پۇشايمان يېشى ‹بالىلار ھېكايىسى› ئا.ن.ئۆزقۇت

ئۆزقۇت

ئالىمجان نەسىردىن ئۆزقۇت
                                                                پۇشايمان يېشى
                                                              بالىلار ھېكايىسى
دەرىستىن چۈشۈش قوڭغۇرقى چىلىندى .بالىلار خۇشال- خۇرام ھالدا سىنىپلىردىن چىقىشىپ ئويناشقا باشلىدى .6-سىنىپتا ئوقۇيدىغان ئەخمەت كىتاپنى قولتۇقلىغىنىچە مەكتەپ ئالدىدا چوكا مۇز ساتىدىغان بوۋاينىڭ ئالدىغا كەلدى –دە،بالىلار چوكا مۇز ئېلىپ بىرىۋاتقان بوۋايغا :
-ماڭا بىر تال چوكا مۇز بىرىڭە،-دېدى بىر يۈەن پۇلنى تەڭلەپ .بوۋاي ئۇنىڭغا چوكا مۇز ئىلىپ بىرىپ قولدىكى پۇلنى ئالدى.ئەخمەت چوكا مۇزنى قەغىزىدىن چىقىرىپ تۇرشىغا ،بوۋاي ئاشقان پۇلنى ئۇنىڭ يانچۇقىغا سىلىپ قويدى.
ئەخمەت چوكا مۇزنى ئىشتىھا بىلەن شورىغاچ سىنىپقا قاراپ ماڭدى .ئۇزاق ئۆتمەي دەرسكە كىرىش قوڭغىرىقى چېلىندى –دە،ئادىل مۇئەللىم سىنىپقا كىرىپ كەلدى.ئۇ ئوقۇغۇچىلارغا تەكشى قارۋەتكەندىن كېيىن سالماق ئاھاڭدا :
-ساۋاقداشلار دىققەت قىلىڭلار ،دەرسنى باشلاشتىن بۇرۇن مەن سىلەرگە بىر ئىشنى ئېيتماقچى،مەكتىىپىمىزنىڭ 4-يىللىقىدا ئوقۇيدىغان بەختىگۇل ئاق قان كېسىلى بىلەن دوختۇرخانىدا داۋالىنىۋاتقىنىغا ئۇزاق بولغاچقا ،داۋالىتىشقا ئامالسىز قاپتۇ.ھەممىمىز ئۇنىڭغا ياردەم قولىمىزنى سۇنساق!- دېدى. ساۋاقداشلار مۇئەللىمنىڭ گېپىنى ئاڭلاپ ،بەس-بەستە پۇل ئىئانە قىلىشقا باشلىدى .بەزىلىرى ئىككى يۈەن ئىئانە قىلسا ،بەزىلىرى بەش يۈەن ئىئانە قىلىشتى .ئەخمەتمۇ ئىككى يۈەن ئىئانە قىلىشنى ئويلاپ يانچۇقىغا قولنى سالدى –دە، چۆچۈپ كەتتى .چۈنكى يانچۇقىدا جىقلا پۇل تۇراتتى . ئۇ:‹‹بۇ پۇللار نەدىن كەلگەندۇ ؟ھېلىقى چوكا مۇز ساتقۇچى بوۋاي ئارتۇق قايتۇرۇپ بەردىمۇ نىمە ؟››دېگەنلەرنى كاللىسىدىن ئۆتكۈزدى . ئارقىدىن بۇ پۇللارنىڭ ئىچىدىن ئىككى يۈەننى ئايرىپ ئىئانە قىلدى .پۇل ئىئانە قىلىش ئاخىرلاشقاندىن كېيىن مۇئەللىم دەرىس سۆزلىدى .ئەخمەت ئارلىقتا پۇلنى ساناپ كۆرۈۋىدى.توپتوغرا تۆت يۈەن چىقتى .دېمەك،چوكا مۇز ساتقۇچى بوۋاي ئەخمەتكە ئارتۇق قايتۇرۇپ بىرىپتۇ .مانا ئەمدى ئەخمەتنىڭ كاللىسىدا ئارتۇق پۇللارنى قايتۇرۇپ بېرىش- بەرمەسلىك خىيالى ھۆكۈم سۇرۇشكە باشلىدى .مۇئەللىمنىڭ سۆزلىگەن دەرسلىرى بولسا ئۇنىڭ كاللىسىغا زادىلا چۈشمىدى.پۈتۈن ئوي-خىيالى بۇ پۇللارنى قانداق بىر تەرەپ قىلىشتا ئىدى .
مەكتەپتىن قويۇپ بەرگەندىن كېيىن ئەخمەت دوستى سەمەت بىلەن بىللە ئۆيگە قايتىش ئۈچۈن سىنىپتىن چىقتى .مەكتەپ دەرۋازىسى ئالدىغا كەلگەندە ،ئالدىراش ھالدا چوكا مۇز سېتىۋاتقان بوۋاي ئەخمەتنىڭ دىققىتىنى تارتتى .ئۇلار پاراڭلىشىپ كېىتىۋېتىپ  ،سەمەت بۇ دۇكانغا كىرىپ ماروژنىدىن بىرنى ئېلىپ ،ئىشتىھا بىلەن يىگەچ ئەخمەتكە :
-ئاداش ،سەنمۇ ئېلىپ يېسەڭ بولمامدۇ؟-دېدى.
نەچچە پۇلغا ئالدىڭ ؟-دىدى ئەخمەت ئاغزىغا كەلگەن سىرىقسۇنى يۇتۇۋىتىپ.
ئىككى يۈەن ،-دېدى سەمەت پەرۋاسىز ھالدا .ئەخمەت بۇ گەپنى ئاڭلاپ مەنمۇ بىرنى ئىلىپ يەيچۇ ،دىگەن ئويغا كەلدى –دە:
بىردەم ساقلاپ تۇرغىن ،مەنمۇ بىرنى ئاچىقاي ،-دەپ دۇكانغا يۈگۈردى .
ھايال ئۆتمەي ئەخمەتمۇ بىر تال مارۇژنا تۇتقان ھالدا سەمەتنىڭ يىنىدا پەيدا بولدى .ئىككى دوست مارۇژنا يىگەچ پاراڭلىشىپ يەنە يولنى داۋاملاشتۇردى .سەمەت ئۆيگە كەلگەندە ئەخمەتكە :
-ئاداش تىل –ئەدەبىيات كىتابىڭىنى بىرىپ تۇرغىنە ،كەچتە تاپشۇرۇق ئىشلىۋالاي ؟ كىتابىمنى پارتىدا ئۇنتۇلۇپ قاپتىمەن،-دېدى سومكىسىنى بىر قۇر ئاختۇرۇپ چىققاندىن كېيىن ئۆتۇنگەن ھالدا .
-مەنمۇ كەچتە تاپشۇرۇق ئىشلەيتتىم .بولمىسا ھازىرلا تاپشۇرۇقنىڭ سۇئالىنى يېزىۋالغىن ،-دېدى ئەخمەت سومكىسىنى ئاچقاچ .ئۇ سومكىسىنى خىلى ئۇزاق ئاختۇرۇپمۇ كىتابنى تاپالمىدى .
-نېمە بولدى ،ئاداش،چىرايىڭ بىر قىسمى بولۇپ كەتتىغۇ؟-دېدى سەمەت ئەخمەتنىڭ چىرايىغا قاراپ .
-كىتابىم يوق تۇرىدۇ ؟-دېدى ئەخمەت جىددىيلەشكەن ھالدا .
-سىنىپتا ئۇنتۇپ قالدىڭمۇ- يە؟-دېدى سەمەت سۇئال نەزىردە .
-سىنىپتىن ھەممە ماتېريالىمنى ئىلىپ چىققانتىم ،-دېدى ئەخمەت ئويلىنىپ تۇرۇپ .
-بىرەر يەردە ئۇنتۇلۇپ قالمىغانسەن –ھە،ياخشى ئويلىنىپ باققىن ،-دېدى سەمەت .
ئەخمەت ئەتىگەندىن بۇيان ماڭغان –تۇرغان يەرلىرىنى بىر قۇر ئەسلەپ چىقتى- دە،كىتابنى چوكا مۇز ساتقۇچى بوۋاينىڭ قېشىدا ئۇنتۇپ قالغانلىقىنى ئېسىگە ئالدى .
‹‹ئەمدى قانداق قېلىشىم كېرەك ؟چوكا مۇز ساتقۇچى بوۋاينىڭ يېنىغا بارسام،ئارتۇق پۇلنى قايتۇرساڭ كىتابىڭنى بېرىمەن دېسە ،قانداق قىلارمەن .تىل-ئەدەبىيات مۇئەللىمنىڭ ئاچچىقى بەك يامان .كىتابىڭ قېنى؟ دەپ سوراپ قالسا نېمە دەرمەن ؟›› دېگەنلەرنى ئويلىغان ئەخمەت جايىدا بىر ھازاغىچە تۇرۇپ قالدى .ئۇ ئۇيان ئويلاپ-بۇيان ئويلاپ ئاخىرى بوۋاينىڭ يېنىغا بىرىشنى قارار قىلدى .
ئەخمەت ئېغىر قەدەملەر بىلەن بىر بېسىپ –ئىككى بېسىپ مەكتەپ ئالدىغا كەلدى .بوۋاي مەكتەپ ئالدىدا تۆت ئەتراپقا نەزەر تاشلاپ يالغۇز تۇراتتى .بوۋاينىڭ يالغۇز تۇرغانلىقىدىن بىر نەرسىنى ھېس قىلغان ئەخمەتنىڭ يۈرەكلىرى ئەنسىز سوقۇپ،پۇت-قوللىردا جان قىلمىدى .
ئەخمەتنىڭ قۇرقۇنچ ئىچىدە ئۆزىگە قاراپ تۇرغانلىقى كۆرگەن بوۋاي بىر ئىشنى پەمىلەپ ئۇنى چاقىردى .
-بۇياققا كەل،ئوغلۇم،مەن سېنى ساقلاپ تۇرۋاتاتتىم،-دېدى بوۋاي ئەخمەتنى شەرەتلەپ .بوۋاينىڭ ئۆزنى چاقىرغان ئاۋازىنى ئاڭلاپ ئەخمەتنى تېخىمۇ قورقۇنچ باستى . شۇئان كاللىسىغا :‹‹بوۋاي پۇلنى ئارتۇق قايتۇرۇپ بەرگەنلىكىنى بىلىپ قاپتۇ››دېگەننى ئويلىدى .ئەخمەت بىشىنى تۆۋەن سىلىپ بوۋاينىڭ يېنىغا كەلدى .
-باياتىن قارسام بۇ كىتاب تۇرىدۇ ،سېنىڭغۇ دەيمەن ؟ ئىشلەيدىغان بىر مۇنچە تاپشۇرۇقلىرىڭ باردۇ ،كىتابنى يۇتتۇرۇپ قويۇش ئۆزنى يىتتۇرۇپ قويۇشقا باراۋەر،ئوغلۇم بۇنىڭدىن كېيىن ئىلىم دەستىسنى چىڭ تۇتۇپ ،تىرىشىپ ئوقۇ؟ ئالە،كىتابىڭنى چىڭ ساقلا! –دېدى بوۋاي ئەخمەتنىڭ بېشىنى مېھرىبانلىق بىلەن سىلاپ تۇرۇپ .
ئەخمەت بوۋاينىڭ ئېيتقان سەمىمىي گەپلىردىن بەكمۇ تەسىرلەندى.ئۇنىڭ كۆزلىردە ياش ئەگدى .ئۇ ياشاڭغىرىغان كۆزلىرىنى بوۋايغا تىكىپ تۇرۇپ ئۆزنىڭ خاتا ئىش قىلغانلىقىنى ئاقكۆڭۈل بوۋايغا ئىيتتى .

(مەزكۇر ئەسەر ‹‹تارىم غۇنچلىرى››ژۇرنلىنىڭ 2010-يىللىق 4-ساندا ئېلان قىلنغان)

بەختىيار(بايقاش

ئۆز خاتالىقىنى باشقىلار ئالدىدا جۈرئەتلىك بىلەن بوينىغا ئېلىشنىڭ ئۆزىمۇ ياخشى بولغان خىسلەتتۇر،بالىلار ئۈچۈن،شۇنداقلا بىر قسىم چوڭلىرىمىز ئۈچۈن ئىبىرەت ئالغۇدەك ھېكايە يېزىپسىز،رەھمەت سىزگە!

گۈلزار

بالىلىرىمىز ئۈچۈن ياخشى سوۋغات ئېلىپ كېلىپسىز ، بۇ ئىبرەتلىك ھېكايىڭىزنى ئوقۇغۇچىلىرىمىز ھەم بالىلىرىمىزغا ئوقۇپ بېرىشكە ئەرزىگۈدەك رەھمەت سىزگە .

pari

ئەھمىيەتلىك تېما يوللاپسىز ،رەھمەت .

دىلرۇس

راستچىللىق- ئادىمىيلىكنىڭ ئەڭ يارقىن جۇلاسى، ئەخلاقىمىزنىڭ قېنى. بالىلارنى كىچىكىدىن باشلاپ راستچىل ئادەم قىلىپ تەربىيلەش ھەممە ئاتا- ئانىلار ئۈچۈن ئەڭ مۇھىم بۇرۇچ. مانا مۇشۇنداق بالىلار ھېكايىلىرىنىڭ رولى بالىلارنى تەربىيلەشتە ئىنتايىن چوڭ. ئۇستاز ئۆزقۇتنىڭ بۇ ھېكايىسىنى بالىلىرىمىزغا دائىم ئېيتىپ بەرسەك، بالىلىرىمىز ئۇنىڭدىن كاتتا تەربىيىنى قوبۇل قىلىدۇ.
رەھمەت ئۇستاز!

خۇمارى

سىزنىڭ بالىلار ئۈچۈن باسقان قەدىمىڭىزگە بەرىكەت تىلەيمەن.بالىلار بىزنىڭ خۇشاللىقىمىز،بەختىمىز.ياخشى ئەسەر ئىكەن.مىنىڭچە دەرسلىك كىتاپقا كىرگۈزسىمۇ بولغىدەك!