ئاز-ساز شىپاگەر تورايى
پەقەت سالامەتلىك ئۈچۈن
ﮬﺎﻳﺎﺗﻠﯩﻖ ﭘﺎﺋﺎﻟﯩﻴﻪﺗﻠﯩﺮى ﮬﯜﺟﻪﻳﺮە ۋە ﮬﯜﺟﻪﻳﺮﯨﻠﻪر ﺋﻮﺗﺘﯘرﯨﺴﯩﺪا ﺋﯧﻠﯩﭗ ﺑﯧﺮﯨﻠﯩﺪۇ. ﮬﻪر ﺧﯩﻞ ﺗﻮﻗﯘﻟﻤﯩـلار ﮬﯜﺟﻪﻳﺮﯨﺪﯨﻦ ﺗﯜزۈﻟﯩﺪۇ. ﺗﻮﻗﯘﻟﻤﯩـلار ﺋﻪزاﻧﻰ ﺗﻪﺷﻜﯩﻞ ﻗﯩﻠﯩﺪۇ. ﺋﻪزالار ﺳﯩﺴﺘﯧﻤﯩﻨﻰ ﺗﻪﺷﻜﯩﻞ ﻗﯩﻠﯩﺪۇ. ﮬﻪر ﺧﯩﻞ ﺳﯩﺴﺘﯧﻤﯩلار ﺑﯩﺮﻟﯩﺸﯩﭗ ﻣﯘﻛﻪﻣﻪل ﺑﻮﻟﻐﺎن ﺑﯩﺮ ﭘﯜﺗﯜن ﺟﺎﻧﻠﯩﻘـلار ﺋﻮرﮔﺎﻧﯩﺰﯨﻤﯩﻨﻰ ﺷﻪﻛﯩﻠﻠﻪﻧﺪۈرﯨﺪۇ. ﺷﯘﯕﺎ ﺋﻪزا ﺗﻮﻗﯘﻟﻤﯩـلارﻧﯩﯔ ﻣﯩﺰاﺟﯩﻨﻰ ﺷﯘ ﺋﻪزا ﺗﻮﻗﯘﻟﻤﯩﻨﻰ ﺗﯜزﮔﯜﭼﻰ ﮬﯜﺟﻪﻳﺮﯨﻠﻪرﻧﯩﯔ ﺋﻮرﺗﺎق ﻣﯩﺰاﺟﻰ ۋە دەرﯨﺠﯩﺴﻰ، ﻳﻪﻛﻜﻪ ﺗﻪﻧﻨﯩﯔ ﻣﯩﺰاﺟﯩﻨﻰ ﺋﻪزا ﺗﻮﻗﯘﻟﻤﯩـلارﻧﻰ …
ﺧﯩﻠﯩﺘـلار – ﺋﺎدەﻣﻠﻪر ﻳﯧﮕﻪن ﺋﻮزۇﻗﻠﯘﻗـلاردﯨﻦ ﺑﻪدەﻧﺪﯨﻜﻰ ﮬﻪر ﺧﯩﻞ ﺋﻪزالار ۋە ﺑﻪزﻟﻪر ﺋﯚزﮔﻪرﺗﯩﭗ ﺋﯩﺸﻠﻪﭘﭽﯩﻘﯩﺮﯨﺪﯨﻐﺎن، ﺷﯘﻧﯩﯖﺪەك ﺑﻪدەﻧﻨﯩﯔ ﻣﻪﺧﺴﯘس ﺋﻮرۇﻧﻠﯩﺮﯨﺪا ﺳﺎﻗﯩﻨﯩﭗ، ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﻨﯩﯔ ﭘﯜﺗﯜن ﮬﺎﻳﺎﺗﻠﯩﻖ ﭘﺎﺋﺎﻟﯩﻴﻪﺗﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺗﻪﻣﯩﻨﻠﻪﻳﺪﯨﻐﺎن ﺗﯜرﻟﯜك ﺳﯘﻳﯘﻗﻠﯘﻗـلار «ﺋﻪﺧـلات» دەپ ﻳﯧﺘﯩﻠﯩﺪۇ. ﺋﻪﺧـلات دﯦﮕﻪﻧﺪە ﻛﯚﭘﺮەك ﻗﺎن، ﺑﻪﻟﻐﻪم، ﺳﻪﭘﺮا، ﺳﻪۋدالار ﻧﻪزەردە ﺗﯘﺗﯘﻟﺴﯩﻤﯘ ﻟﯧﻜﯩﻦ ﺑﻪدەﻧﺪﯨﻜﻰ ﮬﻪر ﺧﯩﻞ ﺧﯩﻤﯩﻴﯩﯟى ﻛﺎرﺧﺎﻧﯩـلار – ﺑﻪزﻟﻪر ﺋﯩﺸﻠﻪﭘﭽﯩﻘﯩﺮﯨﺪﯨﻐﺎن ﮬﻪر ﺧﯩﻞ ﺳﯘﻳﯘﻗﻠﯘﻗـلارﻣﯘ ﺋﻪﺧـلاﺗﻨﯩﯔ …
ﺗﯧﺒﺎﺑﯩﺘﯩﻤﯩﺰدﯨﻤﯘ ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﻨﯩﯔ ﺳﺎﻏـلام ﺗﯘرۇﺷﻰ ۋە ﻛﯧﺴﻪﻟﻠﯩﻨﯩﺸﯩﺪە ﺧﯩﻠﯩﺘـلارﻧﯩﯔ ﺳﺎن – ﺳﯜﭘﻪت ﺟﻪﮬﻪﺗﺘﯩﻦ ﺋﯚزﮔﯩﺮﯨﺸﻰ ۋە ﺋﯘلارﻧﯩﯔ ﺑﻪدەﻧﺪﯨﻜﻰ ﻧﯩﺴﺒﯩﻲ ﺗﻪﯕﻜﻪﺷﻠﯩﻜﯩﻨﯩﯔ ﺑﯘزۇﻟﯘش ﺋﺎﺳﺎﺳﯩﻲ ﺳﻪۋەﺑﻠﻪردﯨﻦ ﺳﺎﻧﯩﻠﯩﺪۇ. ﺑﯘ ﻧﯘﻗﺘﺎ ﻳﯘﻗﯩﺮﯨﻘﻰ ﻛﯚز ﻗﺎراش ﺑﯩﻠﻪن ﺗﯜﭘﺘﯩﻦ ﺋﻮﺧﺸﯩﻤﺎﻳﺪۇ.
ﺋﯘﻟﯘغ ﺋﺎﻟﯩﻤﯩﻤﯩﺰ ﺋﻪﺑﯘ ﻧﺎﺳﯩﺮ ﻓﺎراﺑﻰ ﺋﺎدەم ﺑﻪدﯨﻨﯩﻨﻰ ﭼﻮڭ ﺑﯩﺮ دۆﻟﻪﺗﻜﻪ ﻳﺎﻛﻰ ﺑﯩﺮ دۆﻟﻪﺗﻨﯩﯔ ﭘﺎﻳﺘﻪﺧﺖ ﺷﻪﮬﯩﺮﯨﮕﻪ ﺋﻮﺧﺸﯩﺘﯩﭗ: ﺑﻪدەن ﺗﯧﺮﯨﺴﯩﻨﻰ ﭼﻮڭ ﻣﯘداﭘﯩﺌﻪ ﺳﯧﭙﯩﻠﯩﮕﻪ؛ ﺳﻪزﮔﯜ …
ﻳﻪﺗﺘﻪ ﺧﯩﻞ ﺋﯚﻣﯜرى ﺗﻪﺑﯩﻴﻴﻪﻧﯩﯔ ﺋﯜﭼﯩﻨﭽﯩﺴﻰ ﺋﻪﺧـلاﻗﺘﯘر. «ﺋﻪﺧـلات» ﺋﻪرەﺑﭽﻪ «ﺧﯩﻠﯩﺘـلار» دﯦﮕﻪﻧﻠﯩﻚ ﺑﻮﻟﯘپ، ﺧﯩﻠﯩﺘـلار ﺗﯚت ﺧﯩﻞ ﺋﺎرﯨـلاﺷﻤﺎ ﺳﯘﻳﯘﻗﻠﯘﻗﻰ (ﻗﺎن، ﺑﻪﻟﻐﻪم، ﺳﻪﭘﺮا، ﺳﻪۋدا)ﻧﻰ ﻛﯚرﺳﯩﺘﯩﺪۇ. ﺑﯘ ﻧﻪرﺳﯩﻠﻪر ﺋﺎدەﻣﻨﯩﯔ ﺗﻪﺑﯩﺌﯩﻲ ﮬﺎﻳﺎﺗﻰ ۋە ﻓﯩﺰﯨﺌﻮﻟﻮﮔﯩﻴﯩﻠﯩﻚ ﭘﺎﺋﺎﻟﯩﻴﯩﺘﻰ ﺟﻪرﻳﺎﻧﯩﺪا ﺋﻪڭ ﻣﯘﮬﯩﻢ ﺑﻮﻟﻐﺎن ﺋﺎﺳﺎﺳﯩﻲ ﻣﺎددﯨـلاردﯨﻦ ﺋﯩﺒﺎرەﺗﺘﯘر. ﺋﺎدەم ﺑﻪدﯨﻨﯩﻨﯩﯔ ﺳﺎق – ﺳﺎلاﻣﻪت ﺗﯘرۇﺷﻰ ﻳﺎﻛﻰ ﻛﯧﺴﻪل ﺑﻮﻟﯘﺷﻰ ﺋﯜﭼﯜن، ﺑﯘ ﻣﯩـلادﯨﺪﯨﻦ ﺑﯘرۇن ﺋﯚﺗﻜﻪن …
مىزاج سۆزى بىرىكمە، ئارىلاشما، قوشۇلما دېگەنلىك بولۇپ، ئۇنىڭ كۆپلۈك سان بويىچە ئېيتىلىشىى مىزاجلار، ئەرھبپە ئەمزىجە مېيىلىدۇ. تۆت چوڭ ماددىنىڭ بىرىدىكى ئۇششاق بىرلىكلىرىنىڭ يەنە بىر ماددىنىڭ ئۇششاق بىرلىكلىرى بىلەن بىرىكىشى ياكى تەسىر قىلىنىشىدىن شەكىللەنگەن كەيپىياتنى مىزاج دەپ ئاتايمىز. يەنى قۇرۇق ئىسسىق تەبىئەتلىك ئوتنىڭ ھۆل سوغۇق تەبىئەتلىك سۇغا تەسىر قىلىشى، قۇرۇق سوغۇق …
قەدىمقى ئۇيغۇرلار تۆت ماددىنى «تۆت تادۇ» دەپ ئاتىغان. تەبىئەت دۇنياسىدىكى بارلىق جانلىق ھەم جانسىز نەرسىلەرنىڭ ھەممىسى تۆت ماددىدىن تۈزۈلگەن. تۆت ماددا بولسا، تەبىئەت دۇنياسىدا مەۋجۇت بولۇپ تۇرىدىغان ئوت، ھاۋا، سۇ، تۇپراقتىن ئىبارەت ئوبيېكتىپ نەرسىنى كۆرسىتىدۇ.
پەن – تېخنىكىنىڭ تەرەققىي قىلىشىغا ئەگىشىپ تەبىئەت دۇنياسىدىكى بارلىق مەۋجۇداتلارنىڭ سىرلىرى ئېچىلماقتا. ئۇيغۇر تېبىتى تەتقىقاتچىلىرىنىڭ ئۇيغۇر …
ئۇيغۇر تېبابەتچىلىكى 2500 يىللىق ئۇزۇن تارىخىي تەرەققىيات جەريانىدا ئۆزىگە خاس ئالاھىدىلىككە ئىگە نەزەرىيە سىستېمىسىنى شەكىللەندۈرگەن بولۇپ، بۇ جەرياندا ئەمگەكچان ئۇيغۇر خەلقى ۋە ئۇيغۇر تېۋىپلىرى ئۆچمەس تۆھپىلەرنى ياراتقان. ئوت، ھاۋا، سۇ، تۇپراقتىن ئىبارەت تۆت چوڭ ماددا تەلىماتى ئۇيغۇر تېبابىتى نەزەرىيىسىنىڭ يادروسى بولۇپ، مۇشۇ ئاساستا مىزاج، خىلىت، ئەزا، روھ، قۇۋۋەت قاتارلىق 10 …
تومۇر سوقۇشقا تەسىر كۆرسىتىدىغان ئامىللار نۇرغۇن بولۇپ ئۇنىڭ تومۇر تۇتۇپ دىئاگنوز قويۇشتا ئەھمىيىتى ئىنتايىن مۇھىم . بۇ ئامىللار تۆۋەندىكىچە :
جىنسى ئايرىمىسىنىڭ تومۇرغا تەسىرى :
ئىنسانلارنىڭ جىنسى ئايرىمىسى ئوخشاش بولمىغاچقا ئۇلارنىڭ تومۇر سوقۇشىمۇ ئوخشاش بولمايدۇ. مەسىلەن : ئەرلەرنىڭ بەدەن تۈزۈلۈشى ئاياللارغا قارىغاندا مۇستەھكەم، كۈچلۈك، ئىسسىقراق بولىدۇ. چۈنكى ئۇلار ئاياللارغا قارىغاندا كۆپرەك جىسمانىي …
مىزاج سۆزى بىرىكمە، ئارىلاشما، قوشۇلما دېگەنلىك بولۇپ، ئۇنىڭ كۆپلۈك سان بويىچە ئېيتىلىشىى مىزاجلار، ئەرھبپە ئەمزىجە مېيىلىدۇ. تۆت چوڭ ماددىنىڭ بىرىدىكى ئۇششاق بىرلىكلىرىنىڭ يەنە بىر ماددىنىڭ ئۇششاق بىرلىكلىرى بىلەن بىرىكىشى ياكى تەسىر قىلىنىشىدىن شەكىللەنگەن كەيپىياتنى مىزاج دەپ ئاتايمىز. يەنى قۇرۇق ئىسسىق تەبىئەتلىك ئوتنىڭ ھۆل سوغۇق تەبىئەتلىك سۇغا تەسىر قىلىشى، قۇرۇق سوغۇق …
قۇرۇق ئىسسىق مىزاج كىشىلەرنىڭ ئالامەتلىرى
تەبىئىي جۇغراپىيلىك مۇھىتنىڭ كىشىلەر رەڭگى- روھىغا بولغان تەسىرىنى ھېسابقا ئالماي بەلكى بەدەندىكى تەبىئىي سۈپەتلىك پەرقىنى ئۆلچەم قىلغاندا، ئادەتتە قۇرۇق ئىسسىق مىزاج كىشىلەر كۆز ئېقى ساغۇچراق، ئېغىز تەمى ئاچچىق، تىلى قۇرۇغراق، كۆپ ئۇسسايدىغان، بەدەنلىرى قىزىق، سوغاق ھاۋادا يۈرۈش ۋە سوغاق يېمەك- ئىچمەكلىكلەرنى ئىستىمال قىلىشنى خالايدىغان بولىدۇ. تومۇرى …
مۇناسىپ كېلىدىغان كېسەللىكلەرگە، رېتسىپتا كۆرۈسىتلگەن دورىلارنى، يەرلىك ئورۇننى مەركەز قىلىپ،تەگلىك مايلار بىلەن مايلاپ، دورىلارنى تېڭش ئارقىلق، يەرلىك ئورۇن ماددا ئالمىشىشنى ياخىشلاپ، كېسەللىكلەرنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە داۋالاش مەخسىتىگە يېتىدىغان سىرتتىن داۋالاش ئۇسۇلى(دورا تېڭىپ داۋالاش) زىماد بىلەن داۋالاش دەپ ئاتىلىدۇ.
