خوتۇن دىگەننى مۇشۇنداق ئالسا بۇلارمۇ ؟

زەپەر

ھازىر جەمىيتىمىزدە توي -تۆكۈنلەردە ئىككى ياشنىڭ بەختنى ئەمەس ، قىز تەرەپنىڭ بايلىقى ، خىزمىتى ، ئائىلسىنى ئاساس قىلىۋالدىغان ئىشلار بەك كۆپ .
شۇڭا تويلۇق بىرىشتىمۇ خىزمەتچى قىزلارنىڭ تويلۇقى ئۆيدە ئولتۇرىدىغان قىزلارنىڭكىدىن بىر ئىككى ھەسسە كۆپ بولماقتا .
بۇ بىر نىكاھ مۇناسىۋىتى بولماستىن سودا ، بايلىق ئۇستىگە قۇرۇلغان ئىلىم -بىرىم مۇناسىۋىتى خالاس .
بۇنداق نىكاھ  ئۇزۇن مۇددەتلىك تۇرمۇش جەريانىدا  ئۆزلىكىدىنلا ھالاك بولىدۇ . ياكى بىر -ئىككى باللىق بولغاندىن كىيىن تۇرمۇش مەنىسىز بىلىنىپ تەبىئلا تالاغا قاراش خاھىشى شەكىللىندۇ .
مىنىڭچە ئەڭ مۇھىمى قىزنىڭ ئەخلاق ، ھايا ، دىنى ئىتقاتى .
پۇل -مال پەقەت ۋاقىتلىق ۋاستە . ئۆز-ئارا پۇل بايلىق ئۇستىگە نىكاھ قىلىشىپ ئاخىرى بالىلارنى يىتىم قىپ ئاجرىشىپ كىتىۋاتقان تىراگدىيەلىك كۆرنۇشلەر تۇرمۇشىمىزدا تولۇپ تۇرۇپتۇ .
قايسى كۈنى بىر ئانىنىڭ ئوغلىغا مۇنداق دىگىنى ئىسىمدە ؛-----ئوغلۇم ئۇنىڭ مىجەزىنى ياقتۇرمىغان بولساڭ ھىچقىسى يوق . توي قىلساڭ ئاستا -ئاستا ئوڭشىلىدۇ . جاھىللىق قىلما ! قارا ئۇ ئوقۇتقۇچىكەن . ئۇچ- تۆت مىڭ مائاش ئالىدۇ . تويلۇقى ئىغىر بولسا نىمە بوپتۇ ؟؟؟ سىنىڭ بەرگەن تويلۇق پۇلنى بىر يىل ئالغان مائاشى بىلەن تولۇقلايدۇ  بالام . ھايات دىگەن ئۇزۇن . ئۇنىڭ بىلەن توي قىلساڭ 30--40  يىلدا ئۇ ئۆيگە  قانچىلىك پۇل ئەكىرىدۇ ؟ بۇنى ئويلا ! ھىچ ئىش قىلماي بىكار يەپ ئولتۇرىدىغان خىزمىتى يوق قىزلارنى كىم ياقتۇرىدۇ ھازىر ؟ ئۇنداقلارنىڭ تويلۇقى ئەرزان دىگەن بىلەن  بىلەن توي قىلساڭ سىنى بىر ئۆمۈر راۋاج تاپتۇرمايدۇ .قارا داداڭ مىنىڭ ئەينى ۋاقىتتا ئىلىۋاپتىكە . ئۇنىڭ ئوقىتىنىڭ تايىنى يوق ئۆزەڭ بىلسە . مىنىڭ مائاشىم بولمىسا بۇ ئۆينىڭ تۇرمۇشى قانداق بوپ كىتەتتى ؟ شۇڭا ئەقلىڭنى ئىشلەت ،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
مانا بۇ بىر ئوقۇتقۇچى ئايالنىڭ ئوغلىغا دىگەن سۆزى
مانا مۇشۇنداق پاك -مۇھەببەت ، نىكاھقىمۇ پايدا -مەنپەت يوشۇرۇنغان.
ئامال بار يىگىتلىرىمىز ئۆزىڭىزگە قىز تاللىغاندا بۇنداق ناچار خاھىشنى ئاساس قىلماي ئۇنىڭ ئەڭ ئەخلاقىنى . دىنى -ئىتقادىنى ، ئۇيغۇر قىزىغا خاس خاراكتىرنى بەكرەك كۈزىتىڭ .
بىر – بىرىنىڭ تەبىئەت ۋە خۇلىقىنى ياقتۇرمىغان كىشىلەر، ھەتتا بىر – ئىككى چاقىرىملىق يەرگىمۇ بىللە بارالمايدۇ. شۇنداق ئىكەن، بۇ دۇنيا سەپىرىدە بىر – بىرىگە ئۆمۈر يولدىشى بولىدىغان ئەر – ئايالنىڭ تەبىئىتى بىر – بىرىگە مۇۋاپىق بولمىسا، دۇنيا سەپىرىنى قانداق داۋاملاشتۇرىدۇ، قانداق قىلىپ بىر جان، بىر تەن بولالايدۇ؟ شۇنىڭ ئۈچۈن سەپەرداش، ئۆمۈر يولدىشى بولىدىغان ئايالنىڭ ھالىنى ئازراق بولسىمۇ بىلىش لازىم بولىدۇ.
بولغۇسى ئايال پاك نەسەبلىك، گۈزەل ئەدەبلىك، ئەقىللىق، تېنى سالامەت، ئىشەنچلىك كىشىلەرنىڭ ھۇزۇرىدا تەربىيە ئالغان، ئانىلار ۋە ئاياللارنىڭ زىممىسىدە بولغان ۋەزىپىلەردىن خەۋەردار، دۇنيانىڭ ئاق – قارا كۈنلىرىدە جورىسىغا ياردەم قىلىدىغان بولۇشى كېرەك. كىلەچەك كۈنلەرنىڭ مەئىشەتلىرىنى گۈزەل تەرتىپ بىلەن تۈزۈش ئىنسانلار ئۈچۈن زۆرۈر بولغىنىغا ئوخشاش، خوتۇن ئىلىشتىمۇ بۇ تەرتىپتىن چەتكە چىقىش مۇۋاپىق ئەمەس. بالىلارنىڭ تەربىيىلىك، ئىتائەتلىك بولۇشىنى ئارزۇ قىلمايدىغان ئادەم بولمىسا كېرەك. بۇنىڭ ئۈچۈن تەربىيىدە پىشقان، ئىتائەتلىك بىر ئانا تاللاش كېرەك. چۈنكى تەربىيىسىز ئايالدىن گۈزەل خۇلقلۇق بالا چىقىشى ناتايىن.
تەربىيىلىك ئايال ئەقىللىق ئېرىنىڭ كۆڭلىنى ئۆزىگە رام قىلالايدۇ. ئەرلەر ئاياللاردىن رازى بولسا ۋە كۆڭلى ئۇلارغا باغلانسا بۇ ئىشتىن كېلەچەكتە زور مەنپەئەت ھاسىل بولىدۇ. كۆڭلى ئايالىغا باغلانغان ئەر قەيەرلەردە بولمىسۇن، نۇمۇسسىزلىققا بېرىلمەيدۇ. ئۆز كۆڭلىدە ھۆرمەتلىك بولغان ئايالىغا خىيانەت قىلىشنى ئەسلا خىيالىغا كەلتۈرمەيدۇ. كۆڭلى ئايالىغا باغلانغان كىشى ئۆمرىنى ناباب يەرلەردە ئۆتكۈزۈش ئەمەس، ھەتتا ئادەتتىكى سورۇنلاردا ئىسراپ قىلىشنىمۇ خالىمايدۇ. ئۇنىڭ بارلىق راھىتى ۋە سەرپ – خىراجىتى ئۆز ئائىلىسىدىكى زۆرۈر نەرسىلەر ئۈچۈن بولىدۇ. ئورۇنسىز يەرلەردە يۈرۈپ سالامەتلىكىنىڭ ئاساسى بولغان ئۇيقۇسىدىن قالمايدۇ ۋە بەدىنىنىڭ قۇۋۋىتىنىمۇ زايە قىلمايدۇ. شۇ سەۋەبتىن ئايالىنىڭ گۈزەل ئىتىقادى ئېرىنىڭ ئالدىدا مەھكەم بولىدۇ. ھىمايىچىم ۋە پاكىز ئېرىم دېگەن ئېتىقادنى ئايالىنىڭ كۆڭلىدە شەكىللەندۈرۈش لەززىتىنى، ئىپپەتلىك ئەر بولماقلىقنىڭ ۋە ھامىيلىقنىڭ بۈيۈك بىر مەرتىۋە ئىكەنلىكىنى بىلىدۇ، شۇنداقلا، ساپ ھەم ئىپپەتلىك ھامىي ئەر بولىدۇ.
ئەقىللىق ۋە نىيىتى دۇرۇس ئەر ئايالىغا پۈتۈن دۇنياسىنى بېغىشلايدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن ئۇ ھېچقاچان ئىپپىتىنى نابۇت قىلماي، جېنىنى پىدا قىلىدۇ. ئايالىنى يامان پىكىرگە ئېلىپ كېلىدىغان ئىشنى قىلمايدۇ. تەربىيىلىك ئايالغا ئەر بولغان ئادەم ئايالىنى تالاق قىلىدىغان ياكى ئۇنىڭ ئۈستىگە يەنە خوتۇن ئېلىپ مەئىشەت تەرتىپىنى بۇزىدىغان ئىشلارنى قىلمايدۇ. ئەمما، بولغۇسى ئايالىنىڭ تەربىيىلىك ياكى ئەمەسلىكىنى، مۇلايىم ياكى ئەمەسلىكىنى، جەزبىلىك ياكى ئەمەسلىكىنى بىللىش ئاسان ئەمەس. بۇ يەردىكى مۇھىم مەسىلە بولغۇسى ئايالىنىڭ تەربىيىسىنى بىلىش بولۇپ، سىرتقى گۈزەللىكنى بىلىش ئىككىنچى ئورۇندىكى ئىشتۇر. نىكاھ قىلىش نىيىتى پۈتۈلگەندە بولغۇسى ئايالىنىڭ يۈزىنى، قولىنى، چېچىنى كۆرۈشكە شەرىئەت يول قويىدۇ. ئەمما، پەقەت مۇشۇلارنى بىلىش بىلەنلا ئىنساننىڭ مىجەز – خۇلقنى تامامەن بىلىش مۇمكىن ئەمەس. كۆپلىگەن كىشىلەر كۆرگەنلىرى ۋە بىلگەنلىرىنى تەتۈر تەرىپلەپ، باشقىلارنىڭ مەئىشىتىنى بەربات قىلىشنى قۇش ئۇۋىسىنى توزۇتقانچىلىك ھېساب قىلمايدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن بۇنداق كىشىلەرنىڭ سۆزلىرىگە ئىشىنىش ئالدىنىش بىلەن باراۋەر.
بولغۇسى ئايالىنىڭ ئەھۋالىنى ئىنسابلىق ۋە ئىشەنچلىك كىشىلەر ئارقىلىق بىلىش لازىم. بۇنداق ئادەملەر ئارقىلىق بولغۇسى ئايالىنىڭ تەربىيە ۋە ئەخلاقىنى بىر قەدەر چۈشىنىش، جورا تىپىش ھەققىدە بەزى مۈشكۈللەرنى يېڭىش كېرەك. سۈتنى سىغىپ ئىچىش ئۈچۈن سىيىر ئالغان ئادەممۇ ئۇنى ئۆز كۆزى بىلەن كۆرگەندىن باشقا ئۇنىڭ خۇي – پەيلىنى ئەتراپتىكىلەردىن سۈرۈشتۈرىدۇ. سەپەرگە چىققان ئادەم بىر كۈن بولسىمۇ كېمە ۋە پويىزلاردا ياتىدىغان ئورنىنىڭ گۈزەل بولۇشىنى ئىستەيدۇ، شۇنىڭ ئۈغچۈن قولاي ئورۇن تېپىشقا تىرىشىدۇ.
شەھەرگە بىرىپ ئىككى، ئۈچ كۈن مىھمان بولماقچى بولغان ئادەم تۇرىدىغان جايىنىڭ تىنىچ، ئازادە بولۇشىنى ئارزۇ قىلىدۇ. شۇ مەقسەتتە تۇرار جاي تاللايدۇ. شادلىق ۋە ھەسرەتلەرگە بەرھەم بولماقچى، بالىلىرىنى تەربىيە قىلماقچى، ھەر بىر قۇلۇپ – زەنجىرلەرنىڭ ئاچقۇچىنى تۇتۇپ تۇرغۇچى ئايالنىڭ ھالىنى ۋە تەبىئىتىنى بىلىش ئۈچۈن مۇشەققەت چېكىش، زەخمەت تارتىشقا توغرا كەلسە ئەيىب ئەمەس.
ئەرلەر بىر قانچە جەھەتلەردە ئاياللاردىن ئارتۇق، ھەتتا ئاياللارغا مۇھتاجسىز دەرىجىدە تۇرۇپمۇ، بولغۇسى ئاياللىرىنىڭ ئەھۋالىنى بىلىشكە مەجبۇر بولۋاتقان ئەھۋالدا، ئاياللارنىڭ ئۆزى سىغىنىدىغان ئەرلەرنىڭ ئەھۋالىنى نىكاھتىن بۇرۇن، ئىختىيار قولدىن كەتمىگەن چاغدا بىلىشى تولىمۇ مۇھىم.
ئەر بولغۇچى كىشىنىڭ مال – دۇنىياسى، كىيىم كېچەكلىرى گۈزەل بولسىلا ھېساب ئەمەس، موھىمى ئۇنىڭ تۇغۇلۇپ ئۆسكەن ئائىلىسى، ئاتا – ئانىسىنى بىلىش كېرەك. ئاتلىرى سېمىز، ھارۋىلىرى زىننەتلىك، ئۈستىۋېشى ياخشى يىگىتلەرنىڭ كۆپلىرىنىڭ كۆڭۈللىرىنىڭ ئەخلەت مىسالى ئەرزىمەس ئىكەنلىكى مەلۇم. بۇنداقلاردىن ياخشىلىق كۈتكىلى بولمايدۇ.

ئاينۇر

مۇشۇمۇ بىر ئانا بولدىمۇ؟ ئوقۇتقۇچىلىقىنى دىمەيلا قۇياي تېخى  بالا دىگەنگە شۇنداقمۇ تەربىيە قىلامدۇ؟ پۇل شۇنداق مۇھىم ئورۇندا تۇرامدىغاندۇ؟ بۇنى ئۇقۇپ توي قىلمىغان قىزلارغا شۇنى دىگىم كىلىۋاتىدۇ. ھەرگىزمۇ قۇللۇققا سېتىلماڭلار بەلكى ئۆزەڭلارنىڭ بەختى ئۆزەڭلارنىڭ قۇلۇڭلاردا بۇنداق دېگىنىم ھەرگىزمۇ توي قىلماڭلار دىگىنىم ئەمەس بەلكى تويلۇق ئېغىر بولمىسۇن تويلۇق ئېغىر بولسا ئوغۇل تەرەپ قەرىز ئالىدۇ. شۇنىڭ بىلەن تويدىن كېيىن سىلەر بايغا يىللىققا ئىشلىگەنگە ئوخشاش قەرىز تۆلەپ ئۆتىسلەر بۇنىڭغا كاللا ئىشلىتىڭلار

قەسىر

بىچارە ئانا ئوغۇلىنىڭ ئىككى دۇنيالىق بەختىنى نېمىشقا ئويلىمىغاندۇ؟!پۇل بىلەن بەختلىك بولۇپ كېتىش مۇمكۈنمۇ؟قىزنىڭ نەسەبى،دىيانىتى،ئەخلاقى-پەزىلىتى توغرۇسىدا نەسىھەت قىلسىچۇ كاشكى.......؟بۇ چەكلىك دۇنيادا« پۇل»دەپلا ياشاش ئىنساننى قۇلدىن بەتەر بىخوت-بىچارە ئەھۋالدا قالدۇرىدۇ.
        

دىلكەش

ياخشى تىمىدىن بىرنى يوللاپسىز .ئويلىنىپ كۆرۈشكە ئەرزىگۈدەك .

سەييارە0

ھەقىقەتەن ئويلۇنىشقا تىگىشلىك مەسلە ئىكەن.

خۇمارى

جەمىيىتىمىزدە بۇنداق ئىشلار ھەقىقەتەن مەۋجۇت.بۇنۇڭغا باھانىلەرمۇ كۆپ،يەنە شۇ بالىمىزنىڭ بەختى ئۈچۈن ئەمەسمۇ.‹‹كونىلاردا كۇسىيى ئۇزۇن بولسا قولغا ئارام بولىدۇ››دىگەن گەپ بار ئەمەسمۇ شۇڭا ھازىرقى كىشىلەر مال-دۇنياغا ھېرىسمەن بۇلۇپ كەتتى.

زەھرا

دەرۋەقە ،شۇنداق....بەزى تويلار خۇددى مال سودىسى قىلۋاتقاندەك ،...
  بۇنداق ئويلايدىغان ئانىلارغۇ ئەتىراپىمىزدا ،ھەتتا ئۇرۇق -تۇغقان ،قان-قېرىنداشلار ئىچىدىمۇ بار!
  ھەتتا ،ھېچقانداق ئىش-ئوقىتىنىڭ تايىنى يوق بىكار تەلەپ ئوغلىغا ،خىزمەتچى خوتۇن ئىلىپ بېرىپ« ئۆمۈرلۈك سۇغۇرتا»غا ئېرشىشىنى ئويلايدىغان ئانىلار مۇ بار !
    مەن مەلۇم بىر سورۇندا ،بىر يىگىتنىڭ بولغۇسى قېيىنئانىسىنى «ياشمىكەن ؟» دەپ سورغىنىنى ،«ئەگەر ياش بولسا بالىمىزنى ئوبدان بېقىپ بەرسە، بىز خاتىرجەم بولىمىز ئەمەسمۇ!....»دېگىنىنى ئاڭلاپ يۈز مىڭ لەنەتلەرنى ئوقۇغان ئىدىم.
   بۇ ئىشلارغا نېمە دېگۈلۈك ئەمدى .......

pari

كۆپىنچىلىرىمىز شۇنداق دەيمىزيۇ يەنىلا بۇ ئىشلار ئۆز ئوقىدا ئايلىنىۋېرىدۇ . كارۋانمۇ ئۆز يولىغا مېڭىۋېرىدۇ .بۇ ئىشلارنىڭ ئۆزگەرمىگى تەس ئوخشايدۇ .
ياخشى تېمىكەن ، رەھمەت .