مەن ئۆزەمنى ئۇيغۇرچىلاشتۇرماقچى

ساقال

مەن ئۆزەمنى ئۇيغۇرچىلاشتۇرماقچى

يىقىندا ئالىم ئەھەتنىڭ ۋە باشقا قىرىنداشلارنىڭ تىرىشچانلىقى بىلەنWindows8ئۇيغۇرچىلاشتى.ھەممەيلەن خۇشاللىق بىلەن بۇسېستېمىنى سېتىۋالدۇق.چۈنكى بىز بىر تىل كرىزىسقا دۇچ كەلدۇق ،بۇ كېرزىسنى ئازراق ئەقلى بار ئۇيغۇرنىڭ ھەممىسى  خېلى چوڭقۇر ھېس قىلدى .مەنمۇ بۇسېستېمىنى سېتىۋېلىشى ئارقىلىق بۇ كرىزىسقا تاقابىل تۇرماقچى بولدۇم ،بۇسېستېمىنى ئىشلىتىش ۋە<قانۇنى يول>،<گۈلەن>قاتارلىق ھەققى ئۇيغۇرلارنىڭ ئىش پائالىيەتلىرىنى تور يۈزىدە كۆرگەندىن كىيىن مەن ئۆزۈمنىڭ ئۇيغۇرلىقى ھەققىدە ۋە ئائلەمنڭ ئۇيغۇر ئائېلسى، پەرزەنتىمنىڭ ئۇيغۇر پەرزەنتى بولۇشى ھەققىدە ئويلىنىپ مەن ئۆزۈمنى ئائىلەمنى ئۇيغۇرلۇققا قايتۇرمىسام،پەرزەنتىمنىڭ ئۇيغۇر پەرزەنتى بولالمايدىغانلىقىنى ھېس قىلدىم.مەن ئۆزۈمنى ۋەئائلەمنى ئۇيغۇرچىلاشتۇرۇش ئۇچۇن تۆۋەندىكىلەرنى قىلمىسام بولمايدىكەن دەپ ئويلىدىم
1.ئالدى بىلەن ئۆزۈمنىڭ ۋە ئايالىمنڭ ئېغىز تىلىمنى ئۇيغۇرچىلاشتۇرۇش.تېلىمىزدا يوق سۆزنىلاباشقا تىلدا دەپلا قالماستىن تىلىمىزدا بار سۆزنىمۇ باشقا تىلدا دەيدىكەنمىز ،مەسىلەن تېلفۇن نۇمىرى ساپما كەش (توشەي) ئىمتىھان سوئالى(جۇەنزە)،ئورۇندۇق(بەندىڭ)سۇيقاش(خۇيمەن)...... بۇجەھەتتە خەن يولداشتىن ئۆگەنسەك بولغۇدەك مەن تونۇيدىغان بىرسى بولۇپ ئالىي مەكتەپ ئۇيغۇر تىلى كەسپىدەئوقۇغان ،ئۇيغۇرچە گەپ قىلساڭ چۈشەنمىدىم دەپ خەنچە سۆزلەشكە مەجبۇرلايدۇ لكىن بىرئېغىز تىللاپ قويسا مەنىسىنى دەرھال چۈشىنىپ خەنچە ئىنكاس قايتۇرىدۇ.
2.  پۇل خەجلەشنى ئۇيغۇرچىلاشتۇرماقچى.
ھەممە ئادەم بىلىدۇ پۇل ناھايىتى مۇھىمى پۇل خەجلەش تىخىمۇ مۇھىم
يېقىندا توردا شىنجاڭلىق پۇتبول چولپانلىرى ئېقدىسات سەۋەبىدىن
بىچارە ھالغا چۈشۈپ  قالغانلىقى بەس-بەستەئېلان قىلىنغاندا كۆپچىلىك دەرھال (ئارمان)،(ئىخلاس)..قاتارلىقلارنى ئەسكە ئېلىشتى لېكىن ھېچكىم بۇ شىركەتلەر قۇرۇلغاندىن تارتىپ ھازىىرغىچە بۇ شىركەتلەرنىڭ مەھسۇلاتلىرىنى قانچىلىك سېتىۋالغانلىقىنى،تاپقان تەرگىنىڭ خىلى كوپ قىسمىنى باج قىلىپ ئالغانلارنى ياكى داڭلىق ماركا،بەك ياخشى دەپ مەھسۇلاتىنى سېتىۋالغان كارخانا،شىركەتلەرنى ئويلاپ باقمىدى ئويلىسىمۇ بىكار چۈنكى ئۇلار ياردەم قىلمايدۇ.لىكىن بىز ياردەم كۇتكەن <ئارمان>،<ئىخلاس>نىڭ ياردەم قىلاي دىسمۇ ئارمانغا چۇشلۇق دەرماننى يوق ،ئەسلى ئۇلارنىڭ <دەرمان>نى بىزنىڭ قولىمىزدا بار ئىدى لكىن بىز بەرمىدۇق.
دىيارىمىزدا 10مىليون ئۇيغۇر بار،بىر ئۇيغۇر كۇندە بىر يۇەن خەجلىسە بىر كۇندە ئاز دىگەندە 10 مىلىيۇن خەجلەيدۇ ئۇلار كۈندە يەيدۇ كىيىدۇ ئىچىدۇ.يېمەك -ئىچمەك كىيىم كېچەكنى ئۆزىمىزنىڭ مېللى كارخانىلار نىڭكىنى،مېللى دۇكانسارايلارنىڭكنى  سېتىۋالساق.ئۇلارمۇتىرىشىپ سۈپەتنى ياخشىلىماسمۇ،داڭلىق ماركا ياراتماسمۇ،باشقا كۈن چۈشكەندە .ئېغىركېسەل بولۇپ ئېقدىسات قىينىلىپ ئازابلىق تەلمۈرگەندە ياردەم قىلماسمۇ؟.... خۇدابەرگەن تۇغما بەدەن ساپاسىغا ئىگە لېكىن ئېقدىسات سەۋەبىدىن ياخشى تەربىيلىنەلمىگەن ئۇيغۇر  پۈتبۈلچلارنىڭ دۇنيا سەھنىسىدە چولپان بولۇپ چىقىشىغا ياردەم بەرمەسمۇ؟.... گۇنا كېمدە؟؟.. ئالتۇن تاۋاق كۆتۇرۋىلىپ تىلەمچىلىك قىلىش كىرەكمىكەن؟...
3.  ھېيت-بايرامنى ئورۇپ ئادەتنى ئۇيغۇرچىغا قايتۇرماقچى..ئاشىق مەشۇقلار بايرىمى ، تۇغۇلغان كۈن....سۈننەت توي ،ئات توي ،ئېشەك توي...دېگەندەك بايراملارنى تۇرمۇشۇمدىن  يوقاتماقچى .نېمە ئۇچۇن يوقاتماقچى-مەن تونۇيدىغان بىر نەچچە ئامانلىق ساقلىغۇچى بار ئىدى ئايلىق مائاشى 600يۈەن ئەتراپىدا ،بىر كۈنى بىللە ئامانلىق ساقلىدۇق ئۇلار گەپ ئارىلىقىدا ئاشىق-مەشۇقلاركۈنى ئىلگىرى تۇتۇپ قۇيغان ئاشنىلىرى بىلەن ئۆتكۈزگەنلىكنى ھەر بىر نىڭ يېندىن1000يۈەن ئەتراپىدا پۇل سەرپ قىلىپ گۈل ئىلىش ،كتۋغاچىقىش ،ياتاق ئىچىشكە سەرپ قىلغانلىقنى ،ھازىر ھەتتا تولۇقسىز ئوتتۇرا مەكتەپنىڭ باللىرىمۇ بىر نەچچە ئاي پۇل جۇغلاپ بۇ بايرامنى ئۆتكۈزىدىغانلىقىنى   زوق شوخ بىلەن سۆزلىدى ،كىيىن بىر نەچچە ئاي بايرام ئۆتكۈزگەننىڭ دەردىنى تارتاتتى.......ئۇنداق قىلمىسام مېنىڭ بالاممۇ<مىرزا چاغان >دەك چاغاندا مەسنەۋى يېزىپ ئاتا-بوۋىسىغا ھاقارەت قىلمىسۇن- يەنە.
4.  يېمەك –ئىچمەكنى ئۇيغۇرچە قىلماقچى ،تۇرمۇشىمىزغا ھارام ياكى شەك بار نەرسىلەر ئۇن تۇنسىز سىڭىپ كىرمەكتە .بىزنىڭ دانا ئاتا بوۋىلىرىمىز نەچچە مىڭ يىللىق تارىخى تەجرىبىلەرئارقىلىق نىمنى يېيىش نىمنى يىمەسلكىنى خۇلاسىلەپ بەرگەن ،ئىلگىرى يېمەك–ئىچمىكىمىز ساپ بولغاچقا ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈش چولپانلىرى ،70-80گە كىرىپ قالسىمۇگۇس گۇس دەسسەپ ماڭدىغان كۇچتۇڭگۇر پالۋانلار چىققان بۇ يۇرتتىن،كۈندىن –كۈنگە40-50كە كىرىپ بولغۇچە دوختۇر خانىدىن كېلەلمەيدىغان كېسەل كۆرپىلىرى ،ئىسمىدىن بىلمىسە قىز ياكى ئوغۇللۇقىنى پەرق ئەتكىلى بولمايدىغان ئەۋلادلار بارلىققاكەلمەكتە..2003-يىلى دۇنيانى چۆچۈتكەن سارىسنىمۇ خەنلەر مولۇن(مۈشۈكنىڭبىر تۇرى)يەپ تاپقان .ئەيدىسمۇ ئورانگۇتاندىن تارالغان.....شۇڭا يېمەك –ئىچمەكنى ئۇيغۇرچىلاشتۇرماقچى
5.   كىيىم –كېچەكنى ئۇيغۇرچىلاشتۇرماقچى نېمە ئۇچۇن؟.....كىم خوتۇن قىزلىرىنىڭ پاھىشىدەك كىيىنىپ كوچىلاردا مېڭىشنى ،ئەرلەرنىڭ ھەۋەس بىلەن خوتۇن قىزلىرىڭىزنىڭ كاسا ،يوتا،ئەمچەكلىرىگە قارىشىنى ئارزۇ قىلىدۇ.كاسىلىرىنى سويمىدەك چىقىرىپ يوتا–ئەمچەكلىرىنى ئوچۇق قويغانلار بىلەن نورمال كىيىنگەنلەرنىڭ قايسىسىنىڭ ئەرلەرنىڭ باسقۇنچىلىققا ئۇچراش ئېھتىماللىقى چوڭ،ھىندىستاننىڭ باسقۇنچىلار دۆلىتىگەئايلىنىپ قىلىشنىڭ سەۋەبى ھاۋا سەۋەبىدىن ئايالارنىڭ يېرىم يالىڭاچ يۈرۈشى ،ئەرلەر نىڭ مېڭىسىنى شەھۋانىينى ئۇچۇر بىلەن غىدىقلاش سەۋەبىدىن  كېلىپ چىققان ،نورمال ئەركىشى بولسا ئاشۇنداق ئاياللارغا قارىسا جىنسى ھەۋىسى قوزغىلىدىغانلىقى ھەممە ئەر-ئايال بىلىدۇ قوزغالمىسا ھەيران قالسا بولىدۇ .يېرىم يالىڭاچ كىينشنى پاھىشىلەر ۋە پاھىشە خانا خوجايىنلىرى ئارزۇ قىلىدۇ...

مەنبە:مىسرانىم

سەييارە0

بۇ ياخشى پىكىر بوپتۇ.
ئاز ساندىكى بىر قىسىم ئۇيغۇر قېرىنداشلىرمىز ئۇزمىزنىڭ ئەنئەنمىزنى ۋە ئەنئەنۋى ئورۇپ ئادەتلىرمىزنى ئۇنتۇشقا ،زامانىۋېلاشتۇرۇشقا قاراپ يۇزلەنمەكتە،

بەختىيار(بايقاش

ياخشى پىكىرلىك تېما ئىكەن،رەھمەت سىزگە،ئۇنداق بولسا ئىشلارنى ئاۋۋال ئۆزىمىز ئۈلگە بولۇپ ئەمەلىي ئىشلاردىن باشلايلى!!!

Qol~Ogli

تۇرمۇش ئادەتلىرىنى ئۇيغۇرچىلاشتۇرۇش مۇھىم، ئەمما تەپەككۇرنى ئۇيغۇرچىلاشتۇرۇش تېخىمۇ مۇھىم.

كۈنقۇت

ھەقىقەتەن ياخشى تېما ئىكەن، ھەممىمىز كۈچىمىزنىڭ يېتىشىچە تىرىشچانلىق كۆرسىتەيلى.

pari

ياخشى تېمىكەن رەھمەت ، كۆپ تىللىق بولۇش شەرەپ ، ئۆز تىلىنى ئۇنتۇش نومۇس .
ئۆز تىلىمىزدىن ئايرىلىپ قالمايلى ، ئۆز تىلىمىزنى قوغدايلى .

مەرىپەت

بۇ مەزمۇندىن قارىغاندا  بىزنىڭ ئائىلىمىز ئۇيغۇرچىلىشىپ بولغىلى خېلى ئۇزۇن بوپتۇ. نەرسە -كېرەك سېتىۋېلىشتىنىمۇ قارىغاندا  ئۇيغۇر كارخانىچىلىرىمىزغا ياردەم بېرىۋاتقىلى خېلى يىللار بولۇپ قاپتۇ...

hikmat

ھەق سۆزلەر ئىكەن .ھەممىمىز تىرىشايلى!

خۇمارى

ئىشنى كىچىكىدىن باشلاپ تۈزەيلى ،ئۆزىمىزنىڭ ئىشىنى ئۆزىمىز قىلمىساق باشقىلار قىلىپ بەرمەيدۇ.ئادەتتىكى ساۋات ئاڭلىشىمچە،پۇل ئېلىش ماشىنىسىدىن پۇل ئالغاندا ئۇيغۇرچە دىگەن سىستىمىنى ئىشلىتىش كىرەككەن،ئەگەر بۇ سىستىمىنى ئىشلىتىدىغان ئابۇنىتلار سانى ئازلاپ كەتسە ،ئۇيغۇر تىلى ئىشلىتىش سىستىمىنىسىنى چىقىرىۋىتەرمىش.گەرچە بۇ بىر كىچىك ئىشتەك كۇرۇنسىمۇ ئەمىلىيەتتە نىمىدىن دىرەك بىرىدۇ؟ھەر بىر ئەقىل ئىگىسى بۇنى چۇشىنەلەيدۇ ئەلۋەتتە.شۇڭائۆزتىلىمىزنى قوغدايلى.كوچىلاردىكى ۋىۋىسكىلارغا يېزىلغان خەتلەرنى كۆرسەم كۆڭلۈم يېرىم بۇلىدۇ.يېزىلغان خەتلەردە خاتالىق كۆپ.بىز شۇ خەتلەرنى بايراق قىلىپ قادىۋالساق تەقدىرىمىز قانداق بولماقچى شۇڭا ھەممىمىزئەستايىدىل ئويلۇنۇپ باقايلى.‹‹پىچاقنى ئاۋال ئۈزەڭگە سال ئاغرىمىسا ئۆزگىگە›› دەپتىكەن كونىلار،بىز زادى كىمدىن ئاغرىنساق بولىدۇ؟

سىرداش

مېنىڭ ئائىلەم  نەرسە كېرەك  سېتىۋېلىشتا  ئۇيغۇرچىلىشىپ  بولغىلى خېلى بولدى،  بالامغا  دائىم دەيدىغىنىم    «يىمەكلىك سېتىۋالساڭ  ئۇيغۇرچە خېتى  بارلىرىنىلا ئال»