يازغۇچى سەمەت دۇگايلى ۋاپات بولدى

yadikar

يازغۇچى سەمەت دۇگايلى ۋاپات بولدى

    بۈگۈنكى دەۋىر ئۇيغۇر ئەدەبىياتىمىزدىكى كۆزگە كۆرۈنگەن، تالانتلىق يازغۇچى، ئەدەبىي تەرجىمان ۋە ژۇرنالست سەمەت دۇگايلى 2016-يىلى 3-ئاينىڭ 15-كۈنى سەھەر سەئەت 3:30 لار ئەتراپىدا ئۈرۈمچىدە كېسەللىك سەۋەبى بىلەن ئالەمدىن ئۆتتى.
    سەمەت دۇگايلى، 1947-يىلى قەشقەر يېڭىشەھەر ناھىيەسىدە تۇغۇلغان. 1961-يىلى قەشقەردە تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپتە ئوقىغان. 1980-يىلى قەشقەر پىداگوگىكا ئىنىستىتۇتىنىڭ چوڭلار مائارىپ كەسپىنىڭ تولۇق كۇرسىنى پۈتتۈرگەن. سەمەت دۇگايلى 1961-يىلى ھەربىي سەپكە قاتنىشىپ، قىسىمدىن كەسپ ئالماشقاندىن كېيىن، قەشقەر شەھەرلىك ئۆي-مۈلۈك باشقۇرۇش ئىدارىسى، قەشقەر شەھەرلىك ماشىنا رېمونت زاۋۇتى قاتارلىق ئورۇنلاردا تەرجىمان، قەشقەر پىداگوگىكا ئىنىستىتۇتى ئەدەبىيات فاكلۇتىتىدا ئوقۇتقۇچى، لېكتور، بېيجىڭ مىللەتلەر نەشرياتىدا مۇھەررىر، مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتىتى كاتىۋات ئىدارىسىدا كاتىپ، «شىنجاڭ خەلق قۇرۇلتىيى» ژۇرنىلىدا تەھرىر بۆلۈم مۇدىرى، مۇئاۋىن باش مۇھەررىر، باش مۇھەررىر قاتارلىق قاتارلىق خىزمەتلەرنى ئىشلىگەن.
      مەرھۇم سەمەت دۇگايلىنىڭ ئەدەبىي ئىجادىيىتى 1958- باشلانغان بولۇپ، ھازىرغىچە «نۇرلۇق قەلبلەر»، «گۈلئايىم»، «ھايات شاماللىرى»(3 قىسىم) قاتارلىق رومانلىرى،«قاچقۇن كارۋان»، «ئېقىن»، «روزا ھېيتنىڭ تۇنجى كۈنى» قاتارلىق ھېكايە-پوۋېستلار توپلاملىرى نەشر قىلىنغان. «رابىيە-سەئىدىن»، «ئاماننىسا»،«شائىر ئۆلمەيدۇ» قاتارلىق دىراممىلىرى ساھنىلەردە ئوينالغان.«ئەدەبىيات نەزەرىيەسى»، «دولقۇنلار يېرىپ»، «ئەدەبىيات ئاتالغۇلىرى لۇغىتى»  قاتارلىق تەرجىمە ئەسەرلىرى كىتاپخانلار بىلەن يۈز كۆرۈشكەن. ئۇنىڭ «كىچىك لەقۋا»، «قومۇش پۆپىكى»، «پاسىل» قاتارلىق پوۋېستلىرى ئەينى چاغدا «تارىم» ژۇرنىلىدا ئېلان قىلىنىشى بىلەنلا ئەدەبىيات ساھەسىدە چوڭقۇر تەسىرلەرنى قوزغىغان.
   مەرھۇم سەمەت دۇگايلىنىڭ ئەسەرلىرى كۆپ قېتىم قەشقەر ۋىلايىتى بويىچە مۇنەۋۋەر ئەسەر، شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى قۇرۇلغانلىقىنىڭ 30 يىللىقىنى خاتىرلەش مۇناسىۋېتى بويىچە ئۆتكۈزۈلگەن ئەسەر باھالاش پائالىيىتىدە 3- دەرىجىلىك مۇكاپات، «تارىم» ژۇرنىلىنىڭ مۇنەۋۋەر ئەسەر ۋە «تۆھپىكار ئاپتور» مۇكاپاتى، «خانتەڭرى ئەدەبىيات مۇكاپاتى» قاتارلىق مۇكاپاتلارغا ئېرىشكەن.
    مەرھۇم سەمەت دۇگايلى، ھايات چېغىدا جۇڭگو يازغۇچىلار جەمئىيىتىنىڭ ئەزاسى، شىنجاڭ يازغۇچىلار جەمئىيىتىنىڭ ئەزاسى ئىدى.
مەرھۇم سەمەت دۇگايلىنىڭ ۋاقىتسىز ۋاپاتى، ئاپتونوم رايۇنىمىزنىڭ كۆپ مىللەتلىك سوتسىيالىستىك ئەدەبىيات-سەنئەت ئىشلىرىنىڭ تەرەققىياتى ئۈچۈن بىر يوقىتىش بولۇپ ھېساپلىنىدۇ. مەرھۇم بىزدىن ۋاقىتسىز ئايرىلغان بولسىمۇ، ئۇ قالدۇرغان قىممەتلىك ئەسەرلىرى بىلەن قەلبىمىزدە مەڭگۈ ياشايدۇ. بىز بۇ مۇناسىۋەت بىلەن مەرھۇمنىڭ ۋاپاتىغا چوڭقۇر تەزىيە بىلدۈرىمىز. مەرھۇمنىڭ ئائىلە تاۋابىئات، ئۇرۇق-تۇققان ۋە دوست –بۇرادەرلىرىدىن سەمىمىي ھال سورايمىز.

شىنجاڭ يازغۇچىلار جەمئىيىتى

2016-يىل 3-ئاينىڭ 15-كۈنى

بوۋاقى

ئابلاجان بوۋاقى

كەتتى
( ئۇيغۇر بۈگۈنكى زامان ئادەبىياتىنىڭ سەركىلىرىدىن بىرى بولغان مەرھۇم سەمەت دوگايلى مۇئەللىمگە نەزىرە)

دېدى:« ئەل-يۇرت سەمەت كەتتى»، سەنئەت كەتتى،
بەلكىم ئىشقىي بىلەن ئالىي نىيەت كەتتى.
ئەجەپ كۆڭلۈم يېرىم بولدى بۇ ئاي-كۈندە،
سەمەت بىرلە ئۇچۇم ئىنسانىيەت كەتتى.
كۆڭۈل دەشتى بېسىپ دەرد-غەم، ئارمسىزمەن،
قالار ئالقان كەبىي ئاق، پاك بىر بەت، كەتتى.
ئېلى، تارىم، تۈمەن...سەۋداسى ئۆركەشلەر،
يېشىل جەننەت ئارا دەرۋانە خەت كەتتى.
كۆرۈشمەككە ئىدى كۆڭلۈم ئەبەد مايىل،
دىلىم قايىل، يۈرەك مەڭگۈ سەھەد كەتتى.
قىلىپتۇ بۇندا ھاپىزلار يىغا بىرلە،
ئالار قوينىغا قانداقكى لەھەت، كەتتى.
يۈرەك يىغلايدۇ ھەر يەردە بولۇپ لەختە،
كىمۇ دەركى :« مۇھەببەت دەپ ھۆججەت كەتتى...
چىداپ بولغايمۇ ھىجرانغا كېچە-كۈندۈز،
بولۇپ قالدى دىلىم زەپمۇ غەلەت، كەتتى.
تېنچ يات قەبرىگاھىڭدا، ئەزىز ئوغلان،
ئىزىڭنى باسقۇسى ئەۋلاد، مەدەت كەتتى...!
بوۋاقى، ئىزباسىرىڭدۇر، پايانىڭدۇر،
ئۆچىرەتسىز ئىكەن زەپ شۇ بېكەت، كەتتى...
2016-يىل 3-ئاينىڭ 16-كۈنى، قەشقەر

yadikar

يادلار سېنى << نۇرلۇق قەلىبلەر>>
-ئاتاقلىق يازغۇچى سەمەت دۇگايلى خاتىرسىگە

ئەخمەتجان تۇرۇپ بەگتۈرك  

قۇربان بارات كۆز يۇمغان كۈنى،  
يېرىلغانمۇ يۈرىكىڭ ئۇستاز.
كېتىپ قالدىڭ،سۆيگىچە قېنىپ   
چېكىسىگە چېچەك قىسقان ياز.

ياشىغانتىڭ شۇنچە مەردانە،
ئادەملەرگە گۈزەللىك ئىزدەپ.
قەھرىڭ بىلەن چېقىپ << پاسىل>>(1)*نى،
روھىمىزنى چىققانتىڭ بىزەپ.

يالتىرايىتتى << قۇمۇش پوپۇكى>>(2)*،
<< ئېقىن >>(3)* باشلاپ كەلسەڭ قەشقەرگە.
چۈشلىرىڭگە كىرسە << گۈلئايىم>>(4)*،
قۇچىقىڭنى ئاچقان سەھەرگە.

سوقسا گاھى ھايات شامىلى،
چاپقان كىشنەپ تۈندە قەلىمىڭ.
بايلىق ئىدى ساڭا بىباھا،
بۇ دۇنيادىن تاپقان ئەلىمىڭ.

ئەمدى كۆزۈڭ ئۆچسىمۇ ئۈنسىز،
<< يەتتە يىللا>>(5)* مىراستۇر ئەلگە.
يادلار سېنى<< نۇرلۇق قەلىبلەر>>(6)*،
تاشلانسىمۇ يۈرىكى سەلگە.  

ئىزاھات: *بەلگىسى قويۇلغانلىرى مەرھۇمنىڭ شۇ ناملىق ئەسەرلىرىنى كۆرسىتىدۇ.  

2016-يىلى نورۇز ئېيىنىڭ 19-كۈنى،گۇما.

yadikar

مەرھۇم يازغۇچى سەمەت دۇگايلىغا مەرسىيە

"ھايات شاماللىرى "كەتتى ئۇچۇپ ،
"جۇدۇنلۇق كەچكۈز"قالدى مۇڭلىنىپ .
"ئاقارغان ئ‍ۇپۇق"تا ئ‍ىزلىرىڭ قالدى،
بىر ئاچچىق ئ‍ىستەكتىن ھايات پۇچىلىنىپ ..

شاۋقۇنلۇق باھاردا ئ‍اقتىڭ يۇلتۇزدەك ،
ئ‍اداققى ھاياتنى قالدۇرۇپ بىزگە.
قەلىمىڭدە ئ‍ۆكسۈگەن ئاچچىق سەپەرنى،
ئىبرەت ھەم مۇھەببەت قىلدۇق مەنزىلگە ..

يازغۇچى ئۆلمەيدۇ دۇنيا قىسمەتتۇر،
قىسمەتتە قەلەم بار، جەننەتنىڭ يېشى..
يازغۇچى مۇھەببەت يازغۇچى ۋىجىدان،
ھەرئىككى ئالەمدە تۆردىدۇر ئ‍ورنى ..

-رۇيا
2016.15.مارت
مەنبە: پىشىۋا ئەدەبىيات مۇنبىرى