سېرىق دېھقان بولماق تەسلۇغەت

تەمكىن

ئۇيغۇر
: M. \- D  F1 m. H" E/ [

دېھقان بولماق تەس
% v# T" S1 U- d! \روزى سايىت

3 P4 T$ k$ r4 R* j4 n. y
& s& L4 C/ q6 p0 y
شائېر روزى سايىت 1943-يىلى 9-ئايدا گۇما ناھيىسنىڭ شەيدۇللا دىگەن يېردە تۇغۇلغان. 1951-يىلى ئاتا -ئانسى بىلەن خوتەنگە كۆچۈپ كېلىپ 1958-يىلغىچە ”چايخانا “ (ھازىرقى خوتەن ناھىيىلىك ئۈمۈد باشلانغۇچ مەكتىپى ) مەكتەپتە ۋىلايەتلىك 1-ئوتتۇرا مەكتەپنىڭ تولۇقسىز سىنىپلىردا ئوقۇغان. شۇنىڭدىن كىيىن ئون نەچچە يىل دېھقانچىلىق ئەمگىگى بىلەن شۇغۇللانغان، 1973-يىلى قەشقەر پىداگوگىكا ئىنىستىتوتىنىڭ تىل -ئەدەبىيات فاكۇلتىتىغا قوبۇل قىلىنغان. ئوقۇش پۈتتۈرگەندىن كىيىن خوتەن ۋىلايەتلىك دارىلمۇئەللىمىن ۋە لاڭرو يېزلىق ئوتتۇرا مەكتەپتە تىل ئەدەبىيات ئوقۇتقۇچسى بولۇپ ئىشلىگەن . 1980-يىلدىن باشلاپ ئۆمرىنىڭ ئاخىرغىچە <<يېڭى قاشتېشى >>ژۇرنىلدا مۇھەررىر بولغان.
     روزى سايىت 1973-يىلدىكى <<قەشقەر گېزىتى >>دە ئېلان قىلىنغان ”دېھقانمۇ داشۆسىڭ بولدى“ ناملىق شىئېرى بىلەن ئىجادىيەت سېپگە كىرگەن. ھازىرغىچە ھەرقايسى گېزىت-ژورناللاردا ”چۈشنامە“ قاتارلىق 12 پارچە داستان ۋە باللادىسى، 1000 پارچىدىن ئارتۇق شىئېرى ۋە رۇبائىسى، ”بارات يازغان ھېكايە“ قاتارلىق بىرقانچە پارچە ھېكايىسى ”ئەتەبەتۇل ھەقايىقنىڭ شىئېرى يەشمىسى“، ”ئۇيغۇر كىلاسسىك شېئىرىيىتىدىكى شەكىللەر توغرىسدا“ قاتارلىق ئىلمى ماقالىللىرى ئېلان قىلنىپ، جامائەت ئارسىدا بەلگىلىك تەسىر قوزغىدى. ” قاشتېشنىڭ رىۋايىتى“، ”بۇ قىز كىمنى تاللىسۇن“، ”مەرھابا “، ”ئاھ ،ئۇزاققا سوزۇلغان چۈش“، ”كۆڭۈلدىكى گەپلەر“، ”مۇھەببەتتىن پۈتكەن ناخشىلار“، ”رۇبائىيلار “، ”تۇيۇقلار“، ”خىيادىن تۆرەلگەن خىياللار “، ”دېھقان كۈلكىسى“، ”پاھ، دېھقاننىڭ ھەيكىلى“ قاتارلىق داستان ۋە شېئىرلار توپلاملىرى ئېلان قىلىندى. روزى سايىتنىڭ يەنە ”ئاھ، سېنىڭ سۇمبۇل چاچلىرىڭ “، ”كىرىپ قاپتۇ ئانام چۈشۈمگە “، ”بۇ خوتەن، مەن خوتەن قىزى“ قاتارلىق يۈزلىگەن ناخشا تېكىستى ئاھاڭغا سېلىنىپ ۋەتەننىڭ يېزا-سەھرالىرىدا ياڭرىماقتا. بىر قىسىم شېئىر، ھېكايىلىرى خەنزۇ تىلغا تەرجىمە قىلنىدى ۋە دەرىسلىكلەرگە كىرگۈزۈلدى.
  K1 f9 c" r! f" f4 i0 g9 L7 ?    شائىرنىڭ دېھقان يىغلايدۇ“، ”چۈشنامە“، ”باللار پۇلغا زار چىرىكلەر بەدخەچ“، ”بارات يازغان ھېكايە“، ”يىپەك يۇرتىدا نورۇز“ قاتارلىق داستان، شېئىر ،ھېكايە ۋە تېلۋېزىيە بەدىئىي سەنئەت دىرامملىرى، ”بۇجاھان“، ”جاھان كەڭرى يول كەڭرى“ ناملىق ناخشا تېكىستلىرى قاتارلىق كۆپلىگەن ئەسەرلىرى مەملىكەت، ئاپتونۇم رايون دەرىجىلىك ئىجادىيەت مۇكاپاتلىرىغا ئېرىشتى. ئۇنىڭ مۇنەۋۋەر شېئىرلىردىن تۈزۈلگەن ”دېھقان بولماق تەس“ ناملىق قاپلىق ئۈنئالغۇ لېنتىسى نەشىر قىلىنىپ نەچچە ئونمىڭ نۇسخا تارقىتىلدى.
+ {4 `) i) O6 L" n7 i    خەلق شائىرى روزى سايىت 2001-يىلى 9-ئاينىڭ 8-كۈنى كېسەل سەۋەبى بىلەن خوتەن شەھىرىدە ۋاپات بولدى. مەرھۇم ھايات ۋاقتىدا مەملىكەتلىك ئاز سانلىق مىللەت يازغۇچىلىرى ئىلمىي جەمئيىتىنىڭ جۇڭگو ئۇيغۇر مەدىنىيەت تارىخ ئىلمىي تەتقىقات جەمئىيتىنىڭ مۇدىرىيەت ئەزاسى، ئاپتونۇم رايونلۇق تىل يېزىقنى قېلىپلاشتۇرۇش ئىلمىي جەمئىيىتىنىڭ، ئاپتونۇم رايونلۇق 12 مۇقام تەتقىقات ئىلمىي جەمئىيتىنىڭ ئەزاسى ئىدى. خەلق شائىرى روزى سايىتنىڭ ۋاپاتى ئۇيغۇر ئەدەبىيات سەنئىتى ئۈچۈن زور يوقۇتۇش. شائىر مۇنەۋۋەر ئەسەرلىرى بىلەن ئەل قەلبىدە مەڭگۈ ياشايدۇ.

. ]4 @. I$ ~1 s# H4 q% }6 s

شائىرمەن، قىلمىغاچ يالغانغا ھەۋەس،

سۆزلەيمەن ھەق گەپنى يالغاننى ئەمەس.
: a# l" k% t7 ^7 P( W8 i
بىر ئوت بار يالقۇنى قەلبىمدە ھەۋەس،
( o1 Y. P) ], H! n8 G
& W1 o" i5 E" G- |( ]  u) Dشۇ ئوتنىڭ ئۆرتىشى ئەتتى مېنى مەس،
" A2 D3 R" U* |7 w! h1 h/ W4 h' x
( s# i4 _. }& C& b  gمەسلىكتە دەپ ئالاي لېكىن مەن پەخەس،
8 M7 E$ N9 ?7 e* |0 L0 k+ k8 W
جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.

5 `5 t- Q  ?1 G/ [- w- g# N
- b, L" K% o# A' y5 pئالەمنىڭ گۈللىشى ئۇنىڭ تەرىدىن،

چۆللەرنىڭ ئەبەدى ئۇنىڭ بەھرىدىن.
! Y3 ^, C% N8 n% \
5 g4 I' U8 u5 U! R+ w! Pئۇ باقار شەھەرنى كېچىپ مەرىدىن،
# X7 D: b; p5 a, h2 a
" ]" |* w9 k$ e# u5 H8 b, q1 yئۇنىڭ يوق تاماسى «تاختىپەرى» دىن.

& o2 T0 _* ~5 Y: b; \, W, hپەرقى يوق تۆھپىدە ھەسەل ھەرىدىن،
8 P$ C) I- C# x0 N; B! ]: {% I* J
2 X* i' p* Q" D2 y$ t) h' k1 ]جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.
! }1 z7 A2 ]4 E+ q4 x

ئۇ مۆمىن، بەك ياۋاش، ساددا مۇلايىم،

, T- [3 Q6 g4 B. Nبوشىماس ئالقىنى كەتمەندىن دائىم.

/ S  C# F2 Z1 ^. kدەر ئىشلەي ساق بولسا يەتتە ئەزايىم،

  J1 ^6 @  r) kتەقدىردە ئېتىزدىن ئېلىنمىش رايىم.
0 ]! {; d& E( s! i
  Q7 J/ `  w) _: k1 y+ Zرىزقىمنى، ئەجرىمنى بەرسۇن خۇدايىم،
. T6 a. ]8 j6 j) K% M
- \/ ~$ s. T% l8 m5 h5 [; Mجاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.


9 g# D! J) D( r, w' Tپاراغەت دىلبىرى ئاچقۇچە قۇچاق،

تۆت پەسىل توختىماي كۆرسىتەر ئوتۇن.

7 {% I7 W& t7 e( F: bقىشتا سوغ، يازدا ئوپ، باھاردا قۇيۇن،
2 Z; t( x9 [/ [2 f% E& f# a. C
گاھ كەلكۈن، گاھ تومۇز، قىستۇرار بويۇن.
0 o8 |. i8 j9 j4 y; H4 d2 m. a! m7 p1 T& D
قىسمەت دەر «جاپاغا كېكىر-تويۇن!»،

& `1 q) [2 b* Zجاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.


0 ~+ B" n" s; D% Y) c
; d6 @! s) o/ E  z4 xقاراشلىق كەل-بار يالغۇز بېشىغا،

* C4 g0 k$ ?! q" Yيۈگرەيدۇ ئۆستەڭگە دامبا بېشىغا.

; U) |4 t$ Y0 K6 g' {. [& fئىشلەيدۇ شۇلارنىڭ توپا-ئىشىغا،
$ }* |0 V% U! M0 I
! L2 l  d3 u0 d7 J0 R% eۋاقىتنىڭ ئاشقىنى ئېتىز بېشىغا.
7 w, T& P: b1 g" Y: c: \
قورۇقلار ماس كەلمەس ئۇنىڭ يېشىغا،

1 D1 m4 p% I: E! |, aجاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.
# j$ x) O3 v, S& O; z4 |0 Y4 D

  U9 P4 \/ S  v5 l0 ]0 ]
' _( ?  z0 M8 A$ V3 kئۇ ئۆكۈز، توختىماي تارتىدۇ ساپان،

6 t8 N: U: m6 ]( g! I) Y6 n# eشاكراپ تەر دەستىدىن شورلايدۇ تاپان.
8 u  ^0 f! t" t4 q& Q$ p
كۆيىدۇ چوققىسى، كۆيىدۇ تاپان،

3 t) q! S& o8 z1 i  sچاك -چاك يېرىلىپ قانايدۇ ئالقان.
/ Q* a  W9 q$ M1 F
* \) [" t: @6 |  ~' V' J; ?5 zئەمما ئۇ«ۋايجان!» لاپ كۆتۈرمەس چۇقان،

جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.

9 N3 `. L( Q* q; `7 e, t0 J

6 w+ {  F* l* J# z0 }تېرىمنىڭ كەينىدىن مايسا پەرۋىشى،

* X: @. T( v& t- rھە دىمەي بولىدۇ يىغىم تەرۋىشى.
$ y( ?. _0 o1 d, ]8 B
ئېتىزدىن بوشىسا ئۆينىڭ تەشۋىشى،

$ J% D+ z1 j8 t, `, j/ zئېشەكنىڭ ھاڭرىشى، قوينىڭ مەرىشى.

' O/ ]! G1 e# D. K6 Y8 H7 P& l( m0 Gيىل بويى ئۆكسىمەس پىشىپ تەرلىشى،
- K) E9 J  T; W( W4 Y. p0 A1 T
جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.
, l0 r+ s8 Q, Z: Y" c. V2 J8 M


% S5 ~2 z3 s: g2 Xكېلىدۇ بايراملار ئايەمگە تۇتاش،

, E' }, k1 O1 F" J8 @5 Hدېھقاننىڭ بايرىمى «ئوتاش ھەم پۇتاش».

ئوي-پىكىر ھېيىت ئەمەس ھوسۇلنى بوداش،

ئايەم شۇ قازناققا كۆپىرەك كىرسە ئاش.

: f9 l( R# ~1 sمەشرىپى ماتىمى خاماندا، ئاداش،

جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.
  w) Y* H* S9 K& p" g' W
; h' H5 @3 U+ a8 }2 @  n" n& i" L8 z
2 I7 K! l2 m. {5 Y. r2 @
ئۇ ئەمەس ئۇنۋاندار تەلەيلىك كىشى،
$ T* r; ^. y- j/ `! ]& X9 ^
- g# L6 F- f% V* a' W) lتوشمايدۇ بىر ئۆمۈر پىنسىيە يېشى.

يوق «تۆمۈر تاۋىقى» ئۆرلەش ئىشى،

يوق مائاش، دەرىجە ئۆستۈرۈش ئىشى.
& n5 W  @0 a, x# u& o/ G
' R, v6 D+ ?! v9 ~ھەر ئايدا ئوتتۇز كۈن ئىشلەر ياز قىشى،
6 `% u7 Y8 S: B1 K! M
جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.
3 r6 G1 m5 Q  |
& N5 F& @1 {; ?3 ?
يەكشەنبە، شەنبىلەر يوقلىماس ئۇنى،

شىيەنجاڭمۇ، شىياڭجاڭمۇ يوقلىماس ئۇنى.

0 ]: E" c, V1 @3 Q; C* N; jكانىكول تەتىللەر ساقلىماس ئۇنى،

$ Q# k, J$ l5 x* k. jيوقلايدۇ، ساقلايدۇ ئەمگەك خاس ئۇنى.
- m, \" R* a& k# s0 i4 N
5 ?! a* ^: A1 Rشۇ «خاس» لىق باغاشلاپ راست سۆيەر ئۇنى،

4 ]5 c: [9 _$ u/ |+ v  S' y& Oجاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.

$ c. F3 K- f4 A1 f6 [( V8 g
: r1 N  }5 k% d/ @ئۇ تەرگەن پاختىدىن بىزنىڭ ئۈستى باش،

3 i9 Z0 U% d& W( Qئۇ چەشلەپ يىققان دان-بىزنىڭ يىگەن ئاش.

ھەم شۇنىڭ لىگەنگە چىققان گۆش-ئوتياش،

ئۇ باققان پىلىدىن بىزنىڭ يوتقان تاش.
9 z1 b- D' P; U" T8 A- S
ئۇ بولغاچ مەرد ھاتەم بىز مۇشۇنداق شاش،

جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.
7 `& Y! |9 @/ x" m+ ~

: |& c" t& h: Y- q«مەن، سەن، ئۇ» سەھرالىق يېزىدىن ئەسلى،

9 P, h6 p( W& p0 Rدىمەك بىز ئەسلىدىن دېھقاننىڭ نەسلى.
  A6 j. P5 L- _4 c( H# E
) P" v) r- i, M0 u/ ]. sنەسلىدىن ياتلاشقان كۆرمەس بەخىت ۋەسلى،

قەدىرىنى بىلگەنگە ئۇ ئىللىق يەسلى.
& r; F% m) @( r9 h; f% {$ L
«يەسلى» گە سوزمىسۇن قول ئاياز پەسلى،

جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.

" ~* r; h2 }7 a3 a
" O: W0 T" ?' d6 Aبەزىلەر دېھقاننى ساغار كالىدەك،
; P* e6 w1 `+ F; d
ساغقانچە بىلىنەر سۈتى چالىدەك.
# U& C8 _! j5 U' S! L! p( \
: M* d" }/ E) Q' I! E$ Xئۆزىلا«ئاق» ئۇنىڭ كۆڭلى ئالىدەك،
; a6 z+ W2 H7 ~; h
9 C! F  r1 ~; ?0 Jمۇڭلانسا تۇيىلار تۆھمەت-يالىدەك.
. t8 N7 \: @2 v% o  _0 j" l* M' |
" q% n- y! q! z8 o2 c% Wرىزقىغا چاڭ سالار ئۆگەي بالىدەك،

, g- F$ u" o7 W% ?$ E3 d4 k4 |جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس.

! w5 k) j0 f' ^2 f. g
. `; l+ q: x: i/ wۋاھ خەقلەر كەتتىغۇ ئەجەپ سوللۇشۇپ،
1 M' I5 ^, V, G3 U1 u" g/ G0 o! W+ O. ?
7 f' z7 `* D: u# B6 Kھىيلىسى يىلسىرى باردى موللۇشۇپ.

سەھنىدە تۈزۈشۈپ «توختام» قوللۇشۇپ،

5 F% c: o" K" i6 u5 R: p# a! n1 C«قاتلىشىپ ئاشتى» دەپ دوكلات يوللۇشۇپ.

مۇكاپات ئېلىشتى «تۆر» نى گوللۇشۇپ،
2 @( S/ D5 s( U9 J# R1 w" m
; o6 n) p; M8 H" }جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.
& r! c0 s$ g: L( D% ]1 R
. d' X. ~1 q4 b% |
; n; ^* z7 [% }8 T3 R+ Hئەللىك كۈن تۇرۇقلۇق خالىس ئەمگىكى،
' f+ p6 c2 Z( `  V& V/ I. Z0 c
يىل بويى ئىشلەيتتى ھاشار بەگلىگى.

, t, Q% g/ n/ ~' [' M# rرەت قىلسا تۆلەم بار-قالتىس دەللىكى،
* g4 o4 ]" u! c! A+ N/ K
ئەرز قىلسا چار قونداقلار پەللىكى.

1 |3 _9 F- L9 v( s% vدېھقانغا مۇشۇنداق ياشاش تەڭلىكى،
! f8 D# W- M( E8 M  h3 P1 e
1 c9 V6 Z: V( f- S4 i7 Wجاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.
' k# k3 N+ P2 ~' p

- O3 ~, _; J' J. S«تەكىت» تە ئاجايىپ دېھقاننىڭ رولى،
" p7 K/ B: F5 J8 v
" T& N! Z8 g0 a0 P  x0 ^6 [( Iدىيىلەر «ئاساسنىڭ ئاساسى-ئۇلى».

ئەمەلدە بېشى كەڭ، تار ئاياغ يولى،
- s- Q9 h* A3 [0 `5 P! i) T# m6 X
% O1 g) }0 O! P: x2 y0 W; [; Yشۇڭىمۇ تىرنىقى ئۆسمەيدۇ غولى.

( w8 r  V' p1 ~! b* ~. n  hئون فۇڭنى خەجلەشكە تىتىرەيدۇ قولى،

# s8 b, r( E: i1 E3 Fجاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.

5 [: m) O- F' \  h8 u$ r+ t
ساتقىلى ئەپ كىرسە ياڭاق يا گۈلە،
" x) t& ^* {7 |( ?+ q+ e
ئۇ كىلەر: يەر ھەققى تاپشۇرغىن، بولە؟
3 A4 }0 K/ K# C6 h4 n: \3 |
% x" B" s! Q: b8 E8 B% b$ N! Tئۇ كىلەر : دەپ قېنى رەسمىيەت تۆلە!

& M- l" ~/ a$ O$ [& f" L$ Tدەپ قالسا: سەل توختاڭ، دەر «يوقال ئۆلە!»،
# u0 @9 F0 s+ ^. ^2 t
2 n2 D' G, ^5 O) C& tئۇنىڭغا ھەممىسى توقۇيدۇ مۆلە،

جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.

" K- w3 ^9 B+ v2 B
3 M3 C7 C  V2 `$ A: P. |2 q- `# O
ئۇ دىسە: قىغ-تېزەك ھىدى بەستىدە،
* J/ _, t5 J) n% m9 ]. {
ماۋۇ دەر: يول قىستاڭ ئۇنىڭ دەستىدە.
( f! E6 P6 M8 ?  l' O
: y, V/ T+ P6 S# B4 K) X) d( b6 u  Cيولنى ئۇ ياسسىغان تۇرسا ئەسلىدە،
! y/ I  U$ D* R# h% p) _' u* B
2 y& B: X# F; S0 ]% Iھارۋۇسى ماڭالماس كوچا رەستىدە.
' V2 _4 x% ~% G# i' L3 E1 ]( f$ P5 G" N
ئاھ، گويا ھەممىسى ئۇنىڭ قەستىدە،
# ]6 N' ~) f# d; K+ C8 I
8 f0 Z. |  G( q- N3 M; ]جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.

0 a: ^$ Q+ N" l) q0 T: L$ d, H
0 o6 \! f2 F# p# h( E' dخەزىنە تارقاتسا «يۆلەش پۇلى» نى،

6 |" Q/ |, }+ J! ?% ~9 `8 ^# Uبانكىر دەر: «ئۇ بىلمەس بېيىش يولىنى».
) D) `7 J8 d7 A2 K1 Z5 B6 k2 @
يۇيامدۇ بىزنى، بىز يۇيساق قولىنى؟
+ V: e' N3 K& ]
چىقىرىپ تۇرسا كېيىن دولا-غولىنى!

كۆزىمىز كۆرمىسۇن قەرزى تولىنى!
6 D% \- \* Z$ [9 e! ~7 e
3 H- _0 O; w* j* p- v4 ^% Sجاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.

9 j6 M* u  B0 G0 h, L
مۇشۇنداق ھالەتتە دېھقان بىچارە،
* u6 h% r( _1 s" N
كۆزى ياش، دىلى خۇن يۈرىكى پارە.

ئەپتى جۇل، گېلى ئاچ، مىسكىن، ئاۋارە،
4 w9 g3 t" b+ y
, U6 q& p0 _5 ^6 [+ U" W4 s4 eھالىغا ۋاي ئۇنىڭ قەيەردە چارە.

+ H6 K! @. z' ^6 B/ T; Fھەتتاكى جانغىمۇ تۆلەر ئىجارە،

جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.


ئۈزۈلەي دىگەندە ماغدۇر-يىلىكى،

, G3 u2 |+ l; K# zيۇقۇرغا ئاڭلىنار ئارمان-تىلىكى.
  r: Z# K# `2 P) k/ _  M$ q8 S; i
ھال سوراپ كېلىشەر خىزمەت ئۆمىكى،
2 M& ^5 c/ |: X/ ^( f
«يېتەمدۇ يىلىغا دەپ ئوزۇق يىمىكى؟».
/ h: q$ I6 M& n" J4 i0 V# p
- [3 H+ p/ |7 v+ aبارى-بار، نە ھاجەت «ئۇ-بۇ » دېمىكى،

جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.

5 g  r; z% l; Y- t$ t  t
7 V/ u6 h$ g& D) |/ e0 n. Zدېھقان دەر تەكشۈرۈپ كەلگەن ئۆمەككە،

- v* Z8 H1 A+ _& z$ E; K«ئوخشايدۇ ھالىمىز ئەتسەز مۇنەككە».
" L7 y. V( d2 D0 o, L! Y1 I
بىز گويا قارچۇغا چۈشكەن خۇنەككە،
6 X* @( X) W: J/ w& \5 ~  @
' s) y+ g0 C* P- p8 X7 h, ?1 D; Aمۇھتاج بىز يورۇققا، بىر يار-يۆلەككە.

( \7 C2 M" N( y+ `& V# z. r(دىمەك تەس بۇ گەپنى سىزدىن بۆلەككە)،

جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.

# L* D7 w$ q' l; |
جەدىۋەللەر« ئاشتى» غا يوللايدۇ ساننى،

ئالىدۇ سۈپۈرۈپ ئاخىرقى داننى.
6 x/ |% o: b, A- `+ @& S! C3 V# t
1 o$ q% k2 |9 X* ~. W; D. Oئالدايدۇ ئۆزىنى، كۆر بۇ زىياننى،
2 s/ T( d1 E% @9 r! X* p& p  }9 c
پوچىلىق-«نوچىلىق» قىينايدۇ جاننى.
2 i! w3 L+ f6 ^- t9 F) E5 \
جەرىمانە توختىماي كولايدۇ ياننى،
, F) D3 Q8 i4 C3 c% Q) c* |
جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.
* g. c) p, u+ Q6 a+ \0 R

كۆرۈڭلار ھالىمىز شۇ قەدەر ناچار،
4 r0 {4 L! g/ ?2 k
ئاش تۈگىگەن قازناقتىن چاشقانمۇ قاچار.

يەي دېسەك تۈگىدى، يىمىسەك ئاچار،
) j4 R2 p: i9 u
بىز نىچۈن بوپ قالدۇق شۇ ھالغا دۇچار؟!
# {  N, a1 n5 M% [/ A
, e4 h* `- `! H# Wكەتسەڭلار «چاقتىڭ!» دەپ قەھرىنى چاچار،

2 |+ ~* L3 G: e' T4 |) hجاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.

  \& g" ]6 b& d" f% p+ q9 W: g
ئىشقىلىپ بىرسى بار پەيلى بەزگەكتىن،
) T! a% t- K' N& }1 X
ئىمتىياز تەختىدە تۇرۇپ ئەزگەكتىن.
& N% G* g6 f* i# M
چىقمىسا بۇ قەستنى بىلگەك، سەزگەكتىن،
' {- j* i# q7 `* A
بولىمىز سەرگەردان «جاھان كەزگەك» تىن.

' ?2 G7 e  w  }3 u3 v) Bگاراڭ بىز توختىماس تېپىك تەستەكتىن،
6 A5 ]$ D" |& j# H, l/ w
جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.

! r$ \- \9 C% Z) ]7 x
& J: \  \! l: h
! @, v+ k* v5 W% X8 L) x9 X) qيۇرت-يۇرتتىن تەڭلەيدۇ كۆڭلەك، چاپان، كەش،

% Z2 C6 V9 r, ^; E( q& _ھەشقاللا ئېيتىمىز بولسىمۇ نىم كەش.

بىز شۇنداق تىلەمچى -گاداي، كۆڭلى غەش،
% \; Y- l- [+ C# u5 t! c
7 V" }& o1 `0 I; G7 V% hقىززىق ئىش، يەر مۇنبەت ھەر خاماندا چەش.

بىلمىدۇق كىم جەمشىت، كىملەر لەيلىۋەش،
% X6 Z$ ~2 v( X5 v
2 i, a$ E# O8 Y) Lجاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.


«ئوغۇتمۇ پۇل!» دەيدۇ، يالتىراقمۇ ھەم،

% {3 L. z. P. [, o. r«تۈگمەنمۇ پۇل! » دەيدۇ جېن چىراقمۇ ھەم.

/ y( ^/ Q4 {( T0 J% b% b; W* Q& M«پۇل» دەيدۇ تاغارمۇ، توقۇناقمۇ ھەم،

2 \3 c  @) ]1 w. }0 K& a% o0 p4 x4 P«پۇل» دەيدۇ يولدىكى بوغۇناقمۇ ھەم.

پۇل قېنى؟پۇل نەدە؟ غەم ئۈستىگە غەم،
: Q( y) z. _% @% X, g5 C
. z8 H& V% Z% A: v0 L" Z9 dجاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.
, o! }& q" H& S' S* ?

بىزنىڭمۇ باي بولۇپ ئۆتكىمىز يوقمۇ؟

لەۋلىرى ماي بولۇپ ئۆتكىمىز يوقمۇ؟
" w) y. M  B# N' ]
3 l( x( Q0 p" p+ f  F& |% [1 t. G. dنامراتلىق نومۇسقۇ، بىزگە ئوزۇقمۇ؟
( P0 g+ n$ G! \# p
% v; y  Y- I' ?  E! z! g$ j6 ^6 hقىسمەتنىڭ پۈتكىنى ئامانەت، دوقمۇ؟

يوق ھەتتا تەسەللى«ۋاي نىمە قوق» مۇ،
) R  B7 a& _- }7 P  K3 v& W
3 t2 F0 R/ O; `جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.


: T% t5 L7 u! D$ {$ bدىمىسىمۇ مەركەزدىن «باي بولسۇن دېھقان!»
$ ^& L2 v+ k4 m0 I8 b
قۇلاقنى يۇپۇرغاچ يەرلىك بەگ، خاقان.

ھەددىدىن ئاشماقتا«ئۈچ قالايمىقان»،

% @! P# ?' m" Y$ d( c* X4 [+ L& }3 P" lبەس! ئەمدى سالمىساق بولمايدۇ چۇقان.

+ @' `$ L& _! }6 x- Z5 V! Kچاچما دەپ سېلىقتەش يۈز-كۆزگە قوقان،

9 `! s# |' k2 h/ l0 ?جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.
) R; Y9 v  z+ J! _0 A+ O

دېھقاننىڭ بەختىگە سانىما قارا!
* ~# z# n! n4 ]: p8 q
- i  [5 y' l0 H, ?' yدېھقاننىڭ قەلبىنى ئەيلىمە يارا!
- |! X9 Z( w% R: T0 i3 k
4 {. i% u* y( cدېھقاننىڭ يولىغا قازمىغىن ئورا!
2 O! A. X0 D1 ]) U3 l
. e0 ]6 |4 Q( {  v* L9 Vكىم دېدى:دېھقانىڭ قېنىنى شورا؟

9 J$ O& `" l, fدېھقاننىڭ بېشىنى سىلا ھال سورا،

6 j8 z$ a+ q2 Y+ ~0 j3 k$ u' jجاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.
7 Q6 }2 a$ M& H5 |. X* J

3 o% [5 q0 s5 }# A' G
دېھقانمۇ ياشىسۇن، كۈلسۇن يايرىسۇن،
) a% s0 {- T' h( O
2 f' F! M' b; m2 ^  aدېھقانمۇ جاراڭلىق ئۈندە سايرىسۇن.

دېھقانمۇ كۆكلىسۇن، ئۆسسۇن-ئاينىسۇن،
% |8 v6 a$ s1 ?$ ^# D
  z; P) c# g8 b% l0 H5 O1 a! f9 uقازىنى ماي كۆرسۇن، شورپا قاينىسۇن.
) u7 y# q: c8 \# E0 r
«ئۇھ…» دېسۇن، ھېيىت-بايرام، مەشرەپ ئوينىسۇن،

جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.

5 x5 ^& @3 x" }4 n: p
سەن بىزدەك گەردىنى قاتقان نەدە بار؟
0 \. Z8 `$ ]4 J2 c8 A5 t
مىۋە يەپ، شاخقا تىغ چاپقان نەدە بار؟
' k$ T" Q6 w! n& W
5 q6 S' C1 ?4 N+ j$ ~5 V+ Fتۇز بەرگەن تۇزلۇقنى چاققان نەدە بار؟
4 m: P0 }. m2 ^/ N. {4 k7 `; Z
2 }1 g8 v; i5 oئەل يۇرتنى دېھقاندەك باققان نەدە بار؟

8 H; y3 p  _$ Vئېيتمىساق بولمايدۇ ئۇنىڭ دەردى بار!

جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.


شائىرمەن دېھقاننىڭ باغرىدا ئۆسكەن،
5 k0 v% M: {1 E& T& a  V
% c, ]7 M1 Z9 t% }7 ^شائىرمەن ئۇ بەرگەن زاغرىدا ئۆسكەن.

شائىرمەن ئۇنىڭ ئاش تاغىرىدا ئۆسكەن،
2 J& D9 K9 S6 \6 V7 U  M
2 Y+ @* E8 ^+ B) _. hشائىرمەن توي كۆرگەن-ناغرىدا ئۆسكەن.
/ L! v+ e1 g% s) y( j/ J) z  h
يالغاننى يازماقتىن راست سۆزلەش تەسكەن،
9 R9 K6 H) |/ ?/ s, k& q0 ]/ l
تەس دىسە جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس!!!

مەنبەسى:مائارىپچىلا تورىئىزدە

 

                                                   كىرگۈزگۈچ ئايال بالا پەن ئىللىق

ئىسلزات

ئۆلمەس شىئېر ，“دېھقان بولماق تەس” ناملىق شىئېرنى ئاڭلىساملا 90-يىللاردىكى خوتەن دىھقانلىرىنىڭ پىلە قۇرتى بېقىش جەرياندىكى پىغانلىرى ئىسىمگە كىلىدۇ ، ئادەمنىڭ قايتا-قايتىلاپ كۆرگۈسى كىلىدۇ بۇئەسەرنى .

ئۇيغۇر321

ئېسىل تىما