مەۋلانا جەلالەددىن رۇمى (مەۋلانە جالالىدىن رۇمى ) دۇردانىلىرى(1)

mamatjan74

مەۋلانا جەلالەددىن رۇمى (مەۋلانە جالالىدىن رۇمى ) دۇردانىلىرى




مەۋلانەدۇردانىلىرى



＊ مۇھەببەتتە قۇياشقا ئوخشاش بول ، دوستلۇق ۋە قېرىنداشلىقتا ئاقار سۇدەك بول ، خاتالىقلارنى يېپىشتا كېچىگە ئوخشاش بول ، كەمتەرلىكتە تۇپراقتەك بول ، ئاچچىقتا ئۆلۈككە ئوخشاش بول ، نېمە بولساڭ بول . يا بولغىنىڭدەك كۆرۈن ياكى كۆرۈنگىنىڭدەك بول .

＊  بۇ دۇنيادا يۈزلەرچە ئەخمەق ، ئېتەكلىرى توشقۇدەك ئالتۇن بېرىپ شەيتاندىن دەرت سېتىۋالىدۇ .

＊  ۋەزىپىسىنى جايىدا ئورۇندىمىغاننىڭ ۋىجدان ئازابىغا يا زىياننىڭ دەۋاسى يا دورىنىڭ شىپاسى داۋا قىلمايدۇ .

＊  مۇھەببەت ئالتۇن ئەمەستۇر، يوشۇرغىلى بولمايدۇ . مۇھەببەتنىڭ پۈتۈن سىرى ئاشكارىدۇر.

＊  يېشىللىقلاردىن ، گۈل – چېچەكلەردىن مەيدانغا كەلگەن باغچە ئۆتكۈنچىدۇر. پەقەت ئەقىللەردىن مەيدانغا كەلگەن گۈل باغچىلار دائىم ياپيىشىل گۈزەل تۇرىدۇ .

＊  نۇرغۇن ئىنسانلارنى كۆردۈم ئۇچىسىدا كىيمى يوق ، نۇرغۇن كىيىملەرنى كۆردۈم ئىچىدە ئىنسان يوق .

＊  مۇھەببەت داۋاغا ئوخشايدۇ ، جاپا بولسا شاھىدقا . شاھىدىڭ بولمىسا داۋادا يېڭىپ چىقالمايسەن .

＊ سەن ھايات ۋاقتىڭدا ئۆلۈك يۇيىدىغانلار سېنى ھەرگىز يۇمايدۇ .

＊  ئىنساننىڭ ئېشىكىدىن شېكەر ئايرىلمايدۇ . ئەمما ئېشەك يارىتىلىشىدىن ئوت – چۆپنى ياقتۇرىدۇ .

＊  دەرت ، ئىنساننى يوقلىقىغا ئېلىپ بارىدىغان ئەڭ راۋان ئاتتۇر.

＊ ئەھلى بولمىغانلارغا سەبىر قىلىش ، ئەھلى بولغانلارنى چاقنىتىدۇ .

＊ لەش بىزگە نىسبەتەن مەينەتتۇر، ئەمما توڭگوز ، ئىتلارغا شىكەر ، ھالۋىدۇر.

＊  قوزغۇن باغدىمۇ قوزغۇندەك ۋارقىرايدۇ ، ئەمما بۇلبۇل قوزغۇن ۋاقىراۋاتىدۇ دەپ سايراشنى  توختۇتۇپ قويمايدۇ .

＊  مەينەتلەر مەينەتلىكىنى قىلىۋىرىدۇ ،ئەمما سۇلارمۇ تازلاشقا تىرىشىدۇ .

＊  ئەقىل پادىشاھى قەپىزىنى سۇندۇرسىلا ، قۇشلارنىڭ ھەممىسى تەرەپ –تەرەپكە ئۇچۇپ كېتىدۇ .

＊  تەۋبىنىڭ ئېتى ئاجايىپ ھەيران قالارلىق بىر ئاتتۇر. بىر نەپەستە پەستىن دۇنيانىڭ كۆك قەھرىگە چىچاڭشىپ چىقىپ كېتەلەيدۇ .

＊  كەڭرىلىك سەبىردىن تۇغۇلىدۇ .

＊  قورقۇنۇچلۇق قۇربان ھېيىت بولغان قىيامەت كۈنى ، ئىنسانلارغا ھېيت –بايرام كۈنىدۇر، ئۆكۈزلەرگە ئۆلۈم كۈنىدۇر.

＊  كىم ئەڭ چىرايلىق بولسا ، شۇ بەكەرەك قىزغانچۇق كېلىدۇ . قىزغانچۇقلۇق ئوتتىن پەيدا بولغان .

＊  بۇ دۇنيا بىر توزاقتۇر، يەمچۈكى ئىستەك . ئىستەك توزاقلىرىدىن قېچىڭلار.

＊  دەريا سۈيىنى بىراقلا ئىچىپ تۈگىتىش مۈمكىن بولمىغىنىدەك ، ئۇسسۇزلۇقنى قاندۇرغۇدەك ئىچىشمۇ مۈمكىن ئەمەس.

＊  ھەي ،ئالتۇنلار بىلەن بېزەلگەن تونلارنى كىيگەن ، كەمەر تاقاشقا كۆنگەن كىشى ، ئاخىرىدا ساڭىمۇ تىكىشسىز تون كىيگۈزىلىدۇ .

＊  ئېشەككە نىسبەتەن تاقا بىلەن مەرۋايىت ئىككىسى ئوخشاشلا نەرسە. ئىشقىلىپ ئۇ ئېشەك ، مەرۋايىت بىلەن دېڭىزنىڭ بارئىكەنلىكىدىنمۇ گۇمان قىلىدۇ .

＊  بىرى گۈزەل سۆز قىلسا، بۇ سۆزنىڭ گۈزەللىكى ئاڭلىغۇچىنىڭ ئاڭلىشى ۋە چۈشىنىشىدىن بولىدۇ .

＊  ئاينىڭ كېچىگە سەبىر قىلىشى ، ئۇنى ئايدىڭلىققا ئېرىشتۈرىدۇ . گۈلنىڭ تىكەنگە سەبىر قىلىشى ، ئۇنى خۇش پۇراققا ئېرىشتۈرىدۇ . شىرنىڭ مەينەتچىلىككە چىداپ سەبىر قىلىشى ، ئۇنى تۆگە گۆشىگە ئېرىشتۈرىدۇ .

＊  ئاللاھ بىلەن بىللە بولغاندىن كېيىن ، ئۆمۈرمۇ ، ئۆلۈممۇ ئوخشاشلا خوشاللىقتۇر.

＊  مەسىت جىنايەت ئۆتكۈزۈپ بولۇپ ‹‹ سەۋەبىم بر، مەستلىكتە ئۆزۈمنى بىلەلمەي قاپتىمەن ›› دەيدۇ . سەن ئۆزلىگىڭدىن مەست بولۇپ قالمىدىڭ ، ئۇ مەستلىكىنى سەن چاقىرىپ كەلدىڭ .

＊  ئىنسان كۆزدۇر ، كۆرۈشتۇر، باشقىسى گۆشتۇر. ئىنسان نېمىنى كۆرگەن بولسا ، ئۇنىڭ قەدرى پەقەت ئۆزىنىڭ كۆرگەنلىرىچىلىكتۇر.

＊  بىرەرسىنىڭ بېشىغا توپا چاچساڭ بېشى يېرىلمايدۇ ، سۇ چاچساڭمۇ يېرىلمايدۇ . بېشىنى يېرىش ئۈچۈن ئاۋۋال توپا بىلەن سۇنى ئارلاشتۇرۇپ لاي ئېتىشىڭ كېرەك .

＊  يولدىكى بىر تال دۆڭ سېنى بېزار قىپتىمىش ، ئەمما ئالدىڭدا يۈزلەرچە تاغ بار.

＊  قېپى چېقىلغان سەدەپ قۇلۇلىسىگە قاراپ كۆڭلۈڭنى يېرىم قىلما ، ئۇنىڭ ئىچىدە مەرۋايىتى بار.

＊  ئادالەت دېگەن نېمە ؟ ھەممە نەرسىنى جايىدا قويۇش. زۇلۇم دېگەن نېمە ؟ بىر نەرسىنى جايىدا قويماي باشقا يەرگە قويۇش.

＊  ھەرقانداق بىر كاپىرغا يامان كۆزدە قارىماڭ ، چۈنكى ئۇمۇ مۇسۇلمان پېتى ئۆلۈشنى ئۈمۈد قىلىدۇ .

＊  بۇ دەريادىكى سۇ نەچچە قېتىم ئۆزگۈرۈپ بولدى ، يۇلتۇزلارنىڭ شولىسى يەنىلا ئۆز جايىدا.

＊  ئويون كۆرۈنۈشتە ئادەمنىڭ ئەقلىگە سىغمايدۇ ، ئەمما بالىلار ئويون بىلەن ئەقىل تاپىدۇ .

＊   رەسىملەر مەيلى خالىسۇن ، مەيلى خالىمىسۇن ھەممسى ئوخشاشلا رەسسامنىڭ قولىدىن چىقىدۇ .

＊  مال سەدىقە بېرىش بىلەن ئازلاپ قالمايدۇ ، مالنى ياخشى ئىشقا سەرىپ قىلسا ، مالنىڭ يۈتۈپ كېتىشىدىن ساقلايدۇ .

＊  يىغلاشنىڭ ۋە پەريات چېكىشنىڭ بىر ئاۋازى ۋە بىر ۋاقتى بولىدۇ   زىياننىڭ ۋاقتى قەرەلى بولمايدۇ . زىياننى تارتقاندا ئىنسان بارمىقىنى چىشلەپ قالىدۇ . ئەمما زىياننىڭ قولى بولمايدۇ .

＊  ھەر قوقۇنۇشتا بىر خاتىرجەملىك بولىدۇ . كۆز قارچۇقىدىمۇ يورۇقلۇق بولىدۇ .

＊  بەرگىنىنى قايتۇرۇپ ئېلىۋالغان كىشى ، قۇسۇقىنى يېگەن بىلەن تەڭ بولىدۇ .

＊  بىلىم چېكى يوق بىر دېڭىزدۇر ، بىلىم تىلىگەن كىشى دېگىزدىكى دولقۇن كېزەلەردىندۇر.

＊  بۇلۇتلار يىغلىمىسا ، يېشىللىقلار قانداق كۈلىدۇ ؟

＊  بۇلبۇللارنىڭ گۈزەل ئاۋازىنى ھەركىم ياخشى كۆرگەچكە ئۇنى قەپەسكە سولاپ قويىدۇ . ئەمما قوزغۇنلارنى قەپەستە كۆرۈپ باقتىڭىزمۇ ؟

＊  بۇ دۇنيانىڭ مېلى ، بەدەنگە چوقۇنىدىغانلارغا ھالالدۇر.

＊  راست گەپنىڭ پۇرىقى بىلەن ، ئەخمەقنى ئىشەندۈرگەن يالغان سۆزنىڭ پۇرىقى ، ئىپار بىلەن سامساقنىڭ پۇرىقىغا ئوخشايدۇ . شۇ سۆزنى قىلغاننىڭ نەپەسلىرىدىن بىلىنىپ تۇرىدۇ .

＊  ھەر تىل ، كۆڭۈلنىڭ پەردىسىدۇر. پەردە قىمىلدىغان ھامان سىرلارغا ئېرىشىدۇ .

＊  ئەخلاقسىزلارنىڭ ۋارقىرىشى بىلەن ،يۈرەكلىك يىگىتلەرنىڭ نەرىلىرى تۈلكە بىلەن يولۋاسنىڭ ئاۋازىدەك مانا مەن دەپ بىلىنىپ تۇرىدۇ .

＊  يامان نەپىس ، يىرتقۇچ قۇشتۇر.

＊  خىرىسىڭ يەمدۇر، جەھەننەم توزاق .

＊  سا ، ئوۋدىن ئوۋ ئېلىپ كېلىدۇ ، ئۇ ئۆز قانىتىغا تايىنىپ ئۇچۇپ ئوۋ ئوۋلايدۇ . پادىشاھمۇ شۇ سەۋەپلىك ئۇنى كەكلىك ۋە چىل گۆشلىرى بىلەن باقىدۇ .

＊  تىل قازاننىڭ تۇۋىقىغا ئوخشايدۇ . قىمىرلىغان ھامان پۇرىقى پۇراشقا باشلايدۇ . شۇنىڭ بىلەن قازاندا نېمنىڭ پىشىۋاتقانلىقىنى بىلىسەن .

＊  تاماققا لىق تولغان قورساق ، شەيتاننىڭ بازىرىدۇر.

＊  ئاغزىدىن چىققان گەپ يالغان بولسىمۇ ، ئۇنىڭ پۇرىقى ئۇنىڭ راست يالغانلىقىنى پۇرىتىپ تۇرىدۇ .

＊  مۇھەببەتتە شاۋقۇنلۇق سۇلارمۇ توختاپ قالىدۇ ، دەرتلەر شىپا تاپىدۇ ، ئۆلۈكلەر تىرىلىدۇ ، پادىشاھلار كور بولىدۇ . بۇ مۇھەببەتتە بىلىم ئۇنىڭ نەتىجىسى بولۇپ قالىدۇ .

＊  ئاشىقلارنىڭ كۆڭۈللۈرى ئوت بولۇپ يېنىشى بىلەن كۆز ياشلار بولمىسا ئىدى. بۇ دۇنيادا سۇمۇ ،ئوتمۇ بولماس ئىدى .

＊  ئىككى بارمىقىڭنىڭ ئۇچىنى كۆزۈڭگە قوي ، بىرەر نەرسىنى كۆرەلىدىڭمۇ ؟ سېنىڭ كۆرەلمەسلىكىڭ بىلەن بۇ دۇنيا يوقۇلۇپ كەتمەيدۇ . كۆرەلمەسلىك ئەيىبى ، كۆرسەتمەسلىكنىڭ قۇسۇرىدۇر . ئۇ شۇم نەپسىڭ دەل كۆزلۈرۈڭنى توسۇپ تۇرغان ئىككى بارمىقىڭنىڭ ئۇچىغا ئوخشايدۇ .

＊  تۈنۈگۈن ئۆتۈپ كەتتى ، تۈنۈگۈنگە ئوخشاش ،تۈنۈگۈنكى گەپلەرنىڭمۇ ۋاقتى ئۆتتى . بۈگۈن يېڭى گەپلەرنى قىلىش كېرەك .

＊  ئۇ تاغقا بىر قۇش قونۇپ ئۇچۇپ كەتتى . قارىغىنا ، ئۇ تاغدا يا بىرەر نەرسە ئوشوق بولۇپ قالمىدى ياكى بىرەر نەرسە كەملەپ قالمىدى .

＊  بىرەر سۆيگۈگە سەرىپ قىلىنمىغان ئالتۇننىڭ ، جاننىڭ ، مەرۋايىتنىڭ ، مارجاننىڭ نېمە قىممىتى .

＊  كۆردۈڭمۇ مېنى غەمدىن باشقىسى ئەسلىمەيدۇ ، شۇ غەملەرگە مىڭلارچە ئاپىرىن .

＊  نەپسىڭ ئۈزۈم ۋە خورمىغا ئوخشاش تاتلىقلاردىن مەستخۇش بولغاندا ، روھىڭنىڭ ئۈزۈم ساپىقىنى كۆرەلەمسەنكىن .

＊  ئاغزىڭنى يۇمۇپ ، ئالتۇن تولغان ئالقىنىڭنى ئاچ ، جەسەتتەك پىخسىخلىقىڭنى تاشلاپ ، مەرتلىكنى تاللا.

＊  دۇرۇسلۇق مۇسانىڭ ھاسىسىغا ئوخشايدۇ ، ئەگرىلىك بولسا سېھىرگەرلەرنىڭ سېھرىگە ئوخشايدۇ . دۇرۇسلۇق مەيدانغا چۈشكەندە ئەگرىلىكلەرنى يۇتۇپ كېتىدۇ .

＊  بىر يامانلىق قىلغاندىن كېيىن پۇشايمان قىلىش ، ئاللاھنىڭ ئىنايەت ۋە مۇھەببىتىگە ئېرىشكەنلىكنىڭ بەلگىسىدۇر .

＊  نامراتلىق ۋە راھەتسىزلىك چوقۇم بىر گۇناھنىڭ جازاسى ، ھوزۇر ھالاۋەت بولسا بىر ئىبادەتنىڭ مۇكاپاتى .

＊  مېۋىسى كۆپ دەرەخنىڭ شاخلىرىنى مېۋىلىرى پەسكە ئېگىپ قويىدۇ . مېۋىسىز دەرەخ بولسا، سەۋرى دەرەخلىرىدەك يۇقۇرىغا ئۆرلەپ كېتىۋىرىدۇ .

＊  قۇشلارنىڭ تىلىنى ئۈگۈنگەن كىشى  ، قۇش بولالمايلا قالماستىن ھەتتا قۇشلارنىڭ دۈشمىنى ۋە ئوۋچىسىدۇر .

＊  دەرت، ئىنسانغا يول كۆرسىتىدۇ .

＊  ئىمان ، نامازدىن ياخشىراقتۇر. چۈنكى ، ناماز بەش ۋاقىت ، ئىمان بولسا ھەرزامان پەرىزدۇر.

＊  ئىككى جانلىق قۇشنى بىر يىپقا باغلاپ قويساڭ تۆت قانىتى بولسىمۇ ئۇچالمايدۇ . چۈنكى ئىككىلىك مەۋجۇتتۇر.

＊  لالما ئىتقا ئالتۇن زەنجىر ياكى يۇڭدىن تاسما تاقاپ قويساڭمۇ ، ئۇ يەنىلا لالما ئىتلىقىدىن ۋاز كېچەلمەيدۇ .

＊  ئاغزىڭنى يۇم ، يېتەر! سىر پەردىلىرىنى ئۇنچىلا يىرتىپ ئېچىۋەتمە . چۈنكى بىزگە سۇنۇقلارنى تېڭىش ، سىرلارنى يېپىش يارىشىدۇ .



تۈركچىدىن ئۇيغۇرچىلاشتۇرغۇچى : نىگاران
مەنبە: باغداش مۇنبىرى

سىرداش

ياخشى تىما. تەربىيىۋى ئەھمىيىتى يۇقۇرى  ئىكەن.