بىر دەردمەن يىگىتنىڭ ھىكايىسى
ئابدۇقادىر جالالىدىن
1-تىلىفۇن ئۆزۈلگەندىن كىيىن
مەن ساڭا بوتكىدا بەرگەندە تىلىفۇن
قىزىل قۇياش
چىچەكلەرگە تۈكۈپ خۇن
مۆكۈندى قوڭۇررەڭ بىنا كەينىگە.
بوتكا
يىقىن ئىدى قزىل چىراققا
ئاپتۇبۇس ماتۇرى خىرىلداپ
نابۇت قىلدى ئاۋازىڭنى بوغۇزلاپ.
دىدىڭ:
_توي خېتىنى ئالدىم دۈشەنبە،
تىگىمەن مىنى كۆپ ساقلىغان ئەرگە،
دومبىقىم يېرىلار بەلكىم بەلكىم،بۇ شەنبە.
يېقىن بىر ئوتۇندۇقتا،
ئاق چاچلىق بىر بۇۋاي ئولتۇرۇپ يالغۇز،
بىر بۇردا بولكىنى تۇتۇپ قولىدا،
قارايتتى قىزىرىپ قاتقان قۇياشقا.
كەپتەرلەر قۇنۇپ بىلەكلىرىگە،
مۈرىسىگە
چوقۇلايتتى قىزغىنىپ ئاپئاق بولكىنى.
قۇتقۇزۇش ماشىنىسى چىرقىراپ كىلىپ
ئۇچۇرىۋەتتى كەپتەرلەرنى
يۈتىلىپ كەتتى بۇۋاي
ئاخىر يەنە يالغۇز قىلىپ.
زۇۋال يۈتۈپ بوۋاينى
قىزىل كۆزلىرىدىن ياغدۇرۇپ ئۇچقۇن
سۇنايلىنىپ ياتتى دوقمۇشتا.
تېلىفۇن ئۈزۈلدى.
ئۇردۇم قايتىدىن.
يۈرەك تەكشۈرۈش ئەسۋابىدەك ئاۋاز چىقىرىدۇ،
تېلىفۇنىڭ كەتكەندۇ بەلكىم ھوشىدىن.
_سىزگە ئاتىغان سۈزۈك كۆڭلۈمنى
مەڭگۈلۈك قىز پىتى ساقلىيالايمەن
بەلكىم،خىيالىمدا سىزگە چاي قۇيۇپ
پىنھان ئەقىدەمنى ئاقلىيالايمەن.
بۇ سۈزلىرىڭ
ئېكراندا ياش بولۇپ ئاقىدۇ ئاستا
لوغەتتە يوق سۈزنى تىپىۋالغاندەك
ئوقۇدۇم مەن ئۇنى بەكمۇ ئۇزاقتا.
نىكاھ دىگەن ئۇ
توي خىتىمىدۇ؟
قۇدىلار تۈزگەن توختاممىدۇ يا؟
ياكى بىرەرسىنىڭ پۇلىدىن كەلگەن
توساتتىن قوزغالغان ئىلھاممىدۇ يا؟
نىكاھ
ئاخۇنۇمنىڭ گۇۋاھلىقىمۇ؟
نانمىكىن يا تۇز سۈيىگە چىلانغان؟
بىلىقمىكىن يا
ۋازىدىكى سۇغا سولانغان؟
نىكاھ
داپەندىنىڭ دېپىمىدۇ؟
چۈمۈچنىڭ سېپىمىدۇ؟
تىللا ئۆزۈكنىڭ قىپىمىدۇ؟
ياكى يىراقتىكى كۈنداش يىگىتنىڭ
ئۈن-تىنسىز يىغلىغان يىغىسىمىدۇ؟
دۈنيادا بار قۇدا بولغانلار،
بىلمەيدۇ نىكاھنىڭ ئەقىدىسىنى
دۈنيادا بار جورا بولغانلار
ئالالماس ھەقىقى نىسىۋىسىنى.
نىكاھ ئۇچراشمىسا موھەببەت بىلەن،
خالاتىق ئالدىدا بولىدۇ رىيا.
ئۆيلەر بىزەلسىمۇ ھەشەمەت بىلەن،
چىمىلدىق ئىچىدە بولمايدۇ زىيا.
ھايات قەبرىستانىدا كۆكەرگەن دەرەخ،
چەيلەنگەن ئىپپەتنىڭ قىساسكارىمەن.
خىلۋەت بىر جىلغىغا ئوخشار موھەببەت،
قەلبىمنى ياندۇرۇپ ئۆزۈم ماڭىمەن.
2-شۇ كۈنى مەن باغچىدا يالغۇز
لوندۇندا
تاماكا بەك قىممەت.
يارنىڭ كۆڭلىكىگە ئوراپ قەلبىمنى
شوراپ چەككەن بولسام ئالاتتىم لەززەت.
باغچىنىڭ ئالدىدا
بىر سىگان قىزىنى ئۇچراتتىم
Big Issueساتىمەن دەپ كەلدى ئالدىمغا
ئۈرۈمچىدە مەندىن تاماكا سورىغان
بىر ئۇيغۇر قىزىنى سالدى يادىمغا.
ئۇزاق بولدى
مۇشۇ يەردىمەن
ئۈستۈمدىن ئايرۇپىلانلار ئۆتۈپ كەتتى
بولۇتلار ئۆتۈپ كەتتى
بۇلۇتلار ئۆتۈپ كەتتى
پەسىللەر ئۆتۈپ كەتتى...
مەن يەنىلا مۇشۇ يەردىمەن.
قۇچاقتىكى بۇ بالام ئۈچۈن
ژورنال ساتىمەن،گېزىت ساتىمەن،
ياخشى كۈنلەرنى تىلىدىم ئاڭا
ياخشى كۈنلەر يوق !_دىدى ماڭا.
مەن زاماننىڭ سىرتىدا
بەخىتنىڭ سىرتىدا
ئۆينىڭ سىرتىدا
قاراڭ مۇنۇ ژورنالغا
بىر ئايال ماشىنا ئالدىدىن ئۆتۈپ
ئۆلۈۋاپتۇ كوچىدا
تۈكۈلۈپ ياغقان يامغۇر ئاستىدا.
ئەگەر بالىلارنىڭ
تەگمىسە يۈزۈمگە بۇدۇرۇق قوللىرى
بەرمىسە ئۇلار غەرەزسىز كۈلۈپ
موھەببەتنىڭ بارلىقىدىن قىلاتتىم گۇمان.
لوندۇندا ياشىدىم سۆرۈلۈپ يۈرۈپ
ئادەملەر ئالدىمدا يېيىلغان تۇمان.
جاھاندا چوڭ ئىشلار بولۇپ تۇرىدۇ،
ئۇندىن تاپالمايسەن ئىنسان قەدرىنى.
سۇغۇق بىر ھىجراننىڭ خۇرسىنىقلىرى
چاقنىتار ھاياتنىڭ سىرلىق ئەپتىنى.
تېلېفۇن ئۈزۈلۈپ قالدى
تاماق يىگۈل كەلمىدى
ھىچ يەرگە بارغۇم يوق
كومپىيۇتىرىم بېكار ياتىدۇ
ياتىقىمدا تور سىمى يوق
سىگان قىزىمۇ كۆرۈنمەيدۇ
لاغايلاپ يۈرگەن ئادەملەردە
ئادەملەرنىڭ ھىدى يوق.
قۇياش غايىپ بولدى
رېلىسلار قۇپقۇرۇق
كىملەرنىڭ كىيىمى يىيىلغان سۇلار؟
چەيلەپ ئۆتۈپ كەتتى ماشىنىلار
ياتىقىمغا قايتىپ بىرىپ
ئەينەكلەرنى چاققۇم بار.
مانا مەن
ۋاقىتنىڭ ئاخىرقى چىكىدە
ئۆرتەنگەن دۈنيانىڭ كۈللىرىنى مالتىلاپ
يۇلتۇزلارنى يوللىرىغا ئۇزاتماقتىمەن.
ئېسىل شېئىرلارنى ئوقۇپ
ئۈستىلمىدە مەزمۇت ئولتۇرۇپ
چاقىرسام پەقەتلا كەلمىگەن شېئىر
كىلىپ مانا ئۆزلۈكىدىن
باشلىرىمنى يۇمشاق سىلىدى.
موھەببەت بىلەن شېئىر
ئۆزى كىلىدۇ توساتتىن
دەقىقىلەر تەنتەنە بىلەن
ئۆتەر بىر بىر پاراتتىن.
موھەببەت
يېنىك بىر ئۇچۇش پۈرسىتى
شېرىن ئاۋاز ئاڭلىنىدۇ ئۇزاقتىن
ئۇزىتار
ھەسەن ھۈسەننى كىيىپ
ناز-كەرەشمە قىلغان ئازاپقا
خالاس قىلىپ كونا ئازاپتىن.
مەن باغچىدا
باغچە لوندۇندا
لوندۇن
جۇنۇپ بولغان ئايالدەك
خامۇش ئولتۇرىدۇ زاۋالدا
ئىپپەت ئىزدىگەن ئەر
چاينالماقتا
ئىپپىتى يوق شەھەرنىڭ ئىزىقلىرىدا
يۇلتۇزلار قانلىرى ئاقىدۇ ساقىپ
يامالغان ئاسماننىڭ سۇنۇقلىرىدا.
ئويلىدىم
ئويلىدىم مىنى تاشلاپ كەتكۈچە
شاماللارغا قارىدىم
ياپراقلارنىڭ رەڭگى ئۆچكىچە
ئولتۇردۇم
ئورۇندۇقۇم_
يىڭى بىر ئۇقۇمغا كۆچكىچە
ئۇقۇملار سۈكۈتلەر تېگىگە چۆككۈچە
موھەببەت
ئاپئاق لالە شەكلىدە
ياكى
تىترىگەن چىچەك ھالىدە ئۆتكۈچە.
3-نىكاھ كۈنى
سەن مىنى تاشلىمىغاندەك
تاشلىۋەتكەن شۇ كۈنى
ياراتتىڭ مىنى كۆڭۈلدىلىدەك
شۇندىن باشلاپ
شۇنىڭدىن باشلاپ
ئەمەستۇر بۇ بېشىم ئۆزۈمنىڭكىدەك.
سۇ ئىچسەم
سۆزلەيسەن ھەسرەتلىك يازنىڭ تىلىدا
كىرىپ كىلىسەن ئۆيۈمگە
دولقۇنغا مىنگەشكەن ئۇپۇق شەكلىدە
كىتاپ ئوقۇسام
قاچىسەن ماھىيەتلىك سۆزلەر كەبى
ئارتىپ چاتقاللارغا ئاپئاق شارپاڭنى.
ئۇخلىسام
نەپەسلىرىڭنى قۇيۇپ خىرۇستال جامغا
تۆكىسەن تىنىمغا ئەندىكتۈرۈپ
ئويغانسام
ئايلىنىپ رامدىكى سۈزۈك ئەينەككە
ئولتۇرىسەن يۈرەككە قونۇپ.
سەن
توي قىلىمەن دېگەن شۇ كۈنى
بارچە مۇزىيلار قاپتۇ تاقىلىپ
ئوكسىفۇردنىڭ بىر كوچىسىدا
ئىشەنمەيمەن دېگەن ئاھاڭغا
چالار ئىسكىرۇپكا
بىر توپ
كورىيىلىك قىزلار.
بۇ كۈنى
چۆلدەرەپ قاپتۇمىش قەھۋەخانىلار
ئىشلىتىلمەپتۇمىش تەجرىبىخانىلار
ئاۋات بوپتۇ پەقەت
ئاپتاپتا ئولتۇرغان ئىبادەتخانىلار،
بۇ يىل
قانداق چۈشەنسەم بولار باھارنى؟
چىملار چىمىلدىتىپ چاقار يۈرەكنى،
بۇلۇتلار يۇيدى كۆز يىشى بىلەن
يارىم قان بىلەن يازغان تىلەكنى.
كېلىپ تارىم بويىدىن
HONDA غا ئولتۇرۇپ
قايتتىم ئوكسىفۇرىددىن
ئابلىكىم ياڭاقنىڭ ناخشىسى
ئاڭلىنىدۇ دوستۇمنىڭ قولىدىكى
ئېلېكتىرۇن لۇغەتتىن:
مۇڭداشقان ئىدۇق ئايدىڭ كىچىلەر
كەلگۈسى ھەم ئىقبال ئۈسىتىدە
ئايمۇ ئاڭلاپ كۈلۈپ كەتتى
بىزنىڭ قىلغان گۈدەك سۈزلەرگە
يۈرەك سۈزلەرگە...
گۇيا شۇ دەمدە
خىيالىم باشقا
زەڭگەر ئاسمان قونىدۇ تاشقا
ئوخشاپ قالدى يوللار تىمساققا
ماشىنىلار تۈنەپ تۇرغان ئەرۋاھقا.
ۋاقىتلار
قۇنۇپ يول بويىدىكى چىراققا
غوژمەك- غوژمەك يانماقتا.
4-سەندە نىمىلەر قالدى
قانداق ياشاشنى بىلمەيمەن
لېكىن
باشلىشىم كىرەك
سەن تېلىفۇندا سۆيۈپ قويغان شۇ كۈنى
كۆڭلۈم توق بولۇپ
لوندۇننىڭ يامغۇرلۇق كوچىسىدا
بىر كۈن تەنھا ئايلاندىم
ئۆزۈم كۆتەرگەن يامغۇرلۇق كوچىسىدا
بىر كۈن تەنھا ئايلاندىم
ئۆزۈم كۆتەرگەن يامغۇرلۇق ئاستىدا.
ئاۋازىڭ
چوغلانماقتا رەزگى ھاۋادا
كۆزىگە ئايلىنىپ خامۇش پەسىلنىڭ.
قۇملۇقتىن تۇغۇلغان سۈرەتلىرىڭ
لەپىلدەپ تىترەڭگۈ ئېكراندا
قانىتار موھەببەتتىكى
ئالىيجاناپلىقنى
بىلىمەن
راستىنلا سۆيىسەن مىنى
لېكىن
توي خىتى ئالدىڭسەن باشقىلار بىلەن
ئالۋاڭ نىكاھ ئۈچۈن بەرسەڭ تېنىڭنى
ئېلىپ قوي مەن ئۈچۈن سۆيگۈڭنى تېرەن
توشۇيدۇ تىنىڭنى نىكاھ ھارۋىسى
قېشىڭدا يەڭگىلەر _
كارۋانلىرىڭ بار
يىگىتلەر توۋلىغان ياڭراق ناخشىغا
چۈشمىگەن باشقىچە ئارمانلىرىڭ بار.
ناۋادا شۇ كۈنى يالغان يىغلىساڭ
بىلەمسەن ،ئىشەنچىم بولىدۇ پارە.
يىغلىساڭ راسستىنلا ئەقىدەڭ ئۈچۈن
يىغلىماي ئۇ چاغدا بولامدۇ چارە!؟
ئاققۇدەك بويۇڭغا قاراپ بىر ئويلا
ساڭا شۇ ئاخشامدا نىمىلەر يەتتى؟
نائىلاج تىپىرلاپ تىترەشلىرىڭدە
نىمىلەر قالدى سەندە،نېمىلەر كەتتى؟
بۇ قىسمەت سىرىنى كۆرىسەن كىمدىن
ئەتىسى ئۈزۈڭگە قالىسەن ئوخشىماي؟
يۇيۇۋەت ئۆزۈڭنى كۆز ياشلىرىڭدا
قىسمەتلەر تېزىلىپ كېلىدۇ تالاي.
مانا مەن ئاشۇنداق ئويلىغانسىرى
ھەسەتلىك يۈرىكىمنى تۇتالماي كەتتىم.
ئىسىمدە يوق شۇ كۈنى
نەلەردە توختىدىم ،نەلەرگە يەتتىم.
شۇنداق ۋىسالمۇ بار تىگى -تەكتىدىن
ئۇخشاپ كىتەر قاباھەتلىك ھىجرانغا
ئوخشار تويمۇ سېپى سۇنغان شەمشەرگە
تېگەر بىر جان
ياكى
ئىككى
ئۈچ
جانغا
بولالمىدىم
تىترەپ كەتتىم
تاكسى توستۇم
شوپۇر دىدى:
_ئۈزۈڭگە قاراپ باق.
ئۆزۈمگە قارىغىم يوق
ماڭىمۇ ھىچكىم قارىمىغان
ھازىرچە نەپەس ئىلىپ تۇراي
ئىشىكنى ئاچتىم
ئۆيگە كىردىم
چىراق يورۇق
ئۆي قۇرۇق
ئۆزۈمنى كارۋاتقا تاشلىدىم
مۇزىكا ئاڭلىدىم
رادىئۇ ئاڭلىدىم
ئۆي بۇلۇتلار بىلەن توشۇپ كەتتى.
قانداق ھال بۇ
ئۆيدىمۇ يالغۇر ياغسا؟!
مەنبە:«تەڭرىتاغ»ژورنىلى 2008-يىل1-سان