مۇختەرباي كېپقاپتۇ

tumar

 ''ئېشەك ئۆلسە مۈڭگۈزى ئۇسۇل ئويناپتۇ '' دىگەندەك ، مۇنۇ قەرىزدارچىلىقتىن قۇتۇلالماي يۈرسەم مەشرەپ ئويناش يارىشارما ماڭا ؟ بىر تەرەپتىن قەرىز ئىگىلىرى قەرىز سۈيلەۋاتقان  ئەتىگىچە بەرمىسەڭ ئۈستۈڭدىن ئىستىمالچىلار جەمىيىتىگە ئەرىز قىلىمىز دەپ ........

قەرزنى ۋاقتىدا قايتۇرۋېتىڭ باي ئاكا،3.15غا ئاز قالدى!

muhterbay

خوش ، شۇنداق قىلىپ نەگە كېلىۋىدۇقا ؟ ھە توغرا ، ناخشىنىڭ گېپىنى قىلىۋېتىپتىكەنمىز . راستىمنى دىسەم ناخشا ئېيتىشنى قاچاندىن باشلاپ توختاتتىم ئۆزۈمنىڭمۇ ئېنىق ئېسىدە يوق . 40 - يىللارنىڭ ئوتتورىدىمۇ ياكى ئاخىرىداراقمۇ ؟....مەلۇم بىر سورۇندا ئېيتقاندىن كېيىن توختىتدىممۇ ۋە ياكى قايسىدۇر بىر چىرايلىقنىڭ دەردىدە تولىمۇ ئايدىڭ كېچىلەرنىڭ بىرىدە كوچىدا توۋلىغان ناخشام بىلەنمۇ ؟ .....
ئۇ چاغدىكى ناخشىلار ئاجايىپ ناخشىلار ئىدى . ناخشىمىزدا كۈچ ، ناخشىمىزدا غورۇر ، ناخشىمىزدا مۇھەببەت ، ناخشىمىزدا نەپرەت... بىر كىم ئاڭلىسا يەنە ئاڭلىغۇسى كېلىدىغان ناخشىلار ئىدى .  ئۆزىنى ئۇنتۇپ ئاڭلىغانلارغا قاراپ ئۇلاپ - ئۇلاپ ئېيتقۇمىز كېلىدىغان ناخشىلار ئىدى . ھەتتىگىنەي .....شۇ ناخشىلار بىلەن ئۆلۈپ كەتمەي نىمىگىمۇ سۆرىلىپ يۈرىدىغاندىمەن ھە ؟ ئۇ زامانلاردىكى قىزلار مىلتىق كۆتۈرۈپ جەڭگە ئاتلانسا مۇنۇ زاماننىڭ قىزلىرى ئاۋۇ '' كىچىك ئاپام '' دەك ئۆزىدىن كىچىك بالىلارنىڭ كەينىدى قاش ئېتىپ يۈرگەن . ئوڭ كۆزدە بېقىپ قويمىساڭ ''تاز '' ، جىرتاق '' ، '' مىرتاق '' ....دەۋاتقان .... مۇشۇنداق خوتۇنلارنىڭ دەستىدىن ھېلىمۇ بېشىمىزدا شۇنچىلىك بولسىمۇ چېچىمىز تۇرىدىكەن ، كۆزىمىز ئەلەس چىقىپ كەتمەيدىكەن . قارغۇنى ھاسىدىن ئايرىمىغان ئېگەم ئادەمنىڭ جېنىنى خويمۇ چىڭ يارىتىپتكەن . بۇلارنى ئويلىسامغۇ تۇرۇپ ئادەم بولغۇچە بىرە قوي ، ياكى كالا ياكى موزاي....
موزاي.......ئەستەخپۇرۇللا ! ئەسلى ناخشىنىڭ ئەمەس موزاينىڭ گېپىنى قىلىپ بېرىۋېتىپتىكەنمەنغۇ سىلەرگە ؟ ۋاي....سىلەرمۇ دەپ قويمايزە........
شۇنىڭ بىلەن ئىزدەپ قالدىم ھە ھېلىقى موزاينى،  ئۇددۇل خوشنامدىن سورىسام  ياندىكى خوشنامنىڭ ھېلىقى چىشى موزىيى بىلەن بىر- بىرسىنىڭ قۇيرىقىدىن مەھكەم تۇتۇشۇپ چىقىپ كەتكىنىنى كۆرگەنىكەن . ئاخىرى بولماي ياراق ئېتى بار بۇرادەرلىرىمدىن تۆتنى چاقىرىپ كەلدىمدە ئۇيىقى سۇلتان ئۈۋەيىس مازار ، تار ، سۈپتايغىچە ، بۇيېقى پەنجىم ، نوغايتۇ ، دادامتۇغىچە بىز بارمىغان ئېتىز ، بىز كىرمىگەن قوتان قالمىدى . ھەتتا شەھەردىكى مېھمانخانىلارغىچە كىرىپ چىقتۇق . ئاقتىمۇ يوق ، كۆكتىمۇ يوق . ئاخىرى بۇ گۇيلار بىر بولسا سۆۋىت تەرەپكە ئۆتۈپ كەتتى ، بىر بولسا بۇ ئىككىسىنى تاشقى پىلانىت ئادەملىرى تۇتۇپ كەتتى . ئەمدى تېپىلمايدۇ دەپ يېنىپ كېلىشتۇق .
توۋۋا ! باش ئاغرىسىمۇ شۇنچە ئاغرىيدىكىنە ؟! نە بىر ئەتكەن چاي ، نە بىر مىشكاپ سامان تېپىلامدۇ بۇ ھويلىدا ؟ خورىزىڭ بىر تەرەپتىن قىچقىرىۋاتقان . بالاڭ لەغمەن يەيمەن دەپ يىغلاۋاتقان . كوچىنىڭ ئۇ بېشىدا توي ، بۇ بېشىدا مۇسىبەت . ئېسىلىپ ئۆلىۋالغانلارنىڭمۇ يەتتە ، قىرىق ، يىل نەزىرىنى ھەشەمەتلىك بېرىدىغان بولۇپ كەتتى دىسە بۇ كىشىلەر . شۇنى قىلغاننىڭ ئورنىغا ئاۋۇ ھەسەن بەڭگىدىن تۇل قېلىپ،  تورۇسىدىن ئاسماننىڭ يېرىمىنى كۆرگىلى بولىدىغان ئۆيىدە چوڭ - كىچىك تەرىتى ئورنىدا بوپقالغان نېرۋىسى ئاجىز خوتۇنغا بىر خالتا ئۇن ، بەش كېلۇ ماي ئېلىپ بەرگەن بولسىزە خەقلەر قانچىلىك خاپا ، بىز قانچىلىك خوش بوپكېتەر ئىدۇق ھە؟
مۇشۇنداق گۇيلارنىڭ دەستىدىن ئادەمدىن ئېلھام قېچىپ ئەلكۈيى مۇنبىرىگىمۇ تۈزۈك كىرەلمەيۋاتىدۇ كىشى . قۇرۇق كىرەي دىسەڭ ياش بىريەرگە بارغاندا سەت تۇرىدىكەن . ئازراق بىرنىمە كۆتىرىپ كىرەي دىسەڭ ، كىچىكلىرىڭدىن چوڭلىرىڭ يامان . بۇلاپ - تالاپ ، ھېچنىمە قالمىغان تۇمىقىڭنىڭ ئىچىنى يالاپ ...دىگەندەك .

pariay

شۇنداق قىلىپ كاللىغا ئېغىر غەم چۈشۈپتۇ دە مۇختەر باي،،  

didar0996

ھە جىرتىغىم كەللىما ؟ تۇماق تېشلىقتۇ ؟   

otyak

بىرى كەلسە ، بىرى كېتىپ،يۇرەركەن ،
بۇ سوقۇشقاق چۆجە -خوراز قىزتاركەن .
تىما يېزىپ يوللاپ قالسا بىراۋسى ،
مۇنبەر ئەھلى مەستانىكەن-خۇماركەن .

__ ئوتياق

didar0996

  
      مۇشۇ مۇختەربايمۇ دىگەن بىلەن يامان تاز ھە ، ئەمىلىيەتتە ۋاي دىگۈدەك نە چىرايى نە يانچۇقتا بىرە تال پۇچۇق تەڭگىسىمۇ يوق قىپ -قىزىللا يالاڭتۆش .

    ئۆزىمۇ ئېيتىپتىغۇ ئەنە :
"ئادەم دىگەننىڭ چىرايى يېشىغا مۇناسىپراق بولمىسا پەقەت بولمايدىكەن قاراڭلار . مىسالەنگە مانا مەن . يېشىم قىرىقتا بولغان بىلەن مېنى كۆرسىڭىز ئاز كەم 50 - 55 لەردە بار دىيىشىڭىز ئېنىق .  - ئەي خۇدا شۇنچىلا  بوي - بەسىت ، شۇنچىلا قاش - كۆز ، شۇنچىلا گەپ ، شۇنچىلا '' ھۈنەر '' ....بېرىپسەنۇ مۇشۇ يۈزۈمدىن كىچىككىنە ئېيتىۋەتكەن بولساڭ قانچىلىك رازى بوپكېتەر ئىدىم ھە..... '' دەپ يۇم - يۇم يىغلاپ مۆلدۈر سوقىۋەتكەندەك ئوڭغۇل - دوڭغۇل بوپكەتكەن يۈزلىرىمنى ئېرتىپ كىچىككىنە پەسلىگەندەك بوپتىمەن ......."

     شۇنداق قىلىپ بۇ جىرتاق ھىلىقى "ھۈنەر" لىرىنى تولا ئىشقا سېلىپ ئاخىر بىر كۈن بېلىقتەك نەقلا تورغا چۈشۈپ قاپتۇ . ئۇنىڭ قىلمىش -ئەتمىشلىرىدىن شىكايەت قىلىنىپ سوت ئېچىلىۋاتقان كۈنى سوتتىكى تەكشۇرۇشلەر ئاخىرلىشىپ ، ئۇنى ئاخىرقى پىكرىنى بايان قىلىۋېلىشقا پۇرسەت بەرگەن مىنوتلاردا باي شۇنداق سۆزلەپ كېتىپتۇكى :
- مانا كۆرۈپ تۇرۇپسىلەركى چىراي شەكلىم نەق قاراقچى ، باندىتقىلا چۈشىدۇ . چىرايىم سەت بولسىمۇ ، قوتۇر بولسىمۇ  سەل سۈزۈكرەك بولسا نىمە دەي ،  خاڭدىن چىققان كۆمۈرچىمۇ مەندىن تۈزۈكرەكتۇ بەلكىم . يا مۇقىم كەسپىم ، يا تۈزۈكرەك ئۆي بىساتىم يوق .مۇھىم ھۆكۈمەت ئورگانلىرىدا بىرە تۇققىنىم بولسا بىر كاشكى ...ئۇنى ئاز دەپ رەھمەتلىك دادام ھەممە دەرتنى ماڭا تاشلاپ ، بالدۇرلا كېتىۋاپتىكەن .
خەقنىڭ ئاتا -ئانىسى ئۆلۈپ كەتسە ، نەچچە يەردە ئۆي -زىمىن ،داچا ، بانكىدا ئالتۇن -كۈمۈش ئاقچا مىراس قالىدىكەن . مېنىڭ دادام ئۆلۈپ كەتكەندە ئاپام بىلەن بەش بالا ماڭا پاك -پاكىز مىراس قاپتىكەن ...
-ئەمما لېكىن خۇدايىم ئوڭ كۆزىدە قاراپ ، يۇلتۇزۇمنى ئوت يۇلتۇزلۇق قىلىپ يارىتىپ قويۇپتىكەن دىسە ، سەت بولغۇنۇم بىلەن مېھرىم ئىسسىق تازمەن جۇمۇ بۇ دۇنيادا ... شۇڭىچۇ مۇشۇ قىز -چوكانلارنىڭ دەردىدە نىمە كۆرسەم ئەرزىيدۇ . مۇشۇ قاملاشقان ، پۇلدار ، ھوقۇقدار ئەرلەر نىمە دەپ بىر خوتۇننىڭ كۆڭلىنى ئۇتالمىدى ؟ نىمە دەپ مەندەك بىر گىلدىڭشىپ تۇرىدىغان ، بېشىدىن يىللار بويى ئەسكى تۇمىقى چۈشمەي تېكە پۇراپ تۇرىدىغان "كۆك ياقىلىق" نى خوتۇنلىرىدىن كۈنلەپ سوتقا تارتتى ؟ سەۋەبى زادى نىمە ؟
-ھۆرمەتلىك باش سوتچى :
-مېنىڭ يەنە دەيدىغانلىرىم تۈگىدى . سوت يېپىلسۇن ! باي ئېتىلسۇن ! -دەپ ھۆكۈم چىقىرىڭ !!!

pariay

دىدار قىزنىڭ سوتخانىدىكى سۈرلۈك چىرايى كۆز ئالدىمغا كىلىۋاتىدۇ ؟ بىچارە مۇختەر باي ئاخىرى دىدار قىزنىڭ قولىدا سوتلىنىپ ئېتىلىشقا بۇيرۇلۇپتۇ ئەمەسمۇ ؟ ئەمدى قانداق قىسمەتلەرنى بېشىڭىزدىن ئۆتكۈزەرسىزكىن قېنى ،،،

didar0996

مۇنبەر ئەھلى مەستانىكەن-خۇماركەن ،
شۇڭا دىدار ئېسىۋالغان تۇماركەن .
تەڭ كېلەلمەي بۇ مۇختەرباي دىدارغا ،
يوق يېرىدە دائىم كاڭشىپ تۇراركەن .  

0998bahar

بۇ تىمىنى يەنە بىر كۆرۈپ شۇنداق كۈلۈپ كەتتىم.
دىدار خانىمنىڭ ئوچۇق-يورۇق ۋە يۇمۇرلۇق سۆزلىرىنى ئوقۇشمۇ  بىر راھەتكەن دېسە.
يېقىندىن بىرى مۇنبەردىكى كونا  دوسلار يوقاپ كەتتى.
دىدار، سەھرا، ئايبەرچىن، گۈزەل، زاكىرە، رەيھان، كۈنقىز،  گۈل كاپىتان، بەرنا، بۇلبۇلگويا، خۇشرۇي، بىگانە، ئايتۇغ، يالپۇز، ئاتىكەم، چىنار، پارىئاي... يەنە جىقلا قىزلار بار ئىدى.
ئۇلارنىڭ تىمىسىنىمۇ كۆرگىلى بولمايدۇ.

paryat

مۇختەرباي يوقاپ كېتىۋىدى،ماۋۇ سايماخۇنمۇ قىنىدىن چىقمىغان......تاياق ئوشتۇۋىتەيمۇ باي ئاكا؟