سۈر رىئالىزىم شائىرلىرىنىڭ شېئىرلىرىدىن

huxhuy

سۈر رىئالىزىم شائىرلىرىنىڭ شېئىرلىرىدىن

تەرجىمە قىلغۇچى : ئارىسلان

مەڭگۈ تۇنجى قېتىملىقى بۇ دەپ بۈلىمەن
ئاندىرى بىرتون ( فىرانسىيە )

مەڭگۈ تۇنجى قېتىملىقى بۇ دەپ بىلىمەن
گوياكى بىز تونۇشقاندەك يېڭىلا شۇ دەم .
كېچىدىكى مەلۇم چاغدا قايتىپ كېلىسەن
پەنجىرەمنىڭ ئالدىدىكى قىسايغان  ئۆيگە .
تەسەۋۋۇرۇم ئىچىدىكى ئۇ ئۆي تامامەن ،
مۇشۇ يەردە مەۋجۇت  تۇرغان ھەر مىنۇت -ھەردەم .
قول تەگمىگەن تۈن قوينىدا قىياس قىلدىممەن .
پەيدا بولار دەپ ئۆزۈمچە يەنە بىر مەرتەم
شۇ جەلىپكار يېرىق ئىشىك ،دىلدا ھەم .
ئەي بىردىن بىر يېرىق ،
ئەمىلىيەتتە يېقىن بارسام قانچىلىك ساڭا .
شۇنچىلىك ياڭرار تونۇش ئۆي ئىشكىدە
ئاچقۇچ ئېيىتقان شادىيەنە ناخشا كۈي راسا .
تۇيۇلىدۇ ئۆيدە غېرىپلىق  باسقاندەك سېنى
دەسلىپىدە چۆمدۈڭ  نۇرغا ئۆزۈڭ تامامەن .
پەردە قايرىپ كۆزنەكتىن  باقتىڭ بىر قىيا
دالا ئىدى  قاپلىغان بۇ تۇتاش ياسىمەن .
تاڭ پەيتىدە
كۆرۈپ قالغان ئىدىم تاماشا
گىراس شەھرى ئەتراپىنىڭ يوللىرىدا مەن .
خۇددى باپكا موكىسىدەك  ئۆتۈشۈپ تۇرغان
گۈلچى قىزلارمۇ بار ئىدى ئۇندا بەك لېۋەن
گۈلسىز شاخلار ئىگىلگەنىدى  ئۇلار كەينىدە
بار ئالدىدا كۆز چاققۇدەك تاختا ئېتىز كەڭ .
تۇيۇقسىزلا كۆتۈرۈلدى ئىشىك پەردىسى ،
چۇۋۇرلۇشۇپ كىرىپ كەلدى  بارچە گۈللەر تەڭ ،
ئاتۇقچىلا سوزۇلغان  بۇ ۋاقىتنى ئۆزۈڭ
ئەپلەپ سەپلەپ ئامال قىلىپ ئۆتكۈزمەكتىسەن
تا ئۇيقۇغا كەتمىگۈنچە  تىنچىنالمايسەن .
ساقلاي دىسەڭ چىرايڭنى بۇزماستىن ئەينەن
كۆرۈشمىسەم بولار مەڭگۈ  قايتا سەن بىلەن .
كۈزتىپ مەن سېنى  تىككەن ئىدىم كۆزۈمنى ،
كۆرمەسلىككە سېلىۋالدىڭ  بولۇپ بىر خۇپسەن .
ئوڭ كەلگىنى مېنىڭمۇ يوق ئىدى  زادى
سەن بىلگەندىن ئارتۇقراق  ئىشەنچىممۇ ھەم .
ھارغىنلىقىڭ
كۆزلىرىمنى  ياشتا قىلدى  نەم
بېرىش مۈمكىن  قولۇڭنىڭ ھەر ئىشارىتىگە
قارا بۇلۇت كەبى بىر توپ چۈشەنجە بەلەن ؟
بۇ شەربەتنى قوغلىششىنىڭ  بىر تۈرى جەزمەن .
بار تەۋرەنمە بىر ئورۇندۇق  كۆۋرۈك ئۈستىدە ،
بار تېرەڭنى تىلماق بولغان پۇتاقلارمۇ ھەم .
رولېت بۈۋى مەريەم ئانا كوچىسدا  بىر
ئەينەك ئىشكاپ دېرىزىسى  ئىچىدە نەكەم
ئۇزۇن يىپەك پايپاق كىيىپ  بىرى بىرىگە
مىنگىشىكلىك تۇرار بىر جۈپ ئاياغ بەك كۆركەم .
يوغان ئاپئاق ئۈچ قۇلاقنىڭ ئىچىدىن چىققان
يىپەك شوتا پىچەكگۈلنىڭ قېشىدا كۆركەم .
بار قىيانىڭ گىرۋىكىدىن  ئېڭىشكەن گەۋدەم
سېنى كۆرۈش ئۈمىدىنىڭ  ئەسلا يوقلىقى
ياكى كۆرمەسلكىنىڭ  مۇجمەل  سەزگۈسىدە مەن
بىلىۋالدىم سېنى ياخشى كۆرۈش ئېپىنى :
مەڭگۈ تۇنجى قېتىملىقى بۇ دەپ بىلىمەن .

ئۈچ شېئىر
پائول ئىلۇئارت ( فىرانسىيە)

مۇشۇ يەردە ياشىماق ئۈچۈن
كۆك ئاسمان تاشلىدى  مېنى ، ئوت ياقتىم ،
ئوت ياقتىم  ئوت بىلەن دوسىت بولماق ئۈچۈن .
ئوت ياقتىم كىرەي دەپ قىش تۈنلىرىگە ،
تېخىمۇ ياخشىراق ياشىماق ئۈچۈن .
كۈندۈزنىڭ بەرگەنلىرنى ئوتقا بەردىم مەن
ئۈزۈملۈك ، يەر ، ئورمان ۋە چاتقاللىقنى ،
چاڭگىنى ، چاڭگىدىكى قۇشنى ،ئۆي، ئۆينىڭ
ئاچقۇچى ،قۇرت، گۈل ، توي خوشاللىقىنى .
ئاڭلىنار چاراسلاپ  ئوت ئۈنى پەقەت
ھىدىنى ، مېھىرىنى  ھىس قىلدىم  قەۋەت .
قولۋاقتەك سۇغا غەرق بولۇپ كەتتىم مەن
ئۆلۈككە ئوخشاپلا يىگانە پەقەت .

غەرق بولغان ئادەم

سۇ ئۈستىدە ئوينىغاندەك  سەكرەر تاش
كىرەلمەيدۇ سۇ ئىچىگە ئىس پەقەت .
سۇ ئوخشايدۇ خۇددى سىلىق تېرىگە
ھىچكىممۇ يەتكۈزەلمەس زىيان –زەخمەت .
قوبۇل قىلار ئادەم بىلەن  بېلىقنىڭ
يېقىنچىلىق قىلىشنى ھەر نۆۋەت .
جان تالىشار ئادەم تۇتۇپ ئالغان بېلىق ،
سۇ داۋالغۇر كىرىچ كەبى بېرىپ سادا .
ئۇ ئۆلمەكتە ،بۇ دۇنيانىڭ ھاۋاسى ۋە
ئاپتىپىنى سۈمۈرەلمەس  ئەمدى قايتا .
لېكىن چۆكتى ئادەممۇ ھەم سۇ تەكتىگە
بېلىقنى كۆزلەپ .
ياكى يۇمشاق ،ھىم تۇرغان سۇ يۈزىدىكى
ئاشۇ مۇدھىش غېرىبلىقنى  دەپ .

قېقىنوس

قېقىنوس ئاشۇ بىر جۈپ ئاشىق –مەشۇق ئادەم ئەلەيھىسلام بىلەن  ھاۋا ئانىدىن ئىبارەت ئەڭ دەسلەپكى ، لېكىن ، ئەڭ ئاخىرقى  ئەمەس بىر جۈپ –ئاشىق –مەشۇقلاردۇر .

يولۇڭلارنىڭ ئەڭ ئاخىرقى ئۆتكۈنچىسىمەن ،
ئەڭ ئاخىرىقى باھارى ۋە ئەڭ ئاخىرىقى قارى ،
تىرىكلىكنى كۆزلەپ بولغان ئاخىرقى بىر جەڭ .
ئۆتكەنلەردىن تۆۋەن ھەمدە ئىگىز بىز مانا .
ھەممەت نەرسە باردۇر  بىزنىڭ ئوت دۆۋىمىزدە
قارىغايىنىڭ چاكاندىسى ، تەكلەر شۇڭى ھەم
ئېقىن سۇدىن ئېقىپ چۈشكەن گۈللەر بار بىزدە ،
لاي –لاتقا بار ۋە تامچىغان سۈپ –سۈزۈك شەبنەم .
ئايىغىمىز ئاستىدا ئوت ، بېشىمىزدا ئوت
ئۇچۇپ چىقار ئايغىمىز ئاستىدىن تۈگەل
قۇشقاچ ،تورغاي ۋە ئادەملەر ، قوڭغۇز ۋە قۇرت.
ئاسمان ئوچۇق ، زېمىن تۇتۇق قاراڭغۇلاشقان
لېكىن ئۆرلەر قارا تۈتۈن پەلەككە لەرزان .
مەھرۇم بولدى بارچە يورۇقلۇقتىن  كەڭ ئاسمان .

ئىنسانلارنىڭ ئارىسدا قالدى ئوت بەلەن .

ئوت –يالقۇنلار قەلىبلەرنىڭ  رەڭدار بۇلۇتى ،
ئوت يالقۇنلار قاننىڭ بارلىق ئېقىنلىرى  ھەم
ئۇ كۈيلەيدۇ بىزنىڭ كۈينى ، ناخشىنى ھەردەم ،
ئۇ قوغلىدى قىشتىكى سۇ ھورىنى بەردەم .
كۆيدى قارا تۈن قايغۇسى يېنىپ گۆرۈلدەپ ،
كۈل ئايلاندى خوشاللىقنىڭ گۈلىگە كۆركەم .
بىز قىلىىمىز دۈمبىمىزنى  غەربكە ئەبەد ،
تاڭ رەڭلىرى بولدى بارچە نەرسىگە ھەمدەم .

لوئى ئاراگون : شېئىرىيەت ئىلمى

ماي ئېيىدا ئۆلۈپ كەتكەن دوسىتلىرىم ئۈچۈن ،
ياڭرار مېنىڭ ناخشا –كۈيۈم ئەمدى ھەر بىر كۈن .
ۋەزىنلىرىم تولدى سېھىرىي قۇدرەتكە شۇنچە ،
يالتىرىدى  قورالىمدا كۆز ياشتىن ئۈنچە .
ۋە كۆز سالدىم شامال، بۇلۇت ئۆزگىرىشىگە
ئەگىشىپلا ياشاۋاتقان بارچە كىشىگە .
نەپرەت تىغى ئۆلگەنلەرنىڭ نام شەرىپىدە
ئۆتكۈرلىشەر مىسرالارنىڭ  بىلەشلىرىدە .
سۆز تىزمىسى ئويغان ھەر بىر جارائەت ئىزى ،
شىكايەتلەر قوزغاتقان ھەر ۋەزىن ئاۋازى .
قايغۇ –ئازاب باسقان  دىلنىڭ چوڭقۇرلۇقىدا
باردۇر پالاق سۇغا تېگىپ  كۆتەرگەن سادا .
شېئىرلىرىم  يامغۇرسىمان  ياغار تەبىئى
ۋە يالتىرار دەرىزىنىڭ ئەينىكى كەبى .
ئىسكەت تۈزەش ئەينىكىدەك  دەھلىزدە تۇرغان
سولۇشۇپتۇ مەيدىدىكى گۈلمۇ پەرىشان .
شوخ بالىلار ئوينايدىغان  تۆمۈر چەمبىرەك
چۈشۈپ كەتتى نۇرانە ئاي ئېرىققىلا بەك .
ئىشكاپ ئىچىدە  قويۇلغان  ئىپارلارسىمان
لەيلەپ يۈرەر كۆڭۈل ئارا خۇشپۇراق ھامان .
شېئىرلىرىم شېئىرلىرىم  ماڭا بەك ئايان
ھارارتى قانلىرىمنىڭ  دولقۇنلاپ ئاققان .
ئېسىڭلاردا ساقلاڭلاركى ، بىزمۇ ھەرقاچان
باھادىرلار جۈملىسىدىن  ھەيۋەت قەھرىمان .
تومۇرىمىز بوشاشسىلا كۈچ  بىلەن سوققاي
ئويغىتىڭلار ئۇيقۇدىن تىز  غەپلەتتە  قويماي .
لاۋۇلدىسۇن  قايتا يېنىپ ئۆچكەن نۇر چىراغ ،
جىرىڭلىسۇن بوش قەدەھلەر  بىرمۇ بىر ياڭراق .
كۈي ئوقۇيلى بىز ئەبەدىي دوسىتلار ئىشقىدا ،
ماي ئېيىدا ئۆلۈپ كەتكەن دوسىتلار بېشىدا .

ئىككى شېئىر
دىلان توماس ( ئەنگىلىيە)

يېڭەلمەيدۇ ئۆلۈممۈ جەزمەن
يېڭەلمەيدۇ ئۆلۈممۇ جەزمەن ،
قىپ يالڭىاچ  ئادەم ئۆلىكى
بولىدۇ جەزمەن
قوشۇلۇپ بىر گەۋدە  بىر تەن
شامالدىكى ئادەم ۋە
غەرىبىي كۆكتىكى ئاي بىلەن .
ئاجىرتىلار ئۇلارنىڭ سۆڭەكلىرى ،
تازلانغان سۆڭەكلەر يەنە يوقىلار .
بۇلار جەزمەن
ئۇلارنىڭ بىلەكلىرى ، پۇتلىرىدا يۇلتۇزلار ؛
گەرچە ساراڭ بولۇپ قالسىمۇ ئۇلار
سەگەك تۇرۇشار جەزمەن .
گەرچە دېڭىزغا غەرق بولۇپ كەتسىمۇ ئۇلار
قايتىدىن تىرىلەر جەزمەن .
ئاشىقلار كەتسىمۇ ئۆلۈپ
مۇھەببەت مەڭگۈ ياشار جەزمەن .
يېڭەلمەيدۇ ئۆلۈممۇ جەزمەن .
يېڭەلمەيدۇ ئۆلۈممۇ جەزمەن
دېڭىز قولتۇقى ئاستىدا ئۇزاق يېتىپ ،
ئۇلار ھەرگىز شامالدەك بولماس غايىپ ؛
پۇت كوللىرى تالسا
جان تالىشار
تەننى سوزغۇچ غالتەكلەرگە بېسىلىپ .
ماتاپ ئېلىپ ماڭغاندىمۇ كوڭكىدا
يىز پۈكمەيدۇ ئۇلار جەزمەن .
قوش مۈڭگۈزلۈك ھايۋان  يەڭلىغ يامانلىقمۇ
قوسقىنى ئۇلارنىڭ تېشەر جەزمەن .
لېكىن پارچە –پارچە بولۇپ كەتكەن ھالدىمۇ
تىز پۈكمەيدۇ ئۇلار جەزمەن ؛
يېڭەلمەيدۇ ئۆلۈممۈ جەزمەن .
يېڭەلمەيدۇ ئۆلۈممۇ جەزمەن ،
چىرقىماس چايكا ئۇلارنىڭ
قۇلاقلىرى تۈۋىدە قايتا
شارقىرىغان ئۇپقانلارمۇ تېگەلمەس قاشتا .
بىر گۈل ئېچىلغان جايدا يەنە بىر گۈل
قىلمايدۇ جەۋلان يەل –يېشىن ئارا ؛
ئۇلار ساراڭ ھەم قاتقان مۇردا بولسىمۇ
ئادەملەرنىڭ ،ھايۋانلارنىڭ باش مۈڭگۈزلىرى
ئۈنۈپ چىقار يۇمران چېچەك ئىچىدىن ئاستا .
قۇياشتىن پارچىلىنىش داۋاملىشىدۇ
تاكى قۇياش بولغىچە گۇمران
يېڭەلمەيدۇ ئۆلۈممۇ جەزمەن .

كىرمەڭ قۇتلۇق شۇ كېچىگە مۇلايىم

كىرمەڭ قۇتلۇق شۇ كېچىگە مۇلايىملا تاشلاپ قەدەم ،
ياشانغانلار زاۋال چېغى لاۋۇلدىغاي ، ھۆركىرىگەي ؛
يورۇقلۇقنىڭ تۈگىششنى  سۆككەي غەزەپ –نەپرەت بىلەن .
زۇلمەت يوللۇق ئىكەنلكىن چۈشەنسىمۇ ئاقىل ئادەم ،
ئاخىر چاقماق چاقمىغاچقا ئۆز سۆزلىرى ئۇلارمۇ ھەم
كىرمەيدىكەن قۇتلۇق تۈنگە مۇلايىملا تاشلاپ قەدەم .
جىددى ئادەم ئۆلەر چاغدا خىرەلەشكەن سەزگۈ ھەم
كۆرەر نۇرسىز كۆزىنىڭ ئاقار يۇلتۇزدەك شاد چاقنىشنى ،
يورۇقلۇقنىڭ تۈگىششىنى سۆكەر غەزەپ –نەپرەت بىلەن .
ئۆتۈنەي مەن سىز ئەي دادا. شۇ قايغۇلۇق ئىگىزلىكتە
ئىسسىق ياشتا قارغاڭ مېنى ھەمدە ماڭا بەخىت تىلەڭ .
كىرمەڭ قۇتلۇق شۇ كېچىگە مۇلايىملا تاشلاپ قەدەم
يورۇقلۇقنىڭ تۈگىششنى سۆكۈڭ غەزەپ –نەپرەت بىلەن.
مەنبە:تارىم تورى