ئۆزىنى تونۇش ئۆزىدىن ھالقىشنىڭ ئاساسى

adiyat

	تادۇ ئەپەندىم ئىشنى مائارىپتىن باشلايلى .  مۇئەللىم بىلەن <تەگ> نىڭ گىپىنى قىلشقانتىڭلار ... ھازىر بۇ <ئۆز>لۈك توغورلۇق پاراڭلاشقانكەنمىز مائارىپنى <تەگ>دىن باشلاپ قوپۇرۇپ چىقايلى  بولامدۇ؟ مائارىپ ھەققىدە با   پاراڭلاردىن ئىنىق، چۈشۈنۈشلۈك  بىر ئۇقۇمغا ئىگە بولۇش مۈمكىن ئەمەس.( مىجەزىمگە چۈشمىدى). يىڭىسىنى ياكى ئەسلىسىنى تۈرلەندۈرۈپ تىپىشقا توغرا كىلىدىكەن. بۇ مۇنازىرە قانچە ئۇزۇن داۋاملاشسا مەيلى . مىنىڭ تاقىتىم بار . قۇلۇقۇم  سىلەردە

turditohti

	بۇ 50قەۋەتتىكىadiyat يوللىغان 2011-07-04 20:26 غا قارتىلغان : تادۇ ئەپەندىم ئىشنى مائارىپتىن باشلايلى .  مۇئەللىم بىلەن <تەگ> نىڭ گىپىنى قىلشقانتىڭلار ... ھازىر بۇ <ئۆز>لۈك توغورلۇق پاراڭلاشقانكەنمىز مائارىپنى <تەگ>دىن باشلاپ قوپۇرۇپ چىقايلى  بولامدۇ؟ مائارىپ ھەققىدە با   پاراڭلاردىن ئىنىق، چۈشۈنۈشلۈك  بىر ئۇقۇمغا ئىگە بولۇش مۈمكىن ئەمەس.( مىجەزىمگە چۈشمىدى). يىڭىسىنى ياكى ئەسلىسىنى تۈرلەندۈرۈپ تىپىشقا توغرا كىلىدىكەن. بۇ مۇنازىرە قانچە ئۇزۇن داۋاملاشسا مەيلى . مىنىڭ تاقىتىم بار . ....... ئادىيەت ‹‹تەگ››نى چۈشىنەلمىگەن بولساممۇ،ئۆزلۈك توغرىسىدا پىكىرىمنى ئوترىغا قويغىنىم ئىسىمدە،سىز مائارىپ توغرىسىدىكى مۇناسىۋەتلەر توغرىسىدا گەپ قىلىشىمىزنى ئوترىغا قۇيۇپسىز،بۇ ياخشى بوپتۇ،سىزگىمۇ باشقىلارغىمۇ بۇ مەسىلە ئېنىق،مىنىڭچە بىز مائارىپ توخرىسىدا مىللى كىملىكنى تاپالمىدۇق،بىز ئۆزگىرىۋاتقان،ئۈزىگە خاس بولىۋاتقان جۇڭخۇ تەربىيەچىلىكىنى قۇبۇل قىلۋاتىمىز،بۇنىڭدا يەنە نىمە دىگىلى بولىدۇ،بەك جىق دىيەلەسەك ماركىزىمچە ئۇقۇتۇش،مائارىپنى دىيەلەيمىز.مەيلى قاداق شەكىلدىكى مائارىپ بولۇشىدىن قەتتئى نەزەر بىز چۇقۇم تىرشىش ئارقىلىق كىملىكىمىزنى ئېتىراپ قىلدۇرۇش يۇلىدا ئىزدىنىشىمىز كېرەك.

parangqi

	ماقالىنىىڭ ‹مەركىزى ئىدىيىسى›دىن نۇر چېچىلىپ تۇرۇپتۇ!

تادۇ

	مائارىپ  دىگەن سۆزنىڭ مەنىسى ئارىپلىق، سۆز مەنىسىدىن چىقىپ تۇرىدۇ. ئارىپلىق بولسا ئويغۇنۇش دىگەن مەنادە. مەنمۇ ھەيرانمەن، ئۇزنى تۇنۇش مائارىپنى ئاساس قىلدىغانلىقىغا.لىكىن توغرا. مەسلەن؛ ھايا يوق يەردە ئىمان يوق، دەپ ماقاللىرىمىز بار. بۇ ئىماننىڭ داۋا سى ئۆلچىمىنىڭ ھايا بىلەن مۇناسىۋىتى بارلىقىنى بىلدۇرىدۇ.بەلكى ئىماننىڭ داۋاسى ھايا دىيىش مۇمكىن.مەسلەن كۇزۇڭ ئاغرىسا قورسىقىڭنى سىلا دىگەندەك. نۇرغۇن ئىشلارنىڭ جاۋابى تەتۇرسىدىن چىقىدىكەن. يەنە مەسلەن مائارىپ دىگەنلىك< بىلىش>.  بۇنىڭ داۋسى بىغىشلاش سەۋىر،<تەقۋادارلىق>. يەنە بىرگەپ ئىجادىي كۇچ جەھەتتە ئەسلىسىگە ئىپتىدايى ئۇقىمىغا قايتىش دەيدىغان گەپ بار.مەسلەن بىلىش تىپىدىكى يەھۇدىيلاردا كىچىك ۋاختىدا بۇرە بىقۋالغان ياكى ئورانگۇتان بىقىۋالغان كىشىلەرنى بەكراق تەسۋىرلىشىدۇ.ئىجادىي ئىلھامنى ئىپتىدائىي ھالەتتىن ئىلىپ ئۇنى پىشىقلايدۇ. ئادەم يارالغاندىن كىيىن ئۇنىڭغا شەيئىلەرنىڭ نامى بىلدۇرۇلگەن. ئەلۋەتتە تۇغۇلۇپلا بىلمەيدۇ، ئۇگۇنۇپ بىلىدۇ.باشقا شەيئىلەردىن ئالاھىدىلىكى <ئۇنىڭغا شەيئىلەرنىڭ نامى بىلدۇرۇلگەن>دىگەن سۆزدە. مىنىڭچە ئىنساننىڭ ئۇزلىكى مۇشۇ.ئۆزلۇك سۆزىنىڭ مەنىسىدىن تەقۋادارلىق تىپىغا مەنسۇپلىقى چىقىپ تۇرىدۇ. بۇنىڭ داۋاسى بىلىش مائارىپ ئىكەنلىكى .......... تادۇ بۇيىچە قارساق تەكتىماكان قەدىمدىن كىتاپ ئەكىس ئەتكەن يۇرىت. تۇرۇكىي خەلىقلەرنىڭ بىلىشى دىيىشكە بۇلىدۇ. بۇيەردە قانداق تۇ  ھۇنەر ۋە باشقا ساھالەرگە قارغاندا كىتاپ مەكتەپ قەغەز باسمىچىلىق مەدىنىيەت قاتارلىقلار گەۋدىلىكرەك . بۇنىڭغا ئىككى كىتاپ، بۇددا دىننى شەرىققە كىڭەيتىش، ۋەباشقا قىلار پاكىت بۇلىشى مۇمكىن. يىققاندا مىنىڭچە ئۇيغۇرلارنىڭ قىممىتى مۇشۇ مائارىپتا. كىتاپتا جىلۋە قىلىشتا.

adiyat

	بىز غوجىلار توغرىسىدىكى تىمىدا  تەسەۋۋۇپنىڭ  تەكىتلىگىنى ئۇنىڭ ئىنسان يۈكسىلىشىدە روھىيەتنىلا تۇتقا قىلىپ ماددىغا ئىتبار بەمىگەنلىكى بۇ ھەدىگەندە نۇرغۇن كىشىنىڭ قىزىقشغا نائىل بولغان بىلەن ئۇزۇنغا بەرداشلىق بىرەلمىگەنلىكى ھەققىدىكى خۇلاسىگە ئىگە بولغان. ھازىركۆرۈپ تۇرۇۋاتقان بۇ ماركىسىزىملىق قاراشىنىڭ ماددىنى ئاساس قىلىپ روھىيەتنى چەتكە قاقىدىغانلىقىنى بىلىمىز . نەتىجسى تەسىرنى ھامان سىرىتتىن كۈتۈدىغان  پاسسىپ ھالەت. تادۇ ئەپەندىم ماددىنى ئاتقا، روھنى چەۋەندازغا ئوخشۇتۇپتۇ. ئۆزىندىن ھالقىش يەنى بەيگىدە ئۇتۇپ چىقىش ئۈچۈن ئات ۋە چەۋەندازنىڭ ئەڭ ياخشى ھالىتى ساقلىنىش تەلەپ  قىلىنىدۇ. ئۇنداقتا ماددا بىلەن روھىيەتنىڭ مۇناسىۋىتىنى توغرا ھەل قىلغان قاراش بامۇ ؟

تادۇ

	بار   ئۇبولسىمۇ توت تادۇ. ئىسىت نۇرغۇن كىتاپلىرىمىزكۇيۇپ كەتكەچكە. ناھايتى خىجىلچىلىق ئىچىدە ئامالنىڭ يۇقىدىن مۇشۇ شاخماتنى مىسال قىلماي بولمىدى. شاخماتتا قايسى ئۇرۇق ئاتتەك توت كاتەك، ماڭالايدۇ.پىل توپ گەردىلەرنىڭ مىڭىشىدا ئوخشاشلىق بار لىكىن ھىچ قايسىسى ئاتتەك ماڭالمايدۇ. بۇيەردە مىڭىش ئىككى خىل. بەلكىم دۇنيادا تەپەككۇر ئىككى خىل. سوپا ئىزىمدىمۇ توت تادۇ بار. مەرىپەت<بىلىش> شەرىئەت< ئادىللىق>،،،،،،،،،،،،. تەسەۋۋۇپ روھنى قۇۋەتلەيدۇ. ماركىسىزىم ماددىنى قۇۋەتلەيدۇ. ماددا بىلەن روھنى توت تادۇ باغلايدۇ ئىسلام ئۇمەتلىرىدىكى زىدىيەتنىڭ ئۇرىقى ماددا بىلەن روھ زىدىيىتى. ئاۋال ئوسمان ئىمپىريىسىنى يەنى ئاتنى قۇربان قىلىشىتى. ئاندىن گەردە ئىراق ئىلىندى. ئاندىن كۇچىمەيلا پىل لىۋىيە نى سوقتى. ئۇنىمۇ بىكاغا يىمىدى بەلكى ياخشىلىقىغا يەنى ئاتلىرىغا تىگىشتى. شۇنىڭ بىلەن ئامرىكا ۋە باشقا لاردىمۇ مۇسۇلمانلار ئاۋۇشقا باشلىدى. پىچكا گەردە ئالىمەن دىگىنى شۇ.تۇركىيەنىڭ غەرىپ ئەللىرىگە تۇتقان پۇزۇتسىيەسى دەل ئامرىكىنىڭ ئاتتىن ئايرىلغىنى.مۇشۇنداق ۋەزىيەتتەيەنى مۇسۇلمانلارنىڭ مۇداپىيسى ئاجىز ھالەتتە گەردە ئىلىشنىڭ ئاساسى ئات. يەنى تۇركى خەلىقلەرگە تاينىش. ئوسماننى ئەسلەش. بۇۋەزىيەت تەقەززاسى. توت تادۇ ئىككىلىسىگە ماس كىلىدۇ ھەرگىزمۇ يالاڭ ئاياق ئەمەس. چايناۋاتقان ئادىيات ئاللاقاچان ھىس قىلدى.مۇسۇلمانلارنىڭ بىر قۇلىدا كىتاپ بىر قۇلىدا قۇرال بىر بىرسىنى قىرىشى دەل توت پاچاقنى تەڭ كۇرىددىغان مۇشۇنداق بىر ئىدىيەنىڭ كاملىقىدىن.بۇيەردە توت تادۇنىڭ قىممىتى ئەكىس ئىتىدۇ. ئىنسان بىلەن شەيتان زىدىيىتىدە، ئىنساننىڭ قۇرالى كۆز قۇلاق ئىغىز بۇرۇن دىن ئىبارەت توت تادۇنىڭ ياردىمىدە ئەقىل ئىشلىتىش. بۇنىڭدا بىربىرسىدىن كام ئەمەس. ئىغىزغا كەلسەك ئۇنىڭ ئالاھىدىلىكى چايناپ يۇمشىتىش تەم تىتىش. ھازىرمۇ مۇسۇلمانلار ئۇچۇن يۇمشىتىدىغان ، راس يالغان ھىلە نەيراڭلارنىڭ تەمىنى تىتىيدىغان ئىغىز كام بۇلىۋاتىدۇ. بۇنىڭداشەيتاننىڭ ھىلىسىنىڭ پاش بۇلىشى، توت تادۇ بۇيىچە قارغانلىقتىن پىكىر قىلغانلىقتىن بولغان.باشقا خىل تەپەككۇر ئۇسىلىدا بۇنى پاكىتلىغىلى بولمايدۇ. توت تادۇ ئۇيغۇرلارغا خاس. مەسلەن ئۇيغۇرلار يۇرتىدا ئادەتتىكىچە، بىراق شاھ تاجىسىغا قادالسا بىلەكچە، 50يىل ئىلگىركى خەقلەر ئىپتىدائىكەن  دىگەن خەقتىن 50 يىلدىن كىيىن ئالەمشۇمۇل ئالىملارنىڭ چىقىشى.دەل بۇلارنىڭ باشقىلارغا ئوخشىمايدىغان ئاتتەك مىڭىشى ،روھى قاتلىمىدىكى تەپەككۇر ئۆزگىچىلىكىدىن بولغان.مەسلەن ھاجىم ئاتىمىز قۇرئان تەرجىمە قىلغاندا ئەرەپلەرمۇ بىلىمىگەن بەزى ھىكمەتلەرنى مەسلەھەت قىلغانلىقىنى داستان قىلىشىدۇ. سەئىيدىيە خانلىقىنىڭ ئۇچىشىگە دەل تەقۋادارلىق ئەكىس ئەتكەن ئۆمۇچۇكتەك تور لىشىش سەۋەپ بولغان. نىمىشقا ،؟ تۇگىنى بىرسى بىرسىگە چاتقان بىلەن ئاتنى چاتساق شۇنداق ئاقىبەت چىقىدۇ. تۇگە شىئەلەرنى كۇرسىتىدۇ.قۇدۇقتىن تەڭ سۇ ئىچكەن بايانلار پاكىت بۇلالايدۇ. ئاتنى نوختىسى بىلەن باشلىسا ئىزەنگىسى بىلەن ھەيدەيدۇ.مۇشۇنداق ماڭسا ياخشى ماڭىدۇ. خۇلاسىلىغاندا توت تادۇ ئۇيغۇرلارغا خاس نىئمەت. ھەم قىممەت.

adiyat

	دۇنيا ئىشلىرىغا ئارلىشىمەن دىسەكمۇ  ئارلىشالماي ، ئۇزۇن مەزگىل <تاماشىبىن>  بوپ  قالغانلىقىمىزنى بىزگە  بىرىلگەن پۇرسەت دەپ چىڭ  تۇتساق بولغىدەك . شاخمات بىلەن  تەسۋېرلەش  ناھايىتى چۈشۈنۈشلۈك بولدى. كۆڭلۈم  ئازراق يورۇپ قالدى.

turditohti

	بۇ 52قەۋەتتىكىparangqi يوللىغان 2011-07-05 00:47 غا قارتىلغان : ماقالىنىىڭ ‹مەركىزى ئىدىيىسى›دىن نۇر چېچىلىپ تۇرۇپتۇ! ماقالىنى مۇئەييەنلەشتۇرگەنلىكىڭىزگە رەھمەت

adiyat

	بىلىش .يىڭىلىق ،پەزىلەت، مەنپەت، شۇكرى دەپ توت تادۇغا ئايرىلىدۇ. شۇكرى. ئىچىدىكى بىلىش نىڭ ئاللاھنى بىلىش بايانىدا دۇنيا قاراپ بىلىش،ئىنسانغا قاراپ بىلىش، كىتاپقا قاراپ بىلىش، تارىخقا قاراپ بىلىش دەپ تۆت تادۇغا ئايرىلىدۇ.ئەمدى تارىخقا قارايمىز.    ھازىر تارىخنى زىدىيەت نوختىسىدىن ئەمەس بەلكى مەدىنىيەت نوختىسىدىن قاراش مودا بولىۋاتىدۇ ،قايسى بىر تارىخ ئىلاھتىن مۇستەسنا!( تادۇ) تارىخقا زىدىيەت نۇختىسىدىن قاراشنى سىزدىن ئۈگەندىم! تۈركۈم ئىڭىغا باشلاپ كىردىڭىز .   مەدىنىيەت دىگەن ئىھرامغا ئوخشاش بىر نىيەت ئەرەپلەرنىڭ بىلىشى، تاشقا ئوخشاش قاتتىق خاۋارىجلارنىڭ ئادىللىقى، توت قىرلىق، توت تەرەپ،تۇرۇكلەرنىڭ ياخشىلىقى، بىربىرسىنى ئاساس قىلغان شىئەلەرنىڭ تەقۋادارلىقى بىلەن مەزمۇت تۇرىدۇ.(تادۇ) شاخماتنى مىسال قىلىپ دۇنياۋى ئىشلارنىڭ سىياسى خەرىتىسىنى سىزىپ چىقتۇق . يۇقۇردا كۆزدە تۇتۇلغىنى ئىسلام مەدەنيىتى. ئەمسە ئۇيغۇر مەدەنىيىتىچۇ؟ خۇددى يۇقۇرقىدەك چۈشۈنۈشلۈك جاۋابىڭىزنى ئايىمىغايسىز. بۇرۇن  يىزىلغان بەزىبىر زىدىيەتلىك ، چىچىلاڭغۇ ئىنكاسلارنى كەچۈرۈڭ! ئادەم بەزىدە ئوڭ -تەتۈر سۆزلىسىمۇ ساق تۇرۇپ <گاچچا> بوپ قالغان ئازاپتىن قۇتۇلدىكەن. چۈشىنىڭىزنى سورايمەن!

adiyat

	ئۇيغۇر مەدەنىيىتىنىڭ  بىلىشى  نىمە ؟  ئادالىتى ، ياخشىلىغى ، تەقۋالىقچۇ؟