- ئاخىرقى قېتىم
- 2011-8-23
- تىزىملاش
- 2010-4-12
- ھوقۇق
- 1
- توردا
- 74سائەت
- جۇغلانما
- 683
- نادىر تېما
- 4
- يازما
- 77
- تېما
- 31
- توردا
- 74سائەت
- نادىر تېما
- 4
- دوست
- 3
- يازما
- 77
- تېما
- 31
|

ئەسسالامۇ-ئەلەيكۇم ھۆرمەتلىك قىرىنداشلار،مەن بۇ باياننى غىتمەكنىڭ ئۆز ئاغزىدىن ئاڭلاپ ھەمدە ئۇنىڭ قوشۇلىشى بىلەن تورغا يوللدىم،بولسا مىنى شۇنداقلار بىلەن ئارلىشىدىغان ئوخشايدۇ-دەپ ئويلاپ قالماڭلار،ئىمانىم بىلەن كىپلكى ئۇنداق ئادەم ئەمەسمەن،خوش نەق گەپكە كىلەيلۇق،ئاۋال غىتمەك ھەققىدە مۇنداق گەپلەر بار،
غىتمەكلەرنىڭ ناملىرى(ئاتىلىشى)
خەلقئارالق نامى---------خوزنەك،
كىتاۋى ئاتالغۇسى--------ھەمجىنىس،قوشجىنىس،بەچچە،
يەرلىك ئاتالغۇسى(زاغىرا تىلىمىزدىكى)---- ھىجىقىز،ھەزىلەك،موزاي،چەمەك،ئاجاق،غىتمەك،غىلجىڭ،ئاغىچا،قوڭچى،سويما...ۋاھاكازالار،
ئادەم ئەلەيھىسالام زامانىسىدىن لۇت ئەلەيھىسالام زامانىغا كەلگەندە قەرغىش ئالغان لۇت ئەلەيھىسالامنىڭ قەۋمى ئاياللار بىلەن بىر يەردە جىما قىلماي ئەرلەر بىلەن جىما قلىشنى خالايدىغان بۇ قەۋم ئاخىرى يەر بىلەن يەكسان بولغانكەن،مانا شۇندىن تارتىپ شۇلارنىڭ بىرەر ئەۋلادى تىرىك قىلىپ ھازىرغىچە كۆپيىپ كەتكەنمۇ ياكى باشقا سەۋەپلەر تۈپەيلىدىنمۇ زامانىمىزدا بۇنداقلار كۈندىن كۈنگە ئاۋۇپ مىتە قۇرۇتتەك كۆپىيىپ،يوشۇرۇنلۇقتىن ئوچۇق-ئاشكارىلققا،پىنھان ئۆيدىن پىلاستىنكلارغا،ھەتتا تور دا كىڭىيىپ ئۆزىنى تونۇتۇشقا ،تەشۋىق قىلىشقا،تىخى خۇددى ئىجىل مۇرتىلىرىدەك مۇرت توپلاپ مۇراسىم ۋە ھەرخىل پائاليەتلەرنى ئورۇنلاشتۇرۇپ،ئۆزىچە شۇ جەمىيەتنىڭ رەئىسلىك،بىرىنچى قوللۇق ھوقۇقىنى قولغا ئىلىش ئۈچۈن تىرىشماقتا،يامان يىرى شۇكى ئۇلاردىن ئىغىزىدا نەپىرەتلەنگەن بىلەن ئەمەليەتتە ئۇلەرنى ئىزلەپ-سوراپ ئولتۇرۇش،چاي،توي-تۆكۈن،خاس مىھمانلىرىنى ھەتتا يۇقۇردىن كەلگەن باشلقلارنى كۈتۈشكە تەكلىپ ئەيىلمەكتە،مانا مۇشۇ كۈنلەرنىڭ بىرىدە پەقىرمۇ باشقىلارنىڭ زورى،ھە-ھۇسى بىلەن 2قيىتم شۇ سورۇنغا داخىل بوپ قالدىم،مانا ئۇلارنىڭ ئىغىزىدىن چىققان گەپلەرنىڭ سەتلىكى ھەم شىۋىسىنىڭ قىززىقارلقى بىلەن ھەممىنى كۈلدۈرۈپ پۇل دىگەننى سىيپاپ سورۇندىن ھاڭ چىقىراتتىكەن،مەن ھەيرانلق ئىچىدە شۇلاردىن سەل ئىزالقراق بىرىنىڭ تىل فۇن نۇمۇرىنى سورىدىم، ھەم سورۇندىن ياندىم،
************************************************************************************************************************
ئەتىسى يىقىن گەپكە ئۇستا ئاغىنىلىرىمدىن 4-5نى تىپىپ مۇددىئارىمنى دەپ بىر سورۇن تۈزدۇق،ئاندىن ھىلقى يەنى بۇ تىمىدىكى غىتمەككە تىلفۇن قىلاىم،ئۇ بىر مۇنچە باھانە كۆرسىتىپ يەنە 3 غىتمەكنى باشلاپ كەپتۇ،تاكسى كىراسىنى ئەلۋەتتە بىز تۆلىدۇق،سورۇنغا جايلاشتۇق،ئاۋال ئۇلارنىڭ گىپىدىن 4-5ئىغىز دەپ تۇرايلى،
بىر ئاغىنىمىز گەپ باشلاپ بەردى،
--ھارمىغايلا،خانقىزلا،
--ۋىييەي،نىمدەيدۇ،ماۋۇ ۋاقتى ئۆتۈپ كەتكەن،شاپاق مۇرابباسى،بىزچۇ شۇنداق خانقىزلارنى چىقىرتىۋىتىدىغان ئەركەكلەردىن،ئاداش،بىزنى بىلمەيدىغان ئوخشىمامدۇ،ما نەزلا توخۇسى،
---ھۇي،كونا مىسقازاندەك باشنى پاقىرتىپ ئولتاغان تاز،نىمە بولدى،ئەركىشىدەك شاش ئولتاماملا،توۋا،غازغا قوناق بەرسە چىچىپ يەيدۇ،تازغا ،،،بەرسە سىتىپ يەيدۇ،،دەپتىكەن،
--يەنە بىر مۇنچە لەنەتكەردى گەپلەر،ئاندىن ئۇلار يىرىم سائەت تەييارلق قىلىپ كىرىپتى ئەمما تونۇمايلا قالدۇق،ھىندىستانچە،ئەرەپچە،تايلاندچە،ساپ ئۇيغۇر قىزىچە ياسىنىپ كىرىپ ئۇسۇل دىگەننى چاناپلىۋەتتى،ئىچىملىك- چىكىملك سەيلەر تۆكمە،كۆڭۈل ئىچىش قىزىزىققانلقمۇ 3-4 سائەتتىن كىين پەسكويغا چۈشتى،مەن قولۇمغا رۇمكىنى ئىلىپ تۇرۇپ سۆز باشلىدىم،
--ھۆرمەتلىك ئاغىچىلار،بايامنىڭياقى ياخشى ئولتۇردۇق،ئەمدى مۇددىئاغا كەلسەك سىلەر بىلەن بىر سەممى مۇڭدىشايلى دىگەن،بۇ گەپنى ئەتتىگەن تىلفۇندا ئادىلەگە(ئەسلى ئىسمى -ئادىل)غا دىگەن،شۇڭا ماسلىشىپ بەرسەڭلار،
ئۇيان دەپ،بۇيان دەپ ماقۇل بولدى،ئاڭغىچە ئادىلە گە تىلفۇن كىلىپ تالاغا چىقىپ كىرىپ بىزگە ھوزۇرخاھلق ئىيتىپ باشقا ئۈچ غىتمەكنى يەنە بىر سورۇنغا يولغا سىلىپ ئۆزى قالدى،شۇنىڭبىلەن ئۇ قوشۇلدى سۆھبەتنى باشلدۇق.
************************************************************************************************************************
سۇئال:--سىز قايسى يۇرتتىن؟
جاۋاپ:--ۋىييەي،مۇشۇ يۇرتۋازلقتىن ھەجەپ زىرىكتىم،(بۇ گەپ بىزنىمۇ ئويلاندۇرۇپ قويدى)بوپتۇلا.قاغىلقتىن،ئىسمم ئادىل،ئاغىچا ئىسمم ئادىلە.
سۇئال؛سىز بۇرۇندىن شۇنداق (ئاغىچا)مىدڭىز ياكى كىيىن بولغانمۇ؟قانداق سەۋەپ بار؟
جاۋاپ:ئادەم بىر خىل بوپ قالىدىكەن،بولىدۇ ،ئەمىسە مىنى مازاق قىلماڭلار،تەپسىلى دەپ بىرەي،ئاتا-ئانام كىچىكمدە ئاجىرىشىپ كەتكەنكەن،قانداق چوڭ بوپ قالغىنمنى بىلمەيمەن،ئىش قىلىپ دادامنىڭ ئاكىسى بىقىپ چوڭ قىلدى،مەكتەپتىمۇ تۈزۈك ئوقۇيالمىغانتىم،كىيىن توي قىلدىم،ھازىر بالام 15 ياشقا كىردى ،ئوغۇل،توي قىلىپ ئىشلەپ پۇل تاپتىم،بۇرۇندىنلا ئۇسۇل ئويناشقا ئامىراق بولغاچقا ئاخىرى ئارزۇيۇم بويچە خوتۇنغا دىدىم،ئەمما ئۇ قوشۇلمىدى،ئاجىرىشىپ ئۈرۈمچىگە كەتتىم،1999-يىلى سەنئەت مەكتەپكە ئوقۇشقا كىرىدىم،تەبىئى تالانتىم بولغاچقا يىرىم يىلدىلا كۆزگە كۆرۈندۈم،ئەمما ئۈرۈمچى دىگەن بۇ يەر پۇللا كىتىدىغانلقنى بىلمەپتىمەن،بارا-بارا تۇرمۇشتا قىينالغىلى تۇردۇم،شۇ ئارلقتا ئاقسۇلۇق بىرىگە قىينچىلقمنى دىدىم،ئۇ ماڭا ئەگەر پۇل تاپىمەن دىسەڭ مۇشۇ غىتمەكلەر نى ئويناپ قوي،مەن ساڭا تەپبىرىمەن،ئەمما يىرىم پۇلى مىنىڭكى دىدى،ئاخىرى ماقۇل بولدۇم،بىر تار كوچىغا كىرىپ بىر ئۆيدە بىرى ئالا-پىلماچ كىينگەن بىر ئاجاق بىلەن بىر كىچە ھەپلەشتىم،700 كوي پۇل بەردى،ئەمما كۆڭلۈم 3 كۈنگىچە ئىلىشپ تاماقمۇ يىيەلمىدىم،بىراق پۇل ئۈچۈن ئاخىرى كۆندۈم،كىين بىزنى بىر رىستۇران خوجاينى تەكلىپ قىلىپ رىستۇراندا بالىت ئۇسۇلى ئويناپ بىرڭلا دىدى،شۇ تەرىقىدە ئايالچە ياسىنىپمۇ ئوينىدۇق،ھەم غىتمەك بىلەن ھەپلىشىدىغان ئىشقىمۇ كۆنۈپ قالدىم،2 يىل غىتمەك بىلەن ھەپلەشتىم،شۇ تەرىقىدە ئۆزۈمنىڭمۇ ئەرلەرنىڭ تىىگىدە يىتىپ باققۇم كىلىپ قالىدىغان،يىگۈم كىلىدىغان بوپ قالدى،ئەمما ئىغىزىدىن چىقىرالمىدىم،ئەمما ئايالچە كىيىم كىيىپ سەھنىدىن چۈشسەم باشقىلار كاسامنى چىمداپ ياكى سىلاپ قويسا باشقىچە نازلىنىپ كىتىدىغان،خوش ياقىدىغان،ئەرلەرنىڭ قولىىنى سىغنىدىغان ،يەنە سىلىسا بولاتتى دىگەندەك تامادا بوپ قالدىم،كۆز قىسىدىغان،ئىشقىلىپ ئۇنىڭ ئۈستىگە سىرىق فىلمنى بەكلا كۆرىدىغان بوپ قىلىپ مۇشۇ ئەركىشىكە بەك قىزىزىقىپ قالدىم،شۇ چاغلاردا ماڭا تەلمۈرۈپ يۈرگەن بىرنىڭ بارلقىنى ئويلىماپتىمەن،ئۇسۇل ئويناپ سەھنىدىن چۈشسەم دىرىكتۇر مىنى بىرىنىڭ ئۈستىلىگە باشلاپ كەلدى،ھەم 300 كوينى قولۇمغا تۇتقۇزدى،مەن باردىم ،ئۇ مەس ئىكەن،ماڭا بىر مۇنچە گەپ قىلىپ يەنە 1000 كوي بەردى،قولۇمنىڭ دۈمبىسىنى،يوتامنى،بوينۇمنى ئايىماي سىلاپ ھاراق تۇتتى،مەن خۇدۇمنى يوقۇتۇپ مەس بوپ قاپتىمەن،ئەتتىگىنى ياتاقتىن قوپتۇم،بۇ 2002-يىلى 8-ئاينىڭ 5-كۈنى ئىدى،ئۈرۈمچى چىجاڭلۇ دا ئىكەنمەن،ئەرلكمنىڭ بۇزۇلغانلقىنى ھىس قىلدىم،يىغلىدىم،ئاندىن يۇيۇنۇپ چىقىپ مەكتەپكىمۇ بارماي ھىلقى مەن بىلەن ھەپلەشكەن ئەبلەخكە تىلفۇن قىلدى، ھەم ئۈستۈڭدىن ئەرز قىلمەن دىدىم،ئۇ 10000كوينى تاشلاپ كىتىپ قالدى،يەنە تىلفۇن قىلسام ئۇ ساقچى ئىكەن،ئامال بولمىدى،شۇنىڭبىلەن ئىچكىرىگە چىقتىم،ئۇ يەردە يەنە شۇ غىتمەكلەر بىلەن ئارلىشىپ بۇ پاتقاققا پاتتىم،يەنە ئۈرۈمچىگە كەلدىم،بىر-بىرىمىزگە (چاي)تەپبىرىپ يۈردۇق،مالايسىيالق،ھىندىستانلق،ئەرەپ،گىرمانىيەلىك ئىشقىلىپ چەتئەللىك بىلەنمۇ يەتتىم،ئۇلار بىزدەك ئەر ئاغىچالار بىلەن ھەپلىششكە ئامىراق ئىدى،پۇلنمۇ جىق بىرەتتى،بىزنىڭ ئارىمىزدا يەنە كۈۋەيتلىك بىرى بار بولۇپ چاينى شۇ تەپبىرەتتى،داڭلق كىنو-ناخشا چولپانلىرىمۇ بارئىدى،ئۇلار بەك مەخپى ھەركەت قىلاتتى،كىين يەكەنگە كەلدىم،بۇ يەردە پەقەت ئۇسۇل ئويناش ھەم ھاراق قۇيۇش دىگەندەكلا،بىر چىيىم بار،پۇل خەجلىسەم كىلىدۇ،يامان نەشىكەش،ئەمما ئادەمنى بەك ھوزۇرلاندۇرىدۇ،بىراق سورۇندىكىلەر بىزگە شۇ50-60 كوي بىرىپ ئوينايلى دىسەك ئۇنىمايدۇ،بەك پىخسىق،ھەم بىزنى سەت گەپ بىلەن تىللايدۇ،مانا 9 يىل بوپتۇ،
سۇئال:سىلەرنىڭ ئاياللار بىلەن خوشۇڭلار يوقمىش؟راسما؟
جاۋاپ:ئوخشىمايدۇ،تۇغما ئاجاقلار بار،ماڭا ئوخشاش كىين بولغانلىرى بار،باشقىلار چىرايىلقلقىغا چىدىماي ھەرخىل ئاماللار بىلەن بۇزىۋىتىدىغانلار بار،دوراپ بۇزلىدىغانلىرى بار،شۇنىڭغا ئاساسەن ئاياللارغا بولغان قىززىقىشمۇ ئوخشىمايدۇ،
سۇئال:سىلەرنىڭ ئاۋازىڭلار قانداق ئۆزگىرىدۇ؟
جاۋاپ:شۇ ئاياللار تۇغسا پۈتۈن بەدەن بوشاپ ئۆزىنى قويىۋەتكەنگە ئوخشاش ،يىمەيىدىغان نەرسىنى يىسە خىل كەلمىگەندەك شۇ بىزدىكى ئەرلىك ھورمۇنمۇ ئاجىزلاپ ئاۋازىمزمۇ ئۆزگىرىپ كىتىدىكەن،
سۇئال:سىلەرمۇ تۇغامسىلەر؟
جاۋاپ:ھوي ..ئاپپاق،نىمە دەيدۇ ماۋۇ تۆشۈك چىلەك،تۇغىمىز،ھە كۈنىگە 3قىتمدىن،خالاغا گەپ بارمۇ؟لاتا،،
--خاپا بولماڭە،چىقىشىپ قويدۇق،
سۇئال:سىلەرمۇ ئەر سىغىنامىسلەر؟
جاۋاپ:سىغىنىمىز،ھىچ بولمىسا ياتاقنى ئالسىمۇ باشقا چىقملىرىنى بىز قىلىمىز،بىزنى رازى قىلالاليدىغانلىرى ئاز،كۆڭلىمىز سۇ ئىچمەيدۇ،بەزىلەرگە قانچىلىك خەجلىسەكمۇ ئەرزىيدۇ،
ئاڭغىچە ۋاقىتمۇ بىر يەرگە بىرىپتۇ،غىتمەككە تولا تىلفۇن كىلىپ بىزار قىلدى،ئۇ بىزدىن ئەپۇ سوراپ مىڭىشقا تەمشەلدى،بىز ئۇنى-بۇنى دەپ يىرىم سائەت توختاتتۇق،
سۇئال:سىزگە قانچىلك بولدى؟ئەركىشى بىلەن بىرگە بولمىغىلى؟
جاۋاپ:4 ئاي بولدى،ئاشۇ نەشىكەش يوقاپ كەتكەننىڭ بۇ تەرىپىدە قىززىقمايىدىغان بوپ قالدىم،
سۇئال:بۇندىن كىيىن قانداق قىلماقچى بولىۋاتىسىز؟يەنە مۇشۇ ھىجقىز پىتى ياشامسىز ياكى قايتامسىز؟
جاۋاپ:مەن ئويلاندىم،4 ئاي چىدىپتىمەن،يەنە چىدايمەن،ئاق چەككەن ئادەممۇ چىدايدىغۇ،ئىمانىم سۇسلىشىپ جەننەت يۈزى كۆرۈشتىن ئۈمىدىم قالمىدى،كوچىدا ماڭساممۇ مىڭىشمىز كىينىشىمىز پەرقلىنىدىغان بولغاچقا باشقىلارنىڭ مەنىىلك قاراشلىرى،تۈكۈرۈشلىرى ،بىزنى كۆرسىتىپ كۇسۇلداشلىرى،ئۆز-ئارا ئەر تالىشىپ دەتلىشىپ قالغانلىرىمىز،بولۇپمۇ ماۋۇ خەنلەردىن چىققان بىزدەكلەرنىڭ ب ىزنى ياراتماسلقلىرى ۋىجدان،نۇمۇس،بالام،بىللە چوڭ بولغان ئەل-ئاغىنە،مەلە-چاقانىڭ ئالدىدا باش كۆتىرىپ يۈرەلمەسلىكىمز، مۇھىمى ئۆلۈپ قالساق نامىزىمىزغا ئادەم كىلەرمۇ؟كىم يۇيۇپ-تاراپ يەرلكتە قويا؟جىنازامنى كىم كۆتىرىدىغاندۇ؟-دىگەندەكلەرنى ئويلىسام يىغلاپ تاشلايمەن،ئاللا خالىسا بۇ يولدىن كىچىمەن،ھەم بۇ يولدىكىلەرنىمۇ توسىمەن،ھەققى ئەركەك بولۇشقا بەل باغلىدىم،مىللىتمنىڭ يۈزىنى ساتىدىغان ئىشنى قىلمايمەن،ئەي قىرىنداشلىرىم مۇشۇ تور ئارقىلىق سىلەردىن ئەپۇ سورايمەن،
ئۇ كەتتى،تەسىرلىنىپ يىغلاپ كەتتى،بىزدىن ھەمرا بولغىنىغا پۇلمۇ ئالمىدى،بىزمۇ ئۇنىڭغا تىلەك تىلىدۇق،
************************************************************************************************************************
مانا بۈگۈن بىر ك ت ۋ غا كىردۇق،ھەم سەيناغا چىقىپ بىردەم ئۇسۇل كۆرەيلى دەپ چىقساق سەھنىدە يەنىلا شۇ يالىڭاچ دىگۈدەك ھىجقىزلار ئويناۋىتىپتۇ،قاراپ ئۇ بارمىكىن دەپ سەھنە باشقۇرغۇچىدىن سورىسام بۈگۈن كەلمەيدۇ -دىدى،تەپسىلى سورىدىم،ئۇنىڭ مائاشى 1800 كويكەن،ياتاقمۇ ھەقسىزكەن،كەچ سائەت 11دىن كىيىن ئۆزى يەنە ياتىقغا ئەر ئەكىرىدىكەن،ئۇ تۈزەلمەپتۇ،ئۇنى چەكلەش قانۇنغا خىلاپ بولغاچقا ئۇ يەنە ئەركىنكەن، قارىغاندا (ھىجقىز تۆۋە قىلماس،تۆۋە قىلسا قوڭى قويماس )دىگەن ماقال راسىت ئوخشايدۇ،مۇشۇ كۆڭۈل ئىچىش يۇلتۇزلۇق مىھمانخانىلارنىڭ كۆپىيىشى ،ئەخلاقىنىڭ بۇزۇلىشى سەۋەبىدىن بۇ لاۋزىلار يوقالماقتا يوق كۆپەيدى،ئەمدىكى گەپ مۇشۇ تور ئالدىدىكى ھەم باشقا قىرىنداشلىرىمنىڭ شۇلارغا يىقنلاشماي ئۇلارنى يتىم قالدۇرۇش،تەربىيە بىرىش، تىللا،ئارىغا ئالماسلق،ھەدىس-شەرپتىن سۆزلەش،ئنساۋىغا دۇئاقىلش يەنە قولىمىزىدن كەلسە قانچىلىك ئۇسۇل بولسا شۇنى ئىشلىتىپ ئۇلارنى توسۇش بىزنىڭ بۇرچىمىزدۇر،ئاللاغا تۆۋبە-ئىستقبار ئىيتىپ،ھاراق،تاماكا،پاھىشۋازلقتىن نىرى تۇرۇپ،باللىرىمىزغا بولغان ئەخلاق ئىسلامى بىلمنى چۇڭقۇر سىڭدۈرۈش كىرەك دەپ ئويلايمەن،
مەنبە:ئاڭلىغىنم،بوران114-يەكەن،
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا fatima تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2011-4-21 00:31
|
|