پېئىل ھەققىدە دەرىس تەييارلىقى

شوتا

ۋاقتى :
1. دەرس تېمىسى
                 پېئىل
دەرسلىك ئورنى :
2. ئوقۇتۇش نىشانى :
1) بىلىم ۋە ئىقتىدار نىشانى
پېئىلدىن ئىبارەت بۇ سۆز تۈركىمىنىڭ نېمىلىكىنى ھەم جۈملە ئىچىدىكى پېئىللارنىڭ ئورنىنى توغرا دەپ بېرەلەيدىغان ۋە توغرا پەرىقلەندۈرەلەيدىغان ئىقتىدار يېتىلدۈرۈش .
2) جەريان ۋە ئۇسۇل نىشانى :
پېئىل سۆز تۈركىمىگە دائىر ئويۇن خارەكتىرلىك پائالىيەت ئورۇنلاشتۇرۇپ ، ئۇيغۇر تىلىدا ئەڭ كۆپ قوللىنىدىغان تۈر ۋە ھەجىم جەھەتتە سالماق ئورۇننى تۇتىدىغان پېئىل چۈشەنچىسى ھەققىدە بەلگىلىك چۈشەنچە ھاسىل قىلىمەن .
3) قىممەت قاراش ، ھېسسىيات ، پوزىتسىيە نىشانى :
ئۇيغۇر تىلىدىكى سۆز تۈركۈملىرىنىڭ ئىچىدە پېئىلدىن ئىبارەت بۇ سۆز تۈركىمىنىڭ مەنا ئىپادىلەش دائىرىسىنىڭ بىر قەدەر كەڭلىكى چۈشەندۈرۈلۈپ ، ئۇيغۇر تىلىنىڭ ئاممىبابلىقى ، قوللىنىشچانلىقى ، تەسىرچانلىقى شۇڭا ئۇيغۇر تىلىدىن پەخىرلىنىش كېرەكلىكى ھەققىدە تەربىيە سىڭدۈرىلىدۇ .
3. مۇھىم نۇقتا :
پېئىللانى توغرا پەرىق ئېتەلەيدىغان ، جۈملە تەركىبىدىكى پېئىللانى تونۇپ ئايرىيالايدىغان بولۇش .
4. قېيىن نۇقتا :
پېئىللار تومۇرى بىلەن قوشۇمچىلىرىنى ئايرىپ يازالايدىغان ، پېئىل تومۇرىنىڭ مەنىسىنى توغرا چۈشىنەلەيدىغان بولۇش .
5. ئوقۇتۇش ۋاستىلىرى :
سوئال – جاۋاب ئارقىلىق ھەمكارلىشىش ئۇسۇلى بويىچە ئۆتىلىدۇ .
7. ئوقۇتۇش سائىتى :
پېئىل ھەققىدە چۈشەنچە بېرىشكە بىر دەرس سائىتى ئاجىرتىمەن .
8. ئوقۇتۇش جەريانى :
1) دەرسكە باشلاپ كىرىش
1- بەش نەپەر ساۋاقداش مۇنبەرگە چىقىدۇ . ئۇلارنىڭ مەيدىسىگە رەڭلىك بوياق قەلەمدە 1- ساۋاقداشقا ( ئەركىن ) 2- ساۋاقداشقا ( قىزىل ) 3- ساۋاقداشقا (قەلەمدىن) 4- ساۋاقداشقا (بەش دانە ) 5- ساۋاقداشقا ( سېتىۋالدى ) . دەپ يېزىلغان بولىدۇ . يەنە بەش ساۋاقداش مۇنبەرگە چىقىپ ئىسىم سۆز تۈركىمىگە ، سان سۆز تۈركىمىگە ، سۈپەت سۆز تۈركىمىگە تەۋە ساۋاقداشلار بىلەن تونۇشۇپ دوستلىشىدۇ . بۇ يەردە « سېتىۋالدى » دېگەن سۆز يېزىلغان ساۋاقداش ئېشىپ قالىدۇ . چۈنكى بۇ سۆز پېئىل بولغاچقا ، بۇ دەرس ئۆتۈلمىگەن شۇڭا ئۇنىڭغا ئىگە چىقمايدۇ . ئوقۇتقۇچى ئەنە شۇ ساۋاقداشنى ئېلىپ قېلىپ ، ئۇسۇل ئوينۇتۇپ ، خەت يازغۇزۇپ ، تازىلىق قىلدۇرىدۇ . ھەم باشقا ساۋاقداشلارغا ئۇ نېمە قىلسا شۇ توغرىسىدا جۈملە تۈزگىزىپ ، ئۇلارنى ھەرىكەتنى بىلدۈرىدىغان سۆزنى تېپىشقا ئورۇنلاشتۇرىدۇ ھەمدە دوسكىغا ھەرىكەت قىلىۋاتقان كۆرىنىشنى ئىپادىلەيدىغان رەسىمنى سىزىپ ئۈستىگە « پېئىل » دەپ ھۆسنىخەت شەكلىدە يازىدۇ .
2- بۇ باسقۇچتا ئوقۇغۇچىلار بەش گۇرۇپپىغا ئايرىلىپ ئايرىم – ئايرىم ئارىسىدا ھەرىكەتنى ، ئىشنى بىلدۈرىدىغان سۆزلەرنى توپلايدۇ . جۈملە تۈزىدۇ . ئاندىن ھۆسنىخەت يېزىشقا ئورۇنلاشتۇرۇلۇپ ھەربىر ئوقۇغۇچى « پېئىل دېمەك ئىش دېمەك » دەپ يازىدۇ .
3- بۇ باسقۇچتا بەش گۇرۇپپىدىكى ئوقۇغۇچىلار ئوقۇتقۇچىنىڭ يېتەكچىلىكىدە ئادەم ۋە نەرسىلەرنىڭ ئىش ھەرىكىتىنى ئىپادىلەيدىغان خىلمۇ – خىل ئويۇنلارنى تەييارلاپ مۇنبەردە كۆرسىتىدۇ . قالغان ئوقۇغۇچىلار ئۇلارنىڭ ئويۇنلىرىغا قاراپ « نېمە قىلىۋاتىدۇ ؟ » « نېمە قىلدى ؟ » دېگەنگە ئوخشاش پېئىلغا دائىر سوئاللارنى سورىشىدۇ . شۇنداق ئويۇنلار بىلەنلا پېئىل ھەققىدىكى چۈشەنچە ئوقۇغۇچىلارنىڭ قەلبىگە سىڭدۈرىلىدۇ .
4- پېئىلنى تونۇش باسقۇچى بولۇپ ، بۇ باسقۇچتا ئالدىنقى يىللىقتا ئۆگىنىپ ئۆتۈلگەن سۆز تۈركۈملىرىدىن 10 سۆز ، پېئىلغا مۇناسىۋەتلىك سۆز تۈركۈملىرىدىن بەش سۆز ئارىلاشتۇرۇلۇپ ، يەنە جۈملە تۈزۈلۈپ بۇنىڭ ئىچىدىن پېئىلنى تونۇش ئويۇنى ئېلىپ بېرىلىدۇ .
5- بۇ باسقۇچ خۇلاسە باسقۇچى بولۇپ ، بۇ باسقۇچتا ھەر بىر گۇرۇپپىدىن بىردىن ۋەكىل چىقىرىپ پېئىل ھەققىدە چۈشەنچە بېرىدۇ . ئوقۇتقۇچى يىغىنچاقلايدۇ .
9. تاپشۇرۇق :
جاپادىن   قورۇقماي    ئىشلىگىن   ئىشلە ،
ئەمگەكنىڭ مېۋىسىن چىشلىگىن چىشلە .
يۇقىرىقى مىسرالاردىن پېئىللارنى تېپىپ ، ئۇنىڭغا جۈملە تۈزۈڭ ، ھەمدە تەركىبىدە پېئىل بار ماقال – تەمسىلدىن 10 نى تېپىپ كېلىڭ .
10. دوسكا لاھىيىسى :
مىساللار : 1 . ........     2. .............   3. .............
قائىدە ..........................
11. سوۋغا :
ھەرىكەتنى ۋە ھالەتنى ئىپادىلەيدىغان سۆز ئىزدىسەڭ ، ئالدى بىلەن پېئىلنى ئىزدە .

بولدى