مەدەنيەتلەر توقۇنۇشى ۋە دۇنياۋى تەرتىپنىڭ قايتا ئورنىتىلىشى

pukra

	مەدەنيەتلەر توقۇنۇشى ۋە دۇنياۋى تەرتىپنىڭ قايتا ئورنىتىلىشى       «مەدەنيەتلەر توقۇنۇشى ۋە دۇنياۋى تەرتىپنىڭ قايتا ئورنىتىلىشى» ناملىق كىتاب شىنجاڭ خەلىق نەشىرياتى تەرىپىدىن 2003-يىلى تەرجىمە قىلىپ نەشىر قىلىنغان بولۇپ ،مۇشۇ مۇناسىۋەت بىلەن بۇ ئىسىل كىتابنى تورداشلارغا ،ئوقۇرمەنلەرگە تونۇشتۇرۇشنى لايىق تاپتىم . كىتاب ئىسمى : مەدەنيەتلەر توقۇنۇشى ۋە دۇنياۋى تەرتىپنىڭ قايتا ئورنىتىلىشى ئاپتورى :سەيمىل خانتىڭتون .سەيمىل خانتىڭتون -زامانىمىزدىكى داڭلىق سىياسى مۇتەپەككۇر .ئۇنىڭ «ئۆزگىرىۋاتقان جەمىيەتنىڭ سىياسى تەرتىپى»(1968)،«ئۇچىنجى دولقۇن:20-ئەسىرنىڭ ئاخىردىكى دىمكۇراتىيلىشىش»،(1991)،«مەدەنيەتلەر توقۇنۇشى ۋە دۇنياۋى تەرتىپنىڭ قايتا ئورنىتىلىشى»(1996)،قاتارلىق ئەسەرلىرى دىققەتكە سازاۋەر.خانتىڭتون خارۋارد ئۇنۋېرستىتىنىڭ پىروفسسورى ،ئىستىراتىگىيە تەتقىقات ئورنىنىڭ مۇدىرى.ئۇ ئالىي دەرىجىلىك دۆلەت خادىمى بولۇش سۈپىتى بىلەن دۆلەت بىخەتەرلىك كومتىتىنىڭ ئەزاسى.ئۇ «دىپلوماتىيە سىياسىتى »ناملىق پەسىللىك ژورنالنى تىەسىس قىلىپ،1997-يىلىغا قەدەر مەزكۇر ژورنالنىڭ باش مۇھەرىرلىكىنى ئۈستىگە ئىلىپ كەلگەن .سەيمىل خانتىڭتون سابىق سوۋىت ئىتتپاقى پارچىلانغاندىن كىيىنكى ئون يىل ئىچىدە دۇنيادىكى ھەرقايسى سىياسى پىكىر مۇنبىرىدە دائىم تىلغا ئىلىندىغان شەخىس بوپقالدى.بولۇپمۇ كوسوۋۇ توقۇنۇشى،11-سنتەبىر ۋەقەسى قاتارلىق زور ھادىسىلەرنىڭ يۇز بىرىشى ئاپتۇرنىڭ بۇ كىتابتا ئوتتۇرغا قويغان پىكىرلىرىنى ئىسپاتلاپ ،دۇنيا سىياسىدا بەلگىلىك تەسىر قوزغىدى. تەرجىمە قىلغۇچى: ئابدۇرىھىم دۆلەت ،ئادىل ئابدۇقادىر بۇ كىتابقا بىرىلگەن باھالار : .  «مەدەنيەتلەر توقۇنۇشى ۋە  دۇنياۋى تەرتىپنىڭ قايتا ئورنىتىلىشى»ناملىق كىتابنىڭ ئۇيغۇرچە نەشىر قىلىنىشى دۇنيانىڭ ئىشلىرىنى مۇھاكىمىلىق نەزەر بىلەن كۈزىتىدىغان كىشىلەرنى بارلىققا كەلتۈرۈشتە كۆرۈنەرلىك ،ئۈنۈملۈك رول ئوينىغۇسى.                                                                                          -ئابدۇقادىر جالالىدىن .بۇ بىر ئەقلىي رەۋىشتىكى نادىر ئەسەر ،ئۇنىڭ پىكىرى يارقىن ،تەسەۋۇرى مول،كىشىنى چوڭقۇر ئويلاندۇرىدىغان بولۇپ ،بىزنىڭ خەلقئاردىكى ئىشلارنى چۈشىنىشمىزدە ئىنقىلاب خاراكتىرلىق ئۆزگىرش پەيدا قىلدى.                     ئامرىكىنىڭ سابىق دۆلەت بىخەتەرلىك مەسلەھەتچىسى---بىرژىنىسكى .خانتىڭتون غەرىبتىكى ئەڭ مۇنەۋەر سىياسىئونلارنىڭ بىرى .ئۇ نۆۋەتتىكى يەر شارى سىياسىنىڭ رىئاللقىنى چۈشىنىشتە پەۋقۇلئاددە چاقىرىق خاراكتىرلىك ئانالىز رامكىسىنى تەمىن ئەتتى .                                      ئامرىكىنىڭ سابىق دۆلەت ئىشلىرى كاتىپى ----------ھىنرىي كىسىنگىر . بۇ كىتابتىن سوۋىت ئىتتپاقىنىڭ پارچىلنىشى ،پارىس قولتۇقى ئۇرۇشى ،كوسوۋۇدىكى ئۇچ تەرەپ توقۇنۇشى ،11-سىنتەبىر ۋەقەسى ،ئامرىكىنىڭ ئىراققا ھۇجۇم قىلىشى ،ئافغانىستان ئۇرۇشى،...قاتارلىقلارنىڭ ماھىيەتلىك ئارقا كۆرنۇشىنى بىلىۋالالايسىز ۋە بۇندىن كىيىنكى دۇنيانىڭ سىياسى ۋەزىيتى ،يىڭى تەرتىپى ھەققىدە يىڭى چۈشەنچىگە ۋە ئۇلارنى  ئىلمىي پەرەز قىلىش ئىمكانىيتىگە ئىرىشەلەيسىز . ئۇيغۇرچە تەرجىمىسىگە پىروفسسور ئابدۇقادىر جالالىدىن كىرىش سۆز يازغان . تەرجىمانلىرمىزغا كۆپتىن -كۆپ رەھمەت ئىيتىمىز . كىتابتىن                   ئۈزۈندىلەر ياۋروپا ،شىمالىي ئامرىكا ۋە ئوكيانىيە قىتئەسىدىكى غەرب خىرىستىئان مەدەنىيتى سىلاۋىيانلارنى ئاساس قىلغان پىراۋۇسلاۋىيە مەدەنىيتى ئوتتۇر ئافرىقا ،ئوتتۇر شەرىق ،ئوتتۇر ئاسىيا ،جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيتىنىڭ غەربى شىمالىدىكى بىر قسىم رايۇن،فىلىپپىن ،مالايسىيا ،ھىندونىزىيەلەرنى قاپلىغان ئىسلام مەدەنىيتى ياپون مەدەنىيتى جۇڭگۇ ۋە شەرقى ئاسىيا ،شەرقى جەنۇبىي ئاسىيادىكى كۇڭزى مەدەنىيتى ئافرىقا مەدەنىيتى (بىرلىككە كىلىش ئىپادىلىرى ئىنىق بولمىغان تۈركۈم ) لاتىن ئامىرىكىسى مەدەنىيتى (خاسلىقى ئانچە روشەن ئەمەس ) كۇڭزى مەدەنىيتىمۇ خىرىستىئان مەدەنىيتىگە قارشى ھالدا ئىسلام مەدەنىيتى بىلەن بىرگە تۇرىدۇ. 1.ئىنكارچىلىق -غەرىبلىشىش ۋە زامانىۋىلىشنى مۇتلەق رەت قىلىشنى كۆرسىتىدۇ. 2.كامالىزىم -مائارىپ ،قانۇن ،ئىدىيەلەردە غەرىبلەشكەن ھالدا زامانىۋىلىشىشى ۋە باي بولۇش مەقستىگە يىتىش . 3.ئىسلاھاتچىلىق -تۈپ قىممەت قاراش ۋە ئىتقادىنى ساقلاپ قىلىش شەرتى ئاستىدا زامانىۋىلاشتۇرۇشنى ئىشقا ئاشۇرۇش ،زامانىۋىلىشىش ،لىكىن غەرىبلەشمەسلىك . سوغۇق مۇناسىۋەتلار ئۇرۇشىدىن كىيىنكى دۇنيادا كىشىلەر ئارىسىدىكى ئەڭ مۇھىم پەرىق ئىدېئولوگىيلىك ،سىياسى ،ئىقتىسادىي جەھەتتىكى پەرىق بولماستىن ،بەلكى مەدەنيەت جەھەتتىكى پەرىقتۇر .ھەرقايسى ئىسلام -قوۋىملار،ئىنسانلار دۇچ كىلىدىغان ئەڭ ئاساسلىق مەسىلە بىز كىم ؟دىگەن سۇئالغا ئەڭ ئەھمىيەتلىك مەسىلە قاتارىدا قاراپ، ئەنئەنىۋى ئۇسۇلدىن پايدىلنىپ جاۋاب بىرىۋاتىدۇ. كىشىلەر ئەجدادلىرىنى ،دىنى،تىلى،تارىخى،قىممەت سىستىمىسى ،ئۆرپ-ئادەت ،تۈزۈلمىلىرى بىلەن ئۆزلىرىنى (باشقىلاردىن)پەرقلەندۈرىدۇ.ئۇلار قەبىلە ،ئىرىق ،دىنىي گورۇھ،مىللەت ،شۇنداقلا باشقا ئەڭ كەڭ دائىرلىك قاتلاملاردا ئۆزلىرىنىڭ ھەزارەت سالاھىيتىنى بىكىتىدۇ.كىشىلەر سىياسى ئارقىلىق ئۆزلىرىنىڭ مەنپەئەتىنى ئىلگىرى سۇرۈپلا قالماستىن ،بەلكى يەنە ئۆزىنىڭ سالاھىيتىنى بەلگىلەيدۇ.بىز پەقەت ئۆزىمىزنىڭ ئۆزىمىزدىن باشقا ھىچكىم ئەمەسلىكىمىزنى ھەمدە ئۆزىمىزنىڭ كىمگە قارشى تۇرىدىغانلىقىمىزنى چۈشەنگىنىمزدە ،ئۆزىمىزنىىڭ سالاھىيتىنى ئاندىن بىلەلەيمىز . 1بۆلۈم                       كۆپ مەدەنيەتلىك دۇنيا    2بۈلۈم                         ئۆزگىرىۋاتقان مەدەنيەتلەر مۇۋازنىتى 3بۆلۈم                           شەككلىنىۋاتقان مەدەنيەتلەر تەرتىپى 4بۆلۈم                          مەدەنيەتلەر توقۇنۇشى 5بۆلۈم                         مەدىنيەتلەرنىڭ كەلگۈسى ئوقۇرمەنلەرگە تەۋسىيە قىلىمىز ،تولۇق ئوقۇپ چىقىپ ئۇچىرىغان ئىقىم مەسىلىرىگە ئىلمىي مۇئامىلە قىلىپ ،كاللىسى سەگەك ،سىياسى سەزگۈرلۈككە ئىگە 21-ئەسىر ئۇيغۇرى بولۇپ چىقىشىڭىزغا تىلەكداشمەن .    شىنجاڭ پىداگوكىكا ئۇنۋىرستىتى 2011-يىللىق  تارىخ كەسىپ ئوقۇغۇچسى    ئادىلجان سادىق .

alyar22

	تېمىگىزغا رەھمەت. كەڭ تورداشلارغا تەۋسىيە. بۇ ھەقىقەتەن ياخشى كىتاپ. ئەگەرسىز دۇنيانى چۈشەنمەكچى بولسىگىز، بۇ  سىز ئۈچۇن ئەڭ ياخشى ماتىريال.

karewa

	رھمەت مىنىڭچىممۇ چوقۇم بىر قېتىم ئوقۇپ بېقېشققا تىگىشلكىك ياخشى كىتاپكەن . لىكىن مەن قەيەردىن چۈشۈرۈشننى بىلمىدىم .ئىلىگىرى چۈشۈرۈپ كۆرۈپ باققان تورداش دوستلار بىر ياردەم قىلىپ مۇنبەرگە يوللاپ قويۇڭللار بىزممۇ  بىر كۆرۈپ باقايللى .

15999111449

	پۇقرا ئەپەندىم يازغان «كۇڭزى مەدەنىيتىمۇ خىرىستىئان مەدەنىيتىگە قارشى ھالدا ئىسلام مەدەنىيتى بىلەن بىرگە تۇرىدۇ.» بۇ قۇر رىئاللىققا ئۇيغۇن ئەمەسمۇ قانداق؟

pukra

	ئىلىم پەندە نۇقۇل بىر ھەقىقەت بولمايدۇ،لىكىن ھازىرقى دۇنيا ئەھۋالىغا قاراپ بىقىڭچۇ؟ تورداش ئەجەبا ئۇندا ئەمەسمۇ؟ نىمە ئۇچۈن ئىران بىلەن يادرو كىلىشىمى تۇزىدۇ.بۇ مەسىلىدە جۇڭگۇ جىم تۇرىدۇ يۇ ،لىكىن غەرىب دۆلەتلىرى قارشى تۇرىدۇ.

abm165

	بۇ كىتابتا ماڭا ئەڭ تەسىر قىلعىنى « نوۋەتتە دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدا  پارتلاۋاتەقىنى بومبا ئەمەس ئىدىيە » دىگەن يەكۇن .

mahsat

	بۇ كىتاپ  20-ئەسىرنىڭ 90-يىللىرى يېزىلغان بۇلۇپ،  مەن ئۆتكەن يىلى ئوقۇسام، 21-ئەسىرنىڭ بېشىدا گېرىتسىيە ئېغىر قىيىنچىلىققا ئۇچرايدۇ دىگەن ئالدىن پەرەز باركەندۇق. دىمىسىمۇ ئۆتكەن يىلى گىرىتسىيە ياۋرۇپا قەرىز كىرزىسىنىڭ پاتقىقىغا پاتقان ئىدى. شۇڭا، بۇ كىتاپتىكى سىياسى- ئىقتىساد، مەدەنىيەت جەھەتلەردىكى مۇناسىۋەت -ئۆزگىرىشلەرنىڭ ئالدىن كۆرەرلىگى كىشىنى قايىل قىلماي قالمايدۇ.

kurt

	ئوخشىمىغان مەدەنىيەت بولسىلا توقۇنۇش پەيدا بولامدۇ؟؟؟بىرەر مەدەنىيەتنى يوقاتقۇچە ئۇرۇش قىلامدۇ؟؟ ئوتتۇرا شەرقنى مىسال قىلىپ تۇرۇپ سۆزلەپتۇ، لېكىن مەن ئانچە قوشۇلۇپ كەتمەيمەن.

albax

	karewa يوللىغان ۋاقتى  2012-5-27 21:25 رھمەت مىنىڭچىممۇ چوقۇم بىر قېتىم ئوقۇپ بېقېشققا تىگىش ...   مىنىڭچە بۇ كىتاپنى بىر قېتىملا ئۇقۇپ دىگەندەك چۈشەنگىلى بولمايدۇ . مەن ئۈچ قېتىم ئۇقۇغان . شۇنداقتىمۇ بەزى مەسىلىلەرگە ئۇچرىسام يەنە ۋاراقلاپ باقىمەن . ئاخىرقى بەتلىرىدە دۆلىتىمىز ، ئۇيغۇر ، تىبەت توغرۇلۇق بايانلارمۇ بار . دۇنيا ۋەزىيىتى توغرۇلۇق سېستىمىلىق چۈشەنچە شەكىللەندۈرۈشكە پايدىلىق !

rabda

	-90يىلىللىرى يىزىلغان بىر ئەسەرنىڭ كەلگۈسى دۇنيانىڭ يۆنىلىشىنى بۇنداق توغرا كۆرسىتىپ بىرەلىشى پەقەتلا تەتقىق قىلىش ۋە ئىزدىنىش بىلەن روياپقا چىقمايدۇ،ئەلۋەتتە مەزكۇر كىتابنى يازغۇچىنىڭ يوشورون تالانتى ۋە تەۋەككۈلچىلىك ئىدىيىسىنى كۆرسىتىپ بىرىدۇ،چۈنكى دۇنيانىڭ كەلگۈسى تەرەقىيات يۆنىلىشىگە بىر كىتاب ئارقىلىق بىشارەت بىرىش ئوينىشىدىغان ئىش ئەگەر ئوقوش ياكى پايدىلىنىش ماتىريالى قىلىنسا بارلىق پايدىلانغۇچىلارنىڭ ئىدىيىسى شۇكىتابقا بولغان مايىللىققا ئاساسەن ئۆزگىرىش ئىلىپ بارىدۇ.شۇڭا مەن بۇنداق كىتابلارنى كۆرۈپ قويوشقا بولدۇ لىكىن ئىچكىرلەپ تەتقىق قىلىشقا نىسپەتەن ئەھمىيەتسىز دەپ قارايمەن~  بىر كىشىنىڭ دۇنيا قارىشى ئۇنىڭ ئۆز تەپەككۇر يۆنىلىشىگە ئاساسەن بىكىتىلگەندە يىڭىلق ياراتقىلى بولىدۇ باشقىلارنىڭ كىشىلىك دۇنيا كۆز قارىشىنى پايدىلىنىش ماتىريالى قىلىش ئەقىلگە مۇۋاپىق ئەمەس~   لىكىن مۇشۇنداق بىر دۇنياۋى ئەسەرنىڭ ئۇيغۇر تىلىغا تەرجىم قىلىنىپ خەلقىمىز ئارىسىغا ئىلىپ كىرلگىنى تولىمۇ ياخشى بوپتۇ،تەپەككۈر ئىڭى ئاجىزراق ياكى ئۆزىگە ئىشەنچىسى كامچىل كىشىلەر پايدىلانسا مۇۋاپىق.مىنىڭ تەشەببۇسۇم «جاللات خىنم»،«ئىز»،«ئويغانغان زىمىن(1-2)»،«ئانا يۇرىت1-2-3»،«ئامەت ۋە ئاپەت»مۇشۇ تەرتىپ بويىچە ئوقوپ چىقىپ ئۆزىمىزنى ئۆزىمىزنىڭ تۇرمۇشىنى بىر چۈشىنىپ چىقساق ئاندىن ئىقىم مەسىلىلىرى دىگەننى كەچتە ياستۇققا باشنى قويوپ تازا تەھلىل قىلسىڭىز ھەممىگە جاۋاب تاپىسىز~