-
2009-01-22
ئەپلاتوننىڭ دەھشەت ھېكمەتلىرى
ياخشى ئادەم بىرلا ۋاقىتتا نامراتلىق ، قېرىلىققا بەرداشلىق بېرەلەيدۇ ، ئەلۋەتتە ، بۇ ئاسانغا چۈشمەيدۇ ، ناچار ئادەم پۇلى تۇرۇقلۇقمۇ قانائەتسىزلىك ۋە خاتىرجەمسىزلىك ھېس قىلىدۇ .
( 2 )
مېنىڭچە بىر نۇقتا ناھايىتى ئېنىقكى ، بىراۋ مەيلى نېمە ئىش قىلسۇن ، پايدىلىق پۇرسەتنى قولدىن بېرىپ قويسا ، قازانماقچى بولغان مۇۋەپپەقىيىتىدىن ۋاز كەچكەن بولىدۇ .
( 3 )
ئەخلاق – پەزىلەت ۋە ئەقىل – پاراسەت كىشىلىك ھاياتتىكى ھەقىقىي بەخىتتۇر .
( 4 )
ئادالەت ھەمىشە بەخت بىلەن باغلانغان بولىدۇ . ئادالەتنى ياقلاش بەخت ، ئادالەتسىزلىك قىلىش بەخىتسىزلىكتۇر .
( 5 )
پەقەت ئاز ساندىكى كىشىلەر — ئاشۇ تۇغما قابىليىتى ئەڭ ياخشى بولغان ، ئەڭ ياخشى تەربىيە كۆرگەن كىشىلەر ئارىسىدىنلا ئاددىي ، لايىقىدا بولغان ئۈمىدنىڭ ئەقىل – ئىدراك ۋە توغرا ئەقىدىنىڭ ياردىمىدە ئادەمنىڭ تەپەككۇرىغا يېتەكچىلىك قىلىدىغان نەرسە ئىكەنلىكىنى كۆرگىلى بولىدۇ .
( 6 )
ھەر قانداق ئادەمنىڭ خۇسۇسىي تۇرمۇشى ياكى ئاممىۋى تۇرمۇشتىكى ئىش – ھەرىكەتلىرى ئەقلىيلىككە ئۇيغۇن بولۇشى ، ئۇنىڭدىن جەزمەن ياخشىلىق ئۇقۇمىنى كۆرگىلى بولۇشى كېرەك .
( 7 )
جىسمانىي ئەۋزەللىككە بولغان ھۆرمەت لايىقىدا بولۇشى كېرەك . چۈنكى ، چەكتىن ئاشۇرىۋېتىش ھەم پۇل ، بايلىق تىپىدىكى نەرسىلەر روھنى مەنمەنچى قىلىپ قويىدۇ .
( 8 )
چەكتىن ئېشىپ كەتكەن خوشاللىق خۇددى چەكتىن ئاشقان ئازابتەك ئادەمنى قىلىقسىز قىلىپ قويىدۇ .
( 9 )
بىر ئادەم شان – شەرەپ ، غەلبە ياكى مىجەز – خاراكتېر توغرىسىدا ئەقلىي رەۋىشتە ئويلانمىسا ئۇنىڭ شان – شەرەپ ، غەلبە ، ۋە مىجەز – خاراكتېرنى سۆيۈشتىكى قانائەتچانلىقى ئىچى تارلىق ، زورلۇق ۋە نەپرەت پەيدا قىلىدۇ .
( 10 )
شان – شەرەپ مەسىلىسىدە ئادەم تۆۋەندىكى پرىنسىپقا ھۆرمەت قىلىشى لازىم : شان – شەرەپ ئۇنىڭ خاراكتېرىنى ياخشىلىسا ئۇنى خوشاللىق بىلەن قوبۇل قىلىشى كېرەك . شان – شەرەپنىڭ ئۇ يېتىلدۈرگەن توغرا ئادەتنى بۇزۇش ئېھتىماللىقى بولسا ، ئاۋامنىڭ ياكى ئۆزىنىڭ بولۇشىدىن قەتئىينەزەر بۇنداق شان – شەرەپتىن يىراق تۇرۇش كېرەك .
( 11 )
ياخشى سۆز ، ياخشى ئىستىل ، ياخشى رېتىم ، ياخشى روھىي ھالەتتىن كېلىدۇ ، ياخشى روھىي ھالەت دېگىنىمىز بىزنىڭ نەپىسىمىزنى قىسىپ تۇرۇپ ياۋاشلىق بىلەن تۇرۇشىمىزنى كۆرسەتمەستىن ، ئەقىل – ئىدراكلىق ، پەزىلەتلىك ياخشى كىشىلەرنىڭ ھەقىقىي ياخشى روھىي ھالىتىنى كۆرسىتىدۇ .
( 12 )
ئاۋام ياخشىلىق خوشاللىقتۇر ، دەپ قارايدۇ ، دانىشمەنلەر ياخشىلىق بىلىمدۇر ، دەپ قارايدۇ .
( 13 )
ياخشىلىق ئۇقۇمى بىلىم مەسىلىسىدۇر ، ھەقىقەت قاتارلىقلار توغرىسىدىكى بىلىم پەقەت ئۇنىڭدىن مەنتىقىي يوللار ئارقىلىق خۇلاسىلىنىپ چىققان كېرەكلىك ۋە پايدىلىق نەرسىدۇر .
( 14 )
ياخشى تەلىم – تەربىيە ياخشى تەن ساپاسىنى شەكىللەندۈرىدۇ ، ياخشى تەن ساپاسى يەنە ياخشى تەلىم – تەربىيە قوبۇل قىلسا ، ئەسلىدىكىدىمۇ ساپالىق تەن ۋۇجۇدقا چىقىدۇ ، بۇ شەخسنىڭ مەقسىتىگە پايدىلىق بولغاندىن سىرت يەنە ئۇنىڭ ئىلگىرىلىشىگىمۇ پايدىلىق بولىدۇ ، خۇددى باشقا بارلىق جانلىقلارغا ئوخشاش .
( 15 )
شۇنى بىلىشىمىز كېرەككى ، تەننىڭ مۇكەممەللىكى پەزىلەتنى مۇكەممەللەشتۇرەلمەيدۇ ، بىراق ئالىيجاناپ پەزىلەت تەننى مۇكەممەللەشتۈرەلەيدۇ .
( 16 )
ئەگەر نامۇۋاپىق تەربىيىنى قوبۇل قىلىدىغان بولسا ، ئەڭ ياخشى تۇغما تالانتمۇ ناچار تۇغما تالانت ئېرىشكەندىنمۇ يامان نەتىجىگە ئېرىشىدۇ .
( 17 )
گۈزەل ئەخلاقنىڭ يېتىشىپ چىقىشى ئۈچۈن بالىلار دەسلەپتە چوقۇم ئەڭ ئالىيجاناپ پەزىلەتلەر سۆزلەنگەن ھېكايىلەرنى ئاڭلىشى لازىم .
( 18 )
جىسمانىي جەھەتتىكى مەجبۇرلىنىش تەنگە زىيانسىز ، بىراق ، مەجبۇرلىنىش ئاستىدا ئېلىپ بېرىلغان ئۆگىنىش ئادەمنىڭ قەلبىدە چوڭقۇر يىلتىز تارتالمايدۇ .