ئەسەبىيلىكتىن باشلانغان يول

ئابدۇمىجىت.م

ئەسەببىيلىكتىن باشلانغان يول
ئابدۇمىجىت مۇھەممەت
لى ياڭ  -  بىر مۇۋەپپەققىيەت  ئەپسانىسى
دۇنيادىكى بارلىق شەيئىلەر ھامان ئۆزگۈرۈش ئىچىدە مەۋجۇت بولۇپ تۇرىدۇ. بىر چەتئەل تىلى ئۆگەنگۈچى گەرچە مەلۇم بىر خىل چەتئەل تىلىغا قانچە پىششىق بولۇپ كەتكەن تەقدىرىدىمۇ ئەگەر بۇ تىل تەرەققىياتى ۋە تارىخى ئۆزگۈرۈشلىرىگە ئەگىشىپ ماڭمىسا، چوقۇم بىركۈنى ھامان ئۆزىنىڭ تولىمۇ ئارقىدا قالغانلىقىنى ھېس قىلىدۇ. بۇ نۇقتا ئانا تىلغا نېسبەتەنمۇ ئوخشاش. شۇڭا سىزنىڭ چەتئەل تىلىڭىز قانچىلىك ياخشى بولىشىدىن قەتئىينەزەر، قانچىلىك ئەقىللىق ئادەم بولۇپ كېتىشىڭىزدىن قەتئىنەزەر سىز چوقۇم ئۆزىڭىز ئۈگەنگەن ياكى ئۆگىنىۋاتقان چەتئەل تىلىنىڭ ئۆزگىرىشىگە ماسلىشىشىڭىز كېرەك، بولمىسا سىز ھامان كۈلكىگە قالىسىز.لىياڭ  بۇ ھەقىقەتنى ئەڭ چوڭقۇر تونۇغان كىشىلەرنىڭ بىرسى.
ئىنگلز تىلى دەرسى ئۆتۈۋاتقان ياكى ئىنگلز تىلى ئۆگۈنۈۋاتقان جۇڭگولۇقلار ئۈچۈن ئېيتقاندا لى ياڭ بىر ئەپسانىۋى تۈسكە ئىگە قەھرىماندۇر. ئەمما ئۇنىڭ كەسپى ئىنگلزتىلى ئەمەس، ھەتتا ئۇ 2000- يىلى 5- ئايغىچە چەتئەلگە چىقىپ باققانمۇ ئەمەس، پەقەت ئۆزلۈكىدىن ئۆگىنىشكە تايىنىپ مۆجىزە ياراتقان، ئەسەبىي ئىنگلز تىلى ئۆگىنش ئۇسۇلىنى ئىجاد قىلغاندۇر.ئۇنىڭ راۋان ئامېرىكا تەلەپپۇزى نۇرغۇن كىشىلەرنى قايىل قىلىپ، تەلەپپۇزىدىكى ئۆلچەملىكلىك تالاي تىل ئۇستىلىرىنى تەسلىم قىلىدۇ.
كۆپ يىللار دىن بۇيان لى ياڭ  ئۆز جىسمىنى ئەمەلىي ئۈلگە قىلىپ تۇرۇپ، ئادەتتىكى ئادەملەر روھىدىن ھالقىپ  شەھەر يېزىلارغا چۈشۈپ  ۋەتەننىڭ كەڭرى باغرىنى كېزىپ يۈرۈپ،  ئىلىم تارقىتىش ئارقىلىق 3يۈز مىڭدىن ئارتۇق ئادەمگە ئۆز ئاۋازىنى ئاڭلاتتى. ياپۇنىيە، كورىيە،ئامېرىكا قاتارلىق دۆلەتلەردە تەكلىپ بىلەن نۇتۇق سۆزلەپ  30 دىن ئارتۇق دۆلەتتىكى ئۇچۇر ۋاستىلىرىنىڭ زىيارىتىنى قوبۇل قىلىپ ئاخباراتتىكى قىززىق نوقتىغا ئايلاندى. ئۇ ‹‹پۈتۈن مەملىكەتتىكى 10 چوڭ يېڭىلىق ياراتقۇچى›› ياشنىڭ بىرسىدۇر! 2002 – يىللىق دۇنيا لوڭقىسىنى تالىشىش پۇتبۇل مۇسابىقىسىنىڭ ئوبراز ئەلچىسىدۇر. شۇنداقلا كورىيەدە ئالقىشقا ئېرىشكەن تۇنجى چەتئەللىك ۋە دۆلىتىمىز ئالى مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرىنىڭ پەخىرلىك ئۈلگىسىدۇر!...

تولۇقلىما مەزمۇن (2012-12-12 00:24):
(داۋامى بار...)

abm165

   ھېلىقى ئىسلامغا كىرگەن ئەپەندى شۇمىدۇ ؟

ئابدۇمىجىت.م

ئەسەببىي ئىنگىلىز تىلىنىڭ ۋۇجۇدقا كېلىشى
لىياڭ ھەرگىزمۇ تۇغۇلىشىدىنلا ئىنگىىز تىلى تالانتى، تەبئىي ئىقتىدارى بىلەن تۇغۇلغان ئەمەس. ئەكىسىچە كىچىك ۋاقتىدا ئۇ شۈنچىلىك قورقۇنچاق، تارتىنچاق، ئىچ مىجەز بالا  بولۇپ  يات ئادەملەرنى كۆرسىلا قورقاتتى. ھەتتا تېلىفۇن قوبۇل قىلش ۋە كىنو كۆرۈشتىنمۇ قورقىدىغان بىر بالا ئىدى. ھۆسۈن تۈزەش جەريانىدا ماشىنا يۈزىنى كۆيدۈرىۋەتكەن بولۇپ  سۆزلەشكىمۇ جۈرئەت قىلالمايىتتى.... تاكى ئالى مەكتەپنىڭ ئاخىرىقى يىللىرىغىچە بۇ خىل ئەھۋالدىن قىلچىمۇ ئۆزگۈرۈش بولمىغان ئىدى.            
ئالى مەكتەپتە لى ياڭنىڭ ئەڭ قورقىدىغىنى ئىنگىلىز تىلى دەرسى ئىدى.ئۈ مەۋسۇملۇق ئىنگىلىز تىلىنىڭ ھەربىرسىدە لاياقەتسىز بولۇپ، ھەربىرى ئۈچۈن قايتا- قايتا تولۇقلاپ ئىمتىھان بېرىشكە قاتناشقان ئىدى. ئۇنىڭ ئۈچىنچى قېتىملىق ئىمتىھان نەتىجىسى 58 بولۇپ  ئادەتتىكى پرىنسىپ بويىچە لاياقەتلىك بولۇشى كېرەك ئىدى. لېكىن ئۇنىڭ پارتىسى بىرىنچى قاتاردا بولۇپ، دەرس ۋاقتىدا دائىم ئۇخلاپ ئولتۇرغىنى ئۈچۈن مۇئەللىم ئۇنى جازالاپ  قەستەن لاياقەتسىز قىلىپ، تەتىل ۋاقتىدا ئۇنىڭ شىنجاڭدىن لەنجۇغا قايتىپ  ئىمتىھاننى تولۇقلىشىغا سەۋەپ بولغان ئىدى.               
ئۇ ئىنگىلىز تىلى كونىر ( سۆزلىشىش ) لەرگىمۇ بېرىپ باققان بولۇپ،  ئۇ ئۆزىنىڭ سۆزلىگەن ئىنگىلىز تىلىنىڭ نەقەدەر سەت ئىكەنلىكىنى ھېس قىلغان ئىدى. دائىم خاتالىق ئۆتكۈزەتتى.  باشقىلار دائىم ئۇنى قارىتىپ قويۇپ بۇ جۈملە خاتا، ئۇ جۈملە خاتا دەپ ئۇنى ئەيىبلەيتتى. ئۇ بۇنداق ۋاقىتلاردا تولىمۇ خىجىل بولاتتى. ئۆزىنىڭ ئىنگىلىز تىلىدا ئۈمۈت يوق دەپ قارايتتى. ئۇ نۇرغۇن قېتىم ئۆز ھالىتىنى ئۆزگەرتىش ئۈچۈن قارار چىقاردى. لېكىن ھەرقېتىم شەرمەندىلەرچە مەغلۇب بولاتتى. روھى سۇناتتى، تەكرار روھلۇنۇپ تەكرار مەغلۇپ  بولاتتى. ئاخىرى ئۇنىڭ كۆرەش ئىرادىسى سۇنۇپ تېخىمۇ تېڭىرقاپ، ئازاب بىلەن ئۇھ تارتىدىغان ھەتتا ھاياتىدىن ئۈمۈت ئۆزگەن ھالەتكە چۈشۈپ قالغان ئىدى....                                                   
ئالى مەكتەپنىڭ ئىككىنچى يىللىقى ئاخىرلاشقان ۋاقىتتا لى ياڭ ئاللىقاچان 13 پەندىن لاياقەتسىز بولۇپ بولغان بولۇپ، ئۇ قاتتىق نومۇس ھېس قىلدى. ئۇنىڭ يۈزى چۈشۈپ كەتكەن ئىدى. ئۇ ئۆزىگە چوقۇم بۇ چۈشكۈن تۇرمۇش ئىچىدىن قۇتۇلۇپ چىقىمەن دەپ ۋەدە بەردى! ئۇ ئىنگلىز تىلىنىڭ ئېغىزتىلى قىسمىدىن بۆسۈشنى تاللىدى! تۆت ئايلىق ئەسەبىيلىك ئارقىلىق دۆلەتلىك 4- دەرىجىلىك ئىمتىھاندىن ئۆتىمەن دەپ قەسەم قىلدى.                                                                                      
بۇ ۋاقىتتا لى ياڭ باشقىلارغا ئوخشاشلا كۆپ مىقداردا سۇئال ئىشلەشتىن باشلىدى. ئۇ تۇيۇقسىز  بىر پۇرسەتتە ئۈنلۈك ئاۋازدا تېكىسىت ئوقۇۋىتىپ  پۈتۈن دىققىتىنىڭ يىغىلغانلىقىنى بايقاپ  قالدى. شۇنىڭدىن كىيىن ئۇ ھەركۈنى مەكتەپ بېغىدىكى ئادەمسىز جايلارغا بېرىپ  يۇقۇرى ئاۋازدا ۋارقىراپ تېكىسىتلەرنى ئوقۇشقا باشلىدى. ئارىدىن ئون نەچچە كۈن ئۆتۈپ  بىر قېتىملىق ئىنگىلىزچە سۆزلىشىشتە باشقىلار ھەيرانلىق بىلەن ‹‹ لى ياڭ، سېنىڭ ئىلگىرلىشىڭ نېمانداق زور؟ ›› دەپ سوراشتى، ئۇ تۇيۇقسىز چۈش قوينىدىن ئويغانغاندەك بولدى!  دېمەك يۇقىرى ئاۋازدا ئەركىن ئازادە توۋلاش ئىنگىلىز تىلى ئۆگىنىشنىڭ ئۇسۇلى بولسا كېرەك دەپ ئويلىدى. ئۇ يېرىم يولدا توختاپ قېلىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن ئۇ سىنىپىدىكى ئىنگىلىز تىلىدا ئەڭ ناچار بىر ساۋاقدىشىنى ھەركۈنى بىرلىكتە تېكىسىپ يادىلاشقا تەكلىپ قىلدى.لەنجۇ ئۇنىۋىرسىتېتىنىڭ‹‹قەھرىمانلار›› راۋىقىدا لى ياڭ ۋە ئۇنىڭ ھەمراھى زىمىستان سوغۇقلىرىغا قاراپ توۋلاشنى قەتئى داۋاملاشتۇردى. كۈنلەر بىر بىرلەپ ئۆتمەكتە ئىدى. قىش كېتىپ باھار كەلدى. يەرجاھان ئىسسىپ جۇت بوشىغان، گۈللەر ئەمدىلا ئېچىلىشقا باشلىغان باھار پەسلى دەل تۆت ئاي توشىقان ئىدى. ئۇلارنىڭ بۇخىل جاپالىق مەشىق قىلىش شەكلى لەنجۇ ئۇنېۋىرسىتېتىدا ئۆزگىچە بىر مەنزىرە ياسىدى.ھەرقاچان ئۇلار كۆزىنى يۇمۇپ ئەركىن ئازادە باشلىرىنى چايقىشىپ  ئىپتىخار ئىلكىدە ئىنگىلىز تىلى دۇنياسىغا كۆز ئاچقىنىدا نۇرغۇن كىشىلەرنىڭ ھەيرانلىق ئىلكىدە ئۇلاردىن ‹‹ ھوزۇر ›› ئېلىشىۋاتقانلىقىنى بايقايتتى. ھەيرانلىققا چۈمگەن كۆزلەر ئۇلارغا تىكىلگەن ئىدى ....

ئابدۇمىجىت.م

ساراڭلارچە توۋلاش، ئەسەببىيلەرچە يادىلاش – ئۇلارنىڭ ئۆزىگە خاس ئۇسۇلى بولۇپ ھەرقېتىم يادىلاۋاتقىنىدا، ئەشۇ ئۈلگىلىك جۈملىلەرنى تەكرار قىلىۋاتقىنىدا، ئاشۇ ئۈلگىلىك جۈملىلەرنىڭ مەزمۇنىنى ئەسەببىيلەرچە ۋارقىراپ بايان قىلغىنىدا ھارغىنىدا، زېرىككىنىدە، ئازاب چەككىنىدە، ماغدۇرسىزلىنىپ يىقىلغىنىدا، زېمىستان قوينىدا چەكسىز يايلاقتا تىڭىرقاپ يۈرگەن بىر جۈپ بۆرىدەك  ئاچلىق ئىلكىدە ھوۋلىغانلىرىدا، لەنجۇ ئۇنېۋىرسىتېتىنىڭ 6 يۈز مو بېغى ئاپپاق قارنىڭ جىمجىتلىقىغا چۈمگىنىدە،  ئۇلار كەلگۈسى ھايات ئۆزگۈرۈشلىرى ئۈچۈن چىشىنى چىشىلەپ  - ساراڭلارچە ۋارقىرايتتى، ئەسەببىيلەرچە يادىلايتتى!...                                       
ئۇلار ئىككى نەپەر غەلىتە مەخلۇق ئىدى!
ئۇلار ئىككى ساراڭ ئىدى!
ئەمما دەل مۇشۇ ئىككى غەلىتە مەخلۇق، ئىككى ساراڭ قىسقىغىنە 4 ئاي ۋاقىت ئىچىدە ئون نەچچە پارچە ئەسلى نۇسىخىدىكى ئىنگىلىزچە كىتابنى يادىلاپ بولدى، قايتا قايتا تەكرار قلىدى. بۇ كىتابلارنىڭ مەزمۇنى سىياسەت، ئىقتىساد، مەدەنىيەت، قانۇن، سۇغۇرتا، ھەتتا ئامېرىكا زۇڭتۇڭلىرىنىڭ نۇتۇقلىرىغىچە تۇتىشاتتى، ھەتتا 4- دەرىجە ئىمتىھان سۇئاللىرىمۇ ئۇلارغا يادا بولۇپ كەتكەن ئىدى.ھەركۈنى لىياڭ نىڭ يانچۇقى ئىنگىلىزچە جۈملىلەر يېزىلغان باغاقچىلارغا توشۇپ كېتەتتى. تاكى ياتاقتىن سىنىپقىچە، سىنىپتىن ئاشخانىغىچە ئۇنىڭ ئېغىزى توختىماستىن مىدىرلاپلا تۇراتتى.تۆت ئايدىن كىيىن ئۇنىڭ تىللىرى ئەۋرىشىملىشىپ،قۇلاقلىرى ئۆتكۈرلىشىپ، ئىنكاسى چاقماقتىنىمۇ تېزلىشىپ كەتكەن ئىدى.         

ئابدۇمىجىت.م

ئىقتىدار ئەزەلدىن ئۆزىنى سۆيگۈچۈلەردىن قاچمايتتى. تۆلىگەن بەدەل ئاخىرى ئۇنىڭغا جاۋاب قايتۇردى. ئۇ يىلقى ئىنگىلىز تىلى 4- دەرىجە ئىمتىھان سۇئاللىرىغا ئۇ 50 مىنۇتنىڭ ئىچىدىلا جاۋاب بېرىپ بولغان بولۇپ، نەتىجىسى مەكتەپ بويىچە ئىككىنچى چىقتى. پۈتۈن مەكتەپ بويىچە ئۆتكۈزۈلگەن ئىنگىلىز تىلىدا نۇتۇق سۆزلەش مۇسابىقىسىدىمۇ بىرىنچىلىكىنى قولغا كەلتۈرۈپ چىمپىيۇن بولدى. ئىنگىلىزتىلى كەسپىنىڭ ئوقۇغۇچىسى بولمىغان، ئىمتىھانلاردا دائىم لاياقەتسىز بولۇپ قالدىغان لى ياڭ لەنجۇ ئۇنىۋىرسىتېتى چەتئەل تىلى فاكۇلتىتىنىڭ نوچىسنىى مەغلۇپ قىلدى.بۇ خەۋەر پۈتۈن ئۇنېۋىرسىتېتىتقا پۇر كەتكەن ئىدى.ئۇ شۇندىن باشلاپ ئۇ ئىشلەپچىقىرىش كۈچلىرى فاكۇلتىتىنىڭ ئىپتىخارى ۋە ئۈلگىسىگە ئايلاندى. ئوقۇغۇچىلارنىڭ پەخرى، ئىپتىخارى، ھاياجىنى ئىدى!                                                                    
ئۇ ئىپتىخارلىناتتى! ھاياجانلىناتتى، تېخىمۇ ئىجتىھاتقا تولاتتى!

ئابدۇمىجىت.م

داۋامى بار... (ئەسكەرتىش: بىرقىسىم ناھايتى ياخشى رەسىملەر بار ئىدى. مەن تېخى مۇنبەرگە يېڭى بولغاچقا مۇنبەرنىڭ تەھرىرلەش ئىقتىدارىنى تولۇق ئۇقۇپ كېتەلمىدىم. ئەمما تىز پۇرسەتتە بۇ ئىقتىدارلارغىمۇ ئىگە بولۇشقا تىرىشىمەن.(

yawasamsak

بۇ تىمىنىڭىز مېنى ئۆزىمە تولىمۇ ئەسىر قىلۋالدى.رەھمەت سىزگە! ئاخىردى تىزراق يوللارسىز.

kunduza

توغرا تىرىشقاندىلا ئاللا چوقۇم ئەجرىنى بىرىدۇ.،شۇڭا بىزمۇ تىرىشىشىمىز كىرەك .مەنمۇ خۇدايىم بۇيرىسا ئەتىدىن باشلاپ ئاشۇنداق خەنزۇچە ئۈگۈنىمەن.

yamghur8

ئۇگىنىش ئۇسۇلى ھەقىقەتەن ئۆزگىچە  ئىكەن ، لېكىن ئۆتكەندە رادىئودا  ئايالى ۋە بالىلىرىغا زوراۋانلىق قىلغان دەپ ئەيىپلەپ كىتتىۋاتىتى بۇ كىشىنى،

ئابدۇمىجىت.م

كىچىك چۈجە ئەمدى بىر چوڭ تۇرنىغا ئايلاندى. ئۇنىڭ ئېغىز مۇسكۇللىرىدا ئۆزگىرىش يۈزبەردى. كىشىلەر ھەيرانلىق ئىلكىدە بايقاشتىكى ئۇنىڭ تەلەپپۇزى پۈتۈنلەي ئۆزگىرىش ياسىغان بولۇپ  ئۇنى تونۇمايدىغان كىشىلەر ئۇنى جۇڭگولۇق مۇھاجىر بولسا كېرەك دەپ قالاتتى.ھەتتا بەزىلەر راستىنلا ئۇنىڭدىن : ‹‹ سىز ئامېرىكىدا نەچچە يىل تۇرغان؟ ئائىلىڭىزدىكىلەر قانداق قىلىپ ئامېرىكىغا بېرىپ قالغان؟  ›› دەپمۇ سوراشتى .                                                                                            
تۇنجى قېتىم تۇرمۇشنىڭ ئاچچىق -چۈچۈكلىرى سوۋغا قىلغان شېرىن لەززەتنى تېتىغان لىياڭ شۇندىن باشلاپ رەسمىي ھالدا ئادىمىيلىك يولىدىكى ھەقىقى كۆرەشنى باشلىۋەتكەن ئىدى.ئۇ بايقىدىكى  : يۇقىرى ئاۋازدا ۋارقىرىغاندا كىشىنىڭ مىجەزىدە ئۆزگىرىش يۈز بېرەتتى، ئىچ مىجەز، ئۆزىنى ئەيىپلەش ۋە خىجىل بولۇش قاتارلىق ئىنسان تىنىدىكى ئاجىزلىقلار  ئۈنلۈك ۋارقىراش جەريانىدا پاچاقلىنىپ زېھنى كۈچ ئەڭ يۇقىرى چەكتە مەركەزلىشەتتى.ئەستە تۇتۇش قابىلىيتى ئۆسۈپ، ئۆزلۈك ئىشەنچ ئاستا ئاستا تىكلىنىشكە باشلايتتى.                                                              
ئۇنىڭ ئويىچە، بۇ ئۇسۇل ئاللىقاچان ئۇنىڭ تېنىدە مۇۋەپپەققىيەت قازانغان بولۇپ  بۇ ئۇسۇللارنى يېغىنچاقلاپ، سېستىملاشتۇرۇپ  ئىنگلىز تىلى ئۆگۈنۈشنىڭ قاراڭغۇ جاڭگاللىرىدا تېنەپ تەمتىرەپ يۈرگەن ساۋاقداشلارغا سوۋغا قىلىشى كېرەك ئىدى! ئىچ مىجەز لىياڭ كىشىنى چۆچۈتكىدەك دەرىجىدە بىرقېتىملىق – نۇتۇق ئورۇنلارشتۇردى. ئۇ ئۆز  ساۋاقداشلىرىغا  ئېلان چىقرىپ  : لىياڭ ئىسىملىك بىر يىگىت بار، ئىنگىلىز تىلى ئۈگۈنۈشتە ئۇنىڭ تەجرىبىسى ئالاھىدە، بىلىمى مول ،ئۇ ئۆز بىلىملىرىدىن كۆپچىلىك بىلەن تەڭ بەھرىمان بولۇشنى ئارزۇ قىلىدۇ دەپ جاكارلىدى. نۇتۇق باشلىنىشتىن بىر ئىككى سائەت بۇرۇن لى ياڭ قورقۇنۇچ ئىلكىدە تىتىرەپ بۇ نۇتۇقتىن ۋاز كەچمەكچىمۇ بولدى.لېكىن ساۋاقداشلىرىنىڭ ئالقىش سادالىرى ئىچىدە  سەھنىگە ئىتىرىلىپ چىقىرىلىپ – ھاياتىدىكى تۇنجى نۇتۇقىنى باشلىدى.