سەن تاڭ يورۇماستىنلا تۈنىگۈن كەچتە ئىىدارىدىن كەلگەن دولقۇن بىلەن بىرلىكتە تەكلىماكان قۇملۇقى ئىچىگە ئاتلىق يۈرۈپ كەتتىڭ.كىتىۋىتىپ نىمىلەرنىدۇ جىددى مۇلاھىزە قىلاتتتىڭ،تەكرار ئويلايتتىڭ،ئات ئۈستىدە ئولتۇرۇپ بىر ئاز ئۇيقۇڭ كىلىۋاتقانلىغىنى سىزىپ ئىدارىنىڭ قانداقتۇر دۆلەت دەرىجىلىك قوغدىلىدىغان يارىلانغان بىر چىپار بۇغىنىڭ قۇملۇقنىڭ ئىچكىرىسىدىكى «ئۇلۇغ خان جىلغىسى»دىگەن يەرنىڭ ئەتراپىدا پەيدا بولغانلىق خەۋىرىگە ئاساسەن ئۇنى ئۇقۇپ كىلىشكە سېنى ئەۋەتكەنلىگىگە ئىچىڭدە غۇدۇراپ قويدۇڭ.«ھەي...نەدىكى بىر ھايۋاننى دەپ قاغا قاق دېمەستە ئادەمنى يولغا چىقىشقا بۇيرۇق چۈشۈرگەن غوجاملار مۇشۇ تاپتا شىرىن چۈشلەرنىڭ ئەللەيلىشىدە تاتلىق ئۇيقۇداياتقاندۇ....»ئويلىغانسىرىڭ ئىچىڭنى كۈچلۈك بىر قول قاتتىق تاتلاۋاتقاندەك بولاتتىڭ.ئۇنىڭ ئۈستىگە ئۇيقۇڭ تىخى ئېچىلمايۋاتقاننىڭ ئۈستىگە ،سەپەردىشىڭ دولقۇن خۇددى ئات ئۈستىگە مىخلىۋەتكەن ھەيكەلدەك جىمجىت ئولتۇراتتى. ئۇنىڭ ئات ئۈستىدە بېشىنى مۈرىسىگە قىيسايتىپ ئولتۇرغان ھالىتىنى كۆرۈپ تىخمىۇ ئوغاڭ قايناپ كىتىپ «لامزەللە،بۇت»دەپ تىللاپمۇ قويدۇڭ،ئۆزەڭمۇ ئاران ئاڭلىيالىغۇدەك پەس ئاۋازدا.
  ئاتلار پات-پات پۇشقۇرۇپ قويۇپ كىتىپ باراتتى .سەن ناشتا قىلىۋىلىشنى ئويلىدىڭ،لىكىن ئاتنىڭ ئېگىرىگە چىڭ تېڭىپ كويۇلغان سومكاڭدا بىرنەچچە پىششىق تۇخۇم ،توڭلىتىلغان مىنرال سۇ،ئاخشام بازاردىن ئەكىلىپ سېلىۋالغان3-4 باچكىدىن باشقا ئىسسىق تاماق بولمىغاچقا ئۇلار سېنىڭ ئىشتىھايىڭنى غېققىدە قىلىپ قويدى.ئاچچىق-چۈچۈك قىلىپ ئەتكەن ئىسسىق بىر قاچا چۆچۈرە ئىچكۈڭ كەلدى،لىكىن ئات ئۈستىدە كىتىۋىتىپ قىلغان بۇ خىياللىرىڭدىن ئۆزۈڭچە كۈلۈپ قويدۇڭ.
  شەرق ئاسمىنى ئاقىرىشقا باشلىغاندا سىلەر يىڭىباغ يىزىسىدىن 40-35 كىلومىتىرچە ئۇزاپ يىراقتىن قارىسا قالايمىقان يىتىشقان تۆگە توپىدەك كۆرۈنىدىغان پاكار-پاكار تاقىر قۇم دۆڭلىرى ئارىسىغا يىتىپ كەلدىڭلار.
  -ئىليارجان،ناشتا قىلىۋىلىڭ.
  دولقۇن ئاستىلاپ قېلىۋاتقان ئاتنى دىۋىتىپ ساڭا سۇڭدىشىپ كېلىۋىلىپ قىزىرىپ پىشقان بىر سامسىنى ئۇزاتتى.
-قۇرۇق نان بىلەن ئوبدان چىقىشالمايمەن ،سەل تۇرۇپ ناشتا قىلارمەن.دېدىڭ سەن دولقۇن ئۇزاتقان سامسىغا مۇنداقلا قاراپ قويۇپ.ئىچىڭدە بولسا دولقۇننى مازاق قىلاتتىڭ.«سەپەرگە سامسا كۆتۈرۈپ چىققىنىنى مۇنۇ بايقۇشنىڭ...يەنە كىلىپ سەل تۇرۇپ تومۇز ئىسسىق كارامىتىنى كۆرسىتىشكە باشلىغاندا ئۇسسۇزلۇقنىڭ دەردىنى تازا تارتىپ قالىدىغان بولدى-دە بىچارە.سەل تۇرۇپ يىسە بىر كىم يەۋالىدىغاندەك...»
-دولقۇنكا،يەنە قانچىلىك ماڭىمىز؟ئوبدان كىلىشىپلا،مەن ھەرقايسىلىرىنىڭ يولىغا قاراپ تۇرغان ئىدىم دەپ داقا –دۇمباق چېلىپ بىزنى كۈتىۋالغىلى چىقماس ئۇ جاڭگال ئەركىسى؟دېدىڭ سەن دولقۇنغا ياندىشىپ كېتىۋىتىپ.
-نىمە؟سىز كىمنى دەۋاتىسىز؟دولقۇن چۈشىنىكسىز سورىدى.
-كىمنى دەيتتىم،بىز ئالدىغا سالامغا كىتىۋاتقان بۇغىنى بولمامدۇ؟ تاپالىساق ھەم بىزدىن ئۈركۈپ قېچىپ كەتمىسىغۇ سۈرەتكە ئىلىۋالارمىز ھەم داۋالاش ئىمكانىيىتى بولسا داۋالارمىز(سىلەر كىچىك تىپتىكى بىر تىلىكامىرا ۋە ئانچە-مۇنچە داۋالاش ئۈسكۈنىلىرىنىمۇ ئىلىپ كەلگە ئدىڭلار)ئەگەر ئۇچرىتالماي قالساق«ئاللا بالىخان»نى توۋلاپ قۇرۇق قول قايتماقتىن باشقا ئامال يوق.چۆلدە قورساقنى ئاچ قويۇپ ئىسسىققا يەم بولغاننىڭ سىرتىدا ئىدارىدىكىلەرنىڭ ئالدىغا قولىمىزنى بۇرنىمىزغا تىقىپ بارساقمۇ سەت ئەمەسمۇ؟
  -خۇدا ئۆزى بىلىدۇ.
  سەپەردىشىڭ شۇ گەپتىن كىيىن جىمىپ قالدى. كۈن نۇرى جاھاننى خېلى قىزىتىشقا باشلىغاندا سىلەر كىتىۋاتقان چىقىر يول ئۇزۇنغا سوزۇلغان غايەت چوڭ قۇم دۆڭى ئارقىلىق ئىككىگە بۆلىنىدىغان يەرگە كەلدىڭلار.
-ئۇكام ئىليارجان،بۇ يول بىزنى ئىككىگە بۆلىدىغان بولدى.سىز كۈن چىقىش تەرەپكە،مەن كۈن پېتىش تەرەپكە ماڭاي،بۆلۈنۈپ ئىزدەيلى،مۇنۇ جانۋارنىمۇ سىز ئېلىۋىلىڭ،مەن بۇنىڭ تىلىنى تازا بىلىپ كەتمەيمەن.دېدى دولقۇن تىلىكامىرانى سەن مىنگەن يىڭىدىن كۆندۈرۈلگەن شاش ئاتنىڭ ئىگەر بېشىغا تېڭىلغان سومكاڭنىڭ يىنىغا جفيلاشتۇرۇپ قويۇپ. -قايسىمىز بۇ يەرگە بۇرۇن كەلسەك  قاراڭغۇچۈشكىچە ساقلاپ تۇرايلى.قاراڭغۇ چۈشكىچە كىلىپ بولالمىساق ئىدارىغا بارغاندا كۆرۈشەيلى،خەير-خوش،ئىھتىيات قىلىڭ،بۇ جاڭگالدا يىرتقۇچ ھايۋانلار يوق لىكىن ھەر ھالدا سىز تىخى تەجىربىسىز.دېدى دولقۇن بىر كۆزىنى ھەييەرلىق بىلەن قىسىپ قويۇپ ئاچا يولنىڭ كۈن پېتىش تەرىپىگە ئېتىنى بۇراۋىتىپ.
سەن خۇددى بارسا كەلمەس يولغا مىڭىۋاتقاندەك بىر خىل تۇيغۇدا قورقۇمسىراپ تۇرساڭمۇ چاندۇرماسلىققا تىرىشىۋاتاتتىڭ.
-خەير-خوش دولقۇنكا.
  سەن ئوبدان جايلىشىۋالغاندىن كىيىن ئاتقا بىر قامچا ئۇردۇڭ.كۆندۈرۈلگىنىگە تىخى ئانچە ئۇزۇن بولمىان ئاق قاشقىلىق جىگەر رەڭ ئايغىر بەيگىگە چۈشكەندەك ئەتراپى توغراق،يۇلغۇن،يانتاقلار بىلەن قاپلانغان كونا چىغىر يولداچېپىپ كەتتى.سېنىڭ قورسىغىڭ ئېچىشقا باشلىغانىدى، لىكىن بىرنەرسە يىيىشكە رايىڭ بارمايتتى.پەقەت بىر كىچە توڭلاتقۇدا تۇرۇپ مۇزلىغان بىر قۇتا سۇنىڭ ئېغىزىنى ئېچىپ بىرلا ئوتلاپ يەنە ئېغىزىنى ھىم ئىتىپ سومكاڭغا سالدىڭ.بۈگۈن سەھەردە يولغا چىقىشتىن بۇرۇن پۈتۈنلەي مۇز پىتىچە سومكاڭغا سىلىۋالغان  سۇنىڭ ئىچىدە كەمپىتچىلىكلا مۇز قالغان بولۇپ پۈتۈنلەي ئېرىپ بولغانىدى.بۇ بىر يۇتۇم سۇ سىنىڭ يۈرىگىڭنى ياشارتىۋەتتى.
-يىزىلىق ئورمانچىلىق پونكىتىدىن بۇرۇنراق ناھىيىگە يۆتكىلىۋالسام،نازاكەت بىلەن توي قىلىپ بالىلىق بولسام،نازاكەتنىڭ ئوخشىتىپ ئەتكەن تاماقلىرى،چىۋەرلىگى بىلەن ئۆزەمنى بەخىتلىك ھىساپلايتتىم.ئىشتىن چۈشكەندە ئوخشىغان لەغمەننى يەپ بولۇپ نازاكەت تاپشۇرۇقلىرىنى تەكشۈرۈشنى باشلىغاندا......
  سەن شۇلارنى خىيال قىلىۋىتىپ ئېغىزىڭدىكى چاينىلىپ بولغان تاماقنى يۇتقاندەك بولدۇڭ،لىكىن تامغاقلىرىڭ قۇرۇپ كەتكەنلىكتىن  گىلىڭدىن كىچىككىنە نەملىكمۇ ئۆتمىدى.سەن بىر خىلدا يورغىلاپ كىتىۋاتقان ئاتقا ئارقا –ئارقىدىن قامچا ئۇردۇڭ.بۇ چاغدا كۈن چۈشكە يىقىنلاپ قالغانىدى.قورساقلىرىڭ كوركىرايتتى،ئېغىزىڭ قۇرۇپ كەتكەن بولۇپ ئۈستىبىشىڭ چىلىق-چىلىق تەرگە چۆمگەنىدى.ئۆزەڭنى ئات بىلەن بىر گەۋدە بولۇپ كەتكەندەك ھىس قىلاتتىڭ،ساغراڭ ئاتنىڭ سىلىق چېپىشىدا ئىگەرگە سۈركىلىپ پىژغىرىم ئىسسىق بىلەن قوشۇلۇپ ئىسسىق سۇدا ئولتۇرغاندەك بولۇپ كەتكەنىدى.بېشىڭدىكى ئاپتاپلىق شەپكىنىڭ پايدىسى بولمايۋاتقاندەك يۈزلىرىڭ كۈچلۈك ئاپتاپ نۇرىدا پىژ-پىژ ئېچىشاتتى.سەن ئەتراپتىكى جىمى نەرسىلەرنى سەزگۈرلۈك بىلەن كۈزىتىپ ماڭاتتىڭ.ھەر بىر دۆڭ،ھەر بىر تۈپ توغراق،يۇلغۇن،يانتاق...ئىشقىلىپ ھەممە-ھەممىلا نەرسە سەزگۈر رازۋىتچىكنىڭكىدەك سەزگۈرلىشىپ كەتكەن كۈزىتىش دائىرەڭدە ئىدى.قوسرىغىڭنىڭ ئاچلىغى،ئۇسسۇزلۇق،كۆيدۈرگۈچى قۇياش نۇرى سىنى بارغانچە ھالسىزلاندۇرۇپ قويىۋاتاتتى،لىكىن مۇشۇ قىتىمقى ۋەزىپىنى تاماملىساڭلا  ناھىيە مەركىزىگە-ئۆز قارىشىڭ بويىچە« ئامبال يامۇلى»غا يۆتكىلىپ كىتىشنى ،مەھببۇبەڭ بىلەن ۋىسال قۇچىدىغانلىغىڭنى ئويلىساڭلا سەن باشقىدىن غەيرەتكە كىلەتتىڭ.لىكىن چىپار بۇغا تۈگۈل تىخىچە بىرەر تال تۇلۇم چاشقاننىمۇ ئۇچرىتالمىغىنىڭ ئۈچۈن ئىچىڭ ئاچچىق بولاتتى.سېنىڭ بىرەر ئەپلىك جاينى تېپىپم سالقىندىغاچ سومكاڭدىكى باچكا بىلەن مۇزلىرى ئىرىپ كەتكەن مىنرال سۇدا قورسىغىڭنى تويغۇزىۋىلىشنى ئويلىغىنىڭغا خىلى ئۇزۇن بولغان بولسىمۇ يەنە داۋاملىق ئىلگىرلەۋاتاتتىڭ.ئاتنىڭ پۈتۈن بەدىنى ھازىرلا سۇدىن چىققاندەك تەرلەپ كەتكەن بولۇپ مىڭىشىمۇ ئاستىلاپ قالغانىدى.قامچا ئۇرساڭمۇ يەنىلا «مىنى نىمانچە قىينايسەن،سىنى ئستۈمگە مىندۈرۈپ ھىلىمۇ ئاز يول ماڭدىممۇ؟»دەپ نارازىلىق بىلدۈرىۋاتقاندەك بىر خىل ئاستا مېڭىشىنى داۋام قىلسىمۇ لىكىن سەن باشلىغان تەرەپ قاراپ بىر خىل ئىلگىرلەيتتى.سەن قورسىغىڭنى توقلىغاچ ئاتنىمۇ بىردەم ئارام ئالدۇرۇشنى ئويلاپ بىرەر ئەپلىك جاي ئىزدىدىڭ،يۇلغۇن،يانتاق يەنە ئاللقانداقتۇر پاكار-پاكار ئۆسۈملۈكلەر قۇرۇپ قاخشالغا ئايلانغان،بىر قاراشتا ئادەمنىڭ ئىسكىلىتىدەك كۆرۈنىدىغان،قۇمنىڭ تىگىدىن يېرىمى چىقىپ تۇرغان قاخشال توغراقلار...سەن ئۇدۇل تەرەپتىكى ئىگىز تاقىر قۇم دۆڭىدىكى يىگانە توغراققا قىزىقىپ قالدىڭ..ئۇنىڭ ئارتۇقچە شاى-پۇتاقلىرى يوق بولۇپ  تۈز ئۆسكەن غولى ئىككى مىتىر چاممىسىدا كىلىدىغان يىرىدىن كىملەر تەرىپىدىندۇر كېسىۋىتىلگەن بولۇپ  كىسىلگەن جاي قۇرۇپ كەتكەن،غولىنىڭ قۇرىغان يېرىنىڭ تەخمىنەن 25 سانتىمىتىرچە ئاستىدىن ئىككى يانغا ئۆسۈپ چىققان ئوخشاش چوڭلۇقتىكى ئىككى شېخې بېلەك چوڭلۇقىدا بولۇپ ،بىرى 80-70سانتىمىتىرچە ئۆسكەن يېرىدىن كېسىۋىتلگەن،يەنە بىرى بولسا باراقسان ئۆسىۋاتقان بولۇپ ئىككى شاخنىڭ ئوتتۇرىسىدا بولسا توغراقنىڭ غولى بىلەن تۈز سىزىقلىق يۆنىلىشتە 20سانتىمىتىرچە ئۆسكەن قىسمى ئادەمنىڭ بېشىغىلا ئوخشايتتى.سەن دەسلەپ ئۇنىڭغا قاراپ ھەيران قالدىڭ.چۈنكى ئۇنىڭغا كۆزۈڭ چۈشۈش بىلەنلا بىر قولىدا چوڭ بىر كۈنلۈك تۇتۇپ يەنە بىر قولىدا كىملەرنىدۇ يىنىغا كىلىپ كۈنلۈك ئاستىدا سايىداشقا چاقىرىۋاتقان ئادەمنى كۆرگەندەك بولغانىدىڭ.سەن شۇ توغراق تەرەپكە كىتىۋىتىپ تىخىمۇ سىنچىلاپ قارىدىڭ.يىقىنلاپ بېرىۋىتىپ كۆردۈڭكى ئۇ كۈنلۈك تۇتۇپ بىراۋلارنى سايىسىدا ئارام ئىلىشقا چاقىرىۋاتقان ئادەمگە ئەمەس بەلكى بىر قولىنى كۆتۈرۈپ تۇرۇپ يەنە بىر قولىدا چوڭ بىر بايراقنى تۇتقان پېتى قېتىپ قالغان گىگانت ئادەمگە ئوخشايتتى.سەن ئەتراپقا ئەنسىز قاراپ قويدۇڭ .تىنىڭ بىر ئاز شۈركەنگەندەك بولدى،لىكىن يولۇڭدىن قالمىدىڭ،كۆزۈڭنى شۇ توغراقتىن ئۈزمىدىڭ.دەل شۇ مىنۇتتا بىر تۈپ يانتاق تۈۋىدىن «پارت»لا قىلىپ يۈگۈرۈپ چىققان توشقاندىن ئۈركۈپ چاپچىپ كەتكەن ئات ئۈستىدىن تۇيۇقسىز يىقىلدىڭ.

داۋامى يەنە يوللىنىدۇ       

مەنبە-ئىجادىيەت