«ئۇزىدىكى كۈچ»ئۇقۇمىنىڭ نەزەريىۋى ئاساسلىرى

ziya

تارتىش كۈچى پەقەت ماسسىغا ئىگە جىسىملارغىلا ئورۇنلۇق دەپ قارىلىدۇ.فىزىكىدا ماددىنىڭ ماسسىسى باردەپ قارىلىدۇكى،ماكاننىڭ ماسسىسى بار دەپ قارالمايدۇ.چوڭ ماسسىلىق جىسىم ماكاننى ئەگرى قىلىۋىتدۇ،دېيىش، ماكانمۇ ماسسىغا ئىگە،ئۇمۇ ماددا،دېيىشكە ئېلىپ كېلىدۇ.ئېينىشتېيىن كەڭ مەنىلىك نىسببىلىك نەزەريىسىنىڭ ئەجەللىك ئاجىزلىغى دەل مۇشۇ يەردە!

ziya

تەرمە:

مەن سىزگە دېدىم ئۇنىڭغا نىسبەتەن جاۋابلار بار، تەتقىقاتلار بولىۋاتىدۇ... بۇنىڭغا باشقا بىر چوڭ زىچلىقىتىكى نەرسىنى بار دېيىشنىڭ ھاجىتى يوق... بىرمۇنچە ئىنكاس يوللىسام يوققۇ...

__________________

ھە،بولدىغۇ مانا.شۇنچىلىك گەپكەنغۇ.رەھمەت.

مانا مۇشۇ ئۇچۇرنىڭ ئۆزى قارا ئۆڭكۆرلەر ھەركەت شەكلىنى تارتىش كۈچى(تاشقى كۈچ) بەلگىلىگەن ئەمەس،ئۇ قارا ئۆڭكۆر ئۆزىگە خاس خارەكتىر دىگەن يەكۈنگە يېتەرلىك ئۇچۇر.

مەنبە 23-قەۋەت:

./thread-44882-3-1.html

ziya

بىرسى-بىرسىنى تارتىدۇ دەيدىغان بۇنداق تارتىش كۈچى ئىدىيىسى ئەڭ يۇقۇرى زىچلىققا ئىگە ئەڭ چوڭ ماسسىلىق جىسىمنىڭ ھەركىتىنى چۈشەندۆرۆشتە كارغا كەلمەيدىغانلىغى ئېنىق بولدى.بۇ ئالەملىك تارتىش كۈچى ئىدىيىسىدىن ئېچىلغان بىر يوچوق.
شۇنىڭ بىلەن بىرگە ئەگرى تىرايىكتورىيىدە ھەركەت قىلىش ئۈچۈن جەزمەن تاشقى كۈچ تەسىرى بولۇشى كىرەك،دەيدىغان قاراشمۇ بۇ مەنزىرىدە چەكلىمىلىكلىگىنى ئاشكارىلىدى.بۇ تارتىش كۈچى نەزەريىلىرىدىن ئېچىلغان ئىككىنجى يوچۇق.
بىز قارا ئۆڭكۆرنىڭ ئېغىرلىغى يوق دەپ ھەرگىز ئېيتالمايمىز بۇ 3-يوچوق.
قارا ئۆڭكۆرنىڭ ئەگرى تىرايىكتورىيىلىك ھەركىتىدە تېزلىنىش يوق،دەپ ئېتالمايمىز،بۇ 4-يوچۇق.
قارا ئۆڭكۆرنىڭ ئەگرى تىرايىكتورىيىلىك ھەركىتىدە  ھازىرقى زامان فىزىكىسىغا قىلىنىدىغان خىرىسلار ئاز ئەمەستەك قىلىدۇ......كومىدىيىلىك يېرى قارا ئۆڭكۆر ھازىرقى زامان فىزىكسىنىڭ مەھسولى ئىدى.

يۇقۇرقىلار شەكىل نەزەريىسىنىڭ ھەركەتنىڭ خۇسۇسى خارەكتىرى ئەگرى بولىدۇ،قاتارلىق ئالاقىدار ئىدىيىلىرى ۋە 29-تېئورمىسىنىڭ قارائۆڭكۆرلەرئارقىلىق ئىسپاتلىنىشىدىن ئىبارەت.


ياشاپ كەت قارا ئۆڭكۆر،شەكىل نەزەريىسىنىڭ ئالاقىدار ئىدىيىلىرىنىڭ ئىسپاتى بولۇپ قالدىڭ!

ziya

ziya يوللىغان ۋاقتى  2016-2-16 19:27
بىرسى-بىرسىنى تارتىدۇ دەيدىغان بۇنداق تارتىش كۈچى ئىد ...

مىكرۇ دۇنيادا ۋە بىز ئىشلىگەن ئاددى تەجرىبىلەردە 29-تېئورمىنىڭ تەجرىبە ئىسپاتلىرغا ئىرىشىپ بولغان ئىدۇق.ئەمدى،29-تېئورېما قارا ئۆڭكۈر ھەركىتىدىمۇ ئىسپاتلاندى،دېيىشكە بولىدىغان  بولدى.

ziya

تۆت گۇرۇپپا فۇتۇننىڭ كىۋانىت باغلىنىشى

Synopsis: Entangled Quadruplet

简介：纠缠四2016年2月16日

http://physics.aps.org/synopsis-for/10.1103/PhysRevLett.116.073601

يۇقۇرقى رەسىم شەكىل نەزەريىسىنىڭ دولقۇن زەررىچىنىڭ  ھەركەت شەكلى،ھەركەتنىڭ خۇسۇسى خارەكتىرى ئەگرى بولىدۇ،قاتارلىق ئالاقىدار ئىدىيىلىرىگە ئىسپات بولالايدۇ.بۇ بىر تەجرىبە نەتىجىسىكەن.سىفرال ھالەت ،كىۋانىت باغلانمىسى ئوربىتا بۇلۇڭلۇق ھەركەت مىقدارى ئارقىلىق چۈشەندۆرۆلۈپتۇ.بىز ئوربىتا بولۇڭلۇق ھەركەت مىقدارىنىڭ سىپىن-ئوقىدا ئايلىنىش ھەركەت مىقدارى تەرىپىدىن بەلگىلىنىدىغانلىغىنى بىلىمىز.

يۇقۇرقى رەسىم يەنە ئۆزىدىكى كۈچ ئىدىيىسىنىڭ مىكرۇ دۇنيادىكى ئىسپاتى.چۈنكى فۇتۇن سىفرالىنىڭ مەركىزىدە ئاللىقانداقتۇر بۇنداق ھەركەتكە سەۋەپ بولىۋاتقان بىرتاشقى كۈچ مەنبەسى يوق.

يۇقۇرقىچە سىفرال ئەگرىلىكىنى ئېينىشتېيىن ماكان ئەگرىلىكى ئىدىيىسى بىلەنمۇ ئەسلا چۈشەندۆرگىلى بولمايدۇ،سەۋەپ ئوخشاش،بۇ سىفراللارنىڭ مەركىزىدە ماكاننى ئەگرى قىلىپ ماس قەدەمدە ئىلگىرلەۋاتقان ئۆزگىرىشچان ماسسا مەنبەسى يوق.

تېمىدا بۇ تۆت فۇتۇننى تۆت گېزەك دەپ تەسۋىرلەپتۇ.مەن ئىلگىرى بۇنداق پەرەزنى قىلغان ۋە ئىنكاس قالدۇرغان ئىدىم.گېزەك پەرىزى ئورۇنلۇق بولسا ،كىۋانىت باغلىنىشى كەلتۆرۆپ بەرگەن قىيىنچىلىقلار ئاسان ھەل بولىدۇ.

بۇنداق بايقاشلار فىزىكىنى بىرلىككە كەلتۈرۈشتە موھىم رول ئوينايدۇ.سىپىن-ئوربىتا باغلىنىشى،دولقۇن-زەررىچىلىك خاراكتىر ۋەھاكازالارنى ماكرۇ دۇنياغا كېڭەيىتكىلى بولىدۇ.بۇنداق بىرلىككە كەلتۆرۈش تاشقى كۈچ ئىدىيىسىنىڭ مۇتلەق ھۆكۆمرانلىغىنى ئاياقلاشتۇرۇشنى تەلەپ قىلىدۇ.فىزىكا نىيوتۇننىڭ 1-قانۇنىنى ئىسلاھ قىلىش شەرتى ئاساسىدا بىرلىككە كېلىدۇ.ئىنىرىتسىيىلىك ھالەت ۋە كۈچ مىكرودىن ماكرۇغىچە بولغان پۈتكۈل كائىناتنىڭ ماھىيىتى.

ھەركەت شەكلى ۋە ئۇنىڭ سەۋەپلىرى نۇقتىسىدىن بىرلىككە كەلتۈرۈش _ فىزىكىنى بىرلىككە كەلتۈرۈشنىڭ ئەڭ قىسقا،ئەڭ ئۈنۈملۆك يولى.تەبىئەت دۇنياسى ماكرۇ دۇنيا بىلەن مىكرۇ دۇنياغا ئايرىم-ئايرىم ھەركەت شەكلى ۋە ھەركەت سەۋەبى لايىھىلىگەن ئەمەس.بىردانە فۇتون بىلەن يەرشارىدەك ماكرۇ رىياللىقنىڭ دولقۇنسىمان ھەركىتىدە شەكىل نۇقتىسىدا پىرىنسىپال پەرىق يوق.پەقەت پارامىترلىرىدا كونكىرىت مىقدار پەرىقلىرى بار.ھەركەت مىقدارىنىڭ ساقلىنىشى ھەركەت شەكلىنىڭ ساقلىنىشىدىن دېرەك بېرىدۇ،ھەركەت شەكلىگە ئىگە بولمىغان ھەركەت مىقدارى مەۋجۈت ئەمەس.

_______________

Stopped Light at High Storage Efficiency in a
Pr

ziya

چوڭ پارتىلاش ئالەم مودىلى نۇقتىسىدىن قارىغاندا چوڭ پارتىلاش ئەرپىسىدىكى ئالەمدە تارتىش كۈچىدىن ئىبارەت مۇشۇنداق بىر تاشقى كۈچ بولغانمۇ؟بىز تارتىش كۈچى ئىدىيىسىنىڭ كىلاسسىك شەرىھلىرى نۇقتىسىدا تۇرۇپ بۇنداق كۈچ بولغان دېيەلمەيمىز.چۈنكى،بۇنداق كۈچنى بار دېيىش ئۈچۈن،يەنە بىر «جىسىم »بولۇشى كىرەك .شۇندىلا  ئۆز ئارا تەسىر ئىدىيىسىنى تېكىلىگىلى بولىدۇ.ياق،مۇشۇنداق بىر كۈچنى بارلىق ماسسا-ئىنىرگىيە توپلاشقان ئەشۇ نۇقتىدا بار دېسەك،بۇ ھالدا بۇ كۈچ ئۆزىدىكى كۈچ بولۇپ قالىدۇ.بۇ ھالدا بۇ ئۆزىدىكى كۈچ شۇ نۇقتىىنى شەكىللەندۆرگەن بارلىق تەركىپلىگۆچىلەرگە تەڭ تەقسىملەنگەن بولىدۇ.
لىكىن،بۇ يەردە بىر مەسىلە كېلىپ چىقىدۇ.بۇ نۇقتىدىكى تارتىش كۈچى مىسلىسىز چوڭ،ھېچقانداق كۈچ ئۇنى بېسىپ چۈشەلمەيدۇ،دەپ قارىلىشى كېرەك.بۇ ھالدا چوڭ پارتىلاشنىڭ ئۆزىنى تەساۋۋۇر قىلغىلى بولمايدۇ.ئالەملىك چوڭ پارتىلاش ۋە پارتىلاش مەنبەسى تارتىش كۈچى ئىدىيىلىرىنى مانا مۇشۇنداق مەسخىرە قىلىدۇ.

چوڭ پارتىلاشنى كەلتۆرۆپ چىقارغان سەۋەپ نىمە؟دەپ سورىلىشى مۆمكىن.بۇنىڭغا تېرمۇ دېنامىكىنىڭمۇ بىر مۇنچە جاۋاپلىرى بار.تۈپ سەۋەپ ،ھەركەت مىقدارىنىڭ ساقلىنىش قانۇنى .غايەت زور زىچلىق بۇنداق نۇقتىنىڭ تەركىپلىگۆچىلىرىنىڭ ئۆز ئارا سوقۇلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.نەتىجىدە ،زەررىچىلەرنىڭ سىزىقلىق(ئەگرى تېرايىكتۇرىيە)تېزلىكى ئارتىپ،سىپىن تېزلىكى مۇناسىپ كېمىيىپ پارتىلاش كېلىپ چىقىدۇ.سىزىقلىق ھەركىتىمۇ يەنىلا ئەگرى سىزىقلىق ھەركەت بولىدۇ.بۇنداق ھەركەت سېستىما تۈزۈلۆشىنىڭ ئالدىنقى شەرتى.
بۇ ۋاقىتتىكى تىرايىكتورىيە ئەگرىلىكىنى بەلگىلىگەن شەرىت يەنىلا سىپىن تېزلىكىدىن ئىبارەت.

ziya

ziya يوللىغان ۋاقتى  2016-2-17 20:54
چوڭ پارتىلاش ئالەم مودىلى نۇقتىسىدىن قارىغاندا چوڭ پا ...

بۇ مۇلاھېزىنى داۋاملاشتۇرساق،نەتىجىسى يەنىلا تارتىش كۈچى ئىدىيىلىرىگە پايدىسىز بولۇپ چىقىدۇ.ئالەم پارتىلىغاندىن كىيىن ئىزچىل رادىئوسى ئۇزىراپ كېڭەيگەن،بۇ كېڭىيىش جەريانىدا بۇ ئالەمنىڭ كېڭىيىشىنى بەلگىلەۋاتقان ھېچقانداق فىزىكىلىق تاشقى كۈچ مەۋجۈت بولمىغان.ھازىر بۇ ئالەم يەنىلا تېزلىنىشچان سۈرئەتتە كېڭىيىۋاتدۇ.ھېلىھەم بىز بۇنداق تاشقى كۈچ تاسەۋۋۇرىغا ئىگە ئەمەس.
نەتىجە نىمە بولدى؟بىر پۈتۈن ئالەمگە تارتىش كۈچى ئىدىيىسىنى تەدبىقلىغىنى بولمايدۇ.ئۇنداق فىزىكىلىق كۈچ مەنبەسى مەۋجۈت ئەمەس.بەزىلەر قاراڭغۇ ئىنىرگىيەنى سۆرەپ چىقىشى مۆمكىن.بۇنداق ئىنىرگىيە ھېچقاچان تەجرىبىنىڭ مەھسولى بولۇپ باقمىغان.ئالەمنىڭ كېڭىيىۋاتقانلىغى بايقالغاندىن كىيىن تاشقى كۈچ ئىدىيىلىرىنى ساقلاپ قېلىش ئۈچۈن پەرەز قىلىنغان بىر نەزەريىۋى رىياللىق.ماقۇل،ئۇنى بارمۇ دەپ تۇرايلى،بۇنداق بولغىنىدا بارلىق ماسسا -ئىنىرگىيە بىر كىچىك دائىرىگە يىغىلىپ قالمىغان،ئالەمدە چوڭ پارتىلاش يۆزبىرىشىنىڭ شەرىت -شارائىتى ھازىرلانمىغان بولاتتى.بۇ بىر نەيزە-قالقان ئەپسانىسىدەك قاملاشمىغان قاراش.

چوڭ پارتىلاش نۇقتىسى(ئەلۋەتتە ئۇنىڭ ھەجىمى ھازىرقى نەزەرىيەلەردە دېيىلىۋاتقاندەك ئۇنداق كىچىك ئەمەس)نىڭ ئۆزى ئاتوم،مالىكۇلا ،نىتىرۇن،ئىلىكتىرۇنلاردەك تۆزۆۈلۈشكە ئىگە زەررىچىلەرنىڭ جەمگاھى ئەمەس،تۆزۆلۈشسىز ئىلىمىنتار زەررىچىلەرنىڭ جەمگاھى دەپ قاراشقا بولىدۇ.مۇشۇنداق قارىغاندىلا ئەڭ كىچىك دىگەن شەرىت قانائەتلىنىدۇ.بۇنداق زەررىچىلەرنى بىز ماددا دېسەكمۇ،ئىنىرگىيە دېسەكمۇ قىممەت ئۆزگەرمەيدۇ.ئۇلارغا ئالە مدىكى بارلىق ھەركەت مىقدارى باراۋار تەقسىملەنگەن بولىدۇ.بۇنداق باراۋەر تەقسىملىنىشنى بىز ئوخشىمىغان جىسىملارنىڭ ئېغىرلىق كۈچ تېزلىنىشى دىگەن سىزىقلىق ھەركىتىنىڭ مىقدارىدىن ھېس قىلالايمىز.،ئۇلاردىن تۆزۆلگەن جىسىم ۋە زەررىچىلەرنىڭ ھەجىملىك ھەركەت مىقدارىدىنمۇ ھېس قىلالايمىز...........ئوخشىمىغان ماسسىغا ئىگە جىسىملارنىڭ سىزىقلىق تېزلىنىشى باراۋەر بولسىمۇ  يەنە بىر جىسىمغا(مەسىلەن: تارازىغا) چۈشۈرۆدىغان بىسىم كۈچى  باراۋەر بولمايدۇ.چۈنكى ئۇلارنىڭ ھەجىملىك تېزلىنىشى باراۋەر ئەمەس.

بۇلارنىڭ ھەممىسى ئۆزىدىكى كۈچ،ئۆزىدىكى نەرسە،ئۆزىدىكى ماسسا-ئېغىرلىق،ئۆزىدىكى ھەجىم ،ئۆزىدىكى ھەركەت ۋە ئۆزىدىكى ھەركەت يۆنىلىشى قاتارلىقلارنىڭ ئىسپاتىدۇر.

بۇ تېزلىنىشلار- ئىنىرىتسىيىلىك كۈچ تېزلىنىشى،دىگەن بىر ئۇقۇمنى تەقەززا قىلىدۇ!  

ziya

ziya يوللىغان ۋاقتى  2016-2-17 22:35
بۇ مۇلاھېزىنى داۋاملاشتۇرساق،نەتىجىسى يەنىلا تارتىش  ...

يەنە بىر مۇلاھىزە بار: تۈز سىزىقلىق تەكشى ھەركەتنى تەبىئەت دۇنياسىدىن تاپماق بەسى مۈشكۈل بولسىمۇ،بىز ئۇنى بار دەپ  پەرەز قىلىپ تۇرايلى:خۇش ،مانا مۇشۇنداق ھەركەت شەكلىدە كۈچ بولامدۇ-بولمامدۇ؟ئومۇ ئوخشاشلا ئۆزىدىكى كۈچكە ئىگە. چۈنكى،تۈز سىزىقلىق تەكشى ھەركەت قىلىۋاتىدۇ،دىگەن ھەجىمى(ماسسىسى)پەرىقلىق بولغان ئىككى جىسىمنىڭ سىزىقلىق ھەركەت مىقدارى باراۋەر بولغان بىلەن ھەجىملىك ھەركەت مىقدارى باراۋەر بولمايدۇ.بۇ مەنزىرىدە تېزلىك كۈچ پەيدا قىلالمايدۇ،تېزلىنىش كۈچ پەيدا قىلىدۇ،دىگەن ئەپسانىلەر ئەھمىيىتىنى يوقۇتۇدۇ.ئاددى ئىسپات: تەكشى تېزلىكتە تارازا يۈزىگە چۈشكەن جىسىممۇ بىسىم كۈچى پەيدا قىلىدۇ.

ماھىيەتتە، تەبىئەتتە تەكشى تۈزسىزىقلىق ھەركەت دىگەن ھەركەت ئەسلا مەۋجۈت ئەمەس. فىزىكا قانۇنلىرىنى تەبىئەتتە ئەسلا مەۋجۈت بولمىغان،ياكى ناھايتىمۇ تەساددىبى ھالدا پەيىتلىك مەۋجۈت بولۇدىغان ئىدىيال رىياللىقلارنى ئاساس قىلىپ تۇرغۇزۇۋىلىش توغرا ئەمەس!
بۇنداق قىلىنغىنىدا بۇنداق ئاتالمىش قانۇنلار بىزنىڭ تەبىئەتنى توغرا بىلىشىمىز ئۈچۈن غايەت زور پوتلىكاشاڭلارنى پەيدا قىلىپ بېرىدۇ.فىزىكا قانۇنلىرىنىڭ ئەڭ ئومۇمى ھادىسلەرنى ئاساس قىلىشى لازىملىغى ئەقەللى ساۋات.


كىيىنكى مۇلاھېزە ماسسىسى ۋە زىچلىغى باپ-باراۋەر بولغان ئىككى ئاسمان جىسىمى ئۈستىدە ئېلىپ بېرىلىدۇ.