ۋاپاسىزدا ھايا يوق

bayawan456

«ھەيرەتۇل-ئەبرار»دىكى ھېكايەتلەردىن بىرىدە تۆۋەندىكى ۋەقە ھېكايە قىلىنىدۇ:  ئەمىر تۆمۈر كوراگان ھىندى ئىقلىمىنى فەتھى ئىتىشكە كىرىشكەندە،ھىندىستاندا قاتتىق جەڭ بولدى. ئۇنىڭغا غەلىبە چىراي ئاچتى. شۇ جەڭدە كۆپ قانلار تۆكۈلدى. قانچىلىغان كىشىلەرنىڭ باشلىرى كېسىلدى. ئاخىرى ئۆلۈم نۆۋىتى ئىككى بىچارە ئاشىق-مەشۇققا كەلدى. لېكىن سۆيۈشكەنلەر بىر-بىرىگەشۇنچىلىك ۋاپا كۆرسىتىشتىكى،  ئاقىۋەتتە  ئۇلارنى قەتل قىلىشنىڭ ھېچقانداق ئىلاجى بولمىدى.  نېمىشقا دەمسىز؟ «ئەگەر مەقسىتىڭ باش كېسىش بولسا، - دەپتۇ يىگىت جاللاتقا، - ئۇنى قوي، مېنى ئۆلتۈر!» قېلىچ كۆتۈرە - كۆتۈرۈلمەي «ياق،ئۇنى ئەمەس،  مېنى ئۆلتۈر!» دەپ يالۋۇرۇپتۇ قىز. جاللات ئۇلارنىڭ قايسى بىرىنى ئۆلتۈرۈشكە تۇتۇنسا، ئىككىنچىسى: «ئالدىن مېنى ئۆلتۈر،  ئۇ ھېچ بولمىسا مەن ئۆلگىچە تىرىك تۇرسۇن!» دەپ ئەجەل تەلەپ قىلارمىش. شۇنىڭ بىلەن بۇ ئىشنىڭ ئاخىرى شۇنداق تۈگەپتۇكى،  بىر-بىرى  ئۈچۈن جېنىدىن كېچەلىگەن بۇ ئىككى يارنىڭ ۋاپادارلىقى تۈپەيلىدىن  جاھانگىر  باشقىلارنىڭمۇ گۇناھىدىن كېچىپتۇ. دېمەك، ۋاپادارلىق-خالاسكارلىق،ۋاپادارلىق-ئۆلۈمدىنمۇ قۇدرەتلىك كۈچ. ۋاپا ئەھلى، ئۆزىنىڭلا ئەمەس، ئەل - يۇرتنىڭمۇ ئاسايىشلىقىغا پاسىباندۇر. تۆمۈر قانخورلۇق ۋە جاللاتلىققا ئەيىبلىنىدۇ. لېكىن شۇنداق ئادەممۇ،ۋاپا ۋە ساداقەت كۆكسىگە تىغ سانجىمىغان. بىر جاللاتمۇ«جاھان چىمەنى ۋاپا گۈلى بولمىسا زىننەتسىز.  كىشىلىك گۈلى  ۋاپا پۇراقلىرىدىن مەھرۇم بولسا ھېچ ھىد - بۇسسىز » بولىدىغانلىقىنى چۈشەنگەن.  ۋاپانى « ئىنسانىيەت تاجىغا زىننەت»  « ئېسىل ئۈنچە»  ئورنىدا كۆرگەن.   

. g; h! z0 ]0 p8 L: [$ i! i
* Q$ i0 H, H/ i$ W* q1 `+ d9 [
4 R* ^% A' l6 N! Y# K+ B& {ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم قېرىنداشلار. مەن بۇنى « بۇلاق»  ناملىق كونا بىر كىتاب  بار ئىدى شۇنىڭدىن.  كۆچۈرۈپ ئەپكەلدىم.   ئەگەر قىزىقساڭلار داۋامى يەنە بار.  ئەسلى ئاپتورى:  ئىبراھىم ھەققۇلۇۋ    .    دىگەن كىشى بولسا كېرەك پەقەت شۇنىڭ ئىسمى بار ئىكەن.  
& j; [& _5 `, ~4 w1 tئۆزبېكچىدىن ئۇيغۇرچىلاشتۇرغۇچى:  مۇھەممەت پولات  .  ئىكەن.  
بۇنىڭدىن باشقا يەنە: « بىلىم - ئېتىقاد نۇرى»  ، « ۋاپاسىزدا ھايا يوق»  ، « نەپسىنى يەڭمەك - مەردلىك ۋە شىجائەت»  ، « نادانلىق-ياۋۇزلۇق» ، « ھەسەت - زەھەرلىك ئويغاقلىق»   قاتارلىقلار  بار ئىكەن.  

bayawan456

داۋامى:   
نەۋائى ھېكايىتىدە بۇ ۋەقە ئادىللىق ۋە خالىسلىق بىلەن تەكىتلەنگەن.  بۇ ھېكايەت داستاننىڭ ۋاپا ھەققىدىكى  سەھپىلىرىدىن  كېيىن بىرىلگەن  ئۇنىڭدا  مانا مۇنداق  قۇرلار بار:  
ھەر كىشىگە قىلدى بىراۋ  بىر ۋەفا،
مەخلەسى يوقتۇر كۆرۈبان مىڭ جەفا،
' E* V2 E1 |0 H, V
1 c) S) S: p3 [9 f4 zيەنى كىشى بىرسىگە بىرەر ۋاپا - ياخشىلىق قىلغان بولسا،  ئۇنىڭ بەدىلىگە مىڭ جاپا كۆرگەن تەقدىردىمۇ ئۇنىڭدىن قېچىپ قۇتۇلالمايدۇ. دۇنيادا شۇنداق تۇيغۇلار باركى ، ئۇلار ھەرقانچە قەدىرسىزلەنمىسۇن،  زەررىچىمۇ ئەھمىيىتىنى يوقاتمايدۇ. شۇ تۇيغۇلارنىڭ بىرى ۋاپادۇر. نەۋائى ئاشۇ ھەقىقەتكە تايىنىپ ۋاپانىڭ ماھىيىتىنى دەلىللەر تىلى بىلەن ئېچىشقا كىرىشىدۇ ۋە كەينى-كەينىدىن ھاياتى قىياسلارنى كەلتۈرىدۇ. مانا،دەرەخ. ئۇنىڭ شاخلىرى غىچ مېۋە.  شۇ مېۋە تۈپەيلىدىن كىشىلەر ئۇنىڭغا تاش ئېتىشىدۇ.  تاشلارنىڭ ئاز ياكى كۆپلۈكى  مېۋىنىڭ مىقدارىغا باغلىق.  بۇ ھادىسىنى ھەركىم، ھەرخىل چۈشىنىپ، تۈرلۈك خۇلاسىلەرگە كېلىشى مۇمكىن.  نەۋائى نۇقتىئىنەزەرىدە بولسا شۇ ئاددى ۋەقە بىلەن « بىرۋاپا»  كۆرسىتىپ «مىڭ جاپا» غا دۇچار بولۇش ئوتتۇرىسىدا بىر ئوخشاشلىق بار. شائىر مۇنداق دەيدۇ:
1 Y/ e. t) v1 S  `( B; u6 r; i' r) e
نىچە سەھەر ساچماغ بولسا شاخ ئىشى،
$ r* N8 `. Z' |0 Y( l2 mكۆپرەك ئاتار تاش ئانى تەرگەن كىشى.
" j/ J. l" U% K( ^$ |' S
; O5 k; A3 k" F+ `2 n. Vدەرھەقىقەت مېۋىلىك دەرەخنىڭ شېخى قانچىلىك كۆپ ھوسۇل بەرسە،  تەرگۈچى ئۇنىڭغا شۇنچە كۆپ تاش ئاتىدۇ.  بۇ ئىنكار قىلىپ بولمايدىغان دەلىل. كىتابخان ئۇنى ئۆزىچە مۇلاھىزە قىلىدۇ ۋە دەرەخ شېخىغا تاش ئاتقۇچىلارنىڭ قىلمىشى (ۋاپاسىزلىق) بىلەن،  ھېچقانداق مىننەتسىز مېۋە بەرگەن دەرەخ شاخلىرىنىڭ ساخاۋىتى (ۋاپا تىمالى )  ئوتتۇرىسىدىكى زىددىيەتنىڭ بەكمۇ چوڭقۇرلىقىنى،  ئىنسان تەبىئىتىدە ۋاپا قىسمەت تۇيغۇسىغا ئايلىنىشى زۆرۈرلىكىنى ھېس قىلىدۇ.  تۆۋەندىكى بېيىتتا ئەمدى باشقا بىر قىياسى دەلىل ئوتتۇرىغا قۇىۇلغان:

3 i$ r$ y9 S) ]& _$ Bكان نىچە بەزلى گۆھەرى پاك ئېتەر،
ئالغۇچى كۆپرەك يۈرەكىن چاك ئېتەر.
& j2 b% j- ~9 Y$ q# p+ G$ W
كان دەيمىز، كانچى دەيمىز..  ئەمما بىز ئويلاپ كۆردۇقمۇ، « گەۋھىرى پاك»  بەرگنىگە  قارىماستىن،  نىمىشقا كانچى « كان»  باغرىنى توختىماي چاك قىلىۋېرىدۇ.  بۇ ئىنساپسىزلىقمۇ ياكى بىر قانۇنىيەتمۇ؟  شامنىڭ تەقدىرىمۇ شۇنىڭغا يېقىن.  ئۇ ئۆينى يورۇتقىنى يۇرۇتقان. لېكىن ئۆي ئىگىسى ئۈچۈن ھەر قېتىم شامنىڭ بېشىنى ئۈزۈش بىر قائىدە:
. {. Q$ e) D% l
شام يۇرۇتۇپ ئەۋ ئىچىيۇ تاشىنى،
: M5 g) Q2 _8 \+ k% Oئەۋ ئىگەسى كۆپرەك ئۈزۈپ باشىنى.  

ئەگەر ئالاھىدە ئېلىپ قارالسا، « ھەركىشىگە قىلدى بىراۋ بىر ۋەفا،  مەخلەسى يوقتۇر  كۆرۈبان مىڭ جەفا » سۆزلىرى ئۇقۇغۇچىدا قانداقتۇر ئېغىر قايغۇلۇق كەيپىيات تۇغدۇرىدۇ.  ئاندىن كىيىنكى بېيىتتا  نېمىدۇر ئۆزگىرىدۇ.  شۇ « نېمىدۇر» كىتابخانىدا «جاپا»،«ۋاپا »  دىن  ھېچقانداق غالىپ كېلەلمەسلىككە ئىشەنىچ پەيدا قىلىدۇ. ۋاپادار - گۆھەرلىك كان،  جاپاكەش - كانچى.   ئەلۋەتتە تەمەخور ۋە ئاچكۆز  كانچى ئەمەس،  «كان» بولۇش شەرەپ. شامدا نېمە گۇناھ؟  يورۇقلۇققا موھتاج ئۆي ئىگىسى  ئۇنىڭ بېشىنى تىنىمسىز ئۈزۈپ تۇرسا. بۇ قىياسلارسىز نەۋائىنىڭ ۋاپاغا دائىر ئىلگىرى سۈرگەن پىكىرلىرى شولىسىز چىراغقا ئوخشاپ قېلىپ،  كىتابخان قەلبىدە يارقىن تەسىرات قالدۇرالمىغان بولاتتى.   نەۋائىنىڭ تەلقىنىدە ۋاپانىڭ ئالى باسقۇچى ھاياتتا ئادەمنىڭ  ئۆزىگە مۇناسىپ يار تېپىشى ۋە ساداقەتلىك ياشىشىدۇر.  ئەكىسچە:
- `# j: v# C5 m8 v
ياركى ئايىنى ۋەفا يوق ئاڭا،
% Z* d* n1 x8 g& X6 eشام كەبىدۇركى،  زىيا يوق ئاڭا.

  u5 d# C7 o: ?& x( n1 gۋاپاسىزلار نۇرسىز شامغا ئوخشىسا،  ۋاپادار يار ئۇنىڭ تەتۈرى، ئۇ  - ئۈمىد ئاپتىپى. يەككە -يېگانە ئادەم بولسا ئاپتاپسىز بارلىققا ئوخشايدۇ.  ئۇنىڭ دىل ئۆيىمۇ بىر ياققا قىيسايغان، گويا ئۇ بىرلا تۈۋرۈكلۈك لەمپە.  ۋەھالەنكى ،يالغۇز تۈۋرۈك ھېچقانداق ئۆينى تۇتۇپ تۇرالمايدۇ.  ئىنسانغا ئەگەر پەلەكتىن خار-زارلىق  ۋە قىيىنچىلىق چۈشسە،  بىر نەپەس «ئىزھارى دەرد» ئېيتىش ئۈچۈنمۇ بىر غەمخور كېرەك. « زامانە خەنجىرىدىن يارا»  بولغان كۆڭۈل مەلھىمىمۇ  سېنى چۈشىنىدىغان ياردۇر.
% \# A3 e1 k+ f$ N/ Z8 F$ c* \7 S
" [) f8 L2 E" q. |/ [ھەرنە يىتەر دەھر مەلالى ئاڭا ،
+ p' J( Y9 ^3 G# M, W' x2 y* A$ _: Aئەيلەگەي ئۆز كۆڭلىنى  خالى ئاڭا.

" a7 V$ n' [$ ~/ |4 r7 cيارسىز ئادەم - دىلى مەجروھ ئادەم.  بالا تىغلىرىدىن ئۇنىڭ كۆڭلى ھەمىشە تىلىنغان . «دەرد ئۇنى بىر دەمدە ھالاك »  قىلىشى مۇمكىن.  نەۋئى ئاشۇ پىكىرلىرىدىن چوڭ بىر خۇلاسە چىقىرىپ مۇنداق دەيدۇ:

+ t: E. \# l. Q/ a! Z" O$ ^بەس،  كىشىگە ئۇمر خۇشى يار ئىمىش،
ئۇمر دىگەن يارى ۋەفادار ئىمىش.

بۇ سۆزلەر كۆڭۈلدە ناھايتى بۇرۇن مۆھۆرلىنىشى ۋە ئۇلارنىڭ مەزمۇنى  چوڭقۇر ئىدراك قىلىنىشى كېرەك.  مانا شۇ چاغدىلا يۈرەك ھاۋايى ۋە ئۆتكۈنچى ھېسلاردىن شۇنچە تىز تازىلىنىدۇ. ئادەم ئۆزىنىڭلا ئەمەس، ئۆزگىنىڭمۇ تەقدىرىگە مەسئۇل بولۇشى كېرەك.  تەخمىنى ۋە چالا تەسەۋۋۇرلار تۇزىقىغا چۈشۈپ،  ئۆمرىنى پۇشايمان شاماللىرىغا ئۇچۇرماسلىق لازىم.  ئەكىس ھالدا يالغۇزلۇقتا مانا بۇنداق كېلىشمەسلىكلەر  يۈز بېرىدۇ:  
3 z/ e- S: M1 X8 W0 l5 {
) A. ]$ t, x* n2 ?3 _& Bھەركىشى ئالەمدە ئېرۇر يارسىز،
بىر سەدەفتۇر دۇررىئى  شەھۋارىسىز.

4 \: x% Q2 D' {نەۋائى دەلىللىرىدە يەنە داۋام قىلىدۇ:  « كىشى يالغۇز ئۆزى بولسا،  ئۇنىڭ ھۈنىرىمۇ بولمايدۇ. يالغۇز ئادەم ئارزۇسىغا يىتەلمەيدۇ.  ئاخىر بىر قولدىن چاۋاك چىققىنىنى كىم كۆرگەن! بۈركۈتنىڭ بىر قانىتى سۇنسا، ھەرقانچە تېز ئۇچسىمۇ، بىردەملا ئۇچالايدۇ. تاش بىلەن چاقماق  تاش بىر-بىرىگە ئۇرۇلمىسا،  بىر-بىرىدىن يىراق تۇتۇلسا، ئۇلارنىڭ ئارىسىدىكى مۇساپە،  يەنى پىراق ئىككىسىنلا قاراڭغۇدا قالدۇرىدۇ.»
توغرا، نەۋائى ئۇقۇغۇچىغا بىر قانىتى سۇنغان بۈركۈت پەرۋازىنىڭ ئەھۋالىنى چۈشەندۈرمەكچى ئەمەس.  شائىرنىڭ مەقسىتى:  ھاياتى قىياسلاردا ئالەمدە تەنھا ياشاش مۈشكۈللىكىنى مەنتىقە جەھەتتىن دەلىللەشتۇر.  لېكىن بۇ قۇرلاردا پىكىرلا ئەمەس،  ماددى - جىسمانىي مەنزىرە  ۋە خاراكتېر بار.  بۇنداق پارچىلارنىڭ غايىۋى-ئىستىتىك قىممىتى شۇنىڭدىكى،ئۇلار ئۇقۇغۇچى تۇيغۇلىرىنى جانسىز كىتاب سەھپىلىرىگە «مىخلاپ» قويمايدۇ، بەلكى ھايات،  تۇرمۇش ۋە تەبىئەت ھادىسىلىرىگە جەلىپ قىلىدۇ. نەۋائىنىڭ تەرىپلىرىدە ۋاپا« يارىتىلىشى پاك» ھەم «شۇنداق سۆيۈملۈككى » ئۇنىڭ تازا كۆڭۈلدىن باشقا مەنزىلىمۇ،ئۈلپىتىمۇيوق.ۋاپادارلىق-پاكىزلىق.ۋاپا-روھى بىغۇبارلىق، دىلنىڭ ساپلىقى. لېكىن مۇنداق سۈپەتلىك ئادەم بەكمۇ ئاز.  «بولسىمۇ ئۇنى تېپىش ئاسان ئەمەس» ، دەيدۇ نەۋائى.  شائىرنىڭ ئەڭ چوڭ ئەپسۇسلىرىدىن بىرى مانا شۇنىڭدا.  شۇنىڭ ئۈچۈن  ئۇ «گۈل ئىزدەپ» كۆڭلىنى تىكەنلەرگە تىلدۇرغانلىقى، كىمگە جان بېغىشلىغان بولسا،  ئۇ ئۇنىڭ جەۋر-جاپاسىدىن يانمىغانلىقىنى ھەسرەت بىلەن بايان قىلىدۇ:

- M) j3 W! F- H& wئالەم ئەھلى بىۋەفادۇرلەر، ئالارنىڭ مەيلىدىن،
3 P% C- Q& k; J4 Jئەي كۆڭۈل،بولساڭ،ۋەفا ئايىنىدىن ئاگاھ قايت.
- f" N) s/ E: `9 y, B
نەۋائى كۆپ شېئىرلىرىدا «ئالەم ئەھلى» نىڭ بىۋاپالىقتا كۈن كۆرىدىغانلىقىنى ئېيتىدۇ . ئۇنىڭچە ۋاپالىق كىشىلەرنىڭ ئۆمرى ئالاھىدە تېزلىكتە ئۆتىدۇ . ئۇنى شائىر تاڭ شامىلىغا ئوخشىتىدۇ.
نەۋائىنىڭ «ۋاپا» تەقدىرىگە قاتتىق كۆيىنىشنىڭ  يەنە بىر سەۋەبى بار.  بۇ «خۇددى ھاياغا ۋاپا باغلانغىنىدەك» ۋاپانىڭ ھاياغا چېتىشلىقىدۇر،  «ھەربىر كۆڭۈلگە ۋاپا ئورنىشار ئىكەن،-دەيدۇ شائىر،-ھايامۇ جايلىشىدۇ، ھاياسىزلىق نېمە؟ ھاياسىزلىق- نومۇسنى تەھقىرلەش،  ئۇياتسىزلىقنى ئادەت قىلىشتەك يۈزسىزلىكتۇر.  ھايا ئىنساننى ھايۋاندىن قانچە يىراقلاشتۇرسا، ھاياسىزلىق ئۇنى تىلسىز مەخلۇقلارغا شۇنچە يېقىنلاشتۇرىدۇ.  ھاياسىز ۋە بىۋاپا ئادەملەردە غۇرۇر ۋە پاراسەت بولمايدۇ.  ئۇلار ھالال كىشىلەر قەلبىنى قان قىلىدۇ.  نەۋائى ئۆز ئەسەرلىرىدە: «دەۋر بىۋاپالىرى جەۋرىدىن داد، زامان بىھايالىرى زۇلمىدىن پىغان ۋە پەرياد!دۇنيا تۆرەلگىنىدىن بويان ھېچكىم بۇ ئوتتا مەندەك ئۆرتەنمىگەن،  بىۋاپالىق باشلانغىنىدىن بۇيان ھېچكىم بۇ يالقۇندا مەندەك كۆيمىگەن،  زامان كىشىلىرى بىۋاپالىقىدىن باغرىمدا تىكەن، دەۋر ئادەملىرى بىھايالىقىدىن كۆكسۈمدە تۈگۈن. » دەپ ناۋا قىلىدۇ.
0 p. g8 i9 K8 ~+ S: [  ^3 sشۇنداق، بىۋاپالىق-جاپاكارلىق. ئۇ ئىنسان يۈرىكىنى ئەلەمگە تولدۇرىدۇ. ئۇ ئادەمنى ئادەمدىن يىراقلاشتۇرىدۇ. مېھىر ۋە ئىشەنچىنى كۆيدۈرۈپ كۈل قىلىدۇ.  ھاياسىزلىقچۇ؟  ئۇ -كامىللىق كۈشەندىسى ئۇنىڭ زالىم ۋە يىرگىنچىلىكلىكى شۇنىڭدا. نەۋائى ئېتىقادىدا ۋاپا يولى - بۇ، ھايات ۋە ئادىمىيلىك يولى.  ئۇ يولدىن ئادىشىش - ئىنسانىيلىقتىن ئادىشىش ھىسابلانغان.  شۇنىڭ ئۈچۈنمۇ ئۇلۇغ شائىر «خەمسە » داستانلىرىدا ۋاپا ۋە ساداقەتتە  ئۈلگە بولىدىغان ۋە شۇ پەزىلەتلىرى بىلەن زادى ئۆلمەيدىغان پەرھات ۋە مەجنۇن، لەيلى ۋە شىرىنگە ئوخشاش ئاجايىپ قەھرىمانلار ئوبرازىنى ياراتقانىدى. ھەقىقى شائىرلار ۋاپا جارچىلىرىدۇر.  ئۇلار ۋاپا بىلەن سىردىشىشنى ياقتۇرىدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈنمۇ دانىشمەن  يۈسۈپ خاس ھاجىپ:  

  |+ P" ^2 p1 x, g- T, s, v4 hۋافا قىلسا كىمكى، تاپار ئۇ جەفا،
# k  \* I' H  v+ iتىلەرمەن سوراقلاپ سىنى مەن ۋافا.
' @2 j" s( p1 O% |( wۋافا، ماڭا ئېيتچۇ ساڭا كىم تويار،
- o. B9 }5 ?: G5 v$ hبېرى كەل ، سىر ئېيتاي،  قىلىپ جان پىدا.

دەپ يازغانىدى.  ئەلشىر نەۋائىنىڭ بۇ ماۋزودىكى  ئۆلمەس بېيىتلىرىمۇ ئەنە شۇمئنداق ئىستەكتىن تۇغۇلغان.

wapasiz

داۋاملىق يوللاڭ جىق جىقراق

ئا.ئاسۇق

تېما بىلەن مەزمۇننى ھېچ باغلىيالمىدىمغۇ مەن .

مۇساجان2

نەۋرۇز يوللىغان ۋاقتى  2015-5-18 20:07
2 [6 a6 Y; E, _* R8 sتېما بىلەن مەزمۇننى ھېچ باغلىيالمىدىمغۇ مەن .

مەنمۇ شۇ ھەم چۈشەنمىدىم

bayawan456

نەۋرۇز يوللىغان ۋاقتى  2015-5-18 20:07
تېما بىلەن مەزمۇننى ھېچ باغلىيالمىدىمغۇ مەن .

  {9 U) A7 P0 M) ]5 i4 Lمەن بۇنىڭ داۋامىنى يوللاي ئاندىن چۈشۈنەلەيسىز قېرىندىشىم  .  يانفۇندا خەت يېزىپ بولالماي  ئازراق يوللاپ قويغان  .   داۋامى بار  بۇنىڭ تېخى

نۇرلان

ئەمىسە داۋامىنى ساقلاي.

bayawan456

ئەسلى داۋامىنى  چۈشتىن  يوللىغان ، تور يولىدا مەسىلە كۆرۈلدى.   دەپ  چىقىۋېلىپ  پەقەت يوللانمىدى.  

ئا.ئاسۇق

بولىدۇ. داۋامنى ئوقۇشقا تەقەززامەن

bayawan456

ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم باشقۇرغۇچىلار.  ئەگەر تەھرىرلىگىلى بولسا  ئالدىنقى تېمام بىلەن بىرگە قېتىپ قويغان بولساڭلار.  ھەممىسى بىر تېما بولۇپ تۇرسا  . بۇ ئەمدى تۈگىدى.