››
63.‹‹پىتتىن سىركىسى يامان،ئامبالدىن دوغىسى ››
64.‹‹ئاز ئېشىم غوۋغاسىز بىشىم›› www.iz.la
65.‹‹ئاش ئىگىسى بىلەن تاتلىق››
66.‹‹تەڭ يىسە تەنگە سىڭەر، يالغۇز يىسە يەرگە ››
67.‹‹مۇھىم تۆرنى كىشىگە ئۆتۈنمەڭ››
68.‹‹قۇيرىقى ئۇزۇن توشقان،يامان بولۇر سۆزنى بىر-بىرگە قوشقان ››
69.‹‹ئۇسسىغاندا چىلەكنى يوشۇرما ››
70.‹‹بويىغا يەتكەن قىزنىڭ شۈك تۇرغىنى رازى بولغىنى ››
71.‹‹بۇلاق يىرىق ئىزدەر،يىرىق بىلىق ئىزدەر ››
72.‹‹پەمسىز چال، ساقىلىڭدىن ئۇيال ››
73.‹‹قىز ئەردە ياخشى ،بولمىسا يەردە ››
74.‹‹بۈگۈنكى ئىشنى ئەتىگە قويما ›› ئىز تورىدا ئىزلىرىمىز قالسۇن!
75.‹‹تەدبىرنىڭ يىڭى بىلەن تەقدىرنىڭ ئىتىكىنى يوشۇرغىلى بولماس ››
76.‹‹يالغۇز ئاتنىڭ چىڭى چىقماس،چىڭى چىقسىمۇ دېڭى چىقماس ››
77.‹‹ئات ئالساڭ ئۆيۈڭ بىلەن كىڭەش ››
78.‹‹ئەقىلسىزلەر بۇلىقى كۆر،ئەل ئىزاسى ئۇنۇڭغا مەشھۇر ››
79.‹‹تىشى پال پال،ئىچى غال غال ››
80.‹‹پاقا كىرىلىپ يىلان بولماس،قىرى ياسىنىپ جۇۋان بولالماس ››
81.‹‹كۆپ بىلەن كىڭەش، ئۆزۈڭنىڭ بىلگىننى قىل››
82.‹‹تاغامدىن تاغار ياخشى،ھاممامدىن باداڭ ››
83.‹‹بىرىدىغاندا ئەييار،ئالىدىغاندا تەييار ›› ئىز تورى بەك ياخشى
84.‹‹ئەل يامىنى مانغىت،قۇش يامىنى تانغىت ››
85.‹‹بىرەردە سانىقى توققۇز،ئالاردە ھىسابى ئوتتۇز ››
86.‹‹توغرا سۆزگە توقۇناق، ئىزا ۋە كۈلپەتكە ياۋقىراق ››
87.‹‹چىرايلىقتا ۋاپا يوق ››
88.‹‹تاز تارىنىپ بولغۇچە توي تارقاپتۇ ››
89.‹‹ئەرنى ئەر قىلغانمۇ خوتۇن، يەر قىلغانمۇ خوتۇن ››
90.‹‹تويغا بارساڭ تويۇپ بار، شايى تونۇڭنى كىيىپ بار ››
91.‹‹ئۆزۈڭ قىلمىسىڭ غىمىڭنى ، بۆرە يەيدۇ ئېشىڭنى ››
92.‹‹ئىككى سۆيگۈ بىر كۆڭۈلگە سىغماس ››
93.‹‹ئەزان گۆشنىڭ شورپىسى يوق ›› ئىز تورى ئىز تورى ئىز تورى ئىز تورى ئىز تورى ئىز تورى ئىز تورى ئىز تور
94.‹‹يول ئازابى ، گۆر ئازابى ››
95.‹‹ياخشى بىلەن يۈرسەڭ ئىچىلار چىچىكىڭ ،يامان بىلەن يۈرسەڭ يېرىلار يۈرىكىڭ ››
96.‹‹ياخشى دوست سەپەردە سىنىلۇر ››
97.‹‹قىرىق يىلدا بىر ئىشەك ئويۇنى ››
98.‹‹دۈشمەنگە رەھىم قىلغانلىق ، ئۆزجىنىڭنى تەقدىم قىلغانلىق ››
99.‹‹ئېسىلنىڭ خاتاسى بولماس ،ناجىنىسنىڭ ئاشنىسى ››
100.‹‹ھايۋان بالىسى باقساڭ ئاغزى-بۇرنۇڭنى ياغ ئىتەر،ئادەم بالىسى باقساڭ ئاغزى-بۇرنۇڭنى قان ئىتەر ››
101.‹‹ئېمىشنى بىلگەن قوزا ئىككى ئانىنى ئېمەر ،ئېمىشنى بىلمىسە ئۆز ئانىسىمۇ تىپەر ›› بۇ مەزمۇن ئىز تورىدىن كۆچۈرۈلگەن
102.‹‹ئارغىماق ئات ئات بولماس،قۇلى ئازسا خوجىسى باقماس ››
103.‹‹ئىگىلگەن بويۇننى قىلىچ كەسمەپتۇ ››
104.‹‹ئالدىرغان ئارقىدا قالار ››
105.‹‹ئىشنى كەلگەندە كۆرۈڭ ، دوپپىنى كىيگەندە ››
106.‹‹سۆزنى قىلغىن ئوقۇغانغا،جاننى –جانغا سوققانغا.ئېيتىپ سۆزنى نىمە قىلىسەن ،
ئانىسى يامان تۇغقانغا ››
107.‹‹قوينۇڭدىن تۆكۈلسە قونجۇڭغا ››
108.‹‹ياتقا بەر قىزىڭنى،ياتتىن ئال سۆزۇڭنى ››
109.‹‹ئەر تاللىغان يەردە قالار ››
110.‹‹قىز ساقلىغۇچە تۇز ساقلا ›› تور دۇنياسىدىكى چاقنىغان يۇلتۇز - ئىز تورى!
111.‹‹تاشمۇ ئۆز جايىدا ئەزىز ››
112.‹‹ھەر كىمنىڭ تايى بار، كۆڭلىدە گۇمانى بار ››
113.‹‹گەپ يۈزدە ياخشى .ئۇسۇل تۇزدە ››
114.‹‹دوستۇمنى دەپ بويۇمدا قالدى ››
115.‹‹ئەتىكى قۇيرۇقتىن بۈگۈنكى ئۆپكە ياخشى ››
116.‹‹ھەسنىكام ئاچچىق، ئامۇتى تاتلىق ››
117.‹‹گۈلنى سۆيگەن تىكەننى سۆيەر ››
118.‹‹ئىگىسىنى سىغېنساڭ ئىتىغا سۆڭەك تاشلا ››
119.‹‹ياماننىڭ كۈچى ياپىلاققا يىتەر ››
120.‹‹ئويلىماي سۆزلىگەن ئاغرىماي ئۆلەر ،چىنىمەي يىگەنلەر كۆشىمەي كېتەر ›› تور دۇنياسىدىكى چاقنىغان يۇلتۇز - ئىز تورى!
121.‹‹يىتىپ قالغۇچە ئىتىپ قال ››‹‹ئىشەك ئىشەكتىن قالسا قۇلقىنى كەس ››
122.‹‹ھايۋاننىڭ ئالىسى تىشىدا ،ئادەمنىڭ ئالىسى ئىچىدە ››
123.‹‹سىنىمىغانغا سىر تۆكمە ››
124.‹‹يەتتە ئۆلچەپ بىر كەس ››
125.‹‹ئەسكى ئۆزىنى بىلمەس ،ياخشىنى كۆزگە ئىلماس ››
126.‹‹ئىت قىلغاننى ئىتارچى قىلماس ››
127.‹‹يالغان سۆزنى ئىيتسا بولۇر ،ئىيتقۇچى دانا بولسا ››
128.‹‹ئەقىلسىزنىڭ ئىپى يوق ،تىڭشىغۇدەك گىپى يوق ››
129.‹‹قېرىندىشىڭ كەلسە كەلسۇن ،بۆز خالتىسى كەلمىسۇن ›› ئىز تورى بەك ياخشى
130.‹‹ساپال چىنە بولماس ،بىگانە ئىنى بولماس ››
131.‹‹قېرىندىشىم قارا قازىنىم ››
132.‹‹قېرىندىشىڭ ئۆلسە ئۆلسۇن،قەدىردانىڭ ئۆلمىسۇن ››
133.‹‹يىراقتىكى تۇغقاندىن يىقىندىكى قوشنا ياخشى ››
134.‹‹يىنىڭدا كىم بولسا ،چىرايلىقىڭ شۇ .بىشىڭنى كىم سىلىسا ،ماشايىخىڭ شۇ ››
135.‹‹قىزىمىغان كاڭدىن كات ياخشى ،كۆيۇنمىگەن تۇغقاندىن يات ياخشى ››
136.‹‹ئىككى قاغا پوق تالاششا ،ئوۋچىغا ياخشى ››
137.‹‹بارىدا پولدۇرۇڭ پولدۇرۇڭ ،يوقىدا قاراپ ئولتۇرۇڭ ››
138.‹‹تاز ئۆچكە مۇڭگۈز تىلەپ قۇيرۇقىدىن ئايرىلىپتۇ،سولتەك ئىشەك قۇيرۇق تىلەپ قۇلقىدىن ئايرىلىپتۇ››
ئىز تورىدا ئىزلىرىمىز قالسۇن!
139.‹‹مۇڭ تۆككىلى قوشناڭ ياخشى ››
140.‹‹كىشىنى چاققان ئۆزىنى چاقىدۇ ،ئۆزنىڭ تىنىگە ئوتنى ياقىدۇ ››
141.‹.ئالدىرماڭ يارەي ،بىزگىمۇ بىر كۈن بارەي ››
142.‹‹چاقنى بۇزغان خانىسى ،قىزنى بۇزغان ئانىسى ››
143.‹‹خوتۇنمۇ خوتۇن ،خوتۇننىڭ سۆزىگە كىرگەنمۇ خوتۇن ››
144.‹‹ياخشىدىن ئات قالىدۇ ،ياماندىن دات ››
145.‹‹ئىچى ياماندىن ئىت ياخشى ››
146.‹‹تىكەنسىز گۈل بولماس ،مۇشەققەتسىز ھۈنەر بولماس ››
147.‹‹قىزىم مەن ساڭا ئىيتاي ،كىلىنىم سەن ئاڭلا ››
148.‹‹ئاتا سوراپ نىمە قىلسەن،ئەرنىڭ ئۆزى بولغاندا .يول سورىغان نامەردتۇر ،ئات ئۈستىگە
ئىز تورىدا ئىزلىرىمىز قالسۇن!
چىققاندا ››
149.‹‹ئېلىشلىقىڭ كەلگەندە،ئالمان بىلەن چولپان بول.بېرىشلىقىڭ كەلگەندە غوجام بىلەن
موللام بول ››
150.‹‹توخۇ دېگەننىڭ ئەقلى يوق ،ئەقلى بولسا يەمتى پوق ›› www.iz.la
خەتكۈچلەر:
