3d
دۇنيادىكى تۈركى مىللەتلەر ؛
! {& ]3 {+ ^! k# s6 d
0 z( X+ p" T3 s0 Mتۈركى تىل ئائىلىسىگە تەۋە مىللەتلەر تۆۋەندىكىلەر :
8 h k, |7 P- D" A; R3 I. Z5 d0 I1 . تۈرۈكلەر — دۆلەت تەۋەلىكى تۇركىيە ، بۇلغارىيە ، گىرمانىيە ، ئېراق ، سۇرىيە ، سىپىرۇس ، ئامىرىكا ، روسىيە ، كانادا ، ۋە ياۋرۇپا ئىتىپاقىدىكى ھەرقايسى جومھۇرىيەتلەرگە كەڭ تارقالغان .3 L6 X, U$ U3 M+ [
جەمئىي نوپۇسى 60 مىللىيوندىن ئاشىدۇ .# i) H6 r+ y: c
2. ئۆزبىكلەر — دۆلەت تەۋەلىكى ئۆزبىكىستان، قازاقستان ،تاجىكىستان ، تۈركمەنىستان ، روسىيە ، ئافغانىستان ، جوڭگۇ ۋە ياۋرۇپا قاتارلىق دۆلەت ۋە رايۇنلارغا كەڭ تارقالغان . جەمئىي نوپۇسى 33 مىللىيون ئەتىراپىدا .
& {$ h o2 M* ~- \3. ئەزەرلەر — دۆلەت تەۋەلىكى ئىران ، ئەزەربەيجان ، تۈركىيە ، روسىيە ، قازاقىستان، ئامىرىكا ، كانادا ، ياۋرۇپا قاتارلىق دۆلەت ۋە رايۇنلار . جەمئىي نوپۇسى 28 مىللىيون ئەتىراپىدا .
, D5 Q( }% N& ~6 @) O3 d. `4. ئۇيغۇرلار — دۆلەت تەۋەلىكى جوڭگۇ ، قازاقسىتان ، قىزغىزستان ، ئۆزبىكستان ، تۇركىيە ۋە سەئۇدى ئەرەبىستان ئامىرىكا ، كانادا ئاۋىستىرالىيە ۋە ياۋرۇپا ئىتىپاقىدىكى ھەرقايسى جومھۇرىيەتلەردىمۇ خىلى كۆپ .
+ u/ ^( P9 Y0 b* V9 s5 R2 Xجەمئىي نوپۇسى پەقەت دۆلىتىمىز ئىچىدىلا 10 مىللىيوندىن ئاشىدۇ ، پۈتۈن دۇنيادا 12 مىللىيوندىن ئاشىدۇ .
" D" j$ R q* { r5. قازاقلار — دۆلەت تەۋەلىكى قازاقستان ، جوڭگۇ ، روسىيە قاتارلىق دۆلەتلەر .
4 U% I' M; q4 T: [% {$ i5 Lجەمئىي نوپۇسى 10 مىللىيوندىن ئاشىدۇ .6 W$ A( ~9 z( G+ ^0 P
6 . تاتارلار — دۆلەت تەۋەلىكى روسىيە ، جوڭگۇ ، تۈركىيە ،ئامىرىكا ، كانادا ، ياۋرۇپا قاتارلىق دۆلەت ۋە رايۇنلار .
0 d u( H& q+ X1 D0 R) Iجەمئىي نوپۇسى 8 مىللىيوندىن ئاشىدۇ .( k& `4 O4 B( k6 J) A" |# I: {
7 . تۈرۈكمەنلەر — دۆلەت تەۋەلىكى تۇرۇكمەنستان ، تۈركىيە . جەمئىي نوپۇسى 5 مىللىيون ئەتىراپىدا .
# N9 g" H1 }: S3 C3 U8 . قىرغىزلار — دۆلەت تەۋەلىكى قىرغىزىستان ، قازاقىستان ۋە جوڭگۇ . جەمئىي نوپۇسى 4 مىللىيون ئەتىراپىدا .$ v, Q( J' d- ~' i* q
9 . چۇۋاشلار — دۆلەت تەۋەلىكى ئاساسەن روسىيە . نوپۇسى . جەمئىي نوپۇسى 2 مىللىيوندىن ئاشىدۇ ., ]* k, P# J$ ^- G) {9 _
10 . باشقىرتلار —دۆلەت تەۋەلىكى ئاساسەن روسىيە .جەمئىي نوپۇسى 2 مىللىيوندىن ئاشىدۇ .
, A" q8 r& {6 h- Z) l; G11 . ئاقشارلار — دۆلەت تەۋەلىكى ئېران ۋە ئەزەربەيجان . نوپۇسى 1 مىللىيون ئەتىراپىدا .# R2 l1 z1 o+ S' d9 B
12 . كاشكايلار —- ئاساسەن ئېراندا . نوپۇسى 500 مىڭدىن ئاشىدۇ .& `$ s: U: F4 G- I- v) b- {
13. قارا قالپاقلار — دۆلەت تەۋەلىكى ئۆزبىكىستان . نوپۇسى 360 مىڭ .
9 F( _# J7 K* u/ K14 . ياقۇتلار —– ئاساسەن روسىيىدە . نوپۇسى 320 مىڭ .+ L! @, z: |7 i
15 . قۇمىقلار —- دۆلەت تەۋەلىكى روسىيە . نوپۇسى 230 مىڭ .
% |% o5 ?+ D" U; y5 u/ j16 . شاخۋىنلار — دۆلەت تەۋەلىكى ئىران . نوپۇسى 220 مىڭ .- `* s( U8 N# ~7 D9 n% J
17 . گاگاۋۇزلار —- دۆلەت تەۋەلىكى مولداۋىيە ، تۇركىيە ، بولغارىيە .نوپۇسى 180مىڭ .2 c2 J4 [- R; b# X
18 . تۇۋالار — ئاساسەن روسىيىدە ، نوپۇسى 180مىڭ .
; ?: g, U1 D/ B4 `19 . قارا چايلار — ئاساسەن روسىيىدە . نوپۇسى 120 مىڭ .3 { t2 G% a+ M9 d
20 . قارا پاپاقلار — دۆلەت تەۋەلىكى ئىران ، تۇركىيە . نوپۇسى 80 مىڭ .% M) G& D7 T. u, p! a
21 . خاكاسلار — ئاساسەن روسىيە . نوپۇسى 70 مىڭ .- ^2 [" ? y# M3 k: {. |
22 . بالقارلار —— ئاساسەن روسىيە ، نوپۇسى 60 مىڭ .
; _& i% y$ F" P" ~& d7 T: ~1 g23 . نوغايلار — ئاساسەن روسىيە ، نوپۇسى 60 مىڭ .
9 b- y% n- c* `24 . ئالتايلار — ئاساسەن روسىيە ، نوپۇسى 60 مىڭ .
# _$ _, C5 Y, x* \; x+ v25 . سالالار — ئاساسەن دولىتىمىزدە ، نوپۇسى 56 مىڭ .
( _7 ~! `; e5 d# Q26 . قاجارلار —- ئاساسەن ئىراندا ، نوپۇسى 30 مىڭ .0 u) A8 m. b- |. ]
27 . قاتاغلار — ئاساسەن ئىراندا ، نوپۇسى 20 مىڭ .
' f6 c: l& P" i2 i9 Q) L3 v7 F28 . ئۇرانخايلار — دۆلەت تەۋەلىكى موڭغۇلىيە ، نوپۇسى 20 مىڭ .
; Z2 d# H2 o8 Z29 . شورلار —- ئاساسەن روسىيە ، نوپۇسى 20 مىڭ .; f7 y$ _4 J$ F" l# R9 G
30 . يوغۇرلار — دۆلەت تەۋەلىكى جوڭگۇ ، نوپۇسى 7مىڭ . ( بۇ قەدىمقى كەڭسۇ ئۇيغۇرلىرىدىن يەرلىكلىشىپ قىپ قالغان تارمىقى ) .. l& |. B. F! C5 H
31. دۈرغانلار — ئاساسەن روسىيە ، نوپۇسى 5 مىڭ .% P' ^* e( C. \6 \. j
32 . خۇتتىنلار — ئاساسەن موڭغۇلىيە ، نوپوسى 3 مىڭ .
, g% ~7 W* h8 e+ w' }. y33. چاتانلار —- ئاساسەن موڭغۇلىيە ، نوپۇسى مىڭدىن ئاشىدۇ .
; ]0 {3 Y7 ]7 g; o Y- x34 . توفالار — موڭغۇلىيىدە ، نوپۇسى مىڭدىن ئاشىدۇ .8 W9 R1 P: Y8 A- N
35 . قارايىملار — ئاساسەن روسىيىدە . نوپۇسى ئېنىق ئەمەس .4 Z3 O# t8 ]+ V: ^! ~* P+ {4 h
ئۇندىن باشقا ئىراننىڭ جەنۇبى ۋە شەرقى تەرەپلىرىدە تۈركى قەبىلىلەر ئىتتىپاقى ياشايدىغان بولۇپ ئۇلارمۇ ئايرىم مىللەت سۇپىتىدە ياشاپ كەلمەكتە . ئۇلارنىڭ نوپۇسى 280 مىڭ ئۆپچۆرىسىدە بولۇپ ئۇلارنى قاتقاندا جەمئىي تۈركى تىلىدا سۆزلىشىدىغان مىللەت 40 قا يىقىن بولۇپ ، ئومۇمىي نوپۇسى 170 مىللىيونغا يىقىنلىشىدۇ . بۇ تۈركى مىللەتلىرى 17 دۆلەتكە چىچىلىپ كەتكەن . ئۇيغۇرلار بۇ تۈرك مىللەتلىرىنىڭ ئىچىدە نوپۇسى جەھەتتە ئالدىنقى 4 – ئوروندا تۇرىدۇ .رەسىم
كىرگۈزگۈچ
ئايال
بالا
پەن
ئىللىق |