ئۇيغۇر شېئىرىيىتىدىكى 100پارچە نادىر شېئىرنىڭ تىزىملىكى

jallat

	ئۇيغۇر بۇگۇنكى زامان شېئىرىيىتىدىكى 100پارچە نادىر شېئىرنىڭ تىزىملىكى مۇندەرىجە 1-ئىز --------------.........---------ئابدۇرېھىم ئۆتكۈر 2-تەنلىرىم ياپراق ---------....------....-----تۇرغۇنئالماس 3-سەككىز سۈرىتىم -----------------.------تۇرسۇنبەگ ئىبرايىم 4-ئۇلارشۇنداق ئاتىلار ئىدى ....-- --------------ئابدۇرېھىم ئابدۇللا 5-تۈگىمەسناخشا ..--------- --------------تېيىپجان ئېلىيوپ 6- كېسىلگەن توغراق---------.---------------قۇربان بارات 7-دېھقان بولماق تەس -------------------------روزى سايىت 8-سۇلايمان گۇۋاھ ------------.-------------تاھىر تالىپ 9-سادىر يېتىم قالغان بەش بالىسىنى ئىزلەپ ------------ئەخمەتجان ئوسمان 10-ئالمىدەك يۈرەكتە ئالەمچە سۆيگۈ ----------------ئوسمانجان ساۋۇت 11-ئەركەكلەر، قېنى سىلەر--------------------- ئادىل تۇنىياز   12-ئانا   -----------------------------بۇغدا ئابدۇللا   13-ھەيكەل -------..--------------------ئابدىكېرىم خوجا 14-ئوبۇلقاسىمنىڭ يەرلىرى  ------------------ئاسىمجان ئوبۇلقاسىم   15-ئات جۇۋازدا، كالا مەپىدە --------------------مامۇت زايىت 16-سەن يوق  ------------------------مۇھەممەتجان راشىدىن 17-روبائىيلار  ----------------.----------سەيپىدىن ئەزىزى 18-ۋەتەن ۋە ئىمان - ---------------------ئابدۇقادىر جالالىدىن 19-چالا تەككەن ئوق - ----------------------مەمتېلى زۇنۇن 20-ئايسىز ئايدىڭ --------------------------باتۇر روزى 21-يارىلنغان كىيىك ------------------------ئابلىكىم ھەسەن 22-ئەرنىڭ ئىپپىتى ---------------------غوجىمۇھەممەد مۇھەممەد 23-رۇبائىياتلار  ---------------------ئابدۇشۇكۇر مۇﻫەمممەتئىمىن 24-ئوزۇمگە سەپەر --------------------------جېلىل خېلىل 25-ئاچىل ------------------------------خىۋىر تۇمۇر 26-ياز بىر  سۇيقەسىت ------------------------ تاھىر ھامۇت 27-رىۋايەت --------------------------------ئەزىزى 28-ئانا  --------------------------ئابدىباسىت ئابدۇراھمان 29-خوتەندە قالغان توت ناخشا ---------------مۇتەللىپ مەنسۇر ئوۋچى 30-ئاتەش رىۋايەتلىرى -----------------------مۇھەممەت خىۋىر 31-رۇبائىيلار ----------------------------ئابدۇللا تالىپ 32-ئاماننىساخان --------------------------ئىمىن تۇرسۇن 33-بىر قارا----------------------------پولات ھىۋىزۇللا 34-قەشقەرلىق ئايال----------------------ئادالەت ئابدۇرىھىم 35-باغرىم داغ -------------------------ئەھمەد زىيائى 36-نۇزۇگۇم قوشىقى---------------------تۇرسۇنئاي ھۇسەيىن 37-تەكلىماكان ------------------------دىلمۇرات تەلئەت 38-شەيتان بار -------------------------ئابدۇللا سۇلايمان 39-كۈتۈش  ----------------------------پەرھات ئىلياس 40-قايتۇرمىغىن رايىمنى دۇنيا --------------------بەگمەت يۇسۇپ 41-دەريا بىلەن سوھبەت  ----------------------ئىمىن ئەخمىدى 42-كېچەلمەيمەن سېنىڭدىن ۋەتەن -----------------راھمانجان ئاۋۇت 43-يىلان -------------------------------ئەركىن نۇر 45-چىمەنىستان--------------------------چىمەنگۇل ئاۋۇت 46-مۇھەببەت كارىدۇرى  -------------------ئومەر مۇھەممەتئىمىن 47-زىلالنامە------------------------------ياسىن زىلال 48-ئوت ئىزاھى  --------------------شاھىپ ئابدۇسالام نۇربەگ 49-باياۋان  --------------------ئابدۇلئەھەت ئابدۇرېشىت بەرقى 50-ئايال بولۇپ ياشاپ باققۇم بار، ھەقىقىي ئايال --------- ئايسىمە ئىدرىس 51-تەنھا قىيىق--------------------------مۇختەر مەخسۇت 52-مۇقام ھەققىدە مۇخەممەس  -----------------ئەبەيدۇللا ئىبراھىم 53-بىلىم ئىشقىدا ----------------------------نىمشېھىت 54-پەرۋازنامە -------------------------ئەكبەر نىياز پەتتارى 55-ئالىقاندىكى يول ------------------------ ۋارىسجان قاسىم 56-تېنىمگە سەپەر -------------------ئوسمانجان مۇھەممەت پاسئان 57-بىر ئائىلىنىڭ تەزكىرىسى---------------------جاسارەت تاش 58-خەپ سېنى   ---------------------------قاسىم سىدىق 59-شۇنداق دۇنيا بۇ -------------------------ئەزىم ناسىر 60-ھىجران يىلتىزى  -----------------------ئابابەكرى توختى 61-مەن جەسەت --------------------------تەلئەت قادىرى 62-قۇمۇلنىڭ ئارخىپى ------------------------ئوسمان زاھىر 63-ئاھ !!كۈچۈم --------------------مەمتىمىن توخنىياز (سۇزۇك( 64-ئاللا ،خالىدەم  -------------------------قەيسەر تۇرسۇن 65-چىدىساڭ ياشا  ------------------------ئابلەت ئابدۇللا   66-ئاھ ،مىنىڭ ناخشىلىرىم ------------------مۇھەممەتجان سادىق 67-بىۋاپا -----------------------------ئابدۇللا ياقۇپ 68-تەكلىماكان ،خوراز ،ئۇرۇمچى -----------------ھەبىبۇللا توختى 69- ئايبىك ئاينى سىزىپتۇ      ---  ---------------زاماندىن پاكزات 70-ئەي !ئادەملەر  -------------------------مۇساجان يۇنۇس 71- دىلرەبا سەن بىر كىتاپ  ----------------ھاجى مىرزاھىد كىرىمى   72-روبائىلار -----------------------ھاجى ئەخمەت كۆلتىگىن   73-جەرەن   ---------------------------رىسالەت مەردان   74-مەڭگۇلۇك دەقىقە  ----------------------ئىلھامجان ئابلىز 75-ئولۇم ناخشىسى-------------------ئەيساجان تۇردى ئاچچىق   76-يەتتە قىزلىرىم ----------------------مۇتەللىپ جۇماخۇن 77- ئاتىلارنىڭ كۇنلىرى------------------مۇھەممەتجان سەيدۇللا 78-  سادىر پەلۋان  -------------------------مۇختەر بۇغرا 79-بەش ناخشا  ------------------------مۇھەممەد رەھىم   80-ئانا  ------------------------------غالىپ رەخمان 81-ھازىرقى زامان مەڭگۇ تېشى ------------------ئەلى غوجاخۇن 82-غەزەللەر -----------------------------ئابلىز ئوسمان 83-قىش سوۋغىسى  ------------------------پەرھات كازىمى   84-روھىمغا سەپەر  -----------------------زاھىر ئابدۇراخمان   85-.دىيارغا ھەر زامان قىلىمەن سەجدە ---------------ھاجى مۇھەممەت 86- بۇركۇت ناخشىسى-------------------------- تاھىر قاسىم 87-ئەينەك  --------------------------------ئارىسلان 88-ئاتقاندا قەلبىم تاڭلىرى----------------------يۇسۇپ ئىھساق 89-دادا ------------------------------نەسرۇللا ئابلەت 90-ئىنساندەك ياشىسام دەيمەن --------------------جاپپار ئەمەت 91-روبائىلار ---------------------------غەنىزات غەييۇرانى 92-مەسەللەر -----------------------------تۇردى سامساق 93-ئاشىق نەي چالار ،ئاشىق نەپەستە ----------------ۋاھىتجان ئوسمان 94-ئايال ------------------------------رەيھانگۇل غىنى 95-قىينىلىش ----------------------------مۇختەر سۇپۇرگى 96-ئىنسان ۋە دۇنيا ---------------------------تۇرسۇن نىياز 97-قاننىڭ جەۋھىرى --------------------- ئەكبەر ئىمام كوك بورە 98-قوۋۇرغىنىڭ ھەسرىتى ---------------------ئايىمنىسا سۇلايمان 99-ئۇ بىر ئايدىڭ كېچە ئىدى ---------------------ئەيبۇ ياقۇپ 100-تۇمارىس----------------------------رۇقىيە ئابدۇللا

jallat

	ئىز ئابدۇرېھىم ئۆتكۈر ياش ئىدۇق ئۇزۇن سەپەرگە ئاتلىنىپ چىققاندا بىز، ئەمدى ئاتقا مىنگۈدەك بوپ قالدى ئەينا نەۋرىمىز. ئاز ئىدۇق مۈشكۈل سەپەرگە ئاتلىنىپ چىققاندا بىز ، ئەمدى چوڭ كارۋان ئاتالدۇق قالدۇرۇپ چۆللەردە ئىز. قالدى ئىز چۆللەر ئارا،گاھى داۋانلاردا يەنە، قالدى نى-نى ئارسلانلار دەشتى-چۆلدە قەبرىسىز. قەبرىسىز قالدى دېمەڭ،يولغۇن قىزارغان دالادا، گۈل - چېچەككە پۈركىنۇر تاڭنا باھاردا قەبرىمىز. قالدى ئىز،قالدى مەنزىل،قالدى ئۇزاقتا ھەممىسى، چىقسا بوران،كۆچسە قۇملار ھەم كۆمۈلمەس ئىزىمىز. توختىماس كارۋان يولىدىن گەرچە ئاتلار بەك ئۇرۇق، تاپقۇسى ھېچ بولمىسا،بۇ ئىزنى بىر كۈن نەۋرىمىز، يا ئەۋرىمىز. تەنلىرىم ياپراق تۇرغۇن ئالماس تەنلىرىم ياپراق ، تىترەپ توختىدى . يۈرۈكۈم دەرتلىك ، ئەركىن سوقمىدى . چۈنكى ئەي يارىم سېنىڭ ھالىڭنى ، كۆردۈم پىغاندا  غۇنچە چاغىڭنى . ئاستىلاپ بېسىپ  ، ئون بەشكە كىردىم ، يەنىمۇ دەھشەت باستى پەلەكنى . دۈشمەننى بىلمەي ،دوستۇم دەپ يۈرۈپ ، بىر زالىم ئۇنسۇر ئەزدى يۈرەكنى . ئويغان ئەي يارىم رەقىپلەر يامان ، گەر ئويغانمىساڭ يىغلا تۇر زامان . مېنىڭ چىرايىم سارغايدى سامان ، ئەمدى مەن كەتتىم سەن قالدىڭ تامام . قەدىرلىك يارىم سۆيگەن ئامرىقىم ، ئەمدى مەن كەتتىم سەن قالغىن ئامان . سەككىز سۈرىتىم تۇرسۇنبەگ ئىبرايىم (ساتىرىك داستان) تاشلاش ئۆچۆن كۆنگەن شۇ ئىللىتىمنى، بىر كۆرسىتەي يېرىپ يۆرەك قېتىمنى. سورىماڭلار لېكىن نامۇ - ئېتىمنى، تەقدىم قىلدىم بۇ سەككىز سۆرىتىمنى، مەن ئەشۇنداق كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. 1 ئېسى- يادىم ھوقۇقۇمنى ساقلاشتا، چىڭ تۇرىمەن شۇڭا چوڭنى يوقلاشتا. كۆنۆم ئۆتەر تەزىم بىلەن ماختاشتا، ئۇ ئاقمىسا داستىخاندا باپلاشتا، ئىش توغرىلاپ كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. ھوقۇق ئۆچۆن مەن ھەممىنى گوللايمەن، يۇقىرىغا ساننى يالغان يوللايمەن. تەكشۆرسە گەر سومكىسىنى توملايمەن، شۇنداق قىلىپ ئۆز- ئۆزۆمنى قوللايمەن، مەن "قوللاپلا" كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. "پىچاق" بەرسە قورقماي دادىلكەسمەيمەن، مۇزاكىرە قىپ بولالماي ئەسنەيمەن. شۇنداق قىلىپ قوساقنى ھېچ ئەسمەيمەن، ئىرادەم چىڭ بەلنى ھەرگىز يەشمەيمەن، شۇ "ئۇسۇلغا" كۆنۆپ قالغانئوخشايمەن. پاكلىق دېسە سۆزلەپ- سۆزلەپ ھارمايمەن، كەلسە- كەلمەس سوغا سالام ئالمايمەن. نەپ چىقمىغان يەرگە ئەمما بارمايمەن، يەڭ ئىچىدە بەرسە ھەرگىز يانمايمەن، "سودىلىشىپ" كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. بەزى ياتتىم بالنىستلاردا تەن ئۆچۆن، خەق بىلمىسۇن ئىككى بولاق قەنت ئۆچۆن. دېسەممۇ گەر ئاغزىمدا "ۋەتەن ئۆچۆن"، ھوقۇق ئەلا مىللەتتىنمۇ مەن ئۆچۆن، "ھوقۇققىلا" كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. نېمە؟ ساڭا مىڭلاپ لەنەت دەيلىغۇ؟ مەن بىر مەجنۇن ھوقۇق خۇددى لەيلىغۇ! مەن ئۆسسەملا خەق نېمە بولسا مەيلىغۇ، مانا بۇ سۆز مەندەكلەرنىڭ پەيلىغۇ، "پەيلىم" شۇنداق كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. ھېچ غېمىم يوق جاھاننى سۇ باسسىمۇ، ئاپەتلەردىن ئەلنىڭ بېشى قاتسىمۇ. كۆن ئالالماي يۇرتنى تاشلاپ قاچسىمۇ، ماڭا ئۇلار قانچە گۇناھ ئارتسىمۇ، "ھېچ غېمىم" يوق كۆنۆپ قالغانئوخشايمەن. چۇجاڭ، ھاكىم، ۋالىيلىقتا تۇرغۇچە، ئۆسسەم دەيمەن تاكى داھىي بولغۇچە، ئۆتەرمەنمۇ شۇ ئارماندا ئۆلگۆچە، "ئاھ چۆشۆمگە بىر كىرسىچۇ بۇ كېچە" تەمە قىلىپ كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. 2 چوڭ مەسچىتنىڭ بىقىنىدا ئۆيۆم بار، كىشى كۆرسە ئەيمەنگۆدەك سەللەم بار. شۇڭا دائىم قولتۇقۇمدا زەللەم بار، چاپقۇزۇشقا ئاتلارنى ھەم چەنلەم بار، "زەللىلەرگە" كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. قويىۋېلىپ كۆركەم ساقال- بۇرۇتنى، كەم قىلماستىن تىلدا دائىم دۇرۇتنى. مەن توپلىدىم كۆپ ئىخلاسمەن مۇرىتنى، خەق بىلمىسۇن دىلىمدىكى قۇرۇتنى، شۇ "قۇرۇت" قا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. سورۇن بولسا چىقسام دەيمەن تۆرىگە، گۆش كەلمەيدۇ قۇرۇق ئايەت، سۆرىگە. راست گەپ قىلسام نەپسىم ئوخشار بۆرىگە، نىچۆن باغاق بەردىكىن پەس چۆرىگە، قىزغىنىپلا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. "خۇدا" مېنىڭ مۇھاپىزەت قالقىنىم، بىلىنمەيدۇ شۇڭا جەبرى سالغىنىم. ماڭا لازىم شۇ باھانىدا ئالغىنىم، ئېچىلمايدۇ سىرتقا ھېچبىر ئالقىنىم، ئېلىشقىلا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. "يامان"، "گۇناھ" دەپچىتلايمەن يوللارنى، رام قىلىمەن شۇ ئۇسۇلدا گوللارنى. چۆشۆرمەستىن دۇئادىن ھېچ قوللارنى، يىغىۋالدىم "ھەجگە" دەپ كۆپ دوللارنى، شۇ دوللارغا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. داۋالايمەن دەپ كېسەلنى، ئاپەتنى، ساتتىم پۇلغا ئەرەبچە كۆپ ئايەتنى. خەقلەر مېڭىپ ئۇ دۇنيانى "راھەتنى"، سۆيدۆم ئۆزۆم پانىي نەق ھالاۋەتنى، ھالاۋەتكە كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. مەسچىتلەردە ساۋابلىقنى سۆزلەيمەن، لېكىن ئۆزۆم "نەپ" بولسا دەپ كۆزلەيمەن. بېرەر ئۆزى، "ھېچ كىشىنى ئەزمەيمەن"، شۇڭا مۇشۇ يولدىن پەقەت بەزمەيمەن، شۇ يولۇمغا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. 3 چىن ئەركەكتەك مەي ئىچىمەن تاۋاقتا، ئۆيدە ئەمەس كوچىلاردا، قاۋاقتا. بەزى قونۇپ قالىمەن شۇ "راۋاق" تا، كېتىپ بولاي ئەمدى ئۆيگە نەۋاقتا، "راۋاق" لارغا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. خەق نېمە دېسە دەۋەرمەمدۇ كارىم يوق، مەيدىن ئۆزگە ئامرىقىم يوق، يارىم يوق. ئىچمىسەم ھېچ تۇرالمايمەن، چارەم يوق، ئىچىۋېلىپ چالدىم گىتار، تارىم يوق، مەن كارىم يوق كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. كۆندە بېرىپ سەجدە قىلىپ تاۋاققا، تېگىشىمەن ئىقبالىمنى ھاراققا. ئۇرۇشىمەن ئۆيدە تارتسا سوراققا، قورقمايمەن ئېلىنساممۇ قاماققا، شۇنداق قورقماي كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. دەيدۇ تېخى "ئېسىت سېنىڭ مەستلىكىڭ"، ھاراقتىندۇر بىلسەڭ سېنىڭ پەسلىكىڭ، ئوڭشىلارمۇ شۇ ئادەم ئەمەسلىكىڭ، قاچان تۆگەر بالا-قازا، نەسلىكىڭ، مەستلىكىمگە كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. مەن دەيمەنكى بەختىم مېنىڭ شارابتا، نېمە لەززەت مەيسىز مىڭ جىڭ كاۋاپتا، قەدەھ ياساپ چېلىپ تەمبۆر، راۋاپتا، مەي ئىچىمەن بارسام ھەجگە، تاۋاپتا، ئىچىشكىلا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. بىر ئىجادىم ئويۇم بارتى، قېنى دەي، تومۇرۇمدا قېنىم ئەمەس ئاقسا مەي. ئەنە شۇ چاغ، قىلماس ئىدىم زادى قەي، يېمەس ئىدىم زاكوسكىغا گۆشۇ-سەي، مەن ئىجادكار كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. مەي دېگەنلىك مېنىڭ قېنىم، يىلىكىم، مەي ئىچمىسەم مېنىڭ نېمە كېرىكىم. ھېساب ئەمەس چىلاشمىسا يۆرىكىم، شۇڭا مەستتۇر ھەتتا ئارزۇ-تىلىكىم، مەست تىلەككە كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. مەي تۆپەيلى بولسام مەيلى ئۆيسىز، تۇل، مەيلى بولسۇن كىيىم-كېچىكىم جۇل-جۇل، قەرز ئېلىپ ئىچىمەن بولمىسا پۇل، مەن ياشايمەن بولۇپ شۇنداق مەيگە قۇل، قۇللۇقۇمغا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. 4 جاھان ئاشۇ دەيمەن قۇدۇق ئاغزىنى، چىڭ تاقايمەن شۇڭا ئىشىك داۋزىنى، ئايرىمايمەن لەززەت بىلەن لاۋزىنى، ياقتۇرمايمەن چىگىش بىلەن ھاۋزىنى، قۇدۇققىلا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. بەزىلەر تاڭ غايە-پايە دەيدىكەن، ئۆزلىرىچە ئەل غېمىنى يەيدىكەن، (ئىككى پۇتى بىر ئۆتۆكتە، خەيدىكەن)، توۋا دەيمەن دۆت ئىكەن، بىلمەيدىكەن، مەن ئەقىللىق كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. پۆرسەت تاپسام تىرىكلەرنى قەستلەيمەن، يىقىتسام گەر پاتىڭىغا دەسسەيمەن. ئۆلگەنلەرنى رەھمەتلىك دەپ ئەسلەيمەن، بەلدىن ئاقنى ئۇزۇنغىچە يەشمەيمەن، قەستلەپ، ئەسلەپ كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. ئىشىم بەك كۆپ زادى بىكار ياتمايمەن، يېغىر تاپسام كوچىلايمەن، تاتىلايمەن، ئەل دېگەننىڭ گەجگىسىدىن ئاتلايمەن، باشلىق كۆرسەم بەلنى پۆكلەپ قاتلايمەن، قاتلىنىشقا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. بەك ئاقلارغا قار-قۇرا چاپلايمەن، "قارا" لارنى پات-پات ئوتقا قاقلايمەن، "يېشىل"، "سېرىق" لارنىمۇ ھەم باپلايمەن، شۇنداق قىلىپ بىر ئۆزۆملا چاقنايمەن، ئۆزۆم چاقناپ كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. ياراتمايمەن كىچىك ئىشقا زوقۇم يوق، ئەنقا ئاتاي دېسەم، ئەمما ئوقۇم يوق. مىنەي دېسەم ئېشىكىمدە توقۇم يوق، ئىسمىم جاھان بازارىدا چوقۇم يوق، مەن بازارسىز كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. ئاقمۇ كىردى تولا ئويلاپ بېشىمگە، شۇنچىلىك تار قىل پاتمايدۇ ئىچىمگە، ئامەت كەلسە ئەگەر يېقىن كىشىمگە، غۇچۇرلاشتىن ئاغرىق كىرەر چىشىمگە، چىش ئاغرىققا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. كۆرمەيمەن ھېچقانداق ئىشنى ئۆزۆمدىن، يامانلايمەن قانۇنىيەت، تۆزۆمدىن، كىم ئۇ چاتاق تاپقان مېنىڭ سۆزۆمدىن، سەت كۆرۆنمەي تېز يوقالسۇن كۆزۆمدىن، يامانلاپلا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. چۆشتە دېسە كەچتە ئاران بارىمەن، باھانە توقۇپ گۇناھىمدىن تانىمەن، شۇ بىر ئەمەس تەكرارلايمەن يانىمەن، شۇڭا جاھان ئالدىدا كۆپ چانىمەن، چېنىۋېرىپ كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. ياتقا شاتۇر، ئۆزىمىزگە ئاقسايمەن، ئۆزگە باتۇر، ياتقا سالسا ئاقمايمەن، پەلسەپەم شۇ جان بېقىشنى ياقلايمەن، ئاشۇ يولدا تىنىم تاپماي قاتنايمەن، قاتناۋېرىپ كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. بىكار بولسام ھاڭۋاقتىمەن كوچىدا، بولاي مەيلى قەشقەر، تۇرپان، غۇلجىدا، بۇ پەقەتلا بولۇر مەندەك نوچىدا، نېمىش قىلسۇن ئىشقا بەند پوچىدا، نوچىلىققا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. ياراتمايمەن ئىلىلىقنى لاپچى دەپ، خوتەنلىكنى دىۋانە، راۋابچى دەپ، قەشقەرلىقنى ئالدامچى، ساپ-ساپچى دەپ، كورلىلىقنى ئاغزى نەس، كاپ-كاپچى دەپ، يۇرت ياراتماي كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. دەيمەن يەنە ئاقسۇلۇقنى كاۋىچى، دولانلىقنى پوجاڭ تۇماق يامىچى، ئالتاي، قۇمۇل، قىزىلسۇنى چارۋىچى، ئۆرۆمچىلىك جىڭ قىزىل كۆز پىۋىچى، تىللاۋېرىپ كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. مەن تىللىماس بىرمۇ يۇرت يوق ئۆلكەمدە، دېمەك شۇنداق ئېغىر يۆك بار يەلكەمدە، ئۇنى ئادا قىپ بولارمەن نەكەمدە، قورۇق تولا شۇڭا مېنىڭ چېكەمدە، ئېغىر يۆككە كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. ئەجدادىمنى كۆندە مىڭ رەت داڭلايمەن، ئەمما ئۆزۆم بىر غېرىچچە ماڭمايمەن، ماختاش بولسا ھوزۇرلىنىپ ئاڭلايمەن، ئاڭلاپ-ئاڭلاپ سۆيۆنىمەن، قانمايمەن، ماختاشقىلا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. ماختاپ تۇرسا قىن-قىنىمغا پاتمايمەن، ئۇچىمەنكى كۆكتە... يەردە ياتمايمەن، (قانىتىم يوق) ئەمما موللاق ئاتمايمەن، ھاي! دېگەننى يېنىمغا يولاتمايمەن، مەن ئۇچۇشقا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. تەنقىد دېسە شۇ ھامانلا باتنايمەن، ھېچ قاچاندا ئەينەككىمۇ باقمايمەن، جەھلىم بىلەن ئۆز-ئۆزۆمنى ئاقلايمەن، بۇ ئادەتتى تا مەڭگۆگە ساقلايمەن، شۇ ئادەتكە كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. داشۆگىمۇ ئۆتتۆم بولدى پۆتتى ئىش، خىزمەت تەييار ئۆتسە ئەمدى تۆتلا قىش. لازىم ئىكەن نېمىگە ئۇ ئۆگىنىش، (بىلىم ئەمەس دىپلومغىلا قارارمىش)، جان قىينىماي كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. قىزىقمايمەن دەرس دېگەن نېمىگە، ئاھ! ئاشىقمەن ئولتۇرۇشقا، پىۋىگە، تەگكۆزمىسەم ئىچمەيمەن قىز لېۋىگە، ئىچىۋالسام ئايلىنىمەن دېۋىگە، دېۋىلىككە كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. ئاتا-ئانا يۇرتتىن ئىزا تارتمايمەن، ھەممە گۇناھ ئۆزۆڭدە دەپ ئارتىمەن، ئاھ! نيۇ-يورك، پارىژلارنى يارىتىمەن، سۆزلىسەم كۆپ ئادەملەرنى قارىتىمەن، ئىلغارلىققا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. ئۆيدىن كەلگەن پۇل پۇلغا ئۇلاشمايدۇ، پۇل بولمىسا سورۇن قايناپ تاشمايدۇ، يېڭى چىققان مودا مەندىن ئاشمايدۇ، ئۆز كىيىمىم ماڭا ھېچ ياراشمايدۇ، مودا قوغلاپ كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. داشۆسىڭلار ھەر چاغ ئۇلۇغ ئاتالغان، مەدەنىيەت داشۆسىڭدىن تارالغان، بىلىڭلاركى دۇنيا ماڭا يارالغان، ("تۆت توم" دىمۇ دەل ئاشۇنداق قارالغان)، شۇ قاراشقا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. ئىسىت دەيمەن بەزى ئەخمەق بالىلارغا، ئىشىنىدۇ ئەجدادىغا، ئاللاغا، داغ چۆشۆرمەي غورۇرلۇق ساپ قانلارغا، ئۇل قۇرارمىش كەلگۆسى ئىقباللارغا، مەن ئەكسىچە كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. قىينايدىكەن ئۇلار شۇنچە جېنىنى، ئۇنتۇپ قالار ھەتتا ئاش ۋە نېنىنى، ئويلار ئىمىش ئەل-يۇرتىنى، ۋەتىنىنى، تۆكەر ئىمىش شۇ يولدا ھەم قېنىنى، مەن قان تۆكمەي كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. بۇ دۇنيادا ۋەتەن دېگەن تولا گەپ، مىللەتمۇ ھەم يۆرۆشمەمدۇ تۆركۆملەپ، ۋەتىنىم شۇ چىقسا ماڭا نەدە نەپ، (بۇسۆزۆمنى خەق بىلمىسۇن بولدى خەپ)، نەپ كۆزلەپلا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. 6 پۇل تاپىمەن شەمۇ شەرنى ئارىلاپ، يول-ياتاقتا قۇرۇق ناننى غاجىلاپ، تىنىم تاپماي زاۋۇت، دۇكان ئارىلاپ، بەزى چاغدا ھەمراھىمنى قارىلاپ، دىل يارىلاپ كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. جىڭ گېپىم شۇ پۇلدىن ئۆزگە دوستۇم يوق، سىنت چاغلىق زىيان بىلەن خوشۇم يوق. پۇلۇم مىڭ جىڭ، ئۇچامدا بىر كاستۇم يوق، شۇڭىمىكىن ئابروي-يۆزۆم، پۇشۇم يوق، ئابرويسىزراق كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. يۇرتداش، تۇغقان نېمە، پايدا ئالدىدا، توغرىلايمەن ئىشنى تېزدىن دالدىدا، مىڭ بىر ھىيلە-چارە باردۇر كاللىدا، ئۇنىڭ بىرى بارمىكىن تاڭ داھىيدا، شۇنداق دانا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. توۋا دەيمەن بەزى ئەخمەق بايلارغا، قىپتۇ ياردەم يۇرتى نامرات جايلاغا، مەكتەپ ساپتۇ مەرىپەت دەپ سايلارغا، نېمە ياردەم ئۇ كۆكتۆش، گادايلارغا، مەن ياردەمسىز كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. پۇل تېپىشتا تارتقان تالاي جەبرەمگە، قالدۇرغۇم يوق بىر سىنتمۇ نەۋرەمگە، ئۆلسەم ئەگەر پۇلنى تېڭىپ مەيدەمگە، ئەكېتىمەن جەزمەن ياتقان قەبرەمگە، پۇلغا شۇنداق كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. نېمىشقا؟ دەپ سورىسا گەر كىمدە-كىم، كېسىلگەندۇر پۇلدا مېنىڭ كىندىكىم، دەپ بەرگىنىم چوڭ ئۇچۇر ھەم ئەمگىكىم، بەرمىسە ھەق يوق مېنىڭ دەپ بەرمىكىم، شۇ مىراسقا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. 7 ھەر يىل تۆلەپ ئوتتۇز بەش خىل سېلىقنى، لەڭگە بەردىم بۇغداي، قوناق، تېرىقنى، دېمەي قوياي تاپاندىكى يېرىقنى، شۇ ھالەتتە قىلدىم دېھقانچىلىقنى، سېلىقلارغا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. تۇغۇلغاندەك مەڭگۆ كەتمەن چاپارغا، تولا باردىم قارا قىشتا ھاشارغا، تولۇپ كەتتى ئالىقىنىمغا قاپارغا، ئادەم دېگەن ئۆلمەيدىكەن جاپاغا، جاپاغىلا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. بىر نېنىم بار ئىككى گۆدەك تويۇشقا، بىر قويۇم بار قۇربانلىققا سويۇشقا، نەدە چولا بەدىنىمنى يۇيۇشقا، مەن رازىمەن ئاشۇ مۇقىم تۇرمۇشقا، شۇ تۇرمۇشقا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. باش كۆتۆرمەي ھۆددە يەرنى تېرىيمەن، ئېتىزلىقتىن چىقماي شۇنداق قېرىيمەن، بۇ دەۋردىن نەچچە ئەسىر نېرىمەن، ياۋاش، نادان، بىچارىلەر پىرىمەن، شۇ "پىر" لىققا كۆنۆپ قالغانئوخشايمەن. ھەپتىدە تۆت جەرىمانە تۆلەيمەن، شۇ پۇل بىلەن سېكرىتارنى يۆلەيمەن، بالام يالىڭاچ... بۆشۆككىلا بۆلەيمەن، ئىش ئالدىراش، نەدە يۆدۆپ يۆرىمەن، بۆشۆككىلا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. ياراتمايمەن ئۆز ئېتىمنى، ئىسمىمنى، تونۇمايمەن ھەتتا ئۆلۆم خېتىمنى، "ئۇرغۇي" دەيمەن سورىسا مىللىتىمنى، چۆشەنمەيمەن دەۋردىكى رېتىمنى، مەن رېتىمسىز كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. سۆنئىي ئوغۇت مول ھوسۇل دەپ سانايمەن، شۇ ھوسۇلدىن ئەمدى قانداق تانايمەن، سۇ تالاشسام قوشنىلارنى چانايمەن، دېمەيمەن ھېچ بۇ پەيلىمدىن يانايمەن، مول ھوسۇلغا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. ئىش دېگەننىڭ مەن ئۆچۆن ھېچ سانى يوق، مىدىرلايمەن پۇت-قولۇمنىڭ جانى يوق، بەزى-بەزى بالىلىرىمنىڭ نانى يوق، سېكرىتاردىن باشقا قەدىردانىم يوق، قەدىردانغا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. يىل ئاخىرى پۇل ئالساممۇ تۇلۇمدا، "قەرزىڭ تۆلە" دەيدۇ ئوڭۇ-سولۇمدا، سىنت قالماي ئاخىرىدا قولۇمدا، دېيەلمەيمەن شۇڭا ھەرگىز پۇلۇم بار، پۇلغا ئامراق كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. ئېتىزلىقنىڭ نېرىسىنى كۆرمەيمەن، بەختىم ئۆچۆن قىلچە خىيال سۆرمەيمەن، تىل-دەشنامغا دەۋا قىلىپ يۆرمەيمەن، رەنجىمەيمەن، ھەتتا قاپاق تۆرمەيمەن، كۆتۆرۆشلۆك كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. ۋاز كەچكەنمەن ئاللىبۇرۇن ئالەمدىن، پەرقىم يوقتۇر ھېچ ماشىنا ئادەمدىن، ھەممە ئىشنى كۆرىمەن پىشانەمدىن، بولدى شۇنداق ئۆتۆپ كېتەي ئالەمدىن، مەن نالىسىز كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. بۇ دۇنيادا بەلكىم مەندەك بىر كىم يوق، تا ئۆلگۆچە ئىشلىمەك شۇ گېپىم يوق، قاتتىق ئىشتىن باشقىغا كېرىكىم يوق، تەنۇ-جىسمىم بارۇ لېكىن يۆرىكىم يوق، مەن يۆرەكسىز كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. 8 تارتالمايدۇ ئات ھارۋىسى ھالىمنى، كۆردىڭىزمۇ يارىشىملىق خالىمنى، قويۇۋالغانمەن ساپ كۆمۆشتىن نالىمنى، ياراتمايمەن شۇڭا ھەتتا ئالىمنى، ھال تارتىشقا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. كىيىم دېسە "مىڭ تەسەددۇق" جاندەيمەن، بۇ مەن ئۆچۆن كاتتا شەرەپ-شان دەيمەن، كىيىم ھەتتا يۆرىكىمگە قان دەيمەن، توشمايدىغۇ كەيگىنىمگە سان دەيمەن، مەن سانىماي كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. پارقىرايدۇ ئۆستىبېشىم زىننەتتىن، خەق ئەيمىنەر تۇرقۇمدىكى ھەيۋەتتىن، ھېچ بىلمەيمەن بىر يوشۇرۇن غەيرەتتىن، ئاغزىم بىكار بولماس سۆزدىن غەيۋەتتىن، غەيۋەتخۇمار كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. بىلىم دېگەن نېمىكىن تاڭ ئۇقمايمەن، كىتاب-پىتاپ دېگەننىمۇ ئۇقمايمەن، ۋاقىت تاپسام لەززەتلىنىپ ئۇخلايمەن، مەندىن ئېسىللارنى كۆرسەم پۇتلايمەن، پۇتلاۋېرىپ كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. نېمە پايدا كەپتۇ قۇرۇق بىلىمدىن، ھېچنېمەم يوق مېنىڭ ئارتۇق گېلىمدىن، شۇڭا كۆركەم تۇرىمەن ئۆز خىلىمدىن، ياقتۇرىمەن ئۆز ئىشىمنى دىلىمدىن، كۆركەم يۆرۆپ كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. گۆش قاينايدۇ كەلسە ئەگەر ئاتا-ئانام، دەيدۇ ئۇلار بەكمۇ باقتىڭ جان بالام، ئاغرار بېشىم كېلىپ قالسا قېينانام، "ۋاي بېشىم" دەپ ياتىمەن شۇ ئىش تامام، باش ئاغرىققا كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. بەك ئاسرايمەن، گۆلدەك، ئالتۇن بويۇمنى، ئۇپراتمايمەن ھەتتا بىر تال مويۇمنى، ئويلىمايمەن بالىلىرىمنى، ئۆيۆمنى، قىلسام دەيمەن قايتا ئىسىت! تويۇمنى، تويغا ئامراق كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. ياشىرىمەن يىگىرمە ياش، توي دېسە، چۆشتى گىلەم، نەق پۇل يەنە قوي دېسە، خەجلىنىپتۇ تويدا ئون مىڭ كوي دېسە، قانچە ئابروي خەقلەر ئاڭلاپ ھوي دېسە، مەن ئابرويلۇق كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. ياشاپ نېمە بار ئابروي-ئاتاق دېمىسەم، بەرسە خۇدا خانىشلىقنى تىلىسەم، ھېچكىشىنىڭ گېپىگىمۇ كىرمىسەم، كۆڭلۆم نېمە تارتسا كىيسەم ھەم يېسەم، گەپكە كىرمەي كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. ئائىلىنى دەركەن مىكرو جەمئىيەت، گۆللىنەرمىش بولسا بىر دىل، بىر نىيەت، ماڭا لازىم ئەمەس سوكال تەربىيەت، ئۆز يولۇم بار ماڭىدىغان تا ئەبەد، تەربىيىسىز كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. خاتىمە يۆگەنلىنىپ مىنىلىدۇ كۆنسە ئات، بۇ ئاز كېلىپ دەيدۇ تېخى ھارۋا تارت، كۆنۆش شۇنداق چوڭقۇرلىشار قاتمۇ قات، ئاقماس ھەرگىز كۆنۆپ بولۇپ دېسە دات، ئەمما مەن بەك كۆنۆپ قالغان ئوخشايمەن. كۆنۆش شەيتان، كۆنۆش بەكمۇ خەتەرلىك، پاكىت سانسىز شۇنچە قايىل ئېتەرلىك، بولار ئەمدى شۇ كۆنگىنىم يېتەرلىك، ئەڭ ئاخىر بىر ۋارقىراي جىگەرلىك، كۆنمەسلىككە كۆنسەم ئاندىن ياشايمەن .

jallat

	ئۇلار شۇنداق ئاتىلار ئىدى ئابدىرىھىم ئابدۇللا ھەممە شائىر ئاناملا دىدى ، ئاتىلىرى يوقمىكەن ئەستە . ئۇلار شۇنداق ئاتىلار ئىدى ، يولۋاسنىمۇ قويغان ھەۋەستە . ئۇلار شۇنداق ئاتىلار ئىدى ، نى گۈزەللەر بولغانتى شەيدا . خەنجەر بۇلۇپ قادىلار ئىدى ، بولسا مەلئۇن ھەر جايدا پەيدا . نەيزىسىنىڭ ئۇچچىدا چۆلپان ، قېلىچىدا تاڭنىڭ يالقۇنى . ۋەتەن ئىشقى ئوقلارغا قالقان ، ئايىقىدا قاننىڭ دولقۇنى . يىڭنىلەرگە رەھمەت ئوقۇلدى ، جەڭگاھ بىلەن ئۇنتۇلدى ئوقيا ، كۈسەيلەرگە داستان پۇتۇلدى، قېلىچ بىلەن يارالدى دۇنيا . بىز ئاتالدۇق بەزمىدە يىگىت ، جان ئاتىلار جەڭلەردە شېھىت . توقاچ بەرسە ئانام تۇنۇردىن ، ئەرك بەرگەن ئاتام جەڭلەردە ، كۆينەك بەرسە ئانام ماتىدىن ، بايراق بەرگەن ئاتام زەپەردە . مەن يېقىلسام ئانام يىغلىدى ، ئاتاپ سىلكىپ مېندۈردى ئاتقا . جاپالاردا راسا تاۋلىدى ، خار قىلماي دەپ ياۋلارغا ياتقا . مىڭ يىگىتنىڭ مىھنەت لەرزى بار ، قۇلىدىكى ھەر بىر قاداقتا ، ھەر كۈلكەمنىڭ پۇتمەس قەرزى بار ، ئۇ ئىشلەتكەن خەنجەر ساداقتا . بىز ئاتالدۇق بەزمىدە يىگىت ، جان ئاتىلار جەڭلەردە شېھىت . تۈگىمەس ناخشا تىيىپجان ئېلىيوۋ ھەرئاخشىمى ناخشا ئېيتىمەن ، شۇ كوچىنى ئەگىپ كىتەلمەي. بىر پەللىنى كۆزلەپ ماڭىمەن، ئاۋارىمەن تىخى يىتەلمەي. بۈگۈن ئاخشام ئوتكەنتىم يەنە، ناخشام بىلەن دېرىزە قىقىپ. قەيەردىندۇر ئىشىك غىچىرلاپ، كايىپ كەتتى بىر بوۋاي چىقىپ. جارقىرايسەن ھەر كۈنى شۇنداق ، ساراڭمۇ سەن ئوڭشالمايدىغان. يا ئادەمگە ئۇيقۇ بەرمەيسەن، قانداق ناخشا بۇ تۈگىمەيدىغان. كايىما بوۋا ، سەنمۇ بىر چاغدا. ياش ئىدىڭغۇ ئۇخلىمايدىغان. سەنمۇ ئىيتىپ تۈگىتەلمىگەن، شۇنداق ناخشا بۇ_ تۈگىمەيدىغان. 1956-يىل، ئاۋغۇست كېسىلگەن توغراق قۇربان بارات ئەكەلدىم بازاردىن بىر ھارۋا ئوتۇن ، قار-مۇزلار ئىلكىدە قالغاندا جاھان . سوغۇقتا بىرىدۇ قۇياش تەپتىنى ، مەش ئوتى –ئالتۇن رەڭ چېچەكلەيدىغان . ئوتۇننى رەتلىدىم ۋە بايقىدىمكى ، ھەممىسى قۇرۇق شاخ ئەمەسكەن بىراق . شاخلارنىڭ ئىچىدە بار ئىدى بىر تۇپ – ياش ۋە ھول ،يىڭىلا كېسىلگەن توغراق ، ئۇ مىنىڭ ئالدىمدا ياتاتتى جانسىز ، ئولۇم ئازابىدىن ئاچچىق تولغۇنۇپ . ئانارنىڭ سۇيىدەك قانلىق كۆز يىشى ، كېسىلگەن جايىدا قاپتۇ مۇز بولۇپ . مەن غالىپ ۋاقىتقا باغلىدىم ئىشەنىچ ، ۋاقىت ھەل قىلىدۇ كوپ مۇشكۇلاتنى . ئۇ ياشنى قىرىتىپ ،ھولنى قۇرۇتۇپ ، كۆيگۇدەك قىلىدۇ سانسىز ھاياتنى . ھول توغراق ھويلامدا ياتتى قىش بويى ، قەھرىتان سوغۇقلار مۇزلاتتى ئۇنى . قىش ئۆتتى ۋە ئۇنى قويدى زەربىدە ، باھارنىڭ بورانلىق جۇدۇن –چاپقۇنى . ياز كىلىپ باشلاندى ئىسسىق كۇنلەرمۇ ، بۇ توغراق ئاپتاپتا ياتتى ھالسىراپ . ئويلۇدۇم ،ھۆللىكى يوقالدى بەلكى ، ئاپتاپ ۋە شامالدا قۇرۇپ –قاغجىراپ . لىكىن كىم ئويلاپتۇ ؟مەن ھەيران قالدىم ، توغراقنىڭ ئاداققى ،مەغرۇر ئىشىدىن . تومۇزدا نوتىلار چىقتى بىخ سۇرۇپ ، ئۇنىڭ غول ۋە كېسىك بېغىشلىرىدىن . دۇنياغا كوز ئاچقان بۇ يىڭى بىخلار ، كېسىلگەن توغراقتىن تاپقان ئىدى جان . نۇرلىنىپ تۇراتتى ئۇلار ياپ –يىشىل ، باھاردا ئويغانغان مايسىدەك يۇمران . ۋە ھەممە ھاياتلىق بوغۇنلىرىدەك ، كوزگە تاشلىناتتى بۇدرۇق ھەم ئوماق . سەبى بىر نەزىردە بىقىپ جاھانغا ، كۇلەتتى بۆشۇكتە كۇلگەندەك بوۋاق . تۇغۇلغان بۇ بىخلار ئاپتاپ قوينىدا ، تەلپۇنۇپ تۇراتتى ئەركە ھەم ئويناق . قەيسەر بىر ھاياتنىڭ ئولمەس كۇچىنى ، نامايەن قىلاتتى كىسىلگەن توغراق . بىلدىمكى ،جاڭگالنىڭ بۇ نەۋقىرانى ، تېخى تىز پۇكمىگەن ئولۇم ئالدىدا . ئۆلمىگەن ،ئۆتسىمۇ شۇنچە ۋاقىتلار ، ئانا يىلتىزىدىن بولسىمۇ جۇدا . ئويغاتتى پىكرىمنى قايناق كۇچ بىلەن ، كىسىلگەن توغراقتا ياشنىغان نىھال . توغراقنىڭ تەقدىرى توغىرلىق مەندە ، قوزغالدى ئىلھاملىق ،ئەركىن بىر خىيال . ئويلۇدۇم: مىتالنىڭ قاتتىقى پولات ، تاۋلىنىپ چىقىدۇ يالقۇنلۇق ئوتتا . قارغاينىڭ قامىتى ۋە يىشىللىقى ، دۇنياغا كىلىدۇ قاتتىق سوغۇقتا . شۇ كەبى توغراقنىڭ تەبىئىيتىنى ، تاۋلىغان جاڭگالنىڭ جەۋرۇ –جاپاسى . بوستانلار ماكانى ئەمەس ئۇنىڭكى ، ۋەتىنى بىپايان قۇملار دۇنياسى . ئۇ ئانا تۇپراقتىن تىپىپ ھاياتلىق ، كەڭ چۆللەر باغرىدا ئوسەر تۇغۇلۇپ . بىر زامان دەريالار ئاققان ئىزلاردا ، ياشايدۇ باراقسان بىر ئورمان بولۇپ . ياز پەسلى ئالىدۇ ئۇنى قوينىغا ، قۇياشنىڭ يالقۇنى، چۆل بورانلىرى . قىش كۇنى سوقىدۇ ئۇرۇپ ئاياۋسىز ، تىنىمسىز جەزىرە شىۋىرغانلىرى . دەريالار قىلمايدۇ ئاڭا غەمخورلۇق ، ۋە ھىچكىم چۆل ئارا سۇغارماس ئۇنى . ئېسىگە يەتكەندە يوقلايدۇ پەقەت ، ياز كەلكۇنلىرىنىڭ قىسقا تاشقىنى . لېكىن ئۇ بەك ئۇزاق ئەسىرلەر بويى ، ئۆسمەكتە چۆللەردە يامراپ ھەر ياققا ، ئۇزلۇكسىز كۆپەيتىپ يېشىل نەسلىنى . دەھشەتلىك زەربىلەر ،ياۋايى ئىقلىم ، يوق قىلىپ كىتەلمەس دۇنيادىن ئۇنى . ئۇ ھامان ئوسىدۇ ،بېسىپ كەلسىمۇ ئېقىندەك ئۆركەشلىك قۇملار دولقۇنى. كېسىلگەن ،تاشلاندۇق بىر ھالەتتىمۇ ، ئۇ مانا مۇشۇنداق گۇللەيدۇ يەنە . يېشىل بىخ سۇرۇدۇ خۇددى تىرىكتەك ، ھاياتى كۇچىنى قىلىپ تەنتەنە . ئۇنىڭ بۇ ئاجايىپ گۇللەشلىرىدە ، يارىدار جەڭچىنىڭ كۇلۇشلىرى بار . ئولىمى ئالدىدىن ئاخىرقى  قىتىم ، قىلىچقا تايىنىپ يۇرۇشلى بار . ئۇ گويا ھاۋادا ئوق يىگەن لاچىن ، بۇلۇتلار باغرىدا ياڭرىتار سادا . ئۇ گويا زۇلمەتتە ئوچكەن بىر يۇلتۇز ، نۇرلانغان ئاخىرقى مىنۇتلىرىدا . مەن ئاڭا تىكىلدىم مۇھەببەت بىلەن ، تۇغۇلدى قەلبىمدە مەغرۇر بىر قوشاق . ئۆلمەس بىر خەلىقنىڭ تىمسالى بولۇپ ، كۇرۇندى كۆزۇمگە كىسىلگەن توغراق . 1967-يىلى 7-ئاي (كورلا)

jallat

	دىھقان بولماق تەس رۇزى سايىت شائىرمەن قىلمىغاچ يالغانغا ھەۋەس ، سۆزلەيمەن ھەق گەپنى ، يالغاننى ئەمەس ، بىر ئوت بار يالقۇنى قەلبىمدە پەۋەس ، شۇ ئوتنىڭ ئۆرتىشى ئەتتى مىنى مە س ، مەستلىكتە دەۋالاي ، لېكىن مەن پەخەس ، جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! ئالەمنىڭ ئابادى دىھقان تەرىدىن ، چۆللەرنىڭ گۈللىشى ئۇنىڭ بەھرىدىن ، ئۇ باقار شەھەرنى ، كىچىپ مەرىدىن ، ئۇنىڭ يوق تاماسى ،تاختا-پەرىدىن ، پەرقى يوق تۆھپىدە ھەسەل ھەرىدىن ، جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! ئۇ مۆمىن ، بەك يۇۋاش ،ساددا- مۇلايىم ، بوشىماس ئالقىنى كەتمەندن دائىم ، دەر: ئىشلەي بولسا ساق يەتتە ئەزايىم ، تەقدىردە : ئېتىزدىن ئېلىنمىشلايىم ، رىسقىمنى، ئەجرىمنى بەرسۇن خۇدايىم ، جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! پاراغەت دىلبىرى ئاچقىچە قۇيۇن ، تۆت پەسىل توختىماي كۆرسىتەر ئۇيۇن ، قىشتا سۇغ ، يازدا ئۇپ ،باھاردا قۇيۇن ، گاھ كەلكۈن،گاھ تۇمۇ قىسقۇزار بۇيۇن ، دەر قىسمەت : جاپاغا خام كىكىر- تۇيۇن ، جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! قاراشلىق كارا بار ئۇنىڭ بېشىغا ، يۈگرەيدۇ ئۆستەڭگە - دامبا قېشىغا، ۋاقىتنىڭ ئاشقىنى ئېتىز ئىشىغا، قورۇقلار ماس كەلمەس ھەرگىز يېشىغا، جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! ئۇ- ئۆكۈز تىنىمسىز تارتىدۇ ساپان ، شاكراپ تەر دەستىدىن شورلايدۇ چاپان ، كۆيۈدۇ چۇققىسى ، كۆيۈدۇ تاپان ، چاك-چاك يېرىلىپ قانايدۇ ئالقان ، ئەمما ئۇ ۋايجانلاپ كۆتەرمەس چوقان ، جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! تېرىمنىڭ كەينىدىن مايسا پەرۋىشى ، ھە - دىمەي بۇلىدۇ يىغىم تەۋرىشى ، ئېتىزدىن بوشىسا ئۆينىڭ تەشۋىشى ، ئىشەكنىڭ ھاڭرىشى ، قوينىڭ مەرىشى ، يىل بۇيى ئۆكسمەي پىشىپ تەرلىشى جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! كىتىمەن دەۋاتقان ئوسىنىڭ نېمى ، مېنى تاپ دەۋاتقان ئوغۇتنىڭ كېمى ، ئۈششۈيمەن دەۋاتقان قوناقنىڭ خېمى ، تۇرسا سىرت ئالۋىڭى ، ئۆزىنىڭ غېمى ، تالجىقسا- ھېرىقسا كېسىلىپ دېمى ، جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! كېلىدۇ بايراملار ئايەمگە تۇتاش ، دىھقاننىڭ بايرىمى ئوتاش ھەم پۇتاش ، ئوي- پىكرى ھېيت ئەمەس ھۆسۇلنى بۇداش، ئايەم شۇ قازناققا كرسە كۆپراق ئاش ، مەشربى- ماتېمى خاماندا ئاداش ، جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! ئۇ ئەمەس ئۇنۋاندار تەلەيلىك كىشى ، توشمايدۇ بىر ئۆمۈر پىنسىيە يېشى ، يوق تۆمۈر تاۋاقتا ئۆزۈلمەس ئېشى ، يوق مائاش - دەرىجە ئۆستۈرۈش ئىشى ، ئايدا ساق ئوتتۇزكۈن ئىشلەر ياز- قىشى ، جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! چوڭ- كىچىك شىنچىلەر يۇقلىماس ئۇنى ، تەنجىيامۇ شۇيجىيامۇ ياقلىماس ئۇنى ، كانىكول تەتىللەر ساقلىماس ئۇنى ، يوقلايدۇ ، ساقلايدۇ جاپا خاس ئۇنى ، شۇ خاسلىق باغاشلاپ سۆيەر راس ئۇنى ، جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! ئۇ تەرگەن پاختىدىن بىزنىڭ ئۈستى باش ، ئۇ چەشلەپ يىغقان دان بىزنىڭ يىگەن ئاش ، ھەم شۇنىڭ تەخسىگە چىققان گۆش- ئوتياش ، ئۇباققان پىلىدىن بىزنىڭ يوتقان تاش ، ئۇ بولغاچ مەرت ھاتەم بىز مۇشۇنداق شاش ، جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! مەن ،سەن ، ئۇ سەھرالىق يېزىدىن ئەسلى ، دىمەك بىز ئەسلىدىن دىھقاننىڭ نەسلى ، نىسلىدىن ياتلاشقان كۆرمەس بەخت پەسلى ، قەدرىنى بىلگەنگە ئۇ ئىللىق يەسلى ، يەسلىگە سۆزمسۇن قول ، ئاياز پەسلى ، جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! بەزىلەر دىھقاننى ساغار كالىدەك ، ساغقانچە بىلىنەر سۈتى چالىدەك ، ئۆزىلا ئاق دىھقان كۆڭلى ئالىدەك ، مۇڭلانسا تۇيىلار تۆھمەت- يالىدەك ، رىسقىغا چاڭ سالار ئۆگەي بالىدەك ، جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! بەزىلەر كەتتىغۇ ئەجەپ سوللىشىپ ، ھىلىسى يىلسىرى باردى موللىشىپ ، سەھنىدە تۈزىشىپ توختام قوللىشىپ ، "قاتلىنىپ ئاشتى" دەپ دوكلات يوللىشىپ مۇكاپات ئېلىشتىق تۆرنى گوللىشىپ ، جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! ئەللىك كۈن تۇرۇقلۇق تۆھپە ئەمگىكى ، يىل بۇيى ئىشلەتتى ھاشار بەگلىكى ، رەت قىلسا تۆلەم بار ، قالتىس دەللىكى ، ئەرز قىلسا چاقۇندا قالار پەللىكى ، دىھقانغا مۇشۇنداق ياشاش تەڭلىكى جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! ئۆزىلەي دىگەندە ماغدۇر يىلىگى ، يۇقۇرغا ئاڭلىنار ئەرز- تىلىگى ، ھال سۇراپ كىلىشەر خىزمەت ئۈمىگى ، يىتەمدۇ يىلغا دەپ ئوزۇق - يىمىگى ، بارى بار نەھاجەت ،ئۇ-بۇ دىمىگى ، جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! دىھقان دەر تەكشۈرۈپ كەلگەن ئۈمەككە ، ئوخشايدۇ ھالىمىز ئەتسىز مۇنەككە ، بىز گويا قارچۇغا ؛ چۈشكەن تۈنەككە ، مۇھتاج بىز يورۇققا ،بىر يار - يۈلەككە ، دىمەيمىز بۇگەپنى سىزدىن بۇلەككە ، جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! ساق تۇرۇپ ئىككى قول - ئىككى پۇتىمىز ، دەپ تۇرۇپ پايدىلىق پەيتنى تۇتىمىز ، تۇتقانچە بوشىشىپ ھەسرەت يۇتىمىز ، كىملەرنىڭ پەيلىدىن نابۇت پۇتىمىز ، قاچانمۇ ئۇتۇلماي ، يىڭىپ ئۇتىمىز ، جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! جەدىۋەللەر ئاشتىغا يوللايدۇ ساننى ، ئالىدۇ سۈپۈرۈپ ئاخىرقى داننى ، ئالدايدۇ دۆلەتنى ، سېلىپ زىياننى ، پوچىلىق ، نوچىلىق ، قىينايدۇ جاننى ، جەرىمان توختىماي كولايدۇ ياننى ، جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! يۇرت- يۇرتتىن تەڭلەيدۇ ، كۆڭلەك ،چاپان-كەش، [ھەشقاللا ئېيتىمىز بولسىمۇ نىمكەش ، بىزشۇنداق تىلەمچى ، گاداي كۆڭلى غەش ، قىززىق ئىش يەر مۇنبەت ، ھەر خاماندا چەش ، بىلمىدۇق كىم جەمشىت، كىملەر لەيلىۋەش ، جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! كۆردۈڭلار ھالىمىز شۇقەدەر ناچار ، قازناقلار قۇپ- قۇرۇق ،چاشقانمۇ قاچار ، يەي دسە تۈگىدى ، يىمىسە ئاچار ، بىز نىچۈن بۇپ قالدۇق بۇ ھالغا دۇچار ، كەتسەڭلار " چاقتىڭ " دەپ قەھرىنى چاچار ، جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! ئوغۇتمۇ پۇل دەيدۇ ، يالتىراقمۇ ھەم ، تۈگمەنمۇ پۇل دەيدۇ ، جىنچىراقمۇ ھەم ، پۇل دەيدۇ تاغارمۇ ، تۇخىناقمۇ ھەم ، پۇل دەيدۇ يولدىكى بوغىناقمۇ ھەم ، پۇل قېنى ؟ پۇل نەدە؟ غەم ئۈستىگە غەم ، جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! دىسىمۇ مەركەزدىن باي بولسۇن دىھقان ، كىمگىدۇر ياقمىغاچ دىھقانغا ياققان ، ھەددىدىن ئاشماقتا " ئۈچ قالايمىقان "، بەس! ئەمدى كۈتەرمەي بولمايدۇ چوقان !!!!!، چاچمىغىن سېلىقكەش ، يۈز- كۆزگە قۇقان ، جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! دىھقاننىڭ بەختىگە سانىما قارا ، دىھقاننىڭ قەلبىنى ئەيلىمە يارا ، دىھقاننىڭ يولىغا قازمىغىن ئورا ، كىم دىدى "دىھقاننىڭ قېنىنى شورا " ؟ دىھقاننىڭ بېشىنى سىلا ! ھال سورا !!!! جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! دىھقانمۇ ياشىسۇن ، كۈلسۇن ،يايرىسۇن !!!، دىھقانمۇ جاراڭلىق ئۈندە سايرىسۇن ، دىھقانمۇ كۆكلىسۇن ، ئۆسسۇن- ئاينىسۇن !، قازىنى ماي كۆرسۇن ، پات-پات قاينىسۇن ، ئۇ....ھ ! دىسۇن ،ھېيت - بايرام مەشرەپ ئوينىسۇن ، جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! سەن بىزدەك گەدىنى قاتقان نەدە بار ؟ مىۋە يەپ شاخقا تىغ چاپقان نەدە بار؟ تۇز بەرگەن تۇزلۇقنى چاققان نەدە بار ؟ دىھقاندەك ئەل - يۇرتنى باققان نەدە بار ؟ ئېيتمىساق بولمايدۇ ئۇنىڭ دەردى بار ، جاھاندا ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس ! شائىرمەن دىھقاننىڭ باغرىدا ئۆسكەن ، شائىرمەن ئۇ بەرگەن زاغرىدا ئۆسكەن ، شائىرمەن ئۇنىڭ ئاش تاغرىدا ئۆسكەن ، شائىرمەن توي كۆرگەن ناغرىدا ئۆسكەن ، يالغاننى يازماقتىن راست سۆزلەش تەسكەن ، تەس دىسە ھەممىدىن دىھقان بولماق تەس سۇلايمان گۇۋاھ تاھىر تالىپ مېھمان كەلدى دىدى بالىلار، خوش كېلىپسىز دىدىم مەنمۇ ھەم. دەستخاننى كەڭ سالدىم ئاڭا, ئەھۋال سوراپ يەنە، دەممۇ - دەم چۈشۈرمىدىم تۆرىدىن ھىچقاچان. ھەم يىگۇزدۇم تويۇپ يانغۇچە، باغ-ۋاراندا ئويناتتىم كۇتتۇم، ئۇ يايرىدى كۆڭلى قانغۇچە. قورساق سېلپ،سەمىرىپمۇ كەتتى، پولو-گۆش يەپ بىزنىڭ لىگەندىن. لېكىن مېھمان تەۋرىمەس يەنە، ئېغىز ئاچماس قايتىش دىگەندىن. ئويلاپ قالدىم قانداق مېھمان بۇ، كۆرمىگەنمەن كەتمەس مېھماننى. بۇ مېھماننىڭ خۇلق مىجەزى، ھەيران قىلدى تامامى جاننى . كېيىن ئۇقسام ئاكام ئىكەن ئۇ، دادام تاپقان ھەجگە چىققاندا. قۇچاقلاشتۇق قايتىدىن ئۇزاق، ئېچىلمىغان سىرنى ئۇققاندا. ئۆگەي ئانام-يوللاپتۇ ئۇنى، ئاتاڭ قايتقان يولدا چاپقىن دەپ. ئابى زەمزەم ئېلىپ كوزىغا، ئىنىلەرنىڭ ئۆيىنى تاپقىن دەپ. ئۇمۇ تۆردىن چۇشمىدى كىيىن، مەن يەتكۇزدۇم تۇققانچىلىقنى، تاپا قىلسا، غىڭ-پىڭ قىلمىدىم، سىر تۇتمۇدۇم بىر تال تېرىقنى . مانا ھازىر مەن ئاڭا مىھمان، قورۇنىمەن ئۆز ئۆيۇمدىنمۇ. ئۇنىڭ ئەجرى كۆپتەك بىلىنەر، ھەتتا ئىچكەن چاي-سۈيىمدىنمۇ. گاھى فارس،گاھى ئەرەبى، سۆزلەيدۇ ئۇ كۇندە ماڭا ھەم. ئەقىل ئۇندىن،پۇت-قول مېنىڭدىن، خوش-خوش دەيمەن ئاڭا دەممۇ-دەم. مەن مۇشۇنداق ئەۋلاد ئىكەنمەن، كۆڭلۇممۇ ئاق باغرىممۇ يۇمشاق. ئىشەنمىسەڭ سۇلايمان گۇۋاھ ، قۇشلارغىمۇ بولىمەن قونداق .

jallat

	ئالمىدەك يۈرەكتە ئالەمچە سۆيگۈ ئوسمانجان ساۋۇت قەدەھكە قەدەھتەك شاراپ سىغىدۇ، ئىرىقتا ئاقالماس دەريا كەبى سۇ . قىل سىغماس ھەقىقەت بولۇپ ئەزەلدىن، كىشىلەر قەلبىدە ئورنىغان سۆز بۇ . ۋەلىكىن ۋەتىنىم سەن باشقا دۇنيا، مىھرىڭدىن تاشقىمۇ بەردىڭ سەن سەزگۈ . مەن سىنىڭ پەرۋانەڭ، ئورناتتىڭ ئۆزەڭ، ئالمىدەك يۈرەككە ئالەمچە سۆيگۈ . ئانا بۇغدا ئابدۇللا توقسانغا ئۇلاشتى ، كۆزى خىرەلەشتى . تونۇمايدۇ گاھىدا سېنى ، سىنى چاقىرماقچى بولۇپ ، چاقىرىدۇ باشقا بىرىنى ، باشقا بىرىنى چاقىرغاندەك . توقسان ياز ، توقسان كۈز ، توقسان قىش ، توقسان ئەتىياز، ئۆتۈپ كەتتى ماڭلىيىغا ئىز سىلىپ ، ئۆتۈپ كەتتى سۇدەك ئەمدى ، تېتىكلىكى يوق بۇرۇنقىدەك. كۆرپىدە ياتار ، ئىششىككە قارار. سەن كەلمىسەڭ بىر كۈن كۆڭلى يېرىم بولار ، كۆزىگە ياش ئالار ، كىچىك بالىدەك . ﻫەي ! جاھاننى ياشاپ تۈگىتىپ قويدى ، ئەمدى مېھماندەك ! كۆڭۈل نازۇك نەرسە ، كۆتۈرەلمەس گەپنى سۇ مىسقال تۆمۈرنى كۆتۈرەلمىگەندەك . شۇڭا تاشلىما ئۇنى ، ئۇنۇتما ئۇنى . يوقلا ! تاتلىق بىلەن ! ئاچچىق - چۈچۈك بىلەن ! ﻫالداش ، مۇڭداش ، ئوغلى بولمىسا ئوغلى بول ! قىزى بولمىسا قىزى بول ! يۇيۇپ قوي ، چاچلىرىنى تاراپ قوي . دۈمبىسىنى سىلاپ قوي ، پۇتىنى تۇتۇپ قوي ، شۇنداق قىلساڭمۇ بىر كېچە بەرگەن سۈتى ھەققىنى تۆلىيەلمەيسەن ، بولۇپ پايپىتەك ! ئۇ بولمىسا سەن قېنى ؟! مەن قېنى ؟! توققۇز ئاي توققۇز كۈن توققۇز سائەت توققۇز دەقىقە كۆتۈرگەن بىزنى قورسىقىدا. ئاش ئېتىپ ، نان يېقىپ كىر يۇيۇپ ... يول يۈرۈپ ، جاﻫان لەرزىگە كەلگەن تولغىقىدا ... چاقماق چاققاندەك بوران گۈركىرگەندەك ! بىز ئۇنىڭ بەختى ، ئارزۇسى ئىدۇق . بۈگۈنى ، ئەتىسى ئىدۇق . بىز ! ئۇنىڭ قايتا تۇغۇلىشى ئىدۇق . ئوغۇل بولۇپ ، قىزى بولۇپ ، بىز ! ئۇنىڭغا ئوخشىدۇق ؛ كۆزىمىز ئوخشار ، قېشىمىز ئوخشار ، بۇرنىمىز ئوخشار ، ئاغزىمىز ئوخشار ، گۈل گۈلگە ئوخشىغاندەك . كۆز نۇرىمىز ، قارا چېچىمىز ، قېنىمىز ئۇنىڭ ئىدى ، ئۇنىڭ ... خۇددى سۇنىڭ بېشى بولغۇنىدەك . ئىنسان ﻫەم ئەقىللىق بولار ، ﻫەم نادان . كۆيەر بالىسىغا كۆيمەس ئانىسىغا ، ئانا كۆيەر بالىسىغىلا : سېنى ئاسماندا ئۇچسا دەيدۇ ، دېڭىزغا شۇڭغىسا دەيدۇ . تۆﻫپەڭنى كۆرۈشنى تىلەيدۇ شەيخ جاينامازدا تىلىگەندەك . تاپسا بىر تال كەمپۈت ، بىر تال ئالما ، گېلىدىن ئۆتمەس ، يالغۇز يىگۈسى كەلمەس سېنى يېۋالسۇن دەيدۇ ، سېنى ئورۇقلاپ قالمىسۇن دەيدۇ ، كەپتەر باچكىسىنى ئاسرىغاندەك . توقسانغا ئۇلاشتى ، قۇلىقى ئېغىرلاشتى ، چىشى چۈشكەن ، بېلى ئېگىلگەن ، بېشى ئاغرىيدۇ پۇتى سىرقىرايدۇ ... لېكىن ، تۇرغۇسى كېلەر ، يۈرگۈسى كېلەر ، ﻫاسىسىنى تاشلىغۇسى كېلەر ، يۈرگۈسى كېلەر ياش - قىرانلاردەك . يەر ئايلىنار ، ۋاقىت ئۇچار . بۈگۈننىڭ بوسۇغىسىدا ئەتە ساقلاپ تۇرار . شۇنداق قېرىيدۇ بارچە : ئادەممۇ ، دەرەخمۇ قۇشلارمۇ ... 1983-يىل ، فېۋرال

jallat

	سەن يوق مۇھەممەتجان راشىدىن چىنەڭگە،ئاھ ئانا،زەمزەم قۇيۇپ بىرەي دىسەم سەن يوق ،    نىېتەي،ئەجرىڭ ئۇچۇن پاقلان سويۇپ بىرەي دىسەم سەن يوق. تۇتۇپ چقماقنى ئويلايمان ئۇچاڭنى تۇن بويى، ئەمدى -      بىشىڭغا قوشلىبان ياستۇق قويۇپ بىېرەي دىسەم سەن يوق.   ساڭا قانماي تۇرۇپ قەلبىم ھاياتلار قوۋمىدىن كەتتىڭ، قۇيۇپ ئالدىڭغا قايناق چاي ،سورۇپ بىرەي دىسەم سەن يوق. بالامنى ئالغۇچە،ئەتتەڭ،سىنى ئالسامچۇ بوينۇمغا ، زورۇر بولسا ،ساڭا پەيتۇن بولۇپ بىرەي دىسەم سەن يوق. سىنىڭ تەنبىھلىرىڭ بولماي، مىنىڭ ئادەملىكىم قايدا، مىېنى ئۇرساڭمۇ مەيلىتى ،تۇرۇپ بىرەي دىسەم سەن يوق. چۇشۇمدە؛ ئۇسسۇزلۇق ؛دەپسەن ؛ئانا؛دەپ ئويغۇنۇپ كەتتىم، لىكىن ،پىيالىدە شەربەت سۇنۇپ بىرەي دىسەم سەن يوق. سىنىڭ ئەجرڭدە ئەر يەتتىم ئىگىز  ئىگىز شاخلارغا قول سۇنغان، بىراق،ئۇندىن ئانار ئالما ئۇزۇپ بىرەي دىسەم سەن يوق. ساڭا بەرگەننى ئەرزىيتى  قىرىق ئەلگەكتىن ئوتكۇزسەم ، شۇڭا، شەربەتنىمۇ ھەتتا سۈزۈپ بىرەي دىسەم سەن يوق. يىشىل ياز كەتتى،قاقىرلار ئەنە قايتىشتى سەپ تارتىپ، نىېتەي ھەر ياز بىرەر قوغۇن تىلىپ بىرەي دىسەم سەن يوق. سىنىڭ بارىڭدا قەدرىڭنى ئەجەپ بىلمەپتىمەن،ئەمدى، ساڭا كويگەن بۇ باغرىمنى يىېرىپ بىرەي دىسەم سەن يوق

jallat

	رۇبائېلار سەيپىدىن ئەزىزى ئالدىراپبەرمە كۆڭۈل، جانانىي دىلدار بولمىسا. سۇنمىغىن دەستە گۈلۈڭنى، مىھرىبان يار بولمىسا. چىن مۇھەببەت بولمىسا، سۆيگۈڭ ماڭا ھاجەت ئەمەس، راسىت ساداقەت بولمىسا، مىھرىڭ ماڭا ھاجەت ئەمەس. ئاق كۆڭۈل ئەلا ماڭا، گەر دوقا ماڭلاي بولسىمۇ، قەلبى گۈزەل بولمىسا، ھۆسنى ماڭا ھاجەت ئەمەس. ئەي ۋاپاسىز بوشقا كەتتى ئەقىدەم مىنىڭ، پۇچىلاندىم، كۆڭلۈڭ خوشال بولدىمۇ سىنىڭ؟ خورلىدىڭمۇ پاك مىھرىمنى نامەردلىك بىلەن ، ئىسىت دىدىم، ساڭا ئېيتقان قەسىدەم مىنىڭ. ۋەتەن ۋە ئىمان ئابدىقادىر جالالىدىن ۋەتەن دەپ توۋلىدىڭ ئىمانىڭ قېنى ؟ قەلەملەر تەۋرەتتىڭ ،ۋىجدانىڭ قېنى ؟ تاڭلارنىڭ ئىشقىدا گۇلخانمەن دېدىڭ كۆڭلۇڭ ئاسمانىدا چولپانىڭ قېنى ؟ قەلەمنى مەشئەل دەپ مۇدۇرۇپ ئۆتتۇڭ ئۆپكەڭمۇ يوغىناپ ،يۆتىلىپ ئۆتتۇڭ . ۋەتەنگە ئىخلاستا باقساڭ ئېڭىشىپ ، قۇۋمىڭنىڭ يىلتىزى ياتار چىرمىشىپ چاقنايدۇ مازاردا فوسفۇر يالقۇنى كۆكتىكى يۇلتۇزلار بىلەن سىردىشىپ . بۇ يەردە بۇغرا ھەم ئوغۇز ياتىدۇ ، قوقاسقا ئايلانغان يۇلتۇز ياتىدۇ . سەپ تۇزۇپ ھەر رەڭدە پەسىللەر ئوتتى «ۋەتەن »دەپ باھادىر نەسىللەر ئوتتى . ئەۋلادقا پەقەتلا ۋەتەن قالىدۇ باشلاردىن نى ئەقىل نەقىللەر ئۆتتى . ۋەتەن چۆچەك ئەمەس ،سەجدىگاھىڭدۇر ، ۋە يا ئەرمەك ئەمەس ،باشپاناھىڭدۇر . «ۋەتەن -جانان »دىدىڭ،جانان تېپىلار ، ۋەتىنىڭ بولسىلا ھامان تېپىلار . غۇربەتتە تېنىگەن ساياقلارغىمۇ ، شاھانە قەسىر ھەم ئايۋان تېپىلار . نەزىدە ۋەتەنسىز سۇلتان بولۇدۇ ، ئوزىنىڭ گوشىگە ئوتۇن بولۇدۇ . ۋەتەن ئەسقاتىدۇ ئولگەنلەرگىمۇ ، نەپسىنىڭ ئوتىدا كۆيگەنلەرگىمۇ . ھەتتا ،ئوسمىسىنى سېتىپ خوتۇننىڭ ، بىر ئومۇر تاماششا كۆرگەنلەرگىمۇ . لىكىن ھاقارەتتە قالدى قەبرىسى تالاي ئاھانەتتە قالدى نەۋرىسى . ... 1999-يىلى ئۇرۇمچى چالا تەككەن ئوق مەمتىلى زۇنۇن ۋادىرىخا ئوقنى تەككۇزدۇق چالا،    شۇتۇپەيلى باغرىمىز قانلىق يارا. قامچا-كالتەك ئاستىداقالدۇق يەنە، قوش بىلەن سۆرەمگە مەھكۇم ئۇي كالا.    قەھرىمىزدىن ئوت چىچىلدى قانچەرەت، قېپقىزىل يانغىنغا چۆمدى تاغ-دالا. كۆيمىدى يانغىندا سىرتماق نەئۇچۇن؟،   نەئۇچۇن ؟بىزبۇبالاغا مۇپتىلا. ئەمدى بىلسەك ئوقنى تەككۇزدۇق چالا، ھەممىدىن بەتتەر ئىكەن سۇلھى سالا. ۋادىرىخا ئوقنى تەككۇزدۇق چالا ،    ھەممىدىن يامان ئىكەن سۇلھى سالا. رۇبائىياتلار ئابدۇشۇكۇر مۇھەممەتئىمىن قاچانكىم بولدى تەن ئىچرە ئىلىم ئىشقىدا جان پەيدا، بۇ جانىم خۇددى بۇلبۇلدەك ناۋا ئەيلەپ ئاڭا شەيدا . قاچانكىم بۇ نادان قەلبىم ئىلىم نامىنى تۇغ قىلدى ، بۇ جانىمغا كىتابەت زەۋقىدىن كۇن-تۇن ئارام قايدا . كىشىگە ئىلتىجا قىلما ،كىشى ئىقبالى ئىرفاندا ، سائادەت كەلمىگەي ھېچ ئىلتىپاتتىن قولغا ئاساندا . ھاياتنىڭ لەززىتى سۆيگۇ ،ئۇنىڭسىز ئىختىيار بولماس ، مەگەر زوق دەرۋازىسىنىڭ ئاچقۇچىن سورىساڭ-ئۇ ۋىجداندا . جاۋاھىر غەزنىمۇ دىلدا ،يىلانلار غارىمۇ دىلدا ، شېكەرنىڭ شىرنىسى بىرلەن زەھەر دەركارىمۇ تىلدا . خۇسۇمەت بىرلە مەردلىكنىڭ مەگەركى مەنبەسىن سورساڭ، جاۋاكىم :خىسلەتى ئىنسان ئەمەس ھەر كىمدە بىر خىلدا .

mungdax

	ئەجىرىڭىزگە تەشەككۈر! مۇشۇنداق نادىر تېمىلارنى داۋاملىق يوللاپ تۇرغايسىز؟

hokumran

	ئابدۇرىشىت ئەپەندىنىڭ ئەجرىگە كۆپ رەخمەت . تىزىملىكتىن ئۆزۈم ئوقۇغان شېئىرلارنى ئىزدىسەم ، ئاران يىگىرمە پارچىدىن ئاشىدىكەن . بۇ قارىغاندا نەسرىي ئەسەرلەرگىلا قىزىقىپ شېئىرىيەتكە ئانچە كۆڭۈل بۈلەلمىگەنلىكىمدىن بولسا كېرەك.    ئىسىل يازمىلىرىڭىزنى كۆرۈشكە تەشنامەن.

mijit

	ياشاڭ    قېرندىشىم      ياشاڭ،قانداق  ساقلايمەن ،،  بىلدىغانلار    ئۈگۈتۈپ    قويامسىلەر!   رەخمەەت!!!

tarim

	تېما ئىگىسىگە رەھمەت،    بىراق كىم تۇرغۇزغان 100 بۇ؟

ئالىپ

	بۇ ياخشى تاللاش بوپتۇ.بىراق بۇيەردىكى «بۈگۈنكى زامان»نىڭ «بېشى»قەيەردىن باشلانغان؟‹‹تاللىغۇچى›› ل.مۇتەللىپنىڭ «يىلارغا جاۋاپ »،«خىيالچان تىلەك»،ئا.ئۇيغۇرنىڭ «ئويغان»دىگەن شېئىرلىرى كىرگۈزىلمەپتىغۇ؟

jallat

	ئۇيغۇر بۇگۇنكى زامان شېئىريىتى 1949-يىلىدىن باشلانغان ئالىپ ،ئاۋۇ سىز كورسەتكەن شېئىرلار ئۇيغۇر ھازىرقى زامان ئەدەبىياتىدىكى شىئېرلار

نائىل

	ئەجرىڭىزگە بارىكاللا ،بىراق  ئايرىپ يەنە بىر ئەجىر قىلسىڭىز بوغۇدەك ،قاتدىغانلامۇ باردەك قىلدۇ يەنە.

بۈركۈت

	راست كىم تىزغان بۇنى؟بىلەلمەي كېلىۋاتىمەن.

jallat

	جاللات ئىسىملىك بىرسى تىزىپتىغۇ