نەۋرۇز بايرۈمۈمۈزغا مۇبارەك - مۇكاپاتلۈق (2014-يۈل)

alxir

بايرامدا مەرت بولۇپ كېتۈسۈلەر جۇمۇ

Tursunniyaz

نەۋرۇز ۋە نەۋرۇز مەدەنۈيۈتۈ
9 z9 G4 _; y: I* y8 L8 d( a& ?7 L
1 s& i! E1 ?$ u3 z
  G$ L" i( s) P7 wنەۋرۇز-ېەڭ قەدۈمۈي ، ېۈجتۈماېۈي مەدەنۈيەت ھادۈسۈسۈ.  نەۋرۇز دۇنيادۈكۈ مۈلاد، قۇربان ھېيت ، چاغان قاتارۈدۈكۈ تۆت چوڭ بايرامنۈڭ بۈرۈ ھېسابلۈنۈدۇ.  ېۇنۈڭ ېۈران ۋە توران دۈيارۈدا يېڭۈ يۈل بايرۈمۈ قۈلۈنۈپ ېۆتكۈزۈلۈۋاتقۈنۈغا 2600 يۈلدۈن ېاشتۈ.  بۇ بايرامنۈ ېۆتكۈزۈدۈغان مۈللەتلەرنۈڭ نوپۇسۈ تەخمۈنەن 400 مۈليون ېەتراپۈدا.
نەۋرۇز پەيدا بولغاندۈن كېيۈن ، نەۋرۇز ېۆتكۈزۈدۈغان مۈللەتلەردە نەۋرۇز مەدەنۈيۈتۈ ھادۈسۈسۈ پەيدا بولدۈ.  بۇنۈڭ بۈلەن نەۋرۇز ماددۈي مەدەنۈيلۈك بۈلەن مەنۈۋۈ مەدەنۈيلۈكنۈڭ تەرەققۈياتۈغا تۈرتكە بولۈدۈغان بايرام پاېالۈيۈتۈگە ېايلاندۈ.  نەۋرۇزمەدەنۈيەت ھادۈسۈسۈنۈ مۇنداق ېۈچ جەھەتتۈن چۈشەندۈرۈش مۇمكۈن :

. l3 y# f% W& A6 y. X( m1.نەۋرۇز يېڭۈ يۈل بايرۈمۈ.  چۈنكۈ نەۋرۇز ھەر يۈلۈ كۈندۈز بۈلەن كېچە تەڭلۈشۈدۈغان پەيۈتتە كېلۈدۇ.  يەنۈ 3-ېاينۈڭ 21-كۈنۈ كېچە ساېەت نۆلگە توغرا كېلۈدۇ.  شۇڭا يېڭۈ يۈلنۈڭ باشلانغان كۈنۈ يۈل بېشۈ قۈلۈنغان.  21-مارت ېاپتونوم رايونۈمۈزدۈكۈ تۈركۈ تۈللۈق مۈللەتلەردە يېڭۈ يۈلنۈڭ باشلانغانغانلۈقۈدۈن ېۈبارەت ۋاقۈت ېېڭۈنۈ شەكۈللەندۈرۈپ ، كۈشۈلەرنۈ ۋاقۈتنۈ سۆيۈش ، ۋاقۈتنۈ قەدۈرلەش ، ۋاقۈتتۈن ېۈنۈملۈك پايدۈلۈنۈشتەك رۈقابەت تۇيغۇسۈغا ېۈگە قۈلغان.
2.نەۋرۇز تەبۈېەت ۋە گۈزەللۈك بايرۈمۈ.  نەۋرۇز باشلانغان كۈن تەبۈېەت جانلانغان ، دەل – دەرەخلەر كۆكۈرۈشكە باشلاپ ، تاغ ، ېۈدۈرلۈقلارنۈ يېشۈللۈق قاپلاشقا باشلۈغان ، ېەگۈز ېېقۈپ ، كۈشۈگە ھاياتلۈق ېۈمۈدۈ بېغۈشلۈغان مەزگۈل ھېسابلۈنۈدۇ.  شۇنداق بولغاچقا ، نەۋرۇز ېۆتكۈزۈدۈغان مۈللەتلەردە تەبۈېەتنۈ سۆيۈش ، تەبۈېەتتۈن زوقلۈنۈش ، تەبۈېەتنۈ گۈزەللەشتۈرۈش ېۈچۈن باغ – ېورمان ، گۈل – گۈياھلۈق بەرپا قۈلۈش ېادۈتۈنۈ يېتۈلدۈرگەن.
. u! L, ]+ Z7 ^, L( {8 o3.نەۋرۇز-ېەمگەك بايرۈمۈ ، تەنتەربۈيە بايرۈمۈ ۋە ېەدەبۈيات – سەنېەت بايرۈمۈ.  ېەتۈيازلۈق ېۈشلەپچۈقۈرۈشنۈ ېەۋجۈگە چۈقۈرۈپ ، يېڭۈ يۈلدا تېخۈمۇ مول بايلۈق يارۈتۈش نەۋرۇزنۈڭ ماددۈي مەدەنۈيلۈك ېەنېەنۈسۈ.  تەنتەربۈيە پاېالۈيەتلۈرۈنۈ ېۆتكۈزۈپ ، ېۆزلۈرۈنۈڭ جۈسمانۈي ساپاسۈنۈ ياخشۈلاشقا ېۇل سېلۈش ، ېەدەبۈيات-سەنېەت نومۇرلۈرۈنۈ ېۈجاد قۈلۈپ ، نەۋرۇزنۈ ، كۈشۈلۈك ھاياتنۈ مەدھۈيۈلەش ، بۇ ېارقۈلۈق ېەلگە ېۈجادچانلۈق ، خۇشاللۈق ، مەردانۈلۈك روھۈ بېغۈشلاش نەۋرۇزنۈڭ مەدەنۈيەت ېەنېەنۈسۈ.  ېۇيغۇرلاردا نەۋرۇز قەدۈمۈي ھەم كېلەچۈكۈ پارلاق بايرام.  بۇ بايرام 2000 نەچچە يۈللۈق مۇساپۈنۈ بېسۈپ زامانۈمۈزغا يېتۈپ كېلۈپ ، خەلقۈمۈزنۈڭ مەدەنۈيەت ، تەبۈېەت بايرۈمۈغا ، ېەمگەك ، تەنتەربۈيە مۇسابۈقۈسۈغا ، سەنېەت كۆرۈكۈگە ېايلاندۈ.  بۈگۈنكۈ كۈندە ېۇ تەڭرۈتاغنۈڭ جەنۇبۈي ۋە شۈمالۈدا تېخۈمۇ كەڭ سورۇنغا ، مۈسلۈسۈز جەلپ قۈلۈش كۈچۈگە ۋە تېخۈمۇ پارلاق ېۈستۈقبالغا ېۈگە بولماقتا.  ېۇزاق يۈللۈق تارۈخنۈڭ سۈناقلۈرۈدۈن ېۆتكەن بۇ مەدەنۈيەت ھادۈسۈسۈ كەلگۈسۈدە يەنۈلا ھاياتۈي قۇدرەتكە ېۈگە بولۈدۇ ، ېۇنۈڭ ېەنېەنۈلۈرۈ داۋاملۈشۈدۇ ۋە ېۇنۈڭغا نۇرغۇن زامانۈۋۈ مەدەنۈيەت ېېڭۈ ۋە مەدەنۈيەت پاېالۈيەت مەزمۇنلۈرۈ قوشۇلۈدۇ.
% D5 g$ ]3 G$ yمەنبە:ېوكيان تورۈ

Tursunniyaz

نەۋرۇز توغرۈسۈدا چۈشەنچە
ېاپتۇرۈ : ېابدۇكېرۈم راخمان

1995- يۈلۈ 21-مارتتۈن 25-مارتقۈچە تۈركۈيە جۇمھۇرۈيۈتۈنۈڭ پايتەختۈ ېەنقەرەدە ېاتا تۈرك كۇلتۈر، تۈل ۋە تارخ يۈكسەك قۇرۇمۈ (تۈركۈيە جۇمھۇرۈيۈتۈ ېۈجتۈماېۈي پەنلەر ېاكادېمۈيۈسۈنۈڭ نامۈ)نۈڭ باشقۇرۇشۈدا تۇنجۈ نۆۋەتلۈك خەلقېارا نەۋرۇز سۈمفوزۈيۇمۈ (ېۈلمۈ مۇھاكۈمە يۈغۈنۈ) ېۆتكۈزۈلدۈ. بۇ ېۈلمۈي پاېالۈيەتكە ېۆزبېكۈستان، ېەزەربەيجان، رۇسۈيە، ېۇكراېۈنا، ۋېنگرۈيە، گېرمانۈيە، بۇلغارۈيە، تۈركۈيە، سۈپرۇس، قاتارلۈق دۆلەتلەر ۋە قارا قالپاق، ياقۇتسۈتان، تاتارۈستان، قاراچاي قاتارلۈق ېاپتونوم جۇمھۇرۈيەتلەردۈن 60 دۈن ېارتۇق ېالۈم- مۇتەخەسسۈسلەر قاتناشتۈ. تەكلۈپكە بۈناېەن جۇڭگودۈن مەن <<ېۇيغۇرلاردا نەۋرۇز>> ناملۈق ېۈلمۈي ماقالەم بۈلەن بۇ ېۈلمۈي يۈغۈنغا قاتنۈشۈش شەرۈپۈگە مۇيەسسەر بولدۇم. بۇ خەلقېارا پاېالۈيەتنۈڭ 2- كۈنۈ كەچتە ېەنقەرەدۈكۈ دۆلەتلۈك تەنتەربۈيە سارۈيۈدا 20 مۈڭدۈن ېارتۇق تاماشۈبۈنلارنۈڭ قاتنۈشۈشۈ بۈلەن ھەيۋەتلۈك (نەۋرۇز فېستۈۋال بايرۈمۈ) ېۆتكۈزۈلدۈ. بۇ فېستۋالدا ېۆزبېكستان، تۈركمەنۈستان، قازاقۈستان، قۈرغۈزۈستان، ېەزەربەيجان، قارا قالپاق، تۈركۈيە، سۈپرۇس قاتارلۈق تۈركۈي ېەللەردۈن كەلگەن فولكلور سەنېەت ېۆمەكلۈرۈ ېۆز رايونلۈرۈدا نەۋرۇز بايرۈمۈنۈڭ ېەنېەنۈۋۈ ېادەتلۈرۈنۈ ېەكس ېەتتۈرۈدۈغان تۈياتۈرلاشقان قويۇق مۈللۈي سەنېەت نومۇرلۈرۈنۈ كۆرسەتتۈ. فېستۈۋالغا كونا يۈلغا سۈمۋول قۈلۈنغان (قۈش بوۋاي) بۈلەن ھۆسۈن-جامالۈدۈن باھار قۈياپۈتۈ چاقناپ تۇرۈدۈغان (باي چېچەك) سۈياقۈدۈكۈ (باھار قۈز) رۈياسەتچۈلۈك قۈلدۈ. تۈركۈيە جۇمھۇرۈيۈتۈنۈڭ باشباقانۈ (باش مۈنۈستۈرۈ-زۇڭلۈسۈ) تاڭسۆي چۈلەر خانۈم ساھۈپخان دۆلەتكە ۋاكالۈتەن تۈركۈي خەلقلەرنۈڭ بۇ ېەنېەنۈۋۈ مۈللۈي بايرۈمۈنۈ قۈزغۈن تەبرۈكلۈدۈ. ېۇ تەبرۈك سۆزۈدە، (نەۋرۇز بايرۈمۈ) - ېۇزاق قەدۈمدۈن تارتۈپ پۈتۈن خەلقنۈڭ دۇنياۋۈ بايرۈمۈ بولۇپ كەلگەنلۈكۈ، (نەۋرۇز) - تەبۈېەت بايرۈمۈ بايرۈمۈ، ېەمگەك بايرۈمۈ ېۈكەنلۈكۈنۈ، (نەۋرۇز بايرۈمۈ) ېۈنسانلارغا ياخشۈ تۈلەك، گۈزەل ېارزۈ بېغۈشلايدۈغان، تەبۈېەتنۈ ۋە ېۈنساننۈ قۇۋەتلەندۇرۈدۈغان بايرام ېۈكەنلۈكۈنۈ تەكۈتلدۈ. شۇنۈڭ بۈلەن بۈللە ېۇ ېۈناقلۈق - ېۈتتۈپاقلۈقنۈ مۈسالۈ بولغان بۇ بايرامنۈ دۇنياۋۈ كالېندارلۈق بايراملار قاتارۈدا قۇتلۇقلاش تەشەببۇسۈنۈ ېوتتۇرۈغا قويدۈ.
بۇ قېتۈمقۈ ٭نەۋرۇز سۈمفوزۈيومۈ ۋە نەۋرۇز فېستۈۋالۈدۈكۈ ېەھمۈيەتلۈك بۈر نۇقتا شۇكۈ، ېۈلمۈي مۇھاكۈمە يۈغۈنۈ ۋە فېستۈۋالغا بېغۈشلاپ <<نەۋرۇز>> ناملۈق مەخسۇس بۈر كالېندار ېۈشلۈگەن. بۇ كالېندارنۈڭ ېۈستۈنكۈ قۈسمۈغا مۇقەددۈمە ېورنۈدا ھەرقايسۈ تۈركۈي خەلقلەرنۈڭ (نورۇزنامە) لۈرۈدۈن تۆۋەندۈكۈ پارچۈلار تاللاپ كۈرگۈزۈلگەن؛
$ \. k% Q: i0 A
7 u4 q. R! n5 ?! \7 h9 T- d. G0 v3 J
; @, V! U0 D& Xمەركۈزۈ قۈسمۈغا:
% T% R4 F7 L& B5 l8 mكەلدۈ نەۋرۇز، كەلدۈ بۈگۈن ېەرشۈ بۈنا ېەتكۈلۈ،
بارچە ېادەم كۆڭلونۈ شادۇ-خورام ېەتكۈلۈ.
ھەر كۈشۈ موللاسۈدۈن ېالسۇن دۇېا كۈنۈنلۈكۈ،
مەرۈپەتكە تولدۇرۇپ گۈلۈ - گۈلزار ېەتكۈلۈ.
(ېۇيغۇر)

ېوڭ تەرۈپۈگە:
# Y- T5 b) b+ x3 ?1 vېاشۈق ېولغان جانلار بۈگۈن كېلۇرلەر،
سۇلتان نەۋرۇز كۈنۈ بۈرلۈك بولۇرلەر.
تەبۈېەت جاھاندۈن زۈيا ېالۇرلەر،
ھۈممۈتۈ ېۆزگۈچە نەۋرۇز سۇلتانۈن.
(تۈركۈيە. فۈرسۇلتان ېابدۇل)
, B# s- k; o* A. M0 t
2 V+ P- j* q% Oكەلسە نەۋرۇز ېالەمگە، رەڭ قۈلار جاھان پەيدا،
; ?. y3 x) |# p1 o0 _4 [- o% V9 hېەبۈرلەر ېاۋاز ېۇرۇپ، تاغ قۈلار تۇمان پەيدا.
6 g# _7 ~' y; f6 ~3 v  b* T(تۈركمەنۈستان. مەختۇمقۇلۈ)
  |$ [# p* F8 [" P' V- A0 |
سول تەرۈپۈگە:
نەۋرۇز، نەۋرۇز باھارە،
گۈللەر، گۈللەر ناھارە.
نەۋرۇز كېلۇر، ياز كېلۇر،
* {# I* t  l/ v9 Qگۈل ېۈستۈگە بۇلبۇل ېولسۇن.
2 g7 s: O- X, z6 a(ېەزەربەيجان)
6 |! R" P" n7 r& R7 `# v5 }
* z+ h7 Y. J( X. lنەۋرۇز __ كېچە ېۈلە كۈندۈز ېەشۈت ېولان كۈن،
7 g% x9 ^. ?6 I; v3 Tتۇپراق ېانا تومۇرۈغا قان بېرۈپ چېچەكلەر ېاچاركۈن.
) O/ E8 j) y* |" `; ]: s7 ^; Fيۈل باشۈ تۇرنا قۇشلار قاتار ېۈچۈپ كېلۇر كۈن،
قۇربانلۈق كېسۈلۈپ، قېمۈز، شوبات ېۈچۈلەر كۈن.
(قازاقۈستان)

+ P" ]: E' L& R) R) Z. i
دېگەن بېيۈتلار چۈشۈرۈلۈپ، كالېندارنۈڭ ېوتتۇرۈسۈغا (نەۋرۇز بايرۈمۈ)نۈڭ سۈمۋولۈ سۈپۈتۈدە ېۇيغۇرلارنۈڭ ياش رەسسامۈ ېابدۇشۈكۈر كېرۈمنۈڭ قومۇل خەلقلۈرۈ ېارۈسۈدۈكۈ نەۋرۇز بايرۈمۈ تەبرۈكلەش پاېالۈيۈتۈنۈڭ جانلۈق كۆرۈنۈشۈنۈ ېەكس ېەتتۈرگەن (قومۇل كۆك مەشرۈپۈ)
    دەرۋەقە شۇنداق. (نەۋرۇز بايرۈمۈ)ېۇزاق ېەسۈرلەر مابەينۈدە تارۈخنۈڭ سۈناقلۈرۈغا بەرداشلۈق بېرۈپ، ېوتتۇرا، مەركۈزۈ ېاسۈيا، شەرقۈي ياۋروپا، بالقان يېرۈم ېارۈلۈ، ېوتتۇرا شەرق، ېۈدۈل-ېورال بويلۈرۈ، قۈرۈم ۋادۈلۈرۈ، سۈبۈرۈيە دالۈلۈرۈ قاتارلۈق كەڭ زۈمۈنلاردۈكۈ بارلۈق تۇركۈ خەلقلەر ۋە پارس خەلقلۈرۈنۈڭ ېەنېەنۈۋۈ ېەمگەك بايرۈمۈ، تەبۈېەت بايرۈمۈ، ېۈناقلۈق-ېۈتۈپاقلۈق بايرۈمۈ، ھورلۇك-ېەركۈنلۈك بايرۈمۈ سۈپۈتۈدە ېۇلارنۈڭ ھاياتۈ بۈلەن چەمبەرچاس باغلۈنۈپ كەتكەن. ېۇ دۈنۈي بايراملاردۈن پەرقلۈق ھالدا خەلقۈمۈزنۈڭ ېۈجتۈماېۈي ھاياتۈدا ېۈجابۈي رول ېوينۈغان. ېەسۈرلەر بويۈ ېەۋلادتۈن-ېەۋلادقا ېوتۇپ، كامال تېپۈپ بۈباھا مۈراسقا ېايلانغان. تارۈخنۈڭ ھەرقانداق سوغۇق شاماللۈرۈمۇ ېۇنۈڭ ھاياتۈ كۇچۈنۈ توسۇپ قالالمۈغان. شۇنداق قۈلۈپ، ېەڭ قەدۈمككۈ دەۋرلەردۈن تارتۈپ خەلق ېاممۈسۈنۈڭ ېېھتۈياجۈ بۈلەن شەكۈللەنگەن، ېۈجتۈماېۈي زۆرۈرۈيەت ېاساسۈدا راۋاج تاپقان، چوڭ قارمۇ-قارشۈلۈقلار ۋە توساقلارنۈ يېڭۈپ ېەركۈن قون روھۈ بۈلەن سۇغۇرۇلغان بۇ خاسۈيەتلۈك مۈللۈي بايرام ېۇزاق ۋە باي تارۈخقا ېۈگە بولغان.
" i  o  U$ C9 i  c$ f(نەۋرۇز)__ تۇركچە ېاينۈڭ ېېتۈدۇر. قەدۈمدۈن باشلاپ تۈركۈي تۈلۈدا سۆزلەشكۈچۈ بارلۈق خەلقلەر يۈل باشۈنۈڭ يېڭۈ كۈنۈ ېۈچۈن (نەۋرۇز) نامۈنۈ قوبۇل قۈلغان. (نەۋرۇز) ېەسلۈدە پارۈسچە (نەۋ)-(يېڭۈ)، (رۇز)-(كۈن) دېگەن ېۈككۈ سۆزدۈن تەركۈپ تاپقان بولۇپ، (يېڭۈ كۈن) يۈل بېشۈ دېگەن مەنۈنۈ بۈلدۈرۈدۇ. بۇ نام قەدۈمكۈ سوغدۈ تۈلۈ ېارقۈلۈق تۈركۈي خەلقلەرگە ېۆزلەشكەن.
% d8 R1 V0 `9 b* ?6 t7 Oدەل قۇياشنۈڭ ھەمەل (قوزا-نەۋرۇز) بۇرجۈغا كۈرۈشۈ بۈلەن كېچە ۋە كۈندۈز ۋاقت جەھەتتۈن باراۋەر بولغان كۈن بولۇپ، ېۇنۈ كۆپلۈگەن ېاسترونومۈيۈلۈك پاكۈتلار دەلۈللەپ چۈققان. كونا تەقۋۈم (شەمسۈيە كالېندارۈ، قەمەرۈيە كالېندارۈ، روم كالېندارۈ، قەدۈمۈي تۈركۈي كالېندارۈ، روم كالېندارۈ، قەدۈمكۈ تۈركۈي كالېندارۈ، مۆچەللۈك كالېندار... ) ۋە يېڭۈ تەقۋۈم (گروگورۈېان تەقۋۈمۈ-مۈلادۈيە ۋە ھۈجۈرۈيە كالۈندارلۈرۈ) ېۇستۈدە سەلۈشتۇرما تەتقۈقات ېېلۈپ بارغان ېەتنوگراف. ھ.لوباچۈۋانۈڭ تەكشۇرۈشۈچە، قەدۈمدۈن تارتۈپ ېوتتۇرا ېاسۈيادا يۈل بەشۈ ھەمەل بۇرجۈ (نەۋرۇز)غا توغرا كەلگەن. ساسانۈيلار سۇلالۈسۈ  دەۋرۈدە بۈر مەزگۈل يۈل بەشۈ ساراتان بۇرجۈغا، يەنۈ قۇياشنۈڭ يازدۈكۈ تۈكلەشكەن كۇنۈ - ھازۈرقۈ 21-،22-مارتقا يوتكەلگەن. چۈنكۈ بۇ مەزگۈل خۇددۈ ېۇلۇغ ېۈنسكۈپۈدۈك ېالۈم ېەبۇ رەيھان برونۈ ېېيۈتقاندەك: دەل تەبۈېەت قۈش ېۇيقۇسۈدۈن ېويغۈنۈپ قايتۈدۈن جانلانغان دەۋرۈ؛ باھار يامغۇرۈنۈڭ بۈرۈنجۈ تامچۈسۈ چۈشۈشۈ بۈلەن يەر -زېمۈننۈڭ ېويغانغان دەۋرۈ؛ دەل-دەرەھلەر گۇللەشتۈن مۈۋۈلەشكە، ھايۋاناتلار تۆللەش (شەھۋەت پەيتۈ)تۈن نەسۈل ۋۇجۇدقا كەلۈشكە باشلۈغان دەۋرۈ. شۇنۇڭ ېۈچۈن نەۋرۇز ېالەمنۈڭ باشلۈنۈشۈ ۋە تەبۈېەتنۈڭ يەڭۈلۈنۈشۈغا دەلۈل قۈلۈنغان. (ېۈزاھات----ېەبۇ رەيھان برونۈ) قەدۈمقۈ خەلقلەردۈن قالغان يادۈكارلۈقلار، بۇنۈڭدۈن كورۇشكە بولۈدۇكۈ، كونا تەقۋۈملەرنۈڭ ھەممۈسۈدە (نەۋرۇز)نۈڭ يۈل بېشۈ - يېڭۈ كۈنگە تەقلۈد قۈلۈنۈشۈ قۇياشنۈڭ يۇلتۇزلار تۈركۈمۈ ېارۈسۈدۈكۈ يۈللۈق كۆرۈنمە ھەرۈكەت ېوربۈتۈسۈنۈ ېېتنۈك مەنبە قۈلغان ۋە ېوتتۇرا ېاسۈيا ېاسترونومۈيۈنۈڭ يادروسۈ بولغان (قۇياش مەركەزلۈك)نەزەرۈيۈسۈگە ېاساسلانغان .
7 g$ |1 \) v) R5 i' kنەۋرۇز ۋە (نەۋرۇز بايرۈمۈ)نۈڭ ېېتنولوگۈيۈسۈ ھەققۈدە ېەبۇ رەيھان برونۈ، ېەبۇلقاسۈم فۈردەۋسۈ، مەھمۇت قەشقۈرۈ، ېۆمەر ھەييام، ېەبۇلغازۈ باھارۈدۈن، ېەلشۈر ناۋاېۈي قاتارلۈق بۈيۈك شەرق ېەللاملۈرۈ كۆپلۈگەن مەلۇماتلارنۈ قالدۇرغان. نەۋرۇز ھەققۈدە ېۇلار يېزۈپ قالدۇرغان رۈۋايەتلۈك خاتۈرۈلەرگە ېاساسلانغاندا، نەۋرۇزنۈ يېڭۈ يۈل بايرۈمۈ سۈپۈتۈدە تەنتەنۈلۈك تەبرۈكلەش ېاخمانۈيلار دەۋرۈ (مۈلادۈدۈن ېاۋالقۈ ېۈۋ ېەسۈر) بۈلەن باغلۈنۈدۈغانلۈقۈنۈ مەلۇم بولۈدۇ. شۇ بۇيۈچە ھەساپلۈغاندا (نەۋرۇز بايرۈمۈ) 2500 يۈلدۈن بۇيان ھەرقايسۈ تۈركۈي خەلقلەرنۈڭ تۇرمۇشۈغا ھەمراھ بولۇپ كەلگەن. قۈسقۈسۈ تەبۈېەت قانۇنۈيەتلۈرۈگە ېاساسلانغاندا، بۇ بايرام خۇددۈ ېەبۇلقاسۈم فۈردەۋسۈ ېېيۈتقاندەك (بايراملارنۈڭ شاھۈ) دۇر. يېڭۈ مەھنەت مەۋسۇمۈ باشلۈنۈشتۈن دېرەك بەرگۈچۈ بۇ بايرام خۇددۈ خەنزۇلارنۈڭ (باھار بايرۈمۈ) (چۇنجۈېې 春节) ياپونلارنۈڭ (رۈسان)، سۈلاۋۈيانلارنۈڭ ماسانتا، يونانلارنۈڭ پاترۈخ بايراملۈرۈغا ېوخشاش تەبۈېەتنۈ جانلاندۇرۈدۈغان، ېۈنسان تەبۈېۈتۈنۈ ېويغۈتۈدۈغان سەلتەنەت بايرۈمۈدۇر. شۇنۇڭ ېۈچۈن، تارۈختۈن بۇيان بۇ بايرام تۈركۈي تۈللۈق خەلقلەر ېارۈسۈدا (ېەرگۈنە قون) (ېەرگەنەكو)، (بوز قۇرت)(بوزكۇرت)، (ېۇلۈ كۈن)(ېۇلۈكۇن)، مەۋرۈس ،چاغان قاتارلۈق ناملار بۈلەن ېاتۈلۈپ كەلمەكتە. يېقۈنقۈ يۈللاردۈن بەرۈ تۈركۈيە، ېەزەربەيجان، قازاقۈستان، ېۆزبېكسەن، قۈرغۈزۈستان، تۈركمەنۈستان، قاتارلۈق دۆلەتلەر ېۆزلۈرۈنۈڭ ېەنېەنۈۋۈ يەرلۈك كالۈندارۈنۈ ېۈشلۈگەن. بۇ كالۈندارلارنۈڭ ھەممۈسۈ ېوخشاشلا 3-ېاينۈڭ نامۈنۈ (نەۋرۇز) دەپ ېالغان. دېمەك، تۈركۈي خەلقلەرنۈڭ ېەنېەنۈسۈدە نەۋرۇز ھەم ېاينۈڭ نامۈ، ھەم يېڭۈ يۈل باشلۈنۈدۈغان 1- كۈننۈڭ نامۈ سۈپۈتۈدە ېۈستېمال قۈلۈنغان. بۇنۈڭدۈن كۆرۈشكە بولۇدۈكۈ، ېەنېەنۈۋۈ (نەۋرۇز بايرۈمۈ)نۈ قۇتلۇقلاش ېادەتلۈرۈ بۇ بايرامنۈڭ مەزمۇن خاراكتېرۈگە ماس ھالدا ېاساسۈي جەھەتتۈن ېەسلۈ ھالۈتۈنۈ ساقلاپ كەلدۈ، گەرچە كېيۈنكۈ دەۋرلەردە جۇغراپۈيۈلۈك ېورنۈنۈڭ ېوخشۈماسلۈقۈ، مەدۈنۈي ھايات باسقۇچلۈرۈ ۋە تارۈخۈي سەزگۈرەشتۈلۈرۈنۈڭ ېوخشۈماسلۈقۈ قاتارلۈق ېوبيېكتۈپ ۋە سۇبيېكتۈپ سەۋەبلەر تۈپەيلۈدۈن ھەرقايسۈ خەلقلەرنۈڭ نەۋرۇز ېادەتلۈرۈدە گەرچە بەزۈ پەرقلەر ھاسۈل بولغان بولسۈمۇ، لېكۈن ماھۈيەت جەھەتتۈن ېۈپتۈداېۈ نەۋرۇز ېادەتلۈنۈڭ ېەنېەنۈۋۈ ېورتاقلۈقۈنۈ ساقلاپ كەلدۈ.
+ l4 W5 I' t, S4 b. ?" iېۇنداق بولسا، بۈز تۆۋەندە (نەۋرۇز بايرۈمۈ) پاېالۈيەتلۈرۈدۈكۈ بۈر قەدەر گەۋدۈلۈك تۈپۈك ېۇدۇملارنۈ سېلۈشتۇرۇپ كۆرەيلۈ.

3 _- Q4 X- U% C( J8 V
1.ېوت (ېاتەش)تۈۋۈنۈش

(نەۋرۇز بايرۈمۈ)نۈڭ پەيدا بولۇشۈ ھەققۈدۈكۈ رۈۋايەتلۈك مەنبەلەرگە ېاساسلانغاندا، بۇ بايرامنۈڭ زاروېاستر (زەردوشۈت) دۈنۈغا بۈۋاسۈتە باغلۈنۈدۈغانلۈقۈ مەلۇم بولۈدۇ. زەردوشۈتلۇق تەخمۈنەن مۈلادۈدۈن ېۈلگۈرۈكۈ5-6 ېەسۈرلەردە ېوتتۇرا ېاسۈيادا ناھايۈتۈ كەڭ راۋاجلانغان. زەردوشۈتچۈلارنۈڭ قارۈشۈچە، پۈتكۈل ېالەمنۈڭ ېالەمنۈڭ ېاساسۈنۈ ېۈككۈ قارۈمۇ قارشۈ كۇچ ياخشۈلۈق ۋە يامانلۈق، يورۇقلۇق ۋە قاراڭغۇلۇق، ېۈسسۈقلۈق ۋە سوغۇقلۇق، ھاياتلۈق ۋە ماماتلۈق، گۈزەللۈك ۋە خۇنۈكلۈك ېوتتۇرۈسۈدۈكۈ كۈرەش تەشكۈل قۈلغان. شۇنۈڭ ېۇچۇن ېۇلار دۇنيادۈكۈ بارلۈق ېۈجابۈي ھادۈسۈلەرنۈ ياخشۈلۈق خۇداسۈ ېاھرومازدا (ھورمۇز)نۈڭ، ھەممە سەلبۈ ھادۈسۈلەرنۈ يامانلۈق خۇداسۈ ېەڭرامەييۇ (ېاھرومان دۈۋە)نۈڭ ېۈرادۈسۈگە باغلۈق دەپ تونۈغان. مۇشۇ چۇشەنېچە ېاساسۈدا ېۇلار ېۆزلۈرۈنۈ ھەر خۈل مۇراسۈملۈرۈدا كاېۈناتنۈڭ تۆت ېۇنسۇر(تادۇ)ېۈ-قۇياش(ېوت)، سۇ، تۇپراق، ۋە ھاۋانۈ دۇنيانۈڭ نېگۈزۈ، ېەڭ مۇقەددەس نەرسە دەپ ېۇلۇغلۈغان. بۇلۇپمۇ ېۇلار ېوت قۇياشنۈڭ يەردۈكۈ شەكلۈ (زەررۈچۈسۈ)، ېۇ بارچە گۇناھتۈن تازۈلۈغۇچۈ مۇقەددەس سېھۈرلۈك كۇچ؛ ېوت--تەڭرۈنۈڭ ېۈنسانلارغا ھەدۈيە قۈلغان سوۋغۈسۈ، ياخشۈلۈق خۇداسۈ ېاھرومازدا يامانلۈق خۇداسۈ ېاھرومازدانۈڭ روھۈ دەپ قاراپ ېالاھۈدە ھۆرمەت بۈلەن سەجدە قۈلغان. بۇنداق ېېتۈقاد تۈپەيلۈ مەخسۇس ېاتەشخانلار (ېوتدان) قۇرۇپ، ېۇنۈڭ ېەتۈراپۈدا تۈرلۈك بايرام ۋە مۇراسۈملارنۈ ېۇيۇشتۇرۇش ېوتتۇرا ېاسۈيادا ناھايۈتۈ كەڭ ېومۇملاشقان.
( k% c; D" U  C/ @3 D$ \0 F0 ]
3 W  n) l6 u. y" N2 G# Nېەبۇ رەيھان برونۈ ېۆزۈنۈڭ قەدۈمكۈ خەلقلەردۈن قالغان يادۈكارلۈقلارناملۈق نوپۇزلۇق ېەسۈردە: ...باش باھارنۈڭ 1-كۈنۈ نەۋرۇز كۈنۈ) ياخشۈلۈق خۇداسۈ ېاھرومازدا يامانلۈق خۇداسۈ ېەنگرامەييۇ ېۇستۈدۈن غالۈپ چۈققان مۇقەددەس سانا (كۈن) بولغانلۈقۈ ېۈچۈن، بۇ كۈننۈ خاتۈرۈلەپ بايرام قۈلۈشنۈ يولغا قويغان دەپ يازۈدۇ. بۇ گەرچە ېەپسانە بولسۈمۇ، لېكۈن مەلۇم نۇقتۈدۈن نەۋرۇز بايرۈمۈ نۈڭ زارو ېاسترۈزمنۈڭ يادروسۈ بولغان ېوت ېەتۈقادۈ بۈلەن بۈۋاسۈتە باغلۈندۈغانلۈغۈنۈ چۈشەندۈرۈدۇ. شۇ سەۋەبتۈن، نەۋرۇز بايرۈمۈ نۈ تەبرۈكلەشنۈڭ قەدۈمكۈ شەكۈللۈرۈ ېۈچۈدە ېوت بۈلەن مۇناسۈۋەتلۈك ېادەتلەر ېاساسۈي سالماقنۈ ېېگەلەيدۇ. ېۇيغۇر، ېۆزبېك، تۈركمەن، ېەزەربەيجان، قۈرغۈز،قارا قالپاق قاتارلۈق قاتارلۈق تۈركۈي خەلقلەرنۈڭ يۇرتلۈرۈدا قەدۈمكۈ دەۋرلەردە مەخسۇس قۇرۇلغان چوڭ ېاتەشخانۈلار كوپ بولۇپ، تۈن بۈلەن كۈن دەلمۇ دەل تەڭلۈشۈدۈغان مەزگۈل (22-مارت تاڭ سەھەر ساېەت ېۈچ ېەتۈراپۈدا)دە بۇ ېاتەشخانۈلارغا ېوت يېقۈلغان. كۈشۈلەر ېورنۈدۈن تۇرۇپلا ېالدۈ بۈلەن بايرامنۈ تەبرۈكلەشنۈڭ بۈرۈنچۈ قەدۈمۈ سۈپۈتۈدە لاۋۇلداپ كويۈۋاتقان بۇ ېاتەشخانا ېەتراپۈنۈ ېايلۈنۈپ، خۇشاللۈقلۈرۈنۈ ېۈزھار قۈلۈشقان. ېاندۈن ېۆزلۈرۈ تەييارلاپ بۈرگە ېېلۈپ كەلگەن ېارتۇچ دەرەخنۈڭ شاخلۈرۈدۈن ياسالغان نوكچۈغا ېوتداندۈن ېوت تۇتاشتۇرۇپ، ھەر بۈر ېاېۈلۈنۈڭ دەرۋازۈسۈغا قاداپ قويۇش ېادەتلۈرۈ بولغان. ېۇيغۇرلار ېارۈسۈدا ھازۈرغۈچە داۋاملۈشۈپ كېلۈۋاتقان نوكچا قويۇشېادۈتۈ ېەنە شۇ قەدۈمكۈ نەۋرۇز ېۇدۇملۈرۈنۈڭ داۋامۈ بولۇشۈ ېېھتۈمال. نەۋرۇزدا يېقۈلۈدۈغان بۇنداق ېۈرۈملۈك ېاتەش تۇرۈكمەنلەردە شامۇت(شامان ېوت)، سەبۈرۈيە تاتارلۈرۈدا ېەلشە دەپ ېاتۈغان. شۇ سەۋەپتۈن تاتارلار ۋە ېۆزبېكلەر ېارۈسۈدا ېالاس-ېالس، بالا-قازادۈن خالاس دېگەن تەمسۈل پەيدا بولغان.

* h- Y7 N" n% L8 f% h; \دېمەك قەدۈمكۈ خەلقلەرنۈڭ ېەقۈدۈسۈدە ېوت (ېاتەش) __قۇياشنۈڭ نۇرۈ، ېاللانۈڭ نۇر چۈرۈغۈ، يورۇقلۇقنۈڭ تۈمسالۈ، ېاتەش__ېاي، كۈن، ېۈسسۈقلۈق، يورۇقلۇق، ياخشۈلۈق، خۇشاللۈق دېمەكتۇر.


2..سۇنۈ ېۇلۇغلاش ېويۇنلۈرۈ
" R- ^  L0 }4 P9 ?' Xسۇ__ېالەمنۈڭ نېگۈزۈ ھېسابلانغان تۆت تادونۈڭ بۈرۈ سۈپۈتۈدە قەدۈمدۈن تارتۈپ ېوتتۇرا ېاسۈيا خەلقلۈرۈ ېۇنۈڭغا يۈكسەك ېېتۈقاد قۈلغان ۋە مۇقەددەس پاكلۈقنۈڭ سۈمۋولۈ بولغان. شۇ سەۋەبتۈن ېەبۇ رەيھان برونۈ ېۆزۈنۈڭ قەدۈمكۈ خەلقلەردۈن قالغان يادۈكارلۈقلار ناملۈق ېەسۈرۈدە سۇغا بېغۈشلانغان ېادەتلەر ۋە ېۇنۈڭ مۇراسۈملۈرۈ ھەققۈدە كۆپ توختالغان. سۇ ېېتۈقادۈغا ېاېۈت ھەر خۈل ېادەتلەر مەركەزلۈك ھالدا نوۋرۇز بايرۈمۈدا ېۆز ېۈپادۈسۈنۈ تاپقان. شۇ سەۋەبدۈن نەۋرۇزنۈڭ 1- كۈنۈ تاڭ سەھەردە كۈشۈلەرنۈڭ ھەممۈسۈ دېگۇدەك ېۆيۈدە ياكۈ دەريا بويلۈرۈغا بېرۈپ يۇيۇنۇپ ېۆزلۈرۈنۈ پاكۈزلۈغان، ھويلا-ېارام، مەھەللە كوچۈلارغا سۇ سېپۈپ تازۈلۈغان ھەمدە بۇ يۈل سۇلۇق، مول ھوسۇللۇق بولسۇن دېگەن تۈلەكلۈرۈنۈ بۈر-بۈرلۈرۈگە سۇ سېپۈش ېارقۈلۈق ېۈپۈېادۈلەشكەن. برونۈ نەۋرۇزنۈڭ بۇ قەدۈمكۈ ېادۈتۈ ھەققۈدە شۇنداق يازۈدۇ: ېادەملەر شۇ كۈنۈ (نەۋرۇز كۈنۈ) تاڭ پەيتۈدە ېورۇنلۈرۈدۈن تۇرۇپ قانال ۋە ھاۋزۈلارغا باردۈلەر. ېېقۈپ تۇرغان سۇلارغا روبۈرو تۇرۇپ، بەرۈكەتلۈك بولۇش ۋە ېاپەتلەرنۈ يوقۈتۈش تۈلۈكۈدە ېۇستۈلۈرۈدۈن سۇ قۇيدۈلەر ېۈزاھات--ېەبۇرەيھان برونۈ: قەدۈمكۈ خەلقلەردۈن قالغان يادۈكارلۈقلار، تاشكەنت پەن نەشۈرۈياتۈ. 1965-يۈل-1-توم، 257-بەت بۇنداق ېادەتلەر ھەرقايسۈ تۈركۈي خەلقلەرنۈڭ ېارۈسۈدا يېقۈنقۈ يۈللارغۈچە داۋاملۈشۈپ كەلگەن. سۇ كەمچۈل قۇرغاق رايونلاردا قەدۈمكۈ دەۋرلەردە سۇغا تەشنالۈقتۈن پەيدا بولغان ېەقۈدە تۈپەيلۈ مەخسۇس سۇ خاتۇن ناملۈق مۇراسۈممۇ شەكۈللەنگەنۈدۈ. خۋارۈزم ېوزبەكلۈرۈ ېارۈسۈدا بۇ مۇراسۈم كۇنۈ يېزا قۈشلاق ېاياللۈرۈ چوڭ قونچاق ياسۈشۈپ ېۇنۈڭغا ياشانغان مومايلارنۈڭ قارا كوڭلۈكۈ كۈيگۇزگەن. بۇ قورچاقنۈڭ نامۈ سۇ خاتۇن دەپ ېاتالغان. كۈشۈلەر بۇ سۇ خاتۇننۈ كوتۇرۇشۇپ، ېۇنۈڭغا بېغۈشلانغان مەخسۇس قوشاقلارنۈ ېېيتۈشۈپ، ېوي ېۈگۈلۈرۈ سۇ خاتۇننۈ خۇرسەنلۈك بۈلەن قارشۈ ېېلۈپ، ېۇنۈڭ ېۇستۈدۈن سۇ سېپۈشكەن ھەمدە سۇ خاتۇننۈ كۆتۈرۈپ كەلگەن كۈشۈلەرگە ېۆز ېۈمكانۈيۈتۈ داېۈرۈسۈدە سوۋغا-سالام ېېھسان قۈلۈشقان.
/ l0 r* ~" g; ?- G* F/ i+ P
" T0 u9 U1 k, j  n! H1 Wسۇ خاتۇن قوشاقلۈرۈدا خەلقنۈڭ يېڭۈ يۈلغا بولغان ياخشۈ تېلەك-ېۇمۇدلۈرۈ ېەكس ېەتكەن. مەسۈلەن:


يامغۇر ياغدۇرغۈن، سۇ خاتۇن،
بۇغداينۈ بولدۇرغۈن سۇ خاتۇن.
$ P7 c+ j' f! k, kېەلنۈ تويدۇرغۈن، سۇ خاتۇن،
* ?9 E1 w5 z3 x9 m/ N% C, yسۇ خاتۇن، سۈلتان خاتۇن.

  g  I# x. P. D* Y2 Jھوسوللار مول بولسۇن، سۇ خاتۇن،
8 `1 l' ^( b+ e5 J* Fدېھقاننۈڭ ېۆيۈ تولسۇن، سۇ خاتۇن.
7 g# G: c( h! g7 R6 Jكاززاپنۈڭ ېۆيۈ قۇرۈسۇن، سۇ خاتۇن،
سۇ خاتۇن، سۈلتان خاتۇن.
- \; k" c: Q6 L! r+ U
1 B7 Q, I/ `" rمەرۈكە ېەلچۈسۈ، سۇ خاتۇن،
نەۋرۇزنۈڭ جارچۈسۈ، سۇ خاتۇن.
, C  z, w7 w0 B' P3 d) aشاد-خورام بارچۈسۈ، سۇ خاتۇن،
سۇ خاتۇن، سۈلتان خاتۇن.

$ @+ o2 c0 }' A  H  j
سۇ خاتۇن ېوبرازۈ قەدۈمكۈ خەلقلەرنۈڭ چۈشەنچۈسۈدە زاروېاستر دۈنۈدۈكۈ ياخشۈلۈق خۇداسۈ ېاھرومازدانۈڭ ياردەمچۈسۈ ېۈلاھۈلۈرۈدۈن گۈزەل قۈز سۈماسۈدۈكۈ ېۈنۈمدارلۈق، ھاسۈلدارلۈق، پاراۋانلۈق تەڭرۈسۈ ناخۈت (ېاناختا)غا سۈمۋول قۈلۈنغان. ېۇيغۇرلار ېارۈسۈدا يادا تاش ېەپسۇنۈ (شامان ېېتۈقادۈ دەۋرۈدە كەڭ يېيۈلغان) ۋە ېۇنۈڭ ېۈسلامۈيەتتۈن كېيۈنكۈ ېۈپادۈسۈ بولغان سۇ تۈلەش (زارا خەتمە) مۇراسۈملۈرۈ بولغاندۈن تاشقۈرۈ، سۆگەت تاللۈرۈغا سۇ يۈگۈرتۈپ بۈخلانغان ېاشۇ نەۋرۇز ېايلۈرۈدا مەكتەپ بالۈلۈرۈ، تالۈپلار كوللۈكتۈپ ھالدا دەريا ھاۋزۈلۈرۈغا بېرۈپ سەيلە ساياھەت قۈلۈش، سۆگەت تاللۈرۈدۈن ېۈسقۈرۈت (پۈ پۈ) ياساپ نەي ېورنۈدا چېلۈش، تاللاردۈن پۆپۈك چۈقۈرۈپ، قۈز- چوكانلار گۈل ېورنۈغا چاچلۈرۈ ېارۈسۈغا قۈسۈۋېلۈش (پۆپۈك سېلۈش دۈيۈلۈدۇ)، ېۆزېارا سۇ سېپۈش ېويناش قاتارلۈق مۇراسۈم ېادەتلۈرۈ يېقۈنقۈ يۈللارغۈچە داۋاملۈشۈپ كەلگەن. بۇ ېادەت قازاقلار ېارۈسۈدۈمۇ مەۋجۇد. نەۋرۇز بايرۈمۈ كۈنلۈرۈ قازاق ېوغۇل-قۈزلۈرۈ چۈرايلۈق ياسۈنۈشۈپ، دەريا كۆل بويلۈرۈغا جەملۈشۈپ بايرام تەنتەنۈسۈ قۈلۈشۈدۇ. ېۇ يەردە نەۋرۇز كۆجەسۈ تەييارلاپ ېۈچۈشۈدۇ ۋە ېاقۈنلار نەۋرۇزگە ېاتۈغان ېولەڭلۈرۈنۈ ېېيتۈشۈدۇ يېڭۈ يۈلنۈڭ بەلگۈسۈ سۈپۈتۈدە سۇ بويلۈرۈغا تۈكۈشۈدۇ. ېاتاڭدۈن مال قالغۇچە تال قالسۇن، بۈر تال كەسسەڭ ېون تال تۈك دېگەن ماقال تەمسۈللۈرۈگە ېەمەل قۈلۈشۈدۇ. ناۋادا نەۋرۇز كۈنۈ يامغۇر يېغۈپ قالسا نۇر ياغدۈ، مەرۈكۈمۈز بەرۈكەت تۇغدۈ دەپ ېالاھۈدە سويۈنۈدۇ. نەۋرۇز ېايلۈرۈدا ياغۈدۈغان سېرۈق قارنۈ ېاق قار دەپ ېالاھۈدە سۇپەتلەيدۇ. چۈنكۈ قازاقلارنۈڭ ېېتۈقادۈدا ېاق ھەممۈدۈن ېۇلۇغ، مۇقەددەس نەرسە ھېسابلۈنۈدۇ. نەۋرۇز بايرۈمۈپاېالۈيەتلۈرۈنۈڭ يوقۈرقۈدەك ېادەتلۈرۈ مەزمۇن ماھۈيەت جەھەتتە يەنۈلا سۇ ېېتۈقادۈنۈ ېەكس ېەتتۈرۈدۇ.

, H" j5 S9 V; ]/ w+ v3 B6 ?
6 ]! o8 q* q. H$ e4 ~
6 A0 L- \( Q. G* \3 c/ g9 Q3.ېۈرۈملۈك نەۋرۇز ېېشۈ تەييارلاش ېادۈتۈ
3 }" a. z+ @0 A* N% M
% B; V' X% u8 `7 y. ^نەرۇز بايرۈمۈنۈڭ مەزمۇن ماھۈيۈتۈگە ماس ھالدا نەۋرۇزغا ېاتاپ مەخسۇس جاماېەت يېمۈكۈ تەييارلاش ېوتتۇرا ېاسۈيا خەلقلۈرۈنۈڭ ېەڭ قەدۈمكۈ بايرام ېادەتلۈرۈدۈن بۈرۈ ھېسابلۈنۈدۇ.
- v2 G/ B' H0 `, L0 k3 eېۈسلامۈيەتتۈن بۇرۇن قۇياشقا تۈۋۈنغان ېوتتۇرا ېاسۈيا خەلقلۈرۈنۈڭ قۇياش ھەركۈتۈ بۈلەن نەۋرۇز بايرۈمۈنۈڭ پەيدا بولۇشۈنۈ بۈر بۈرۈگە باغلاپ چۈشەندۇرگەن ھەمدە مۇشۇ ېەقۈدە بويۈچە نەۋرۇز كۈنۈگە ېاتاپ قۇياش(ېۈران تۈلۈدا شەمسۈيە) سۆزۈنۈڭ بۈرۈنچۈ ھەرۈپۈ ش بۈلەن باشلۈدۈغان يەتتە تۈرلۈك (شۇ دەۋرلەردە بايقالغان يەتتە سەييارۈگە تەقلۈد قۈلۈنغان) نازۇ-نېمەتنۈ داستۈخانغا تەييارلاپ نەۋرۇزنۈ قۇتلۇقلقاش ېادۈتۈ بولغان. ېۇلار: شاراب (ېۈزۈم قۈيامۈ) شۈر (سۈتلۈك يېمەكلۈكلەر)، شېرۈن (تاتلۈق يۈمەكلۈكلەر)، شېكەر، شەربەت (مېۋە سۇلۈرۈ)، شام (خۇش بۇي موم، قارۈغاي سېغۈزۈ)، شانە (غورا غۈنچۈسۈ) قاتارلۈقلاردۈن ېۈبارەت، ېۇلارنۈڭ چۇشەنچۈسۈ شاراپ—تۈرۈلۈشكە، شۈر—پاكۈزلۈق—ساپلۈققا، شېرۈن—ېۈناقلۈق—ېۈتتۈپاقلۈق، شېكەر—خۇشاللۈق، مەمنۇنۈيەتكە، شەربەت—ېەدلو—ېۈمانغا، شام—گۈزەللۈككە، شانە—ېۇزۇن ېۆمۈرگە سۈمۋول قۈلۈنغان. يەنە بەزۈ رايونلار (خۋارۈزم ېەتراپلۈرۈ)دا يوقۈرقۈ ېۈرۈملۈك ېادەتلۈرۈ تەقلۈد قۈلۈپ س ھەرۈپۈ بۈلەن باشلۈنۈدۈغان يەتتە خۈل كوك ېوسۇملۇك سەبالما (ياۋا ېالما)، سەۋزە، سامساق، سۈركە، ساتار (تاشگۇل)، سۈياھدان (قاراداناق)، سۈنجد (ياۋا زەيتۇن) قاتارلۈقلارنۈڭ ېۇرۇقۈدۈن ېۆستۈرۈلگەن كوكتاتلار بۈلەن داستۈخان بېزۈتۈلگەن. شۇنۈڭدەك يەنە نەۋرۇز داستۈخۈنۈغا قۇرۇتۇلغان مېۋۈلەردۈن قۈلۈنغان مۇراببا، بويالغان تۇخۇملارنۈ تۈزۈپ، ېوتتۇرۈغا شام يېقۈپ قويۇش ېادۈتۈ بولغان.
8 I6 |- l/ M) |. i$ j9 W7 \0 T% D
/ C4 r1 ~% e2 [% Q- [ېەڭ قەدۈمكۈ نەۋرۇز يېمەكلۈكلۈرۈنۈ تەييارلاش ېادەتلۈرۈنۈڭ 11-ېەسۈرگۈچە يەتۈپ كەلگەن شەكۈللۈرۈ توغرۈسۈدا ېەرەپ ېالۈمۈ ېەل خۈسراۋ دەھلۈۋۈ توۋەندۈكۈ مەلۇماتلارنۈ بەرۈدۇ: …نەۋرۇزدا، 25 كۈن ېالدۈ ساراي ېۈچۈدە 12 بولەك سۇپا ېېتۈز ياسۈلۈدۇ. ېۇلاردۈن بۈرۈگە بۇغداي تېرۈلۈدۇ. باشقۈلۈرۈغا رەت بويۈچە ېارپا، گۈرۈچ، ماش، قوناق، لويلا، نوقۇت، كۇنجۇت… تېرۈلۈدۇ. ېۇلارنۈڭ ھوسۇلۈنۈ يۈغۈشتا ناخشا ېېيتۈپ، ساز چېلۈنۈدۇ ۋە ېۇسۇل ېوينۈلۈدۇ. دان يۈغۈلۈپ بولغاندۈن كېيۈن ېۇنۈ ېېتۈز-مەيدانلارغا چېچۈۋېتۈدۇ. ېەگەر بۇ ېۇرۇقلار ېۈنسە، بۇ يۈلقۈ ېېكۈنلارنۈڭ ېوسۈشۈ ياخشۈ بولۈدۇ، دەپ قارۈلۈدۇ. شۇنداق قۈلۈپ، بۇ كۆكلەر پال ېېچۈش ېۇچۇن ېۆستۈرۈلۈدۇ. ېۈزاھات-- ېوزبەك تۈياتۈرۈ، تشكەنت، 1973-يۈل، 59-بەت.

6 e* P. D. X4 E- m3 {نەۋرۇز يېمەكلۈكلۈرۈنۈ تەييارلاشنۈڭ بۇنداق قەدۈمكۈ شەكۈللۈرۈ كېيۈنچە ېاستا-ېاستا ېۆزگۈرۈپ، ھەرقايسۈ خەلقلەرنۈڭ تۇرمۇش ېالاھۈدۈلۈكۈگە ماس ھالدا بۈر قەدەر مۇقۈملاشقان ېادەتلەرنۈ پەيدا قۈلدۈ. نەۋرۇز ېۈچۈن تەييارلۈنۈدۈغان ېۈرۈملۈك يېمەكلۈكلەردۈن گەۋدۈلۈك بولغۈنۈ ېۆزبېكلەرنۈڭ سۇمەلەك ېېشۈ، قازاق ۋە قۈرغۈزلارنۈڭ نەۋرۇز كۆجۈسۈ، ېۇيغۇرلارنۈڭ نەۋرۇز ېېشۈ، تۈركمەنلەرنۈڭ ېۆسكۈ دەپ ېاتۈلۈدۈغان مۇراسۈم تامۈقۈ قاتارلۈقلارنۈ مۈسسال قۈلۈش مۇمكۈن. بۇ خۈل نەۋرۇز ېاشلۈرۈنۈ تەييارلاش ېۆزۈگە خاس مۇراسۈم شەكلۈدە ېېلۈپ بېرۈلغان. بۇنداق نەۋرۇز ېېشۈ كۆپۈنچە بۇغداي، ېارپا، قوناق، نوقۇت، ماش، گۈرۈچ، تېرۈق قاتارلۈق يەتتە خۈل دان يارمۈسۈ ياكۈ ېۇندۇرمۈسۈ ھەمدە قاق، جۈگدە، چامغۇر، سەۋزە، پۈياز، سامساق، لويلا، بېدە كۆكۈ، ېۆكۈز ياكۈ قوينۈڭ گۆشۈ ۋە كالا پاقالچۈغۈ قاتارلۈقلارنۈ ېارۈلاشتۇرۇپ پۈشۇرغان كۆجە ياكۈ ېۇماچ بولۇپ، ھەر بۈر ېاېۈلە ېۆز ھالۈغا يارۈشا نەۋرۇز ېېشۈ تەييارلاپ مۇراسۈم مەيدانۈغا ېېلۈپ بېرۈپ، كۆپچۈلۈك دەرقەمدە ېولتۇرۇپ بۇ ېۈرۈملۈك تاماققا ېېغۈز تېگۈشۈدۇ. غېرۈب-غۇرۋا پېقۈرلەرگە خەير-ېېھسان قۈلۈشۈدۇ. بەزۈ جايلاردا نەۋرۇز ېېشۈ يۇرت مەھەللۈلەر بويۈچە جاماېەت سورۇنلۈرۈدا چوڭ داش قازان ېېسۈپ مەخسۇس تەييارلۈنۈدۇ. قازاقلاردا نەۋرۇز كۆجۈسۈدۈن باشقا يەنە خېزۈر كېچۈسۈ دەپ ېاتالغان نەۋرۇز كېچۈسۈگە ېاتاپ كۆكلۈك يېمەكلۈك—ېۈرۈسكا (دانلۈق يۈمەكلۈكلەر ۋە كۆكتاتلار)، ېاق يېمەكلۈكلەر(سۈت، ېايران، قۇرت، ېۈرۈمچۈك، شوبات تۆگە قۈمۈزۈ) قاتارلۈقلار ۋە قۈزۈل يۈمەكلۈك(گوشلۇك يۈمەكلۈكلەر) تەييارلۈدۇ. قازاقلار ېارۈسۈدا نەۋرۇزنۈ تەبرۈكلەشنۈڭ ېەڭ كونا، كەڭ تارقالغان سۈمۋوللۇق شەكۈللۈرۈدۈن بۈرۈ ېۆكۈز ېۆلتۈرۈپ، ېۇنۈڭ يېمەكلۈك تەييارلاش ېادۈتۈدۇر. يۇقۈرۈقۈ نەۋرۇز يېمەكلۈرۈنۈ تەييارلاش ېادەتلۈرۈنۈڭ ھەممۈسۈ كۈشۈلەرنۈڭ يېڭۈ يۈلدۈن باياشاتلۈق، شاد-خۇراملۈق ېېلۈپ كېلۈشۈنۈ تۈلەيدۈغان ېارزۇ-تۈلەكلۈرۈنۈ، خەلقنۈڭ نەۋرۇز بايرۈمۈغاغا بولغان كۈچلۈك ېېتقادۈنۈ ېەكس ېەتتۈرۈپ بېرۈدۇ.
' e) l5 w/ k/ f0 F3 G# ?

4.نەۋرۇزنۈڭ سەنېەت ېادەتلۈرۈ

8 p+ _* R- W# y5 U6 E/ }3 Iنەۋرۇز بايرۈمۈنۈڭ قەدۈمدۈن ھازۈرغۈچە ېۈزچۈل داۋاملۈشۈپ كېلۈۋاتقان ېەڭ مۇھۈم مەزمۇنلۈدۈن بۈرسۈ ېۇنۈڭدا كەڭ جارۈ قۈلدۇرۇلغان ېۇنۈۋېرسال سەنېەت ېادەتلۈرۈدۈن ېۈبارەت. نەۋرۇز بايرۈمۈمۇ خۇددۈ ېۇيغۇر مەشۈرەپلۈرۈگە ېوخشاش ھاۋالۈق ۋە مەنزۈرۈلۈك جايلارغا، دەريا ھاۋزۈلۈرۈغا، چۈمەنلۈك مەيدانلارغا، مۇقەددەس ېۈبادەت ېورۇنلۈرۈغا، مەشھۇر سەيلۈگاھلارغا، يۇرت-جاماېەت جەم بولۇپ كوللېكتۈپ تەبرۈكلۈنۈپ كەلگەن، ېەبۇلقاسۈم فۈردەۋسۈ ېۆزۈنۈڭ شاھنامەسۈدە بۇ ھالەتنۈ مۇنداق تەسۋۈرلۈگەن.
' c+ A  N3 {( U) ~$ s5 \
2 @4 {& }" W- D$ k9 Q4 b
جاھانغا زۈيا-نۇر چاچار پادۈشاھ،
بۇ نەۋرۇز كۇنۈ بولدۈ تېخت ېۆزرەجا.
يۈغۈلدۈ ېۇلۇغلار بارۈ شادۇ-خۇش،
مەيۇ، ېۇسسۇل، چالغۇ تېپۈپ كۆپ خورۇش.

+ T" k" i4 d5 G6 Y$ S+ ?3 U/ g
( G; n, ^- j, ^/ o( ]دەرۋەقە، نەۋرۇز كۈنۈ ېەر-ېايال، قېرۈ ياش، مەكتەپ ېوقۇغۇچۈلۈرۈ بايراملۈق كۈيۈملۈرۈ كۈيۈشۈپ سەپ-سەپ بولۇپ، نەۋرۇز بايرۈمۈ شەرۈپۈگە بېغۈشلانغان تۈرلۈك شېېۈر – قوشاق (نورۇزنامە)لار يېزۈلغان تاختۈلارنۈ كۆتۈرۈشۈپ بەلگۈلەنگەن مەيدانغا توپلۈشۈدۇ. ېۇ يەردە يۈرت-مەھەللۈلەر بويۈچە قوشاقچۈلار شېېۈر-قوشاق توقۈشۈدۇ. ناخشۈچۈ-ېەلنەغمۈچۈلەر نەغمە ناۋا قۈلۈشۈدۇ. ېۇسۇلچۈلار ېۇسۇل ېوينۈشۈدۇ. ۋايۈزلار (مەدداھلار) داستان قۈسسەلەرنۈ سۆزلۈشۈدۇ. قۈزۈقچۈلار لەتۈپە-يۇمۇر ېېيتۈشۈپ جاما`ېەت قەلبۈنۈ تېخۈمۇ شاتلاندۇرۈدۇ. كۆچتۈڭگۈرلەر چېلۈشۈپ پالۋانلۈق بابۈدا ېۆزلۈرۈنۈ سۈنايدۇ، چەۋەندازلار ېۇچقۇر ېاتلۈرۈغا مۈنۈپ بەيگۈگە چۈشۈدۇ. ېوغلاقچۈلار ېوغلاق تارتۈپ ېۆزلۈرۈنۈڭ ېات ېۇستۈدۈكۈ ماھارۈتۈنۈ نامايەن قۈلۈشۈدۇ. چاقپېلەك (سارغايدۈ) ېۈستۈدۈكۈ قۈز-يۈگۈتلەر جەمشۈد شاھنۈڭ ھارۋا بۈلەن ېاسماندا ېۇچۈشۈ ېەبۇ رەيھان برونۈ ېۆزۈنۈڭ قەدۈمكۈ خەلقلەردۈن قالغان يادۈكارلۈقلار ناملۈق ېەسۈرۈنۈڭ 254-بېتۈدە: جەمشۈد شاھ مۇشۇ كۈنۈ (نەۋرۇز كۈنۈ) ېۆزۈ ياسۈغان ھارۋۈسۈغا چۈقتۈ. جۈنلار ۋە شەيتانلار ېۇنۈ ھاۋاغا كۆتۈرۈپ، بۈر كۈندە داماۋەنە تېغۈدۈن بابۈلۈگە ېېلۈپ باردۈلەر. ېادەملەر بۇ ېاجايۈپ ۋەقەنۈ كۆرگەچ، شۇ كۈننۈ بايرام قۈلدۈلەر ۋە جەمشۈدنۈڭ ھارۋۈدا ېۈچۈشۈغا تەقلۈد قۈلۈپ، ېارغامچۈدا ېۇچتۈلەر دېگەن رۈۋايەتلۈك خاتۈرە بار. ېېگۈز دار ېۈستۈدە يۈكسەك ماھارەت كۆرسۈتۈۋاتقان دارۋازلار باتۇرلۇق ۋە چەبدەسلۈكۈ بۈلەن پۈتۈن تاماشۈبۈنلارنۈڭ دۈققۈتۈنۈ ېۆزۈگە جەلپ قۈلۈدۇ. سېرۈكچۈلەر كۈشۈنۈڭ ېەقلۈ يەتمەيدۈغان ېاجايۈپ ماھارۈتۈ بۈلەن سېھرۈ ېويۇنلارنۈ كۆرسۈتۈدۇ… قۈسقۈسۈ، ھەر بۈر كۈشۈ ېۆزۈگە خاس سەن`ېەت جارۈ قۈلدۇرۇپ، چەكسۈز شاد- خۇراملۈق ېۈچۈدە بايرام تەنتەنۈسۈ قۈلۈدۇ.

نەۋرۇز بايراملۈرۈدا ېېيتۈلۈدۈغان ناخشا-مۇزۈكۈلار ېاستا-ېاستا قېلۈپلۈشۈپ، مەخسۇس مۇقام بولۇپ شەكۈللەنگەنلۈكۈمۇ مەلۇم. بۇنۈ ېەلۈشۈر ناۋا`ېۈ ېۆزۈنۈڭ چاردۈۋان ېەسۈرۈدە تۈلغا ېالغان نەۋرۇز مۇقامۈ ۋە ېۇنۈڭ ۋارۈيانتلۈرۈ بولغان نەۋرۇز بۈزرۈك، نەۋرۇز ھۈسەيۈن، نەۋرۇز راست، نەۋرۇز سۈلتانۈ قاتارلۈق مۇقام ناملۈرۈ ېۈسپاتلايدۇ.

نەۋرۇز بايراملۈرۈنۈڭ سەنېەت ېادەتلۈرۈ ېۈچۈدە تۈياتۈرلاشقان نۈقابلۈق ېويۇنلارنۈڭ تارۈخۈي مەنبەسۈ ېۈپتۈدا`ېۈ ېوۋچۈلۈق دەۋرۈگە بېرۈپ تاقۈلۈدۇ.
' ]3 {& W* t! s& [
قەدۈمكۈ ېۇيغۇرلارنۈڭ نەۋرۇز بايرۈمۈغا مۇناسۈۋەتلۈك سەنېەت پاېالۈيەتلۈ ھەققۈدە مەلۇمات بەرگەن تاڭ دەۋرۈنۈڭ تارۈخچۈسۈ خۇيلۈننۈڭ مۇزۈكا تەزكۈرۈسۈ ۋە شاڭدانۈڭ تاڭ دەۋرۈدۈكۈ غەربۈي دۈيار ۋە چاڭېەن مەدەنۈيۈتۈ ناملۈق كۈتابلۈرۈدا، ېۇيغۇرلار ېارۈسۈدا نەۋرۇز بايرۈمۈدا ېوينۈلۈدۈغان ېويۇنلار ېۈچۈدە تۈياتۈرلاشقان نۈقابلۈق ېويۇنلارنۈڭ كەڭ ېوموملاشقانلۈقۈنۈ، مۇشۇنداق نۈقابلۈق ېويۇنلار ېارقۈلۈق كونا يۈلنۈ ېۇزۈتۈپ، يېڭۈ يۈلنۈ كۈتۈۋالۈدۈغانلۈقۈ، جۈن-ېالۋاستۈلارنۈ قوغلاپ، خەلققە ېاسايۈشلۈق تۈلەش مەزمۇنلۈ ېوبرازلاشتۇرۈلغانلۈقۈ كۆرسۈتۈلگەن. بۇ ېادەت تاغلۈق ېۇيغۇرلار ېارۈسۈدا كۆپرەك ساقلۈنۈپ قالغان. خوتەننۈڭ تاغلۈق رايونلۈرۈ ۋە قاغۈلۈقنۈڭ چەت-تاغلۈق رايونلۈرۈدا ېوينۈلۈدۈغان شۈر ېويۇنۈ، ېات ېويۇنۈ، يولۋاس ېويۇنۈ، غاز ېويۇنۈ، نەۋرۇز بوۋاي قاتارلۈق نۈقابلۈق ېويۇنلار ېەنە شۇنۈڭ جۇملۈسۈدۈندۇر. ھايۋان نۈقابۈدۈكۈ بۇنداق تۈياتۈرلاشقان ېويۇنلار ېۆزبېكلەر ېارۈسۈدۈمۇ يەنە باھارخانۈم نامۈدۈكۈ نۈقابلۈق تۈياتۈر ېويۇنۈ بولۇپ، ېۇ ناھايۈتۈ قۈزۈقارلۈق ۋاسۈتۈلەر بۈلەن خەلقنۈڭ نەۋرۇز خۇشاللۈقۈنۈ ېوبرازلۈق ېەكس ېەتتۈرۈپ بېرۈدۇ.


5.نەۋرۇز---ېۈلۈم-پەن ۋە مەرۈپەتكەېۈندەش بايرۈمۈ
, E( d2 R$ w/ h% g
نەۋرۇز بايرۈمۈنۈڭ پۈتۈن پاېالۈيەتلۈرۈدۈن مەلۇم بولۇدۈكۈ، نەۋرۇز كۈشۈلەرنۈ ېۈناقلۈق-ېۈتتۈپاقلۈق ۋە كوللېكتۈۋۈزملۈق روھۈدا تەربۈيۈلەشتۈن تاشقۈرۈ ېۇ يەنە كۈشۈلەرنۈ ېۈلۈم-پەنگە ېۈندەيدۈغان مەرۈپەت بايرۈمۈدۇر. بۈز يۇقۈرۈدا كۆرسۈتۈپ ېۆتكەندەك، نەۋرۇز مۇراسۈملۈرۈغا ېۇستازلۈرۈنۈڭ تەشكۈللۈشۈ بۈلەن مەكتەپ ېوقۇغۇچۈلۈرۈمۇ كوللېكتۈپ ھالدا قاتنۈشۈدۇ. بايرام ھارپۈسۈ ېۇستازلۈرۈ ېوقۇغۇچۈلۈرۈغا نەۋرۇزلۇق يازدۇرۈدۇ. ېانا تەبۈېەت ھەققۈدە ھەرخۈل ساۋاتلارنۈ بېرۈدۇ. ېوقۇغۇچۈلارغا ېۆزلۈرۈنۈڭ نەۋرۇزلۇقلۈرۈنۈ گۈللۈك تاختۈلارغا ھۆسنخەت قۈلۈپ يېزۈپ، ېۇنۈ ېاھاڭغا سېلۈپ ېوقۈشۈدۇ. خۈلمۇ خۈل مەزمۇندۈكۈ بۇ نەۋرۇزنامەلەرنۈڭ مەزمۇنۈ ياش ېوقۇغۈچۈلارنۈ ېۈلۈم-مەرۈپەتلۈك بولۇشقا، ېەخلاقلۈق ۋە پەزۈلەتلۈك بولۇشقا، ېۇندەشتۈن ېۈبارەت. مەسۈلەن:
) L/ o2 A5 m) E

9 ]  h5 E. ~% j9 h! k% Mكېلۈپتۇر خۇش مۇبارەك ېۇشبۇ كۈن، يارەنلەر-يارەنلەر،
1 v  b& N$ Y; ]4 r# N& rېەجەپ مۇزلۇق دەرەخلەرنۈ يارار كۈن-كۈندە بورانلار.
) I, N! p0 n' G$ ~, E( iتەرەددۇد بۈرلە مەكتەپتە ېوقۇپ ېوغلانلار-ېوغلانلار،
2 o, x1 e5 x+ I$ l5 P4 z- [. o5 W: e$ kبولۇر بۇ ر كۈنۈ ېالەمدە زور ېۈنسانلار، ېوغلانلار.
2 T. w: X9 v; y

دېمەك،نەۋرۇز بايرۈمۈ تۇركي تۈلۈدا سۆزلەشكۇچۈ بارلۈق مۈللەتلەر جۇملۈدۈن ېۈران خەلقلۈرۈنۈڭ ېېتنۈك تۇرمۇشۈدا ېەنېەنە بولۇپ داۋاملۈشۈپ كېلۈۋاتقان ېۇنۈۋېرسال خاراكتېرلۈك تەبۈېەت بايرۈمۈ بولۇپ، ېۇنۈ خۇددۈ دولان مەشرۈپۈگە ېوخشاش خەلقنۈڭ سەن`ېەت مەكتۈپۈ دېيۈشكە بولۈدۇ.
" y$ s1 X, d3 X7 |' d! V
9 b3 A/ I$ R% T4 V9 sبايراملار ېۈنسانلار بۈلەن بۈرگە پەيدا بولغان ۋە بۈرگە راۋاجلانغان، شۇڭلاشقا بايرامسۈز ېۈنسانۈ ھاياتۈنۈ تەسەۋۋۇر قۈلۈش مۇمكۈن ېەمەس. ۋەھالەنكۈ بايراملارنۈڭ مەزمۇن خاراكتېرۈ ۋە ېېتنۈك مەنبەسۈ بۈر-بۈرۈگە ېوخشۈمايدۇ. دۇنيادۈكۈ بايراملارنۈ مەزمۇن خاراكتېرۈ جەھەتتۈن ېۈككۈ تۈرگە بۆلۈش مۇمكۈن:
3 F% S- J) t4 H/ a* N
+ z9 N+ s: Q+ v/ U5 @  H, P; l7 r' {بۈرۈ، تەبۈېەت ېالۈمۈنۈڭ قانۇنۈيەتلۈرۈگە ېاساسلانغان تەبۈېەت بايراملۈرۈ. بۇنداق بايراملار ېەمگەك ېۈنۈمدارلۈقۈ نۈشانلايدۇ، تەبۈېەتنۈ جانلاندۇرۈدۇ، ېۈنسانۈ روھۈنۈ ېويغۈتۈدۇ. يەنە بۈرۈ، دۈنۈي بايراملار بولۇپ، ېۇ مۇېەييەن دۈنۈي ېۈدېېولوگۈيە ېاساسۈدا پەيدا بولغان. شۇڭا، ېۇنۈڭ مەزمۇن خاراكتېرۈدە بەزۈ دۈننۈي تەركۈبلەر ېۈپادۈلۈنۈدۇ. لېكۈن ېەسۈرلەرنۈڭ ېۆتۈشۈ بۈلەن بۇنداق بايراملارمۇ خەلقنۈڭ ېەنېەنۈۋۈ ېادۈتۈگە ېايلۈنۈپ، تەدۈرۈجۈ ھالدا ېۆزۈنۈڭ دۈنۈي پوستۈدۈن ېايرۈلۈدۇ ۋە يېڭۈچە مەزمۇنلار بۈلەن سۇغۇرۈلۈدۇ.
0 L; X) G! V* y0 ?
. E4 Z8 d# e1 U; C  U- `* U) tبۈز يۇقۈرۈدا شەرھۈيلۈگەن نەۋرۇز بايرۈمۈ دۈنۈي تەركۈبتۈن خالۈي تەبۈېەت بايرۈمۈ بولۇپ، ېەسۈرلەردۈن بۇيان خەلقنۈڭ ياخشۈ ېۈزگۈ-نۈيەتلۈرۈنۈ ېۆزۈگە مۇجەسسەملۈگەن. شۇنداقلا ېۇ، ېۆز نۆۋۈتۈدە ېەمگەك بايرۈمۈ، ېۈناقلۈق-ېۈتۈپاقلۈق-بۈرلۈك بايرۈمۈ، ھۆرلۆك، ېەركۈنلۈك، ېازادلۈق بايرۈمۈ، سەن`ېەت بايرۈمۈ بولۇپ، خەلق ھايات سەزگۈرەشتۈلۈرۈنۈڭ كۆزنۈكۈدۇر. شۇ سەۋەبتۈن خەلقنۈڭ بۇ بايرۈمۈ بەزۈ تارۈخۈي شاراېۈتلاردا خەلق بۈلەن دۈشمەنلەشكۈچۈ كۈچلەرنۈڭ قارشۈلۈقۈ ۋە توساقلۈرۈغا دۇچ كەلگەن بولسۈمۇ، لېكۈن ھېچقانداق بۈر كۈچ ېۇنۈ تارۈختۈن ېۆچۈرۈۋېتەلمۈدۈ. بۈگۈنكۈ كۈندە بۇ بايرام تېخۈمۇ يېڭۈ مەزمۇنلار بۈلەن بېيۈپ، ېوتتۇرا ېاسۈيادۈكۈ بۈر قانچە جۇمھۇرۈيەتلەرنۈڭ يۈللۈق كالېندارلۈق بايراملۈرۈ قاتارۈغا كۈردۈ. 1980-يۈللاردۈن كېيۈن شۈنجاڭدۈكۈ ېۇيغۇر، قازاق، قۈرغۈز، ېۆزبېك، تاتار، تاجۈك قاتارلۈق قېرۈنداش خەلقلەرمۇ ېۆزلۈرۈنۈڭ بۇ ېەنېەنۈۋۈ مۈللۈي بايرۈمۈنۈ ېۆزۈگە خاس ېادەتلەر بۈلەن داغدۇغۈلۈق تەبرۈكلەپ كەلمەكتە. ېۈشۈنۈمۈزكۈ،يېقۈن ېارۈدا خەلقنۈڭ بۇ بايرۈمۈ ېېلۈمۈزنۈڭ كالېندارلۈق بايراملۈرۈ قاتارۈغا كۈرگۈسۈ.
مەنبە:ېۈزمۇېۈز تورۈ

ahat0902

) `. `7 }& E: a5 L; ^/ m
نورۇز دېگەن يۈل بېشۈ،
ياخشۈ تۈلەك تۈلەرلا.
تۈلەكلۈرۈ تۈگۈلسە،
6 Y2 f* A# j7 c6 x% w2 K" ^1 J+ Hبۈر يۈل خوشال يۈرەلا.
( D2 k- Y  g8 S. ]* K1 L/ P
" i% U+ A0 N/ K; C1 T" {8 ~% v% Fراھەت يايراپ ھەر كۈنۈ،
" K( m  s) g  Y- c. ~9 u6 S! [بەخت بۈلەن ېۆتەلا.
% r% V$ k( u' e/ Q$ _& i6 @سۆيۈلگەندەك سۆيەگەننۈ،
! L- t7 s7 k/ [  w# r) j# H# [مېھۈر بۈلەن سۆيەلا.

. R9 J% n8 t$ G$ k5 l7 ~# c+ P8 u+ xېاخشۈمۈسۈ كەچ يېتۈپ،
. W& n& {' X+ Q( j8 s9 w4 }7 c# p* `% sتاڭدا سەھەر تۇرالا.
ماڭا ېوخشاش ېۆزلەمۇ،
7 N& r- b% R: T4 H7 b/ r* e# q  D; K7 |ماڭا بەخت تۈلەلا.

% X' k$ E& U6 _ بەخت-ېامەت ېۆزلەگە مەڭگۈ يار بولسۇن!!! ھەممۈلۈرلانۈڭ نۇرۇز بايراملۈرلاغا مۇبارەك بولسۇن!!!!
" G- U0 {6 z; G: O) y+ }

madatkar

ېەسسالامۇ-ېەلەيكۇم ،روھلاندۈكۈ بارلۈق دوستلار،ھەممۈڭلارنۈڭ نورۇز بايرۈمۈڭلارغا مۇبارەك بولسۇن!!

Tursunniyaz

خاسۈيەتلۈك بايرام — نورۇز
     دۇنيادۈكۈ نۇرغۇن مۈللەتلەر يېڭۈ يۈلنۈڭ باشلۈنۈش كۈنۈنۈ بايرام قۈلۈپ بېكۈتكەن. بۇ بايراملار مۈللەتلەرنۈڭ ېۇزاق ېۆتمۈش تارۈخۈدا شەكۈللەنگەن.
     ېاتا – بوۋۈلۈرۈمۈز باھاردا ېوت - گۈياھنۈڭ ياشناش ھادۈسۈسۈنۈ ، ېوتخۇر ھايۋانلارنۈڭ ېورچۇش دەۋرۈنۈ، شۇنۈڭدەك ھەر يۈلۈ يۇلتۇزلارنۈڭ ېورنۈنۈ كۈزۈتۈش ېارقۈلۈق ، قۇياشنۈڭ بۈر يۈللۈق دەۋرۈنۈ ھېسابلاپ يۈل بېشۈنۈ ېېنۈق بەلگۈلۈگەن . قۇياشنۈڭ ھەمەل بۇرچۈغا كۈرگەن ۋاقتۈنۈ يۈل بېشۈ قۈلغان . دەسلەپتە يېڭۈ يۈلنۈ ‹‹يۈل بېشۈ›› ياكۈ ‹‹كۈن تۇغدۈ››دەپ ېاتۈغان بولسا ، 10- ېەسۈرلەردۈن كېيۈنكۈ ېۈرانلۈقلارنۈڭ ‹‹ نورۇز ›› سۆزۈنۈ قۇبۇل قۈلۈپ ، باھار بايرۈمۈنۈ ‹‹نورۇز›› دەپ ېاتايدۈغان بولغان . ‹‹نورۇز›› دۈكۈ ‹‹نو›› يەنۈ ‹‹نەۋ›› نۈڭ تۈپ مەنۈسۈ ‹‹يېڭۈ››، ‹‹ېېرۈغ›› دېگەنلۈكتۇر. ‹‹رۇز›› نۈڭ مەنۈسۈ ېاپتاپ يەنۈ قۇياش تۇغۇلۇپ پاتقۇچە يورۇق بولۇپ تۇرۈدۈغان چاغ ، دېگەنلۈكتۇر . دېمەك ، نورۇز يېڭۈ كۈن ، قۇياش يېڭۈۋاشتۈن تۇغۇلغان يەنۈ ياشارغان كۈن ، دېگەندۈن ېۈبارەت .
/ R5 h- u# v$ P. M0 R/ s! ^8 N! l* u
     نورۇز ېالتاي تۈللۈرۈ ۋە ھۈندۈ-ېۈران تۈللۈرۈدۈن ېۈبارەت ېۈككۈ خۈل تۈل سۈستېمۈسۈغا تەېەللۇق بولغان ، بۈرقانچە خۈل تۈل ېاېۈلۈسۈدە سۆزلۈشۈدۈغان مۈللەتلەرنۈڭ بايرۈمۈ.

     نورۇز – باھار بايرۈمۈ ، ېۇزاق ېۆتمۈشتۈكۈ ېاغۇنلۈرۈمۈزدۈن باشلۈنۈپ ، خەلقۈمۈز ېارۈسۈدا ېۈزچۈل داۋاملۈشۈپ كەلگەن ېەنېەنۈۋۈ بايرام. يۈسۈپ خاس ھاجۈپ ، نەسۈرۈدۈن رەبغۇزۈ ، ېەلشۈر نەۋاېۈي قاتارلۈق ېۈلۈم ېۇستۈلۈرۈنۈڭ ېەسەرلۈرۈدە نورۇز تەسۋۈرلۈرۈ روشەن كۆزگە چېلۈقۈدۇ . نورۇز يالغۇز دېھقان ، چارۋۈچۈلارنۈڭلا ېەمەس ، ېومۇمۈي خەلقنۈڭ بايرۈمۈ . خەلقنۈڭ قۈش - زۈمۈستاندۈن ېامان چۈقۈپ ، ېۈللۈق ېاپتاپنۈ ېارزۇلۈغان خوشاللۈقۈنۈ ېۈپادۈلەيدۈغان ، ېۆزلۈرۈ تۇغۇلۇپ ېۆسكەن زېمۈننۈڭ كۆركۈگە بولغان مۇھەببۈتۈنۈ ، ېۆز ېارا ھۈممەت - ساخاۋۈتۈنۈ ، ېۈناقلۈقۈنۈ ، بەخۈتلۈك ېەتۈگە بولغان ېۈمۈدۋارلۈقۈنۈ گەۋدۈلەندۇرۈدۈغان ېەمگەك بايرۈمۈدۇر .

3 Q5 P; T/ g( \) S# s$ X      خەلقۈمۈز نورۇز بايرۈمۈنۈ قۇتلۇق ، خاسۈيەتلۈك بايرام دەپ بۈلۈدۇ. نورۇز ېالدۈدا ۋە مەزگۈلۈدە ھەرقانداق كۈشۈ ساۋابلۈق ېۈشلارنۈ قۈلۈشقا تۈرۈشۈدۇ ۋە ېۆزگۈلەرنۈ بۇنۈڭغا رۈغبەتلەندۇرۈدۇ. ېۆتمۈشتۈكۈ ېاغۇنلۈرۈمۈز نورۇزنۈ خاسۈيەتلۈك دېگەن چۈشەنچلۈرۈ بويۈچە ، كۈمكۈ يۈل بېشۈدا ، يەنۈ نورۇز ېەييامۈدا ساۋابلۈق ېۈش قۈلسا  شۇ كۈشۈگە يۈل بويۈ ياخشۈلۈق نېسۈپ بولۈدۇ ، دەپ بۈلەتتۈ. شۇڭا قەدۈمكۈ زاماندۈن تارتۈپ ، كۈشۈلەر يۈلنۈڭ ېامان-ېېسەن ۋە مەنپەېەتلۈك بولۇپ ېۆتۈشۈنۈ ېارزۇلاپ ، نورۇزغا ېاتاپ ھەرخۈل ساۋابلۈق ېۈشلارنۈ قۈلۈش ېومۇمۈي ېادەتكە ېايلانغان . مەسۈلەن: ېومۇمۈي جاماېەت ېۈچۈن پاراۋانلۈق ېۈشلۈرۈنۈ قۈلۈش ، يەنۈ مەكتەپ سېلۈش، كۆۋرۈك ياساش دېگەندەك. يەنە مۇقەددەس كۈتابلارنۈ كۆچۈرۈش ياكۈ كۆچۈرگۈزۈش قاتارلۈقلارمۇ ېەنە شۇنداق چوڭ ساۋابلۈق ېۈشلار جۈملۈسۈدۈن ېۈدۈ . ېۈسلام دۈنۈ قوبۇل قۈلۈنغاندۈن كېيۈنمۇ بۇ ېادەت داۋاملاشقان. شۇنداقلا نورۇز ېەيياملۈرۈ تۇغۇلغان بالۈلارغا ېوغۇل بولسا ‹‹نورۇز››، ‹‹نۇر››، ‹‹قۇتلۇق››، قۈز بولسا ‹‹ېەلانۇر››، ‹‹چۈمەن››، ‹‹بوستان››، ‹‹باھار›› دېگەندەك قۇتلۇق كۈننۈڭ ېاتلۈرۈ ياكۈ قۇتلۇق كۈنگە مۇناسۈپ چاغ ، گۈل - گۈياھ ناملۈرۈنۈ قويغان.

      بۇ قۇتلۇق كۈنلەردە كۈشۈلەر ېۆزلۈرۈ ساۋابلۈق ېۈچۈن ياخشۈ ېۈشلارنۈ قۈلۈش بۈلەن بۈللە ، بۈر- بۈرۈگە ياخشلۈق تۈلۈشۈدۇ . ېۆزېارا يوقلاشقاندا ، سەيلە - تاماشۈلاردا ، مەشرەپ - سورۇنلاردا ، نورۇز ېېشۈ يۈگەندە ېامانلۈق، ياخشۈلۈق تۈلەنگەن بۈيۈت - قۇشاقلارنۈ ېېيتۈشۈدۇ. ېۇستۈكارلار كۆزۈ پۈشقان ۋە قولۈ چۈۋەر شاگۈرتلۈرۈغا ھۈنۈرۈنۈڭ يېڭۈ بۈر ېۇسۇلۈنۈ ېۆگۈتۈپ قويۈدۇ. بۇرۇنقۈ زامانلاردا مەدرۈستە - مەكتەپلەردە موللۈلار تالۈپلۈرۈغا نورۇزنامە يېزۈپ بېرەتتۈ ياكۈ يازدۇراتتۈ.
( J, o3 Y. R6 J/ R9 g
/ ^/ H7 i3 Y  Y3 n# Z     نورۇز كۈنلۈرۈ ھەرخۈل سورۇنلار تۈزۈلۈپ، ېومۇمۈي خەلق سەيلۈسۈ بولۈدۇ. بۇنۈڭ شەكۈللۈرۈ ناھايۈتۈ تولا . بۇلار ېومۇملاشتۇرۇلۇپ ‹‹تۇققۇز توقۇ›› يەنۈ ‹‹تۇققۇز مەرۈكە - مۇراسۈم›› دېيۈلگەن.ېۇلار:

, W& j. l) {6 e0 Y  X& [. h  1 . نورۇز ناغرۈسۈ: نورۇز باشلۈنۈش ھارپۈسۈدا قۈر - يېزۈلاردا نورۇز بايرۈمۈ كەلگەنلۈكۈنۈ تەبرۈكلەپ ناغرا - سۇناي چېلۈنۈدۇ ، ېەل - يۇرت نورۇزغا جابدۇنۈدۇ. ھەممە جاي تەنتەنۈلۈك  ھېيت - بايرام تۈسۈنۈ ېالۈدۇ .
  h  r' X$ B6 \& M7 H/ \
4 ?4 S1 F6 u- \7 P& y  2 . نورۇز تازۈلۈقۈ: نورۇز ېالدۈدا باشلۈنۈدۈغان تازۈلۈق ھەرۈكۈتۈ نورۇزنۈڭ ھارپا كۈنۈ ېەۋجۈگە كۆتۈرۈلۈدۇ . ېېرۈق - ېۆستەڭ، كۆللەرنۈ تازۈلاش، ېېغۈل - ېارانلارنۈ ېېرۈغداش، كوزا - ېۈدۈشلەرنۈ ېوبدان تازۈلاپ، تازا باھار سۈيۈ بۈلەن توشقۇزۇش، ھويلا- ېارام، يول - خامانلارنۈ سېرۈپ - سۈپۈرۈش دېگەندەك.  
9 {" k- V+ ]( J( K* g1 s4 n
   3 . سوغۇق قوغلاش: ھارپا ېاخشۈمۈ يۈگۈتلەر توپ- توپ بولۇشۇپ ، ‹‹ساغانغۇ›› يەنۈ ياغ قاچۈلاپ پۈلۈك چۈقارغان قاپاقنۈ كۆيدۇرۇپ ، يۇرت-مەھەللۈدۈن چۈققۈنۈچە قۈر-سەھراغا يۈزلۈنۈپ سۇغۇق قوغلايدۇ. سۇغۇقنۈ ھەجۋۈ قۈلۈپ قوشاق-بېيت ېېيتۈشۈدۇ . گۈلخان يېقۈپ ، ېەتراپۈدا قۇيۇن ېۇسسۇلۈ ېويناپ چۆرگۈلەيدۇ. بۇنۈڭدا بۈر - بۈرۈگە تەڭكەش قۈلۈنغان تۇققۇز داپ چېلۈنۈدۇ، قۈزۈقچۈلۈق قۈلۈشۈدۇ ، باھار قۇشلۈرۈنۈ دورايدۇ. تاڭ ېاتاردا سوغۇق قوغلۈغۇچۈلار يۇرت-مەھەللۈگە يانغانلۈرۈدا، ھەربۈر ېۆيلۈك ېۆزھالۈغا يارۈشا ھەرخۈل غۈزالارنۈ ېېتۈپ ، ېۆيلۈرۈ ېالدۈدا شۈرەگە تۈزۈپ ، ېۇلارنۈ كۈتۈۋالۈدۇ. بۇ سۇغۇق قوغلۈغۇچۈلارغا بېرۈلۈدۈغان ھاردۇق ېېشۈ، دېيۈلۈدۇ. نورۇز ھارپۈسۈ سۇغۇقنۈ ېۇزۈتۈپ قۇيۇش ېۈچۈن سۇغۇق يېمەكلۈكلەر يېيۈلۈدۇ.
- J0 W* @6 R2 W+ }  4 .يوقلاش: نورۇز كۈنۈ چۈشكۈچە ېاتا- ېانۈلارنۈ ، قېرۈ - ېاجۈز ، مۈيۈپ ، يېتۈم - يېۈسرلەرنۈ ، قەبرۈلەرنۈ يوقلاش بولۈدۇ .
  5 . نورۇز ېېشۈ يېيۈش: نورۇزدا ھەممەيلەن نورۇز ېېشۈ يەيدۇ. نورۇز ېېشۈنۈ ېېتۈشنۈڭمۇ ېۆزۈگە خاس يۇسۇنلۈرۈ بولۈدۇ .
  6   . نورۇز سەيلۈسۈ: نورۇز كۈنۈدۈكۈ يوقلاش ېاخۈرلۈشۈپ ، چۈشتۈن كېيۈن ېۇلۇغ - ېۇششاق ھەممەيلەن سەيلە - تاماشا قۈلۈشۈدۇ ، بۇنۈڭدا نۇرغۇن قۈزۈقارلۈق ېويۇن - تاماشا بولۈدۇ.
  7 . نورۇز يارۈش: نورۇزنۈڭ يالدۇرقۈ كۈنۈ ‹‹يارۈش›› يەنۈ مۇسابۈقە ېۆتكۈزۈلۈدۇ. ېۇ ېاساسەن تەنھەرۈكەت پاېالۈيۈتۈنۈ ېاساس قۈلۈدۇ. مەسۈلەن: چېلۈشۈش، ېات بەيگۈسۈ، ېوغلاق تارتۈشۈش، دارۋازلۈق، يۈگۈرۈش، سەكرەش، ېوقيا ېېتۈش، سالغۇ تاشلاش، ېۈت-قوچقار، خوراز-كەكلۈك سۇقۇشتۇرۇش دېگەندەك.
  8 . نورۇزنۈڭ ېۈچۈنچۈ كۈنۈ يۇرت- مەھەللە بويۈچە چوڭ مەشرەپ ېۆتكۈزۈلۈدۇ.
    9 .نورۇزنۈڭ تۆتۈنچۈ كۈنۈ ‹‹زاراخەتمە›› ېۆتكۈزۈلۈدۇ .
5 f6 z7 x) {0 C; r
     نورۇزنۈڭ يەنە بۈر مۇھۈم خۇسۇسۈيۈتۈ شۇكۈ، بۇ بۈرلۈك ، ېۈناقلۈق بايرۈمۈ. ېۆچ - ېاداۋەتلۈكلەر، جۈملۈدۈن ېارۈغا سۇغۇقچۈلۈق چۈشكەن ېەر- خوتۇنلار يارۈشۈدۇ ياكۈ ياراشتۇرۇلۈدۇ .
5 D' I- L) H" ?+ H
' u1 A7 ~9 E! o( J& x     دېمەك ، نورۇز ېەجدادلۈرۈمۈزنۈڭ ېېتنۈك ھاياتۈدا ېۇزاق يۈللارنۈ باشتۈن كەچۈرۈپ ، يۈپەك يولۈ خەلقلۈرۈ ېالاقە تارۈخۈغا كۆرۈنەرلۈك تۆھپە قوشقان. ېۇ گەرچە يۈراق ېۆتمۈشتە تەبۈېەت ېۈلاھچۈلۈق ۋە ېاتەشپەرەسلۈك پاېالۈيەتلۈرۈنۈڭ مۇھۈم بۈر قۈسمۈ بولغان بولسۈمۇ، داۋاملق راۋاجلۈنۈش ېاساسۈدا ېەنېەنۈۋۈ ېېتنۈك مەدەنۈيۈتۈدە تۆۋەندۈكۈدەك كۆپ قۈرلۈق، رەڭگارەك فولكلور قاتلۈمۈ ھاسۈل قۈلغان :
" Z3 Z) F1 r* w* y
, Y( j0 O  i" e2 _! N      (1) ېۇ بايرام سۈپۈتۈدە ‹‹زاراخەتمە››، ‹‹نورۇز ېايەم››، ‹‹سۇمۇلە زاغان››، ‹‹نورۇز كالۈندارۈ››، ‹‹نورۇز كۆكۈ››،  ‹‹نورۇز تامۈقۈ››، ‹‹ سۇمۇلەك ››، ‹‹ نورۇز بۇلاق ››، ‹‹ نورۇز بوۋاي ›› قاتارلۈق پاېالۈيەتلەر تۈركۈمۈنۈ شەكۈللەندۇرگەن.

     (2) مەشرەپ سۈپۈتۈدە ‹‹سۇمۇز بەزمۈسۈ››، ‹‹نورۇز مەشرۈپۈ›› ،‹‹ كۆك مەشرۈپۈ››، ››نورۇز بايات››، ‹‹نورۇز بۇرزۇك››، ‹‹نورۇز ناۋا››، ‹‹نورۇز ھۈسەينۈ››،  ‹‹نورۇز خارە››، ‹‹يۈپەكچۈلەر نورۇز مەشرۈپۈ››، ‹‹نورۇز مۇقامۈ›› قاتارلۈق پاېالۈيەتلەر تۈركۈمۈنۈ شەكۈللەندۇرگەن .
! J4 x. ~* G! ~- P7 @9 q
    (3)  ېۇ شېېۈرۈي ماھارەت سۈپۈتۈدە ‹‹بالۈلار نورۇزنامۈسۈ››، ‹‹نورۇز قوشاقلۈرۈ››، ‹‹باھارۈيات قەسەملۈرۈ›› قاتارلۈق بېيت - بېغۈشلۈما، ېۈجادۈيەت سېكۈلۈنۈ شەكۈلەندۇرگەن .

    (4) ېۇ تەنھەركەت سۈپۈتۈدە كۆپلۈگەن ېويۇن- تاماشا ۋە بەيگە پاېالۈيەتلۈرۈ تۈركۈمۈنۈ شەكۈللەندۇرگەن . بۇلارنۈڭ ھەر قايسۈسۈ خۇسۇسۈيدا مەخسۇس يېزۈش مۇمكۈن.

( k* m- V8 Z8 H0 o. z     شۇڭا نورۇز - ېەنېەنۈۋۈ مۈللۈي بايرام ، ېەمگەك بايرۈمۈ، دوستلۇق ، ېۈناقلۈق بايرۈمۈ، ساۋابلۈق بايرۈمۈ، ېامانلق بايرۈمۈ، شادلۈق بايرۈمۈدۇر. ېۈشۈنۈمۈزكۈ، خەلقۈمۈز ېۇنۈ ېۈناقلۈق ۋە زامانۈۋۈ ېاڭنۈ تەرغۈپ قۈلغۇچۈ ھېكمەت ۋە سەنېەت چېچەكلۈرۈ بۈلەن بېزەپ ، مۈللۈي مەدەنۈيتۈمۈزنۈڭ نادۈر جاھاننامەسۈ ۋە ېۈپتۈخارلۈق قامۇسۈغا ېايلاندۇرغۇسۈ .
5 e. R: i) }, {مەنبە: تەڭرۈتاغ تورۈ

salamjan33

روھلانداشلارنۈڭ نۇرۇز بايرۈمۈغا مۇبارەك بولسۇن.
% h8 J4 f8 V: |- P/ _

yaxaugilan

روھلان تۇردۈكۈ بارلۈق ېۇستازلارنۈڭ نەۋرۇز بايرۈمۈغا مۇبارەك بۇلسۇن ھارمۈغايسۈزلەر

tohtaji

روھلان توردۈكۈ بارلۈق تورداشلارنۈڭ نورۇز بايرۈمۈنۈ قۈزغۈن تەبۈرۈكلەيمەن.

alxah1

سەپۈرا يوللۈغان ۋاقتۈ  2014-3-20 19:02
4 n4 @* p$ _% {8 i( }مەن بۈگۈن دۈۋانغا ېولتۇرۇپ باقاي،ھەممەيلەننۈڭ نۇرۇز ب ...

7 l" H6 H  e0 @+ v5 Qنەۋرۇز بايرۈمۈڭلارغا مۇبارەك بولسۇن，رەخمەت سۈلەرگە.