| بىر كۈن كىرمىسەم بايقاش بىلەكچىلا جانلىنىپ كىتىپتىغۇ~ مەن نورۇزنىڭ خاسىيەتلىرى ۋە رەسمىيەتلىرى توغرىسىدا توختىلىپ ئۆتەي.. نورۇزنىڭ خاسىيەتلىرى ۋە رەسمىيەتلىرى
خەلقىمىز نورۇز بايرىمىنى قۇتلۇق، خاسىيەتلىك بايرام دەپ بىلىدۇ. نورۇز مەزگىلىدە ھەرقانداق كىشى ياخشى ئىشلارنى قىلىشقا ئۆزلىرى تىرىشىدۇ ۋە ئۆزگىنى رىغبەتلەندۇرىدۇ. ئۆتمۈشتىكى ئاغۇنلىرىمىز نورۇزنى خاسىيەتلىك دېگەن چۈشەنچىسى بويىچە ، كىمكى يىل بېشىدا ، يەنى نورۇز مەزگىلىدە ساۋابلىق ئىش قىلسا شۇ كىشىگە يىل بويى ياخشىلىق نېسىپ بولىدۇ ، دەپ بىلەتتى. شۇڭا قەدىم زاماندىن تارتىپ ، كىشىلەر يىلنىڭ ئامان-ئېسەن ۋە مەنپەئەتلىك بولۇپ ئۆتۈشىنى ئارزۇلاپ ، نورۇزغا ئاتاپ ھەرخىل ساۋابلىق ئىشلارنى قىلىش ئومۇمىي ئادەتكە ئايلانغان . شۇنداقلا نورۇز مەزگىلىدە تۇغۇلغان بالىلارغا ئوغۇل بولسا ‹‹نورۇز››، ‹‹نۇر››، ‹‹قۇتلۇق››، قىز بولسا ‹‹ئەلانۇر››، ‹‹چىمەن››، ‹‹بوستان››، ‹‹باھار›› دېگەندەك قۇتلۇق كۈننىڭ ئاتلىرى ياكى قۇتلۇق كۈنگە مۇناسىپ چاغ ، گۈل – گىياھ ناملىرىنى قويغان.
بۇ قۇتلۇق كۈنلەردە كىشىلەر ئۆزلىرى ياخشى ئىشلارنى قىلىش بىلەن بىللە ، بىر- بىرىگە ياخشلىق تىلىشىدۇ . ئۆزئارا يوقلاشقاندا ، سەيلە – تاماشىلاردا ، مەشرەپ – سورۇنلاردا ، نورۇز ئېشى يىگەندە ئامانلىق، ياخشىلىق تىلەنگەن بىيىت – قۇشاقلارنى ئېيتىشىدۇ. ئۇستىكارلار كۆزى پىشقان ۋە قولى چىۋەر شاگىرتلىرىغا ھۈنىرىنىڭ يېڭى بىر ئۇسۇلىنى ئۆگىتىپ قويىدۇ. بۇرۇنقى زامانلاردا مەدرىستە – مەكتەپلەردە مۇددەرس – ئۇستازلار ئوقۇغۇچى – تالىپلىرىغا نورۇزنامە يېزىپ بېرەتتى ياكى يازدۇراتتى.
نورۇز كۈنلىرى ھەرخىل سورۇنلار تۈزۈلۈپ، ئومۇمىي خەلق سەيلىسى بولىدۇ. بۇنىڭ شەكىللىرى ناھايىتى تولا . بۇلار ئومۇملاشتۇرۇلۇپ ‹‹ تۇققۇز توقۇ ›› يەنى ‹‹تۇققۇز مەرىكە_ مۇراسىم›› دېيىلگەن. ئۇلار : (1) نورۇز ناغرىسى؛ (2) نورۇز تازىلىقى؛ (3) سوغۇق قوغلاش؛ (4) يوقلاش؛ (5) نورۇز ئېشى يېيىش؛ (6) نورۇز سەيلىسى؛ (7) نورۇز يارىشى ( مۇسابىقىسى )؛ (8) نورۇز مەشرىپى؛ (9) نورۇزلۇق تىلەك ( زاراخەتمە ).
نورۇزنىڭ يەنە بىر مۇھىم خاسىيىتى شۇكى، بۇ__بىرلىك- ئىناقلىق بايرىمى ئىدى. ئۆچ – ئاداۋەتلىكلەر، جۈملىدىن ئارىغا سۇغۇقچىلىق چۈشكەن ئەر- خوتۇنلار ‹‹ ئۆتكەنگە سالاۋات ›› قىلىپ، يارىشاتتى ياكى ياراشتۇرۇلاتتى. بۇ يازمىنى ئاخىرىدا مائارىپ تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2012-3-17 20:28
|
|