قاسىم سىدىق: ئىلمى مۇنازىرە تەكلىپنامىسى

ziya

ئېلىپ بېرىلغۇسى مۇھاكىمە-مۇنازىرىلەردە تېمىدىن چەتنىمەسلىك،ۋاقىت ئىسراپچىلىغىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن تۆۋەندىكى ئىككى نۇقتىغا دىققەت قىلىنىشىنى تەشەببۇس قىلىمەن:
1.ئالدى بىلەن،29-تېئورېما شەكىل نەزەريىسىدە ئالاھىدە موھىم ئورۇن تۇتقاچ بۇنەزەريىنىڭ ھاياتى كۈچىنى مۆلچەرلەش ۋە بېكىتىشتە ئۇنىڭغا ئالاقىدار ماياتنىك تەجىرىبىسى،قوش پىلدىرلىغۇچ تەجىرىبىسى قاتارلىق تەجىرىبىلەرنى قاتتىق تەپتىش قىلىش،بۇنى مۇھاكىمە-مۇنازىرىنىڭ مەركىزى نۇقتىسىغا قويۇش كىرەك.
2.ئاندىن كىيىن نىيوتۇن ئىنىرىتسىيە قانۇنىنىڭ بايانىنىڭ 2-ئابزاسى ئۈستىدە يېتەرلىك توختۇلۇش،ھەرگىز 18-ئۆكتەبىردىكىدەك،بۇ ھەقتە بىرەرمۇ پوزىتسىيە بىلدۆرمەي ئۆتۆپ كەتمەسلىك لازىم.
مەن ۋاقىت ئىسراپچىلىغىنىڭ ئالدىنى ئېلىش،ئەمەلى ئۆنۆم ھاسىل قىلىش ئۈچۈن ھازىرچە مۇشۇ ئىككى نۇقتىنى تەشەببۇس قىلىۋاتىمەن.بۇلارنى ئويلۇشۇپ كۆرسەڭلار،سىلەر تەشەببۇس قىلىدىغان باشقا ئورۇنلۇق تەكلىپ ،مۇھاكىمە قىلىشقا تېگىشلىك باشقا زۆرۆرى نۇقتىلار  بولسا ئوتتۇرىغا قويساڭلار،مۇھاكىمە-مۇنازىرىنىڭ تېماتىك دائىرىسىنى بېكىتىۋالساق بولىدۇ.

ziya

مەن شۇنچە ئىزلىنىپمۇ ماياتنىك تەجىرىبىسىدىكى ئېغىشنى قايىل قىلارلىق چۈشەندۆرۆپ بېرەلەيدىغان بىرەر «تاشقى كۈچ»نى تاپالمىدىم.بۇنى پەقەت نىيوتۇن 1-قانۇنى بايانىنىڭ 2-ئابزاسىنى قانائەتلەندۆرىدىغان ئىچكى ئىنىرىتسىيىلىك كۈچ دىمەي چارە يوقتەك قىلىدۇ.
بۇنداق ئېغىشنى قانائەتلىنەرلىك ھالدا چۈشەندۆرۆپ بېرەلەيدىغان باشقا تاشقى كۈچنى بايقىغانغانلار بولسا ئوتتۇرىغا قويسا بولىدۇ.

ziya

Coriolis effect

رەسىمنىڭ ئەسلى تېمىدىكى چۈشەندۆرۆلىشى:

ئىنىرىتسىيىلىك پايدىلىنىش سېستىمىسىدا(رەسىمنىڭ يۇقۇرقى قىسمى) قارا رەڭلىك توپ تۆز سىزىق بويىچە ھەركەت قىلىدۇ.لىكىن،كۆزەتكۈچى(قىزىل نۇقتا)ئايلىنىۋاتقان غەيرى ئىنىرىتسىيىلىك سېستىمىدا(رەسىمنىڭ ئاستىدا) تۇرغاندا جىسىم ئەگرى سىزىقنى بويلاپ مېڭىپ كورىئولىس كۈچى ۋە مەركەزدىن قاچقۇچى كۈچنى ئىپادىلەيدۇ.

بۇرھان مۇئەللىمنى ماياتنىك تەجىرىبىسىدە كۆرۆلگەن ئېغىشقا كورىئولىس كۈچىنى خاتا تەدبىقلىۋالدى دېيىشىمدىكى سەۋەپ تولىمۇ ئاددى.ماياتنىكنىڭ سائەت سىتىرىلكىسى بويىچە ئېغىشىنى كورىئولىس كۈچى بىلەن چۈشەندۆرمەكچى بولساق سەل ئەپلەشكەندەك قىلسىمۇ،ماياتنىكنىڭ سائەت سىتىرىلكىسىغا قارشى ئېغىشىنى كورىئولىس كۈچى بىلەن ئەسلا چۈشەندۆرگىلى بولمايدۇ.چۈنكى،بۇنداق چۈشەندۆرۆش ئۈچۈن شۇ پەيىتتە يەر شارى ئوقىدا ئايلىنىش يۆنىلىشىنى ئۆزگەرىتكەن بولىشى كېرەك.بۇ مۆمكىنمۇ؟!...

ziya

شىمالى يېرىم شار
北半球_百度百科

http://baike.baidu.com/link?url= ... mp__-CElyVRwGR9qANq

ziya

فۇكۇ ماياتنىكى

傅科摆

http://www.tudou.com/programs/view/s4UIcaSDgi0/?FR=LIAN

ziya

ziya يوللىغان ۋاقتى  2015-10-27 08:08
فۇكۇ ماياتنىكى
傅科摆

تورداشلار يۇقۇرقى فىلىمدىن كورىئولىس كۈچىنىڭ يۆنىلىشىنىڭ سائەت سىتىرىلكىسى يۆنىلىشىدە بولىدىغانلىغىنى،يەر شارىنىڭ ئۆز ئوقىدا سائەت سىتىرىلكىسىغا قارشى ئايلىنىشى ماياتنىكنىڭ سائەت سىتىرىلكىسى يۆنىلىشى بويىچە ئېغىشىغا سەۋەپ بولىدىغانلىغىنى بىلىۋالالايدۇ.
سىرىقى قېپى ئايلانمايدىغان ئىلىكتىر ماتۇر ماياتنىك بېشى قىلىپ ئىشلەنگەن تەجىربىدە ماتۇر قوزغىتىلمىغاندا ماياتنىكتا يۇقۇرقىدەك ئېغىش كۆرۆلىدۇ.بۇنداق ئېغىشنىڭ مىقدارىنى كورىئولىس كۈچىگە تەۋە مىقدار دەپ قارىساق بولىدۇ.روتۇر سائەت سىتىرىلكىسى يۆنىلىشىدە ئايلاندۇرۇلۇپ ئىشلەنگەن تەجىرىبىدە يەنىلا ئوخشاشلا سائەت سىتىرىلكىسى يۆنىلىشىدە ئېغىش كۆرۆلىدۇ.لىكىن ئۇنىڭ مىقدارى بايامقى ماتۇر ئايلاندۇرۇلمىغان ئەھۋالدا كېلىپ چىققان ئېغىشتىن چوڭ بولىدۇ.دىمەك،ئارتۇق قىسمىنى 29-تېئورېمىچە ئېغىشنىڭ مىقدارى دەپ قاراش كېرەك.
ماتۇر سائەت سىتىرىلكىسىغا قارشى ئايلاندۇرۇپ ئېلىپ بېرىلغان تەجىرىبىلەردە ماياتنىك كورىئولىس كۈچىنىڭ يۆنىلىشىگە قارشى يۆنىلىشتە ـ سائەت سىتىرىلكىسىغا قارشى يۆنىلىشتە ئېغىپ تەۋرىنىدۇ.مانا بۇ ئېغىش ۋە ئۇنىڭ قىممىتىنىڭ كورىئولىس كۈچى بىلەن قىلچە ئالاقىسى يوق.بۇ قىممەتنىمۇ كورىئولىس كۈچىگە مەنسۇپ دىيىش ئۈچۈن نەق مۇشۇ تەجىرىبە ئىشلىنىۋاتقان ۋاقىتتا يەر شارى ئوقىدا سائەت سىتىرىلكىسى يۆنىلىشى بويىچە ئايلانغان دېيىشكە توغرا كېلىدۇ.
بىز ئىشلىگەن ماياتنىك تەجىرىبىسىدىكى ئېغىشنى كورىئولىس كۈچىنى تەدبىقلاپ چۈشەندۆرگىلى بولمايدۇ،دېيىشىمدىكى سەۋەپلەرنىڭ بىرى مۇشۇ.

yuksalbeg

ziya يوللىغان ۋاقتى  2015-10-22 10:10
بىر ئالى مەكتەپ پىروپېسورىنىڭ ئەندىشىسى

ـــــ پوزىتس ...

ئۇيغۇرچە مۇنەردە ماقالە يېزىۋەگەننىڭ جېق پايدىسى يوق قاسىمكا ،تەبىي پەن دېگەن ئىسپات سان سىغىر دەلىلنى ئاساس قىلىدۇ ،ماقالىنى راۋۇرۇس تەييارلاپ چوڭراق ئىلمىي ژورنالغا ئەۋەتىپ ئىسپاتلاپ بىر باشقا ئېلىپ چىقسىڭىز بولمامدۇ  ؟

ziya

yuksalbeg يوللىغان ۋاقتى  2015-10-27 09:45
ئۇيغۇرچە مۇنەردە ماقالە يېزىۋەگەننىڭ جېق پايدىسى يوق ...

بۇ قېتىمقى يىغىلىشتا شۇ ئىسپات،سان - سىفىر ئوتتۇرىغا قويۇلغان.شۇنىڭ گېپى بولىۋاتىدۇ.
تەجىرىبىمۇ نەق مەيداندا كۆرسىتىلگەن.ھازىر تالاش - تارتىش قىلىنىۋاتقىنى ئېغىشنىڭ فىزىكىلىق سەۋەبى.
مەن ژورناللاردا ئېلان قىلغان ماقالىلەرگە نەچچە يىلدىن بېرى بىرەر پارچىمۇ ئىنكاس يوق.باشقىلار يازغان ۋە ھەر خىل ژورناللاردا ئېلان قىلغان بۇنداق ماقالىلەر ساماننىڭ نەرقىدە،ئىنكاس يوق توپا بېسىپ ياتىدۇ.
شىنجاڭ ئونېۋېرىستىدىكىلەر بىر موھاكىمە سورۇنى راسىتلايدىغاندەك قىلىدۇ.ۋاقتنى تىجەش ۋە ئۆز ئارا چۈشۈنۈش ئۈچۈن مەن تەشەببۇسلىرىمنى يېزىۋاتىمەن.بۇنىڭ تورداشلارغىمۇ زىيىنى يوق.